Ünvan axtarışı asanlaşacaq

Əgər əvvəllər binaya yalnız bir ünvan verilirdisə, yeni dəyişikliyə müvafiq olaraq giriş qapılarına da ünvan veriləcək

Elektron xidmətlər sahəsində və daşınmaz əmlak sektorunda həyata keçirilən layihənin - Ünvan Reyestrinin İnformasiya Sisteminin yaradılması ilə bağlı təqdimat keçirildi. Tədbirdə çıxış edən Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinin sədr müavini Rafiq Cəlilov bildirdi ki, layihənin əsas məqsədi ölkədə ünvan məlumatlarının vahid və dürüst bazasının yaradılması, ünvan məlumatlarının toplanılması və mütəmadi yenilənməsinin təmin edilməsi, bu sistemdən digər əlaqədar dövlət qurumlarının, bələdiyyələrin və vətəndaşların istifadəsinə şəraitin yaradılmasıdır. Qeyd edildi ki, Prezidentin 10 fevral 2012-ci il tarixli “Azərbaycan Prezidentinin 2008-ci il 27 noyabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycanda ünvan reyestrinin aparılması və daşınmaz əmlak obyektlərinə ünvan verilməsi Qaydaları”nda dəyişikliklər edilməsi barədə” Fərmanı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bu fərmana əsasən, Azərbaycanda daşınmaz əmlak obyektlərinə ünvanların verilməsinə, ünvan reyestrinin tərtibi və aparılmasına yeni yanaşmalar, qabaqcıl dünya və Avropa təcrübəsi tətbiq olunacaq. Ən inkişaf etmiş dünya ölkələrində tətbiq olunan ünvan reyestrinin Azərbaycanda da yaradılması ilə bağlı layihə həyata keçirildiyni deyən R.Cəlilov bildirdi ki, Azərbaycanda Ünvan Reyestrinin yaradılmasına 2010-cu ilin sentyabrından başlanıb. Azərbaycan hökuməti ilə Norveç hökuməti arasında ünvan reyestrinin yaradılması məqsədilə qrant sazişi imzalanıb. Bu sazişə görə, 1,5 il ərzində Azərbaycanda Ünvan Reyestri İnformasiya Sisteminin yaradılması nəzərdə tutulur. Bu sazişə əsasən beynəlxalq ekspertlər Azərbaycanda ünvan reyestri ilə bağlı təhlillər aparıb və texniki tapşırıq hazırlayıblar. Həmin texniki tapşırığa əsasən sistemin yaradılması işlərinin satın alınması üzrə açıq tender elan edilib və tender nəticəsində irəli sürülmüş tələblərə cavab verən cənubi Koreyanın «SK C & C Co.LTD» şirkəti qalib gəlib. R.Cəlilovun sözlərinə görə, yaradılacaq Ünvan Reyestrinin məlumatlarının dövlət və qeyri-hökumət müştərilərinə paylanılması internet xidmətlərindən istifadə etməklə sistemlərarası kommunikasiya vasitəsilə həyata keçiriləcək: “Ünvan Reyestri İnformasiya Sisteminin yaradılması bir çox sahələrdə həm dövlət qurumlarına, həm vətəndaşlara, həm də bələdiyyələrə yardım edəcək. Belə ki, bu sistemin yaradılması ilə ondan təcili yardım, yanğınsöndürmə, poçt rabitə xidməti də yararlanacaqlar. Bundan başqa Prezidentin tapşırığı ilə ölkədə “Elektron hökumət” yaradılır, əhaliyə elektron ximət həyata keçirilir. Ünvan reyestrinin yaradılması böyük iqtisadi önəm kəsb edir. Onun məlumat sisteminin yaradılmasından sonra dövlət strukturları "Elektron hökumət" çərçivəsində ona qoşula biləcək və lazımi informasiyanı götürə biləcəklər. Bu sistem ölkədəki başqa məlumat bazaları, axtarış-informasiya sistemləri, eləcə də əhalinin, hüquqi şəxslərin, daşınmaz əmlakın reyestrləri ilə əlaqədə fəaliyyət göstərəcək”. Həmçinin bildirildi ki, sistem Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinin aparatında və onun regional ofislərində fəaliyyət göstərən Ünvan Reyestri üçün nəzərdə tutulan bütün məlumatları, komponentləri və funksiyaları əhatə edir. Sistem komitənin İnformasiya Texnologiyaları Mərkəzi vasitəsilə idarə olunacaq və mərkəzləşdirilmiş formada texniki xidmət göstəriləcək. Nəticə etibarilə bu məlumat bazası bütövlükdə Azərbaycanın bütün ünvanlarının saxlanılması üçün istifadə ediləcək. Belə ki, sistemin ümumi konsepsiyasına əsasən, Ünvan İnformasiya Sistemi mərkəzləşdirilmiş bir sistem olacaq. Bütün istifadəçilərin ünvan məlumatı üçün nəzərdə tutulan mərkəzi serverdən istifadə imkanı yaranacaq. R.Cəlilov onu da qeyd etdi ki, bu imkan dövlət informasiya-kommunikasiya xətləri və ya internet xidmətləri vasitəsilə reallaşacaq: “Bütün ünvan məlumatları ümumi mərkəzi məlumat bazasında saxlanılacaq. Bütün proqramlar mərkəzi serverə yüklənəcək və həmin mərkəzdən idarə olunacaq. Ünvan reyestrində daşınmaz əmlakın ünvanının rekvizitləri, yaşayış məntəqələri və nəqliyyat infrastrukturu obyektlərinin adları, bu adların yaranması, verilməsi və dəyişdirilməsinin əsasları və tarixləri, daşınmaz əmlakın növü, onun mülkiyyətçisi haqqında məlumatlar sistemləşdirilmiş şəkildə toplanacaq. Bu məlumatlar həm mətn, həm də ünvan-xəritə materialları şəklində saxlanılacaq”.

Ünvan reyestrinin yaradılmasının böyük iqtisadi önəm kəsb etdiyini deyən R.Cəlilovun sözlərinə görə, ölkədə əmlakın qeydiyyatı üzrə işlər genişlənir. Belə ki, 2011-ci ildə rekord sayda, yəni 147,3 daşınmaz əmlak obyekti qeydiyyatdan keçib. Reyerstrin yaradılması bu işlərin əhatəsini genişləndirəcək. Layihə üzrə işlər 2012-ci ilin avqust ayında tamamlanacaq və 2013-cü ilin yanvarından sistem tam istifadəyə veriləcək.

İnsanlar vaxtlarına və xərclərinə qənaət edəcəklər Daha sonra Koreyanın “SK C & C Co.LTD” şirkətinin nümayəndəsi tərəfindən layihə üzrə geniş təqdimat keçirildi. Şirkətin meneceri Kin Qyu Su Azərbaycanda həyata keçiriləcək Ünvan Reyestri Sisteminin böyük əhəmiyyətə malik olacağını bildirdi: “İndiyədək Azərbaycanda təkmilləşdirilmiş ünvan sistemi olmayıb və bir sıra uyğunsuzluq halları mövcud olub. Məqsədimiz vahid sistemi yaradıb təkmilləşdirməkdir. Bu layihə avqustda tamamlanıb əhaliyə təqdim olunacaq. Burada insanlar vaxtlarına və xərclərinə qənaət edəcəklər, ünvan axtarışı asanlaşacaq. Eyni zamanda şirkətlərin də iqtisadi məhsuldarlığı artmış olacaq. Bu layihə Azərbaycanın inkişafına çox böyük töhfə verəcək. Layihə çərçivəsində ünvanlar haqqında məlumat toplamışıq və pilot sistemi hazırlamışıq”.

Ünvanvermə sisteminə dəyişiklik ediləcək

Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinin Daşınmaz Əmlakın Kadastrı və Texniki İnvertarlaşma Mərkəzinin direktoru Ramiz Quliyev bildirdi ki, 10 fevral 2012-ci il tarixli fərmanla ölkədə mövcud ünvanvermə qaydalarına dəyişiklik edilib: “Bu dəyişikliklər ondan ibarətdir ki, sovet dövründən qalmış ünvanvermə sisteminə yanaşma metodologiyası başqadır. Əvvəllər mövcud qaydalara görə, daşınmaz əmlak obyektlərinə ünvanvermə zamanı bina konsepsiyasından yanaşılırdısa, yeni qaydalara əsasən, giriş konsepsiyası tətbiq olunacaq. Bunun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, əgər əvvəllər bir binaya yalnız bir ünvan verilirdisə, yeni dəyişikliyə müvafiq olaraq giriş qapılarına ünvan veriləcək. Məsələn, Ü.Hacıbəyov, 40 ünvanında yerləşən Hökumət Evinin yalnız bir ünvanı olduğu halda bu bina bir neçə giriş qapısına malikdir və yeni yanaşmaya görə, həmin qapıların açıldığı hər bir girişə ünvan veriləcək”. R.Quliyev onu da bildirdi ki, digər tərəfdən, dəyişikliklərə müvafiq olaraq nəqliyyat infrastrukturu obyektləri, küçələrin, prospektlərin kodlaşdırılması nəzərdə tutulur. Yəni hər bir küçə, prospekt dəyişməz, unikal rəqəmlərlə ifadə olunmuş koda malik olacaq. Bu da insanların ünvan dəyişməsi zamanı üzləşdiyi bir çox problemlərin aradan qaldırılmasına köməklik edəcək. Belə ki, küçənin, prospektin adı dəyişildikdə o sənədlərin dəyişdirilməsinə ehtiyac olmayacaq. Çünki həmin kodlar dəyişməz qalacaq. R.Quliyevin sözlərinə görə, yeni yanaşmaya görə nəzərdə tutulur ki, giriş qapılarının koordinatları müəyyənləşdirilsin: “Bu da bizə imkan verəcək ki, hamının CPS adlandırdığı cihazlardan istifadə etməklə koordinatlara müvafiq olaraq ünvanlara tez, vaxt itirmədən çatılmasına şərait yaradılsın. Bu dəyişikliklərin 2013-cü ilin yanvarın 1-dən qüvvəyə minməsi nəzərdə tutulur. Artıq Azərbaycanda Ünvan Reyestri İnformasiya Sistemi yaradılır və bütün daşınmaz obyektlərə yeni ünvanlar veriləcək. Pilot layihə kimi bu gün Sumqayıt şəhər elektron kadastrının məlumat bazasının yaradılması ilə məşğuluq. Həmin layihədə də bilavasitə nəzərdə tutulur ki, giriş qapıları da müəyyənləşdirilsin. Həm informasiya sisteminin yaradılması, həm dəyişikliklərin həyata keçirilməsi ilə ünvanvermədəki bir çox problemlər aradan qaldırılacaq. Bu ünvanvermə sistemi Avropa standartlarına cavab verir”. R.Quliyev onu da bildirdi ki, yeni şəxsiyyət vəsiqələrində ünvan göstərilməyəcək: “Lakin orada ünvanla bağlı məlumatlar elektron mətn şəklində olacaq. Orada küçələrin adları ilə bərabər kodları göstəriləcək”.

Nigar Abdullayeva

Palitra.-2012.-29 fevral.- S.10.