“Uşaqlara qarşı ən böyük zorakılıq televiziyalar tərəfindən olunur”

“Yeni Azərbaycan” qəzetinin redaksiyasında Jurnalist Qadınlar Assosiasiyası (JQA) ilə birgə 1 iyun Uşaqların Hüquqlarını Müdafiə Günü ilə bağlı dəyirmi masa keçirildi. Tədbiri giriş sözü ilə açan “Yeni Azərbaycan” qəzetinin baş redaktoru Hikmət Babaoğlu bildirdi ki, hər bir cəmiyyətin gələcəyini təmin edən başlıca ünsür yeni nəsildir və ona görə də yeni nəslin yetişməsi, bizim gələcəyimiz olan uşaqların tərbiyə olunması, şəxsiyyət kimi formalaşması və onların müxtəlif proseslərdə iştirakının təmin olunması kimi məsələlər Azərbaycan cəmiyyətinin, o cümlədən mətbuat nümayəndələrinin borcudur.

Məhz bu tədbirin də məqsədinin JQA ilə birgə həmin sektorda mətbuatın üzərinə düşən vəzifələrin, aktual məsələlərin müzakirəsi olduğunu deyən H.Babaoğlunun sözlərinə görə, cəmiyyətdə olan bir sıra problemlər uşaqlıq dövründən başlayaraq onlarda aşılanmayan vərdişlərin yaranmasına gətirib çıxarır: “Ona görə də mövcud problemləri nəzərə alan ölkə başçısı 2009-cu ili Azərbaycanda “Uşaq ili” elan etmişdi və bu istiqamətdə bir sıra tədbirlər həyata keçirildi. O cümlədən 30-dan artıq xüsusi dövlət proqramı reallaşdırıldı. Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə uşaqlarla bağlı xüsusi tədbirlər həyata keçirildi. Bu bir faktdır ki, əgər çatışmazlıqlar varsa, uşaq şəxsiyyət kimi formalaşa bilmir. Usaqlarla qurulan münasibət nə qədər zəngin olursa, bu, onun şəxsiyyət kimi formalaşmasında da özünü büruzə verir. Cəmiyyətdə nə qədər şəxsiyyət olarsa, o cəmiyyət bir o qədər də inkişaf edər”.

Dünyanın hər yerində 1 iyunun Uşaqların Hüqüqlarını Müdafiə Günü kimi qeyd edildiyini deyən JQA-nın sədri Sevil Yusifova bildirdi ki, bu məsələdə mətbuat da kənarda qala bilməz. Uşaqlarla bağlı həlli vacib məsələlərin mövud olduğunu deyən assosiasiya sədrinin sözlərinə görə, bu istiqamətdə araşdırmalar aparılmalıdır: “Ölkədə uşaqlarla bağlı tədbirlər həyata keçirilir. Mövcud problemlərdən biri odur ki, bir çox uşaqlar bağça həyatı keçmədən kollektiv içinə çıxdıqda problemlərlə üzləşirlər. Uşaq mətbuatı ilə baglı problemlər var və uşaq mətbuatının inkişafı üçün hər bir qəzet öz töhfəsini verə bilər. Bu sahədə bir neçə jurnal var, ancaq onlar da geniş oxucu kütləsinə çatmır”.

Bu gün uşaq mətbuatı ilə bağlı düşünməyə ehtiyac olduğunu deyən “İki sahil” qəzetinin baş redaktoru V.Rəhimzadə bildirdi ki, bu istiqamətdə həm uşaqlar üçün kitabların, həm də mətbuatın nəşri vacibdir.

“Xalq cəbhəsi” qəzetinin baş redaktoru E.Mirzəbəyli bildirdi ki, uşaq mətbuatının inkişafı ölkə mətbuatının inkişafı deməkdir. Bu sahədə mövcud problemlərdən birinin oxucu problemi olduğunu deyən E.Mirzəbəylinin sözlərinə görə, bu, məhz uşaqlıqdan başlayır: “Digər vacib amillərdən biri də uşaqların internetdən istifadəsidir ki, bunu bir şəbəkə halında yaratmaq lazımdır”.

Milli Məclisdə usaqlarla bağlı müəyyən məsələlərin müzakirə olunduğunu deyən millət vəkili Gülər Əhmədova qeyd etdi ki, bu gün bütün dünyada uşaqların həm tərbiyələri, həm də sağlamlıqları ilə bağlı narahatedici məqam onların internetdən, pornoqrafik saytlardan istifadə etməsidir: “Bununla bağlı Avropa Şurasının uşaqlara qarşı seksual zorakılıq və seksual xarakterli hərəkətlərlə bağlı konvensiyası var. Azərbaycan da bu konvensiyanı imzalayıb və bu konvensiya 1 iyul 2010-cu ildən işləməyə başlayacaq ki, sonra Azərbaycan parlamenti tərəfindən ratifikasiya olunacaq. Adıçəkilən məsələlərin həllində televiziyaların rolu mənfi də olur. Uşaq hüquqlarına gəldikdə isə axşam saat 9-a kimi açıq erotik səhnəli filmlərin yayımlanması məsələsi uzunmüddətli müzakirə obyektidir. Bu həm parlamentdə müzakirə olundu, həm də Prezident Administrasiyasının rəhbəri R.Mehdiyevin məqaləsində ictimaiyyətə çatdırıldı. Lakin buna baxmayaraq hələ də saat 5-ə, 9-a kimi bu cür səhnələr olan fimlər göstərilir. Xarici ölkələr, o cümlədən Rusiya, Türkiyə televiziyalarında olduğu kimi, bizdə də intellektual səviyyəli uşaq verilişlərinə ehtiyac var. Bu bir faktdır ki, uşaqlara qarşı ən böyük zorakılıq televiziyalar tərəfindən olunur. Bunun qarşısını nə valideyn, nə müəllim ala bilmir”.

Yazıçılar Birliyinin nümayəndəsi Q.Nəcəfzadə isə bildirdi ki, bu gün çoxlu sayda uşaq ədəbiyyatı, jurnal çap olunur: “Lakin onların təbliğatı qənaətbəxş deyil. Xüsusilə də orta məktəblərə buraxılmır. Bundan başqa Bakıda uşaqların bəzi kitabları əldə etmək imkanı olsa da, bölgələrdə bu sahədə problemlər mövcuddur”. Ancaq televiziyanın bu sahədə mühüm önəm kəsb etdiyini deyən Q.Həcəfzadə bildirdi ki, bu gün uşaqlar üçün kompyuterdə çoxsaylı oyunlar hazırlansa da, onlar üçün “Koroğlu” dastanı səhnələşdirilərək disklərə köçürülüb məktəblərə paylansa, daha yaxşı olar.

Uşaq mətbuatı ilə bağlı iki problemin olduğunu deyən Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin nümayəndəsi Aynur Kərimova bildirdi ki, bunlardan biri maliyyələşmə, digəri isə auditoriyadır: “Uşaqlarda mətbuatı oxumaqla bağlı vərdiş olmalıdır. Televiziyada uşaqlarla bağlı proqramlar olmalıdır. Komitə tərəfindən uşaqlarla bağlı bir sıra işlər görülür, hesabatlar hazırlanır. Vacib amillərdən biri odur ki, usaqların informasiyaya çıxışı rahat olmalıdır. Təbii ki, nəzarət olmalıdır”.

Tədbirdə həmçinin SİA təmsilçisi V.Vəliyev və “Paritet” qəzetinin baş redaktoru C.Quliyev uşaqlarla bağlı mövcud problemlər və onların həlli yolları ilə bağlı çıxış etdilər.

Müzakirələr nəticəsində mətbuatda uşaqlarla bağlı mövzulara yer ayrılması, ölkədə bu sahədə nəşr olunan jurnalların, eləcə də televiziyalarda usaq verilişlərinin sayının artırılması kimi təkliflər səsləndi. Həmçinin televiziyalarda yayımlanan verilişlərin efir vaxtında uşaqların da nəzərə alınması üçün Milli Teleradio Şurasına müraciətin vacib olduğu bildirildi.

Nigar

Palitra. – 2010. – 2 iyun. – S.11.