“Müzəffər Ordumuz
tək torpaqlarımızı deyil, həm
də qürurumuzu özümüzə
qaytardı”
Hazırda müzəffər Ordumuz illərdən bəri düşmən tapdağı altında qalan torpaqları qarış-qarış işğaldan azad edir. Tarixi yurd yerlərimiz mənfur düşməndən təmizlənir. Bu qəhrəman zabitlərimizin və əsgərlərimizin vətənə olan məhbbətindən, sevgisindən irəli gəlir. Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə Ordumuzun rəşadəti artıq bütün dünyanın diqqətini özünə cəlb edib. Əslində Azərbaycan əsgəri öz torpaqları uğrunda döyüşərək, düşmənin ərazilərimizi zəbt edən mənfur ordusunu darmadağın edir. Son buraxılışlarını Vətən müharibəsinə həsr edən "Olimpiya dünyası” qəzeti bu dəfə də oxucularına yüksək ixtisaslı peşəkar hərbçilərin fikirlərini təqdim edir. Müsahibimiz Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyinin keçmiş hərbi attaşesi, ehtiyatda olan polkovnik Rac Babayevdir. Qarabağ savaşının iştirakçısı olan zabitimizlə söhbətimiz zamanı bir sıra maraqlı məqamlara aydınlıq gətirdik.
- Cənab polkovnik, Vətən müharibəsi barəsində söhbətimizə hansı fikirlərlə başlayardınız?
- İllərdən bəri düşmən tərəfindən
işğal olunan
torpaqlarımız bu gün
şanlı Ordumuz tərəfindən azad olunur. Qəhrəman
Azərbaycan əsgəri böyük
şücaət göstərərək, ərazilərimizi
düşməndən təmizləyir. Biz
bu anları yaşamaq
üçün xeyli
vaxt gözlədik. Amma
bir gun də olsa, unutmadıq ki, bizim torpaqlarımız düşmən
tapdağındadır. Bu yerdə bir misal çəkmək
istəyirəm. Ruslar 1905-ci ildə Yaponiya ilə döyüşdə məğlubiyyətə
uğramışdı. 1945-ci ildə Sovet
Ordusu Yaponiyanı məğlub edəndə
Stalin demişdi ki, biz bu
məğlubiyyətin əvəzini cıxmaq üçün
40 il gözləməli olduq.
Necə deyərlər, nəsil dəyişsə də,
insanların intiqam hissi
ürəyində bu müddət ərzində
məhv olmamışdı. Hesab edirəm
ki, bununla nə demək
istədiyim məlumdur. Biz yaxşı bilirik ki, o torpaqlar
bizim tarixi yurd yerimizdir. Onu düşməndən
azad edib, gələcək nəsillərə
əmanət etməliyik.
- Vətən müharibəsində
iştirak edən əsgərlərimiz böyük
qəhrəmanlıqlar göstərirlər.
Bilirik ki, sizin oğlunuz
da Qarabağda düşmənə qarşı
döyüşür.
- Bəli, onlar əsl qəhrəmandırlar.
Düzdür mənim oğlum
Murad da onlarla birlikdə döyüşür. Amma bu barədə ətraflı
danışmaq istəmirəm.
O da hər bir Azərbaycan əsgəri kimi döyüş tapşırıqlarını
yerinə yetirir. Amma ürəyimin dərinliyində
kök atmış bir hadisəni yada salmaq istəyirəm.
1993-cü
il oktyabrın
10-da birinci Qarabağ döyüşündə bizim
taborumuz Safarşa kəndini müdafiə edirdi. Lakin həmin ərazini
cəmi 13 gün qoruya bildik və
geri çəkildik.
Həmin tarixdən 27
il keçir.
2020-ci il oktyabrın 10-da oğlum Muradın da iştirak etdiyi döyüşdə şanlı
ordumuzun əsgərləri
həmin əraziləri,
Cəbrayıl rayonunu
və digər yaşayış məntəqələrini
düşməndən azad
etdilər. İnanın ki, həm hərbçi kimi, həm də bir ata kimi
çox qürurluyam.
Müzəffər Ordumuz tək
torpaqlarımızı deyil,
həm də qürurumuzu özümüzə
qaytardı.
- Zaman dəyişdiyi kimi, müharibə qaydaları da dəyişir. İndi zabitlərin təlimatla
deyil, təşəbbüslə
döyüşməsinə necə baxırsınız?
- Biz Sovet Ordusunun zabitləri təlimata uyğun olaraq döyüşürdük. Lakin indiki,
zabitlər döyüşlərdə
təşəbbüs göstərirlər.
Adətən zabitlər qaydalardan
kənara çıxmaqdan
qorxurlar. Lakin indi
döyüşlər imkan
verir ki, verdiyin qərarda israrlı olasan. Mən hər zaman nümunə və misal çəkərək
danışıram. Verdiyiniz sualdan
sonra yenə tarixə nəzər salmaq istərdim. XIX əsrin sonlarına
qədər müharibələrdə
ordu sərkərdələrin
şəxsi keyfiyyətləri
döyüşün müqəddəratını
həll edirdi. Sərkərdə necədirsə, ordu
da ona bənzəyəcək.
Belə ki, Birinci Dünya
müharibəsinə qədər
döyüşən tərəflər
özləri üçün
Milli sənət doktorinası yaratdılar.
Həmin
vaxt birgə görüşlər təşkil
edərək, yeni döyüş taktikasını
müəyyənləşdirirdilər.
İkinci dünya müharibəsində yalnız
almanlar bu dəyişiklikləri hiss edirdilər.
Sovet ordusu Alman ordusundan təxminən 4 il
sonra formalaşmağa
başlamışdı. Düzdür Sovet ordusunda silahlar daha mükəmməl
idi. 1941-ci ilin zabit heyəti
ümidləri doğrultmadı.
Onlardan sonra gələn yeni zabitlər artıq 1943-cü ildə
özlərini döyüş
meydanında sübut etdilər.
- Düşmənə ağır
zərbələr vuran
Ordumuz hərb tarixinin şanlı səhifəsini yazır. Siz necə düşünürsünüz?
- Bu gün Ordumuz son nəsil ordu silahları ilə düşmənə zərbə
vurur. Bu cür silahlar çox az ordularda
var. Biz həmin silahları
əsl döyüşlərdə
öyrənirik.Vətən müharibəsində yeni
hərbi metodologiya yaranır. Müharibə başa çatdıqdan
sonra gələcəyin
müharibəsi haqqında
yeni dərsliklər yazılacaq. Qarabağın azad olunması buna nümunə göstəriləcək. Bu
gün dünyanın
aparıcı ölkələri
bu müharibəni hər bir xırdalıqlarına
qədər izləyir.
Onlar etiraf edirlər ki, Azərbaycan Qarabağda müasir taktika ilə müharibə aparır.
Pilotsuz döyüş aparatlarından
istifadə etməklə
dağlıq ərazilərdə
döyüşlər çətin
olsa da, ordumuz mövcud şəraitdən məharətlə
istifadə edir. 90-cı illərdə bundan söhbət gedə bilməzdi. Həmin vaxt Ordunun başqa
taktikası var idi. Həmin taktika ilə
qalib gəlmək olardı. Amma mümkün olmadı.
O dövrün nəsili
də vətən üçün canını
vermək iqtidarında
idi. Fəqət bu və ya digər səbəblərdən
biz həmin torpaqları
əldən verdik.
- Əlbəttə müasir
silahlar əsas şərtlərdən biridir. Bəs milli-mənəvi
hissləri necə xarakterizə edərdiniz?
- Xalqın və millətin hisslərini bir sözlə ifadə etmək olmaz. İllərdən bəri insanlarda
olan vətənə məhəbbət hissi bu gün ən
yüksək həddə
çatıb, desək
yanılmarıq. Əsgərlərimiz döyüşdən və
müharibədən qətiyyən
qorxmurlar. Hətta
düşmənlərimiz də
bunu hiss ediblər. Mən ehtiyatda olan polkovnikəm. Bir hərbçi
kimi deyə bilərəm ki, bizim 90-cı illərdə
çiyinlərimizə düşən
yük, bu gün azalır. Bu, şanlı Ordumuzun
sayəsində baş
verir. Tezliklə bütün dünya
bizim qələbəmizin
şahidi olacaq.
- Əsgərin döyüş
əzmini onun fiziki və mənəvi tərbiyəsi
təşkil edir. Bu doğrudanmı belədir?
- Əlbəttə. Bu güc və hiss olmadan müasir döyüş silahları
olsa da belə
heç bir əsgər döyüşlərdə
ürəklə iştirak
edə bilməz. Hətta ruh
yüksəkliyi və
əzmi olan əsgər zəif silah və komandirlə
uğur qazana bilər.
Silaha olan etibar amilini də unutmaq olmaz. Bizim əsgər buna
inanır. Televiziyada izləyirik,
erməni əsgəri
zirehli texnikanı atıb, qaçır.
Halbuki həmin texnikanın milyonlarla qiyməti var. Erməni əsgəri bilir ki, onun
döyüş meydanında
mühafizəsi təmin
olunmur. Tank döyüşə çıxanda
onu piyadalar qoruyur. Qarşı tərəfini artilleriya
təmizləyir. Eyni zamanda
onu havadan ya pilotsuz uçuş
aparatı, ya da aviasiya qorumalıdır.
Belə olduğu təqdirdə
tank öz döyüş
tapşırığını təyinatı üzrə
yerinə yetirə bilər.
- Ermənilər dinc əhalini hədəf seçir. Şəhər və kəndlərimizə
raket atır. Bu vəhşiliyin son həddi deyilmi?
- Ümumiyyətlə, ermənilərdə
döyüş taktikası
yoxdur. Onların yeganə və
dəyişməyən taktikası
namərdlikdi. Mən bunu
1993-də Cəbrayılda olanda
da hiss etdim. Onlar hər bir vəziyyətdən
yararlanmaqla, mənfur xislətlərindən əl
çəkmirlər. Mülki əraziləri və insanları nişan almaqla
daha da nifrət
qazanırlar. Bunu görən
Ordumuz onlara qarşı daha amansız olur. Qələbə qazandıqdan sonra
da biz onların mənəviyyatsız olduqlarını
heç vaxt unutmamalıyıq. Tarixdən ibrət
dərsi götürməliyik.
- Vətən Müharibəsi
tezliklə bizim qələbəmizlə başa
çatacaq. Şübhə yoxdur ki, bu böyük qələbəmizdən sonra
çox şey dəyişəcək. Maraqlıdır sizcə bizim qələbəmizdən sonra
düşmənlərimiz hansı
nəticəni çıxarmalıdırlar?
- Çox nikbinəm. Hesab edirəm ki, daha gözəl günlər qarşıdadır. Bu müharibə hər iki tərəfin gələcək müqəddəratını və taleyini müəyyənləşdirəcək. Ermənilər anlamalıdır ki, Qarabağ Azərbaycandır! Hələ ki, gec deyil. Düşmən məğlubiyyətini başa düşməlidir. Onlar bilməlidir ki, özgə torpağına göz tikənin gözünü ovurlar.
Anar Əhmədov
Olimpiya dünyası.- 2020.- 3-9
noyabr.- S.4.