NAXÇIVAN TƏHSİLİ
İNTİBAH DÖVRÜNDƏ
Görkəmli dövlət xadimi, Azərbaycan
xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin inkişaf
və tərəqqi strategiyasının layiqli
davamçısı İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti seçildiyi ilk gündən ölkəmizdə təhsilin
inkişafına böyük önəm vermiş, onun
müasir dünya standartları səviyyəsinə
çatması üçün bütün imkanları səfərbər
etmişdir. Bu gün Azərbaycanda həyata keçirilən
irimiqyaslı layihələrin və proqramların
reallaşması birinci növbədə ölkənin kadr potensialından
asılıdır. Bu potensialın formalaşmağında
başlıca sahə isə təhsildir. Müasir dövrdə
təhsilin rolu və əhəmiyyəti getdikcə
artmaqdadır. Bunu nəzərə alan Azərbaycan rəhbərliyi
təhsil sahəsinə ayrılan vəsaitin həcminin hər
il artırılmasını təmin edir. Təkcə 2009-cu
ildə təhsilin inkişafına 1.3 milyard manat vəsait
ayrılmışdısa, 2012-ci ilin dövlət büdcəsində
isə təhsil xərcləri üçün 1575861,3 min
manat vəsait nəzərdə tutulmuşdur ki, bu da 2011-ci
ilin proqnoz göstəricisindən 12,6 faiz çoxdur. Təhsil
sahəsində əldə olunan uğurlar təkcə məktəblərin
maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi ilə
məhdudlaşmır. Təhsil islahatlarının həyata
keçirilməsi istiqamətində atılan addımlar təhsillə
bağlı dəyərlərin yeniləşdirilməsi,
müasirləşdirilməsi və son nəticədə Azərbaycan
cəmiyyətinin yeni keyfiyyətinə nail olunması
üçün təhsil faktorundan istifadə edilməsinə
şərait yaradır. Bu Prezident İlham Əliyevin Azərbaycan
təhsilinin inkişafına verdiyi ən böyük töhfədir.
Ölkə təhsilinin inkişafı məqsədilə nəzərdə
tutulan proqramlar və layihələr bütün ölkədə
olduğu kimi, Naxçıvan Muxtar Respublikasında uğurla
həyata keçirilir.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında təhsilin, maarif və
mədəniyyətin inkişafı Muxtar Respublikanın
sosial-iqtisadi inkişafı ilə qırılmaz surətdə
əlaqədar olub, bütövlükdə ölkəmizdə
həyata keçirilən düzgün,
düşünülmüş inkişaf strategiyasının
məntiqi nəticəsi hesab edilməlidir. Son on beş il ərzində
Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi və mədəni
həyatında böyük irəliləyişlər
yaranıb. Dünənə qədər adi və ucqar bir əyalət
mərkəzini xatırladan, işıqsız, qazsız qalan
Naxçıvan son illər Şərqin, Avroranın inkişaf
etmiş şəhərləritək yenidən qurulub, gözəlləşib.
Təməli xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri
işlədiyi dövrdən qoyulan yeni həyat quruculuğu xətti
uğurla davam etdirilib. 1995-ci il dekabrın 16-da birinci
çağırış Naxçıvan MR Ali Məclisinin
sessiyasında Ali Məclisin Sədri seçilən Vasif
Talıbov ulu öndərin quruculuq və inkişaf xəttinin
konkret bir regionda davam etdirərək ağır blokada şəraitində
yaşayan Naxçıvanda öz gəngin zəhməti və
əməyi ilə fəal yaradıcı gücə malik
olmasını sübut edib.
Naxçıvan MR-in rəhbərliyi, Ali Məclisin Sədri,
Cənab Vasif Talıbov Muxtar Respublikada təhsilin
inkişafı məsələsini daim diqqətdə
saxlayır, bu sahəni sosial-iqtisadi və mənəvi
inkişafın əsas prioritet sahəsi hesab edir. Muxtar Respublikada
təhsilə dövlət qayğısı və diqqət birinci növbədə
bu sistemin maddi-texniki bazasının daha da möhkəmləndirilməsi
və müasir tələblər səviyyəsində yeniləşdirilməsində
özünü göstərir. Naxçıvan MR-sı rəhbərliyinin
səyləri nəticəsində burada 140-dan çox
dünya standartlarına tam cavab verən məktəb
binası inşa olunmuş və bu iş bu gün də
çox uğurla davam etdirilir. Şagirdlərin asudə
vaxtlarının, onların intellektual səviyyəsini və
istedadlarının üzə çıxarılmasının
səmərəli təşkili məqsədilə Heydər Əliyev
Uşaq-Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzi,
Muxtar Respublika Texniki Yaradıcılıq, Ekologiya Tərbiyə,
Turist Diyarşünaslıq Mərkəzləri, Şahmat və
Musiqi məktəbləri üçün yeni binalar əsaslı
şəkildə təmir edilmiş, ən müasir
avadanlıqlarla təchiz edilərək şagirdlərin asudə
vaxtlarını səmərəli keçirmələri
üçün onların istifadəsinə verilmişdir. Həmçinin
Naxçıvan Texniki Kollecinin, Tibb məktəbinin
binaları yenidən qurulmuşdur. Məktəbəqədər
tərbiyə müəssisələrinin də tikintisi və
təmiri diqqətdən kənarda qalmamış, şəhər
və kəndlərdə yeni uşaq bağçaları
tikilmiş, əksəriyyəti isə əsaslı təmir
edilmişdir. Ümumtəhsil məktəblərində
təhsil alan şagirdlərin dərslik, dərs vəsaiti və
bədii ədəbiyyatla təmin edilməsi də Muxtar Respublika
rəhbərlərinin daim diqqət mərkəzində
saxlanılır. 2005-ci ildən
2010-cu ilədək 1.257918 nüsxə dərslik, 475 adda
606813 ədəd latın qrafikası ilə çar
olunmuş bədii ədəbiyyat, jurnal və məcmuə,
dərslərdə əyaniliyin təşkili, müasir təlim
texnologiyalarının tətbiqi məqsədilə 200 adda
86750 ədəd müxtəlif fənləri əhatə edən
rlakat, 1020 ədəd elektron tədris vəsaitləri, məktəbəqədər
tərbiyə müəssisələri üçün 2131 ədəd
SD-ləri, 1618 ədəd intellekt oyun fiqurları, həmçinin
1450 ədəd Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 450 ədəd
Naxçıvan Abidələri Ensiklopediyası məktəb
kitabxanalarına verilmişdir. Bununla yanaşı, 2008-ci ildə
kurrikulumun tədrisi ilə əlaqədar olaraq 3380 ədəd
dərslik və müəllimlər üçün vəsait,
Heydər Əliyev Fondu hesabına 15 fənn üzrə 140
adda 74510 ədəd tədris vəsaiti, birinci sinif şagirdləri
üçün 5025 ədəd çanta və digər dərs
ləvazimatları gətirilərək məktəblərimizə paylanmışdır. 2009-cu ildə
daha 158239 dərslik paylanmış, 12 ayda 4493 bədii ədəbiyyat,
440 ədəd «Naxçıvan xanlığı» kitabı məktəblərə
hədiyyə edilmişdir. Ümumtəhsil məktəblərinin
kadrlarla təmin olunması işi daim diqqətdə
saxlanılmışdır. Azərbaycanda ilk dəfə
olaraq təhsil yarmarkası Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ali Məclisi Sədrinin tapşırığı ilə
Muxtar Respublikada keçirilmişdir. Artıq ənənəvi
hal alan təhsil yarmarkası 5 ildir ki, keçirilir və bu xəttlə
kənd və ucqar kəndlərimizdə 391 nəfər
müəllim kadr ehtiyacı olan ixtisaslar üzrə işlə
təmin olunmuşdu. Təkcə 2009-cu ilin yarmarkasında 126
nəfər gənc kadr ucqar kəndlərə göndərilmişdir.
Tədris müəssisələrinin fasiləsiz fəaliyyət
göstərməsi üçün onların maddi təchizatı,
istiliklə təmin olunmasına xüsusi diqqət
yetirilmişdir. Əgər 2007-2008-ci tədris ilində 77 tədris
müəssisəsi istilik sisteminə qoşulmuşdursa,
2008-2009-cu tədris ilində artıq 100 tədris müəssisəsi
istilik sistemi ilə işləməyə başlamış,
növbəti ildə isə bütün məktəblərdə
avtonom istilik sistemi fəaliyyət göstərməyə
başlamışdır. Muxtar
Respublika məktəblərinin informasiya və kommunikasiya
texnologiyaları ilə təmin edilməsi istiqamətində
də səmərəli işlər ararılır. Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə 21 avqust
2004-cü il tarixdə təsdiq edilmiş «Ümumtəhsil məktəblərin
informasiya və kommunikasiya texnologiyaları ilə təminatı
üzrə Dövlət Proqramı»nın icrasına
başlandığı 2005-ci ildən etibarən
Naxçıvan Muxtar Respublikası ümumtəhsil məktəblərinin
kompüterlərlə təchiz edilməsi ardıcıl davam
etdirilir. Dövlət Proqramına uyğun olaraq hər 33 nəfər
şagirdə bir kompüter nəzərdə tutulduğu
halda, Muxtar Respublikada hər 23 şagirdə bir komrüter olmaq
şərtilə ümumtəhsil məktəblərin
hamısı kompüter və avadanlıqlarla tam təchiz
olunmuşdur. Məktəblərə 2290 ədəd kompüter
dəsti verilmiş, onların da əksəriyyəti internetə
qoşulmuşdur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
İlham Əliyevin 10 iyun 2008-ci il tarixli «2008-2012-ci illərdə
Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin
informasiyalaşdırılması üzrə Dövlət Proqramı»
ölkəmizdə yeni texnologiyadan istifadə olunmaqla təhsilin
informasiya mühitinin yaradılması və əhalinin
informasiya cəmiyyətinə hazırlanması işində
çox mühüm rol oynamaqdadır. Proqramdan irəli gələn
vəzifələrə uyğun olaraq artıq 2009-cu ilin sonlarında
Muxtar Respublika məktəblərində 2335 kompüter
mövcud idi ki, onun da 100-ü internet şəbəkəsinə
qoşulmuşdur. İnformasiya texnologiyalarının məktəblərdə
daha səmərəli tətbiqinə nail olmaq
üçün 147 nəfər müəllim informasiya kurslarında
hazırlıq keçmişdir. Bu məsələ
Naxçıvan MR Ali Məclis Sədrinin daim diqqətdə
saxladığı məsələlərdəndir. Ali Məclisin
Sədri Vasif Talıbov tərəfindən təhsildə
yüksək göstəricilərə nail olmuş 165 nəfər
şagirdə şəxsi istifadələri üçün kompüter
dəsti hədiyyə edilmişdir. Orta məktəblərdə tədrisin
əsas göstəricisi məzunların ali məktəblərə
qəbulu ilə ölçülür. Bunu müxtəlif illərin
göstəricilərinin müqayisəli təhlili də
sübut edir. 2004-2005-ci tədris ilində isə bu rəqəmlər
aşağıdakı kimi idi: məzunların sayı 5409, ərizə
verənlərin sayı 3074 (56,83%), qəbul olanların
sayı 1024 (33,31%). 2006-cı ildə 3312 abituriyentdən 1110
(35%), 2007-ci ildə 3099-dan 1183 (38%) tələbə
adını qazanmışdır. 2008-ci ildə
Naxçıvan Muxtar Respublikası ümumtəhsil məktəblərinin
4714 məzunundan 3216 nəfəri (68,09%) ali məktəblərə
sənəd vermiş və onlardan 1270 nəfəri (35,56%) ali
məktəblərə qəbul olunmuşdur. 2009-cu ildə
4390 məzundan 3230 nəfəri (73,57%) ali məktəblərə
sənəd vermiş və onlardan 1348 nəfəri (41,73%) (7,
2009, 29 dekabr; 2010, 27 yanvar),
2010-cu ildə isə 4321 məzundan 3293 nəfəri (76,20 %)
ali məktəblərə sənəd vermiş və 1622 nəfəri (49%) tələbə
adına layiq görülmüşdür. Muxtar Respublikada yüksək
bal torlayan məzunların da sayı artmışdır.
2006-cı ildə 500-700 bal torlayanların sayı 135 nəfər
idisə, 2007-ci ildə bu rəqəm 160, 2008-ci ildə 219 nəfər,
2009-cu ildə 232 nəfər, 2010 ildə isə 280 nəfər
olmuşdur. Göründüyü kimi, təhsilin bu kefiyyət
faizi ilbəil artmaqdadır.2005-ci ildən başlayaraq 500-700
intervalında bal torlayan məzunların Naxçıvan Muxtar
Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov tərəfindən
qəbul edilməsi, onların pul mükafatı və hədiyyələrlə
mükafatlandırılması ənənə halını
almış və şagirdlərin daha yüksək nəticələr
əldə etməsinə həvəsləndirilməsi
baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb
etmişdir. Orta təhsil bazasından orta ixtisas məktəblərinə
qəbulda da müəyyən nailiyyətlər əldə
edilmişdir. Belə ki, 2007-ci ildə orta ixtisas məktəblərinə
147, 2008-ci ildə 277, 2009-cu ildə isə 422 nəfər qəbul
olunmuşdur. Məzunları ali məktəblərə qəbul
olmayan məktəblərin sayca ilbəil azalması da bu
gün Muxtar Respublika təhsilinin ümumi səviyyəsinin
yüksəlməsinin məntiqi nəticəsidir. Müqayisə
üçün 2005-ci ildə qəbulu olmayan məktəblərin
sayı 34 idisə, 2006-cı ildə 28, 2007-ci ildə 20,
2008-ci ildə 15, 2009-cu ildə 10 təşkil etmişdir. Deməli,
beş il ərzində onların sayı iki dəfə
azalmışdırsa, 2010-cu ildə isə ali məktəblərə
qəbulu olmayan məktəblərin sayı sıfıra
enmişdir. Ölkəmizin hər yerində olduğu kimi,
Naxçıvan Muxtar Respublikasında da hərbi peşəyə
maraq ildən-ilə artmaqdadır. 2008-ci ildə
Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev
adına Hərbi Liseyə 770 nəfər sənəd
vermiş, onlardan 250 nəfəri kursant adına layiq
görülmüşlər. Bu liseyi 2008-ci ildə bitirmiş
140 nəfər məzundan 13 nəfəri ali hərbi məktəblərə
daxil olmuşsa, 2009-cu ildə 144 nəfər kursantdan 141 nəfəri
ali hərbi məktəbə daxil olmuşdu.
Bütövlükdə 2009-cu ildə Muxtar Resrublika orta məktəb
məzunlarından 29 nəfəri ali hərbi məktəbə
daxil olmuşdur. Azərbaycanın ən yaxşı məktəbləri
sırasına düşən məktəblərin sayına
görə də Naxçıvan Muxtar Resrublikasının
göstəriciləri ilbəil artmaqdadır. Əgər
2007-ci ildə respublika üzrə ən yaxşı məktəbləri
sırasına 11 məktəbin adı daxil edilmişsə,
2008-ci ildə Muxtar Resrublika üzrə 20 məktəbin,
2009-cu ildə 32 məktəbin, 2010-cu ildə isə 43 məktəbin
adı Azərbaycan Respublikasının «Ən yaxşı
ümumtəhsil məktəbi» sırasına daxil
edilmişdir. 2007-2008-ci tədris
ilində Muxtar Resrublikanın üç orta məktəbi -
Naxçıvan şəhəri Heydər Əliyev adına
orta məktəbi (direktor - Məmmədyarov Hüseyn),
Naxçıvan şəhəri A.Cəlilov adına 12
saylı orta məktəbi (direktor - Süleymanova Məfkurə)
və Ordubad rayonu M.Füzuli adına şəhər internat
məktəbi (direktor - Həsənov İlqar) ən
yaxşı ümumtəhsil məktəbi kimi Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin müvafiq sərəncamına əsasən pul
mükafatı ilə mükafatlandırılmışdır. 2008-2009-cu tədris ilində Muxtar Respublikanın
üç orta məktəbi - 705 saylı Hərbi Hissənin
orta məktəbi (direktor - Bayramov Nazim), Heydər Əliyev adına
Hərbi Liseyi (direktor - Əliyev Rasim) və Kəngərli
rayon Qıvraq kənd orta məktəbi (direktor - Cavadov
Mahmud), 2009-2010-cu tədris ilində Muxtar Respublikanın yenə
də üç orta məktəbi - Naxçıvan şəhər
5 saylı orta məktəbi (direktor - Xəlilova Əsmər),
Ordubad şəhər 1 saylı orta məktəbi (direktor -
İsmayılova Könül), Şərur rayonu Muğanlı
kənd orta məktəbi (direktor - Hüseynov İsa) Azərbaycan
Resrublikası Prezidentinin müvafiq sərəncamları ilə
ilin «Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi»
adına layiq görülmüşlər. Naxçıvan
Muxtar Resrublikası ümümtəhsil müəssisələrində
istedadlı, yaradıcı şagirdlərin üzə
çıxarılması sahəsində xeyli işlər
görülmüşdür və bu iş indi də davam
etdirilir. Naxçıvan Muxtar Resrublikası Ali Məclisinin Sədri
Vasif Talıbovun təşəbbüsü və qayğısı
nəticəsində bir neçə məktəblinin şeir
kitabları işıq üzü görmüşdür.
2002-ci ilin 20 noyabrında Naxçıvan şəhər A.Cəlilov
adına 12 saylı məktəbdə məktəbli yazarlarla
görüş oldu. Həmin tədbirdə Naxçıvan
MR Təhsil Nazirliyinin Muxtar Respublika uşaq yazarlarının
şeirlərinin torlu halında nəşr edilməsi təşəbbüsü
irəli sürüldü. 2003-cü ildə Naxçıvan
MR Təhsil Nazirliyinin müvafiq qərarı ilə Muxtar Respublika
ümumtəhsil məktəbləri şagirdlərindən
29 nəfərinin şeirlərindən ibarət «Pöhrələr
- 1» almanaxı işıq üzü gördü.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında böyüməkdə
olan gənclərin bədii-estetik zövqünün
formalaşdırılmasına, onların
yaradıcılıq potensialının aşkar edilərək
inkişafına böyük diqqət və qayğı
göstərilir. Bu işdə Muxtar Respublikada fəaliyyət
göstərən 27 musiqi, incəsənət və bədii
sənətkarlıq məktəbləri böyük rol
oynayırlar. Onların əksəriyyəti XX əsrin 70-80-ci
illərində açılsa da, yerləşdikləri binalar
son illərdə yenidən qurularaq uşaqların istifadəsinə
verilmişdir. Bu istiqamətdə Muxtar Respublikada fəaliyyət
göstərən texniki yaradıcılıq, ekoloyi tərbiyə
mərkəzlərinin, idman və şahmat məktəblərinin
də böyük xidmətləri vardır. Muxtar Respublikada
44 bu tip tərbiyə müəssisəsində 2320 qrupda 30251
nəfər şagird məşğul olur ki, onların da tərbiyəsi
ilə 1039 nəfər müəllim məşğul olur. Gənc
nəslin hərtərəfli inkişafı və
dünyagörüşünün formalaşmasında
ölkəmizdə təhsilin birinci mərhələsi
sayılan məktəbəqədər və məktəbdənkənar
təhsil müəssisələrinin də xüsusi əhəmiyyəti
vardır. Məktəbdənkənar müəssisələr
təhsil sisteminin tərkib hissəsi olub uşaqların,
yeniyetmələrin, gənclərin mənəvi və texniki
inkişafını, onların yaradıcılıq tələbatlarını
təmin etmək üçün təşkil edilirlər. Məktəbdənkənar
müəssisələr bir və ya çoxprofilli olmaqla məktəbli
gənclərin asudə vaxtlarının düzgün təşkilində
onlara şərait yaradır. 09 arrel 2002-ci il tarixdə
ümumtəhsil işçilərinin ümumi
yığıncağında Naxçıvan Muxtar Respublika məktəblərində
vahid məktəbli formasına keçid haqqında qərar qəbul
edilmiş, bu Azərbaycan təhsil sistemində ilk addım
olmuşdur. Təhsil alan şagirdlər 2002-ci ildən vahid məktəbli
forması ilə məktəblərə qədəm qoyurlar.
Həmçinin ümumtəhsil məktəblərin müəllimləri
də vahid formada dərsə gəlirlər. Muxtar Respublikanın
ali və orta ixtisas məktəblərində də tələbə-müəllim
heyətinin vahid forma ilə dərslərdə
iştirakına nail olunmuşdur. Vahid məktəbli
formasının tətbiq olunması tədris müəssisələrində
tədrisin, təlim-tərbiyənin, intizamın yüksəldilməsinə,
şagird və tələbələr arasında sosial fərqin
aradan qaldırılmasına müsbət təsir göstərmişdir.
Muxtar Respublikada yeni məktəblərin tikintisi, onların
texniki və kadr təminatının yaxşılaşdırılması,
təhsil müəssisələrinin informasiya-kommunikasiya
texnologiyaları və rulsuz dərsliklərlə təmin
edilməsi, məktəb kitabxanalarının fəaliyyətinin
təkmilləşdirilməsi sahəsində tədbirlər
bu gün də davam etdirilir. Hazırda Muxtar Respublikada fəaliyyət
göstərən 222 ümumtəhsil məktəbinin hamısı
komrüterlə təchiz edilmiş, məktəblərə hər
19 şagirdin istifadəsi üçün 1 dəst olmaqla 2674
kompüter verilmişdir. Təhsilin keyfiyyətini artırmaq
üçün ilk dəfə olaraq 2009-cu ildə 122 elektron
lövhə alınaraq quraşdırılmışdır. Təhsilə
göstərilən yüksək dövlət
qayğısının nəticəsidir ki, son 5 ildə
(2004-2009) Muxtar Respublikada yüksək nəticələr
göstərən 35 nəfər müəllim Azərbaycan Respublikasının,
45 nəfəri isə Muxtar Respublikanın «Əməkdar
müəllimi» fəxri adlarına layiq
görülmüş, 32 nəfəri isə «Tərəqqi»
medalı ilə təltif olunmuşlar. Hazırda Azərbaycanda
iqtisadiyyatın sürətli inkişafı ixtisaslı fəhlə
kadrlara olan ehtiyacı kəskin surətdə
artırmışdır. Bu isə öz növbəsində
təhsilin vacib hissəsi olan peşə-ixtisas təhsilinə
diqqətin artmasına, bu sahədə zəruri
islahatların aparılmasına səbəb olmuşdur. Əgər
2004-cü ildə bu təhsil sahəsinə 5,4 mln. manat vəsait
ayrılmışdırsa, 2009-cu ildə bu rəqəm 26 mln.
manata çatmışdır. Peşə-ixtisas təhsilinə
dövlət tərəfindən bu qədər önəm
verilməsi isə səbəbsiz deyil. Müasir dövrümüzdə
ilk peşə-ixtisas təhsili ölkənin sosial-iqtisadi
infrastrukturunun qurulmasında müstəsna əhəmiyyət
kəsb edir. Bu gün Azərbaycan iqtisadiyyatının
müasir inkişafı, bazar münasibətləri ilə
bağlı səriştəli ustaları olan ehtiyac isə reşə-ixtisas
təhsilinə daha böyük diqqət və qayğı ilə
yanaşmağı tələb edir. Çünki reşə
təhsili sadəcə texniki iş deyildir, bu zamanın tələbidir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən
3 iyun 2007-ci ildə «Azərbaycan Respublikasında texniki-peşə
təhsilinin inkişafı üzrə Dövlət
Proqramı (2007-2012-ci illər)»nın təsdiq edilməsi məhz
bu diqqət və qayğının nəticəsidir. Bu
dövlət Proqramı müvafiq qurumlar qarşısında
konkret vəzifələr qoymuşdur. Naxçıvan Muxtar Respublikasında
reşə-ixtisas təhsili Muxtar Resrublika Təhsil Nazirliyinin
nəzdində fəaliyyət göstərən
Naxçıvan və Şərur şəhərlərindəki
peşə liseyləri, Ordubad və Culfa rayonlarındakı peşə
məktəbləri və Muxtar Resrublika Əmək və Əhalinin
Sosial müdafiəsi Nazirliyinin nəzdində fəaliyyət
göstərən Naxçıvan Regional Peşə Tədris
Mərkəzi həyata keçirir. Əsası ümummilli
lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş hərbi
təhsil sistemi müasir mərhələdə daha da
inkişaf etmiş, maddi-texniki bazası möhkəmlənmişdir.
Ölkə başçısı, Silahlı Qüvvələrin
Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin 27 fevral 2005-ci il tarixli sərənamı ilə
Naxçıvan Hərbi Liseyinə
onun yaradıcısı Heydər Əliyevin adı
verilmişdir. 2005-ci il iyunun 15-də Heydər Əliyev
adına Hərbi Liseyin yeni tədris korpusu və
yardımçı binalarının rəsmi
açılış mərasimi oldu. Həmin il dekabrın
19-da Prezident İlham Əliyev Naxçıvana səfəri
zamanı liseydə olmuş, kursantların təhsili və
yaşayışı üçün yaradılmış
şəraitdən razı qaldığını
bildirmişdir. 750 yerlik hərbi lisey kompleksi bütün
müasir tələblərə cavab verən sinif
otaqlarına, laboratoriyalara, kabinələrə, kitabxana və
idman kompleksinə malikdir. Liseydə kursantların fiziki
hazırlığı və təhsili ilə yanaşı hərbi-vətənpərvərlik
tərbiyəsinə xüsusi diqqət yetirilir. Hərbi liseyə
göstərilən dövlət qayğısı və diqqəti
konkret nəticələrini verməkdədir. Məktəb
2008-2009-cu tədris ilində Muxtar Respublika üzrə
«İlin ən yaxşı məktəbi» adına layiq
görülmüşdür. Filial kimi 56 nəfər kursantla
fəaliyyətə başlayan Hərbi Liseydə indi 641 nəfər
şagird təhsil alır. Kursantların təlim-tərbiyəsi
ilə 62 nəfər müəllim məşğul olur.
Liseyi bitirən kursantlar nəinki Azərbaycanın, həmçinin
bir sıra xarici ölkələrin ali hərbi məktəblərində
öz təhsillərini davam etdirirlər. Naxçıvan
Muxtar Resrublikasında fəaliyyət göstərən orta
ixtisas məktəbləri regionun və ölkəmizin orta
mütəxəssis kadrlarla təmin
olunmasında mühüm rol oynamış və
oynayırlar. Hazırda təhsilin bu forması və mərhələsi
Naxçıvan Dövlət Texniki kolleci, Naxçıvan
Tibb texnikumu və Naxçıvan Musiqi məktəbi ilə təmsil
olunur. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin
davam etdirdiyi təhsil strategiyası bu gün Naxçıvan
Muxtar Respublikasında uğurla davam etdirilir. Bunu son 15 ildə
Muxtar Respublikada Naxçıvan MR Ali Məclisinin Sədri
Vasif Talıbovun bilavasitə rəhbərliyi ilə təhsillə
bağlı həyata keçirdiyi tədbirlər,
qazanılmış nəticələr də sübut edir.
Son 15 ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasında təhsilin
inkişafında əldə olunan nailiyyətlər Muxtar Respublikanın
qazandığı cahanşümül uğurların tərkib
hissəsidir. Lakin Muxtar Respublikanın təhsil işçiləri
bu nailiyyətlərlə məhdudlaşmır, Muxtar Respublika
təhsilini daha da inkişaf etdirmək, müasir dövrün
tələblərinə uyğunlaşdırılmasına,
dünya təhsil sisteminə sürətli və uğurlu
inteqrasiyasına səy göstərirlər.
HƏMZƏ CƏFƏROV,
Tarix elmləri
doktoru,
professor
Palitra.- 2012.- 8
fevral.- S. 11.