Afaq Bəşirqızı və Rasim Balayev iranlı rejissordan film təklifi alıb

Ötən gün Bakıda Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində iranlı kinorejissor Yədulla Səmədi ilə görüş keçirildi. Qeyd edək ki, bu görüşü İrandan olan həmyerlimiz Ağayi Əsədullahi təşkil etmişdi. A.Əsədullahi Tehranda Azərbaycan İncəsənət və Mədəniyyət Mərkəzinin qurucusu və rəhbəridir. O, tez-tez o taylı-bu taylı soydaşlarımızı, incəsənətimizin tanınmış simalarını bir-biri ilə görüşdürür. Onun sayəsində Azərbaycan musiqisinin tanınmış simaları İranda konsert proqramları ilə çıxış edirlər.

Bu dəfə onun Azərbaycana gəlməsi isə İranın məşhur rejissoru Yədulla Səmədinin Üzeyir Hacıbəylinin “O olmasın, bu olsun” kinokomediyasını yenidən ekranlaşdırmaq istəyi ilə bağlıdır. Fürsət tapıb qonaqla tədbir sonrası həmsöhbət olduq. Məlumat üçün onu bildirim ki, Y.Səmədi 1952-ci ildə Marağada dünyaya göz açıb. 18 yaşından kino sahəsində çalışmağa başlayıb. 1984-cü ildə ilk filmini ərsəyə gətirib. Onun “Çoxbilən kişi” adlı kinokomediyası iranlı tamaşaçılar tərəfindən çox sevilib. Sonralar o, “Vağzal”, “Savalan”, “Avtobus”, “İki yarım adam”, “Dəli Domrul”, “Gülməyin möcüzəsi”, “Apardı sellər Saranı”, “Mənim qadınım” və s. ekran əsərlərini fars və öz ana dilimizdə çəkib. “Qarışıq şəhər” adlı tarixi psixoloji filmi də rejissorun maraqlı ekran əsərlərindəndir. Rejissor komediya janrında film çəkməyi də çox sevir. Hazırda isə İranın dövlət kanalında 24 bölümdən ibarət olan “Uçmaq şövqü” adlı teleserialı yayımlanır. İranın ən məşhur aktyorlarının yer aldığı serial bütün İranı valeh edib. Y.Səmədi həmçinin sənədli filmlər müəllifidir. Onun İranın cografi tarixini, şəhərlərini əks etdirən sənədli filmi bir sıra Avropa ölkələrində maraqla qarşılanıb. Bundan başqa İranda üzümçülüyün tarixi ilə baglı “Üzüm” sənədli filmi də var. Məni maraqlandıran ilk sual isə rejissorun Üzeyir kimi bir dahinin əsərinə yenidən müraciət etməsi ilə bağlı oldu. Y.Səmədi bu suala belə cavab verdi: “İyirmi beş ildir mən düşünürəm ki, “O olmasın, bu olsun”u çəkim. Çox tamaşa etmişəm və düşünmüşəm ki, bu əsəri yenidən musiqili komediya şəklində öz ana dilimizdə həm İranda, həm də Azərbaycanda çəkməliyəm. Özü də hər iki dövlətin aktyorları bu filmdə yer alacaq. İndi çox ciddi bir şəkildə bu işə başlamaq istəyirəm. Bu film öz hesabıma çəkiləcək. Yəni filmə Azərbaycan tərəfindən pul ödənilməyəcək. Filmin İran və Azərbaycanda nümayişi nəzərdə tutulub. Eyni zamanda Azərbaycanın köməyilə Türkiyə və Gürcüstanda da nümayiş olunacağına ümid edirik”.

- Azərbaycan tamaşaçısı filmə harda baxacaq?

- Kinoteatrlar üçün nəzərdə tutulan bir filmdir. Xronometrajı 100 dəqiqə təşkil edəcək. Mən Azərbaycandakı kinoteatrların sayını dəqiq bilmirəm. Ona görə də dəqiq deyə bilmərəm ki, film nə qədər izləniləcək. Ancaq filmin qazancı barədə də düşünməliyəm. Ola bilsin ki, bundan sonra sizin yerli telekanallarda da nümayiş olunsun. Əvvəlki suala qayıdaq. Bilirsiniz, bu əsər musiqili komediya janrında olduğu üçün diqqətimi cəlb etdi. Ancaq başqa filmlər çəkməyi də düşünürəm. Hətta “Arşın mal alan”ı da çəkmək planımda var.

- Filmin Avropada nümayişi mümkün olacaqmı?

- Əlbəttə, Avropada nümayişini istərdim. Ancaq film gərək həmin dillərə tərcümə olunsun. Filmdə ilk titrlərdə Üzeyirin əsəri olduğu bildiriləcək. Artıq Bakıda bilirlər ki, mən bu filmi çəkəcəm. Burda Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin rəsmiləri ilə görüşdüm və bu haqda onlara ətrafl məlumat verdim. Mənə bildirdilər ki, bizdə bu film bir neçə dəfə çəkildiyi üçün biz sizə maddi vəsait ayıra bilmərik. Ancaq növbəti filmlərdə maddi vəsait ayıracaqlarını bildirdilər. Buna baxmayaraq çəkiliş məkanları, aktyor seçimi və s. məsələlərdə bizə dəstək olacaqlarına söz verdilər. Burda bir sıra sənətkarlarla tanış olduq və kastinq də keçirdik. Xalq artisti Rasim Balayevlə görüşdük. Film çəkəcəyimizi eşitdikdə çox sevindi. Onu Rüstəm bəy roluna dəvət etdim. Sonra gülüş ustası, Xalq artisti Afaq Bəşirqızı ilə də görüşdük. Və ona da qulluqçu Sənəm rolunu təklif etmişəm. Hər ikisi çox müsbət qarşıladı. Bir sözlə, hər iki sənətkar bu filmdə yer alacaq.

- Rasim Balayevin çəkildiyi hansı filmləri izləmisiniz?

- “Babək” və “Nəsimi”də Rasim Balayevi izləmişəm. Yeni filmlərindən məlumatım yoxdu.

- Azərbaycanlı rejissorlardan kimi tanıyırsınız?

- Qeyd etdiyim kimi, “Babək”, “Nəsimi”, “Arşın mal alan”, “O olmasın, bu olsun” filmlərini izləmişəm. Yeni rejissorlardan xəbərim yoxdu. Azərbaycan filmlərindən çox az bir qismini izləmək imkanım olub. Amma onu deyə bilərəm ki, mədəniyyətimiz çox yaxındır. Yeni filmlərinizdən xəbərsizəm. Bizim çox filmlərimiz ictimai, əxlaqi mövzulara həsr olunur. Çalışırıq bəşəri mövzulara toxunaq. Bizim sağlam kinomuz var.

- İranda seriala maraq varmı?

- Bizdə seriala maraq var. Məsələn, “13-cü bina” serialım tamaşaçılar tərəfindən maraqla qarşılandı. Mövzu burda bir binanın sakinlərinin ondan hansı məqsədlər üçün istifadə etməsi idi. Komediya janrında olan bu serial sırf insani münasibətlərdən gedirdi. İnsan həm düşünür, həm də gülürdü. Hazırda İranın dövlət kanalında “Şövqü pərvaz”, yəni “Uçmaq şövqü” adlı serialım nümayiş olunur. Mövzu olduqca aktualdır. Burda uşaqlıqdan təyyarəçi olmaq eşqiylə yaşayan bir insanın sonrakı taleyindən bəhs olunur. Həmin uşaq gənc təyyarəçi olur. Qəhrəmanın sonrakı taleyi isə İran və İraq müharibəsi dövrünə təsadüf edir. Hazırda 12-ci bölüm nümayış olunub. Bütövlükdə isə 24 bölümdən ibarətdir. Serialı bir ilə çəkmişəm. Çünki məkanlar üçün İranın müxtəlif şəhərlərində çəkilişlər aparmışam və təyyarələrlə uçuş səhnələri və s. olduqca çətin idi. Serialda çəkilən insan, aktyor sayı da çox idi. Bu serialı Azərbaycan tamaçılarına da təqdim edəcəm. Güman ki, bu tayda olan qardaşlarımız da bəyənəcəklər.

- Bu sizin Bakıya ilk səfərinizdirmi?

- Xeyr. Bakıya ikinci dəfədir gəlirəm. Birinci dəfə 21 il öncə bura səfərim olub. Əvvəllər də burda film çəkmək fikrim olub. Sadəcə İranda işlərim çox olub və bu iş barədə ciddi düşünməmişəm. Mən istərdim ki, bütün filmi məkan olaraq Azərbaycanda çəkim. Ancaq gəldim şəhəri gəzdim, çox şey dəyişilib, ona görə bəzi çəkilişləri Gəncə və Şəkidə aparmalıyıq. Məsələn, filmdəki hamam indi çox dəyişilib. Hamamda cakuzi tikilib. Ona görə də çəkilişlərin bir qismi İranda aparılacaq. Yazda filmin çəkilişləri başlayacaq və 3 ay ərzində bitirmək istəyirəm.

- İndiyə kimi filmləriniz hansı ölkələrdə nümayiş olunub?

- Burda mənim “Savalan” filmim festivalda nümayiş olunub. Hətta o filmin afişalarını da Bakıda gördüm. Digər filmlərim Koreyada, Rusiyada, İtaliyada və başqa ölkələrdə nümayiş olunub. Festivallar çərçivəsində nümayiş olunan filmlərimlə yanaşı həmin ölkələrə satılan filmlərim də olub və gəlir əldə etmişəm.

- “Fəcr” festivalına qatılırsınızmı?

- “Fəcr” festivalında ilk filmim “Çoxbilən kişi” ilə mən “İlin rejissoru” adına layiq görüldüm. “Avtobus” filmim isə həmin ilin ən yaxşı filmi, ssenarisi mükafatlarını aldı. Mən özüm də “Ən yaxşı rejissor” olaraq diploma layiq görüldüm. Eyni zamanda baş rolun ifaçıları da “Ən yaxşı aktyor” nominasiyasına layiq görüldü. Ümumiyyətlə, hər il festivalda iştirak etmək üçün təklif alıram. Münsiflər heyəti çox diqqətli bir şəkildə filmləri izləyir və ən yaxşısını seçir. Mən ildə bir film təqdim edirəm. Ancaq elə rejissor var ki, bir neçə film təqdim edir. Məsələn, ötən il yarımçıq qalan bir filmini tamamlayan rejissor bir ildə daha bir film çəkir və onların ikisini də festivala təqdim edir. Bu filmimi 2013-cü ildə “Fəcr” festivalına təqdim edəcəm.

- Şəhərimiz haqqında nə düşünürsünüz?

- Bakı çox dəyişib.

- Bəs musiqimiz haqqında nə deyə bilərsiniz? Kimləri dinləyirsiniz?

- Muğamı çox sevirəm. Bülbül, Rəşid Behbudov, Hacıbaba Hüseynov, Alim Qasımov, Arif Babayev, Şövkət Ələkbərovaya qulaq asıram. Bunlardan əlavə müğənni Almaz Orucovanın səsini çox bəyənirəm. Bakıda onunla da tanış olduq. Birdə burda kamançada çox gözəl ifasıyla, gözəl əxlaqıyla Qönçə Mehdiyevanı tanıdım.

Nüşabə