Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin sədri Başar Kömür: “Anam deyərdi ki, bu dağın arxasında Azərbaycan və orada qohum-əqrəbalarımız var”

Azərbaycanda dünya azərbaycanlılarının qurultaylarının keçirilməsi artıq ənənəyə çevrilib. Bugünlərdə Bakıda Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayı reallaşdı. Bu qurultayda ölkə başçısı da bildirdi ki, dünyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan diaspor təşkilatları artıq tam formalaşıb. Bu gün xaricdəki diaspor təşkilatlarımız fəaliyyətini daha da genişləndirməklə ölkəmizlə bağlı reallıqların, həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında mühüm rol oynayırlar. Müsahibimiz Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin sədri Başar Kömürdür:

- Bakıda artıq Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayı keçirildi. Birinci qurultayımız Azərbaycan uğruna yola düşənlərin qurultayı idi. İkinci qurultay isə “haqq verilməz, alınar” deyənlərin qurultayı idi. Üçüncü qurultayda isə biz beynəlxalq təşkilatlardan Azərbaycanın işğal altındakı torpaqlarının qaytarılmasını və məcburi köçkünlərin hüquqlarının müdafiəsini istəyirik. Bu günə qədər beynəlxalq təşkilatlar bizə istədiyimizi, haqqımızı verməyiblər. Ona görə də biz Azərbaycan diasporu olaraq öz millətimiz və dövlətimizlə birgə torpaqlarımızı almaq üçün hər şeyə hazırıq. Hüquqlarımıza sahib çıxa biləcəyimizi nümayiş etdirmək istəyirik. Digər tərəfdən Azərbaycan diasporu çox yüksək tərəqqi edib. Bu gün artıq cəmiyyətlər səviyyəsindən akademik səviyyəyə çatıb. Artıq işçi qruplar var, insanlar qurultaylarda azad şəkildə fikirlərini söyləyə bilirlər. Onların təklif və rəyləri nəzərə alınır. Biz dünyada layiq olduğumuz yeri tutmaq üçün hər şey edirik. Bu qurultayın səviyyəsi dövlətin, millətin və diasporun bir olmasındadır. Burada diasporumuzun görəcəyi işlər planlaşdırılır.

- Ölkə başçısı qurultayda çıxışı zamanı bir sıra tövsiyələr verdi. Bunların diasporumuzun fəaliyyətində rolu ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?

- 2001-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyevin başlatdığı diaspor fəaliyyəti hazırda hörmətli dövlət başçımızın dəstəyi və böyük əməyi sayəsində davam etdirilir. Ölkə başçısının bu qurultayda çıxışı Azərbaycan diasporunun gələcəyinin formalaşmasıdır. Artıq yolumuz, proqramımız bəllidir. Dövlət də diaspor ilə onun nümayəndələri arasındakı hüququ çox yaxşı şəkildə izah edib. Belə demək mümkünsə, millətsiz dövlət ola bilməz, dövlətsiz də diaspor ola bilməz. Bu fikir orada çox gözəl şəkildə aydınlaşdırıldı. Mən bu çıxışı gələcəyimiz üçün işıqlı yolun gəlişi olaraq görürəm. Bu çox gözəl, tarixi bir çıxışdır. İnanıram ki, burada irəli sürülən tövsiyələr də yerinə yetiriləcək və müsbət nəticələr verəcək. Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayı Azərbaycan dövləti ilə Azərbaycan diasporunun möhkəm birliyinin bariz nümunəsidir. Azərbaycan Prezidentinin qurultaydakı nitqi dövlət, millət və diaspor arasındakı münasibəti çox açıq-aydın şəkildə ortaya qoydu. Bu, bizim üçün proqram və yoldur. Azərbaycanın hər bir diaspor nümayəndəsi bunu anlayıb. Eyni zamanda düşmənlərimiz də görüb anlayırlar ki, biz artıq birik və bu birliyimiz gələcək uğurlarımızın təməlini qoyacaq. Bir dövlətin tanınması üçün müxtəlif sahələrdə işlər görmək lazımdır. Biz artıq Azərbaycan diasporu olaraq təşkilatlanmada cəmiyyətlər səviyyəsini keçmişik. Artıq peşəkar rəssamların, ziyalıların, incəsənət xadimlərinin hamısının yer aldığı işçi qrupları yaratmaqla millətimizin mədəniyyətini tanıtmağa, dostlar əldə etməyə çalışmalıyıq.

- Bu gün türk xalqlarının diaspor təşkilatlarının birgə fəaliyyəti necə qarşılanır?

- Əlbəttə, biz düşmənlərimizə qarşı öz soydaşlarımızla birləşməliyik. Harada bir türk varsa, orada bir azərbaycanlı olmalıdır. Bu artıq başa düşülüb və illər uzunu formalaşıb. Biz həmişə türk qardaş və bacılarımızın dəstəyini alırıq. Ermənistanla sərhədlərin açılması məsələsində bütün dünyaya çatdırdıq ki, Azərbaycanın işğal edilmiş torpaqlarının məsələsi həll olunmadan sülh ola bilməz. Bunu Azərbaycan və Türkiyə diasporu bütün dünyaya bəyan edib. Bu böyük bir işdir. Harada bir türk diasporu varsa, orada Azərbaycan diasporu da var. Çünki Azərbaycan dövləti diasporun fəaliyyətini dəstəkləyir və bu heç bir türk dövlətində yoxdur. Azərbaycan dövləti digər türk dövlətlərinin də mənfəətini qoruyan bir diaspor yaratdı və bu gün çox uğurlu bir iş görür. Artıq Bakı türklərin “Məkkə”sinə çevrilib ki, biz burada toplaşırıq.

- Almaniyadakı diasporumuz tərəfindən Azərbaycan reallıqları davamlı olaraq izlənirmi?

- Bizim fəaliyyətimiz 1988-ci ildə Almaniyanın Mayns şəhərində başlayıb. Bakı ilə Mayns qardaşlaşmış şəhərlərdir. Mənim anam deyərdi ki, “Bu dağın arxasında Azərbaycan və orada qohum-əqrəbalarımız var. Amma ruslar gəldi, artıq nə gələn var, nə də gedən”. Mən də həmin sözü yadımda saxladım və sonralar buraya - qardaş-bacılarımın yanına gəldim. Onlara kömək etmək mənim qardaşlıq borcum idi. Həmin ərəfədə azərbaycanlılar İrəvandan çıxarıldılar. Bu bir qədim türk dövlətidir və İrəvan adlanır. Gavur deyilən ermənilər bizim milləti öz doğma torpaqlarından çıxardılar. Həmin vaxt biz bununla bağlı Strasburqa getdik, Avropa Şurasında görüşlər keçirdik. Biz millətimizin hüquqlarını qorumaq üçün fəaliyyət göstərdik. Amma bu mənim vəzifəmdir, borcumdur. Diasporun işi də millətin ağrı-acısına dərman olmaqdır. Valideynlərin bizə verdiyi mirasdır. Miras təkcə var-dövlət deyil. Millətin dərdi də mirasdır. 20 Yanvar faciəsi zamanı biz orada qərar tuta bilmirdik. Şükürlər olsun ki, bu təhlükə aradan qalxdı. Mənim qohumlarım, valideynlərim Bakını görə bilmədilər. Mən Bakını çox sevirəm. Azadlıqdan, öz bayrağının altında olmaqdan daha gözəl bir şərəf yoxdur. Biz bu şərəfə sahib olmuşuq, onu qorumalıyıq, saxlamalıyıq, bu dövlətin rəhbərlərinə dəstək olmalıyıq. Problem olmayan ölkə yoxdur. Ən yaxşı ölkələrdə belə ac, dərman tapa bilməyən insanlar var. Biz də səbirlə bu azadlığın dünyada ən uca, 160 metr yüksəklikdə dalğalanan bayrağına sevinməliyik. Mən fəxrlə deyirəm ki, azad Azərbaycanın soydaşlarıyıq.Almaniyada yaşayan azərbaycanlılar burada olanları izləyirlər. Son baş verən hadisələrdən biri kimi “Eurovision-2011” qələbəsini böyük coşqu ilə qeyd etdilər. İnsanlar gecəyarısı küçələrə axışaraq bir-birilərini təbrik edirdilər. Bütün Azərbaycan və türk diasporunun nümayəndələri qələbə sevincini birlikdə qeyd etdilər. Almaniyada yaşanan bu coşqunu sözlə anlatmaq mümkün deyil. Azərbaycanlıların yaşadığı bütün şəhərlərdə böyük bir coşqu hiss olunurdu. İstər diplomatlar, istər sadə insanlar, istərsə də ziyalılar bu qələbəni böyük coşqu ilə qeyd edirdilər. Telefonlar dayanmır, hər kəs bir-birini təbrik edirdi. Azərbaycan mədəniyyətinin tanınması da bizi çox sevindirir. Televiziya vasitəsilə Bakıda gördüyümüz sevinc Avropa şəhərlərində də hiss olunurdu. Azərbaycan və türk diasporları bu qələbəni birlikdə qeyd edirdilər. Avropada "Metropol FM" deyilən bir radio var. Həmin radioda hər yarım saatdan bir "Bir millət, iki dövlət", "Bu gün Azərbaycanın günüdür. Hər birimiz Azərbaycana dəstək olmalıyıq” kimi şüarlar səsləndirilirdi. Bu təbliğatın da qələbənin qazanılmasında mühüm rolu oldu.

- Ölkə başçısı tərəfindən mükafata layiq görülən diaspor nümayəndələri arasında sizin də adınız var...

- Ölkə başçısı tərəfindən mükafatlandırılmaq mənim üçün çox böyük şərəfdir. Eyni zamanda həyatda ən böyük yükümdür. Mən bu yükü, onun məsuliyyətini ömrümün sonuna qədər daşıyacağam. Arzu edirəm ki, nəvələrim də daşısın. Onu bir məsuliyyət, millətimizə olan borcumuzun yadımızda qalması üçün bir simvol kimi daşımalıyıq. Mən bütün azərbaycanlılara, dövlətimizin başçısına öz təşəkkürümü bildirirəm. Bildirmək istərdim ki, biz xaricdə yaşasaq da, siz bizim ürəyimizdəsiniz və tək bir sərvətimiz var ki, o da Azərbaycandır.

Nigar Abdullayeva

Palitra.- 2011.- 9 avqust.- S.5.