“Rənglər də rəssamın bir alətidir”

Gənc rəssam Mahir Rəhimov: “Rəngkarlıqda rəssam azaddır, ancaq teatr və kinoda çalışdığı zaman əsərdən, pyesdən, yazılmış ssenaridən, yaxud rejissordan asılı olur”

Mahir Mobil oğlu Rəhimov 1985-ci il mayın 16-da Bakı şəhərində anadan olub. 1992-2001-ci illərdə orta məktəbdə təhsil alıb. Orta təhsili bitirdikdən sonra Ə. Əzimzadə adına rəssamlıq texnikumunda təhsil alıb. 2006-2010-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasında Rəngkarlıq fakültəsində ali təhsil alıb. 2011-2013-cü illərdə magistratura oxuyub. Rəssam Mahir Rəhimovun bakalavr diplom işi “Talan” əsəri, magistr diplom işi isə “Dağlarda toy” əsəri olub. O, müxtəlif sərgilərin qalibi olub. Müsahibim gənc rəssam Mahir Rəhimovdur:

- Rəssamlıq sənətini sevmək, bu sahəni seçməyiniz nə ilə bağlıdır?

- Mənə elə gəlir ki, rəssamlar da musiqiçilər kimi Allahın uşaqlıqdan bəxş etdiyi istedadla yaşayırlar. Təkcə biz rəssamlar deyil, hər kəs bir-birindən fərqlənir.

Bəlkə də mən bu suala düzgün cavab verə bilməyəcəyəm. Uşaqlıqda hamı kimi mən də şəkil çəkməyi xoşlayırdım. Yaxud həyatın elə bir axını oldu ki, məni rəssamlığa gətirib çıxardı. Bu işdə ilk müəllimim Əlirza Əliyevə də çox borcluyam. O, mənə professional rəssamlığın əlifbasını öyrədib. Fürsətdən istifadə edib, ona can sağlığı, yaradıcılığında uğurlar arzulayıram. Bütün mövzularda rəsmlər çəkir, düşüncələrimi rənglərlə bildirməyə çalışıram. Mövzular müxtəlif ola bilər. Lakin əsas odur ki, istədiyinə nail olmağa çalışasan.

- Əsər üzərində işləyərkən çətinliklərlə qarşılaşırsınızmı?

- Bütün işlərdə çətinlik var. Məsələn, iş çox çətin, yaxud asan ola bilir. Bir neçə dəfə olub ki, hansısa bir kompozisiyanı gecə yuxuda görüb yuxudan oyanıb karandaşla kağıza çəkmişəm ki, yadımdan çıxmasın. Hər bir işdə olduğu kimi, bu işin də çətinliyi var. Ümumiyyətlə, yaxşı işin əmələ gəlməsi üçün bir çox çətinliklər olur. Rəngkarlıqda da belədir. Mən qısa da olsa, təcrübəmə əsaslanıb deyə bilərəm ki, düşüncələrimdə hər hansı bir fikir yarananda, rəsm əsərinə başlamazdan əvvəl və rəngkarlığa diqtə etməyə çalışıram. Lakin bir müddət keçəndən sonra əsəri işlədiyim zaman artıq rəngkarlıq mənə diqtə edir. Bunun özü də rəssamlığın bir sirridir. Ümumiyyətlə, heç bir rəssam deyə bilməz ki, təxəyyülümü eynilə əsərimdə canlandırmışam. Düşünürəm ki, bu, mümkün deyil. Çünki insan fikrində bir şey tutur. Ancaq işə başlayanda proses zamanı bir çox fikirlər dəyişir.

- Rəssamlığın qrafika adlanan bir üsulu da var. Bəs, sizin üçün iş prosesində rəngkarlıq, yoxsa qrafika üstünlük təşkil edir?

- Rəngkarlıq və qrafika. Bunlar təsviri sənətin şöbələridir. Qədim zamanlarda, intibah dövründə və ondan sonrakı XX əsrə qədər olan rəssamların işlərinə baxanda onların böyük rəssamlıq məktəbinin olduğunu görürsən. O dövrün dahi rəssamlarının əl işlərinə baxanda həm rəngkarlıq, həm qrafika, həm heykəltəraşlıq, bəzilərində memarlıq üslubuna rast gəlirsən. Zaman keçdikcə hər bir rəssam yaxşı işlədiyi üslubu ilə tanınırdı. Bir nüansı qeyd edim ki, dünya şöhrətli dahi rəssam Mikelancelonun yaradıcılığına nəzər salsaq, onun rəngkarlıq əsərləri də, qrafik əsərləri də bir məktəbdir. Ona görə də rəssamlar arasında belə bir deyim də var ki, “rəssamlığı dərindən öyrənmək istəyirsənsə, Mikelancelonun əsərlərindən köçür”. Onun müəllifi olduğu “Davidin heykəli” bütün dünyada tanınır. Onun rənkarlıq nümunələrinə baxsaq, divar rəsmləri dünya rəssamları üçün bir nümunə sayıla bilər. Sonralar rəssamlıq məktəblərində rəssamlığın şöbələri ayrı-ayrılıqda bir fakültəyə çevrildi. Düşünürəm ki, bu düzgün addım deyil. Əgər sən rəssamlıq məktəbini bilmək, bu sənətə dərindən yiyələnmək istəyirsənsə onu kökündən öyrənməlisən. Rəssamlıq bir şöbə ilə bitmir. Ona bütün sahələrdə yaxından bələd olmalısan. Bu mənim subyektiv fikrimdir.

- Bu günün gənc rəssamları necə, əsərlərində hansı mövzulara daha çox üstünlük verirlər?

- Əsas məsələ odur ki, Azərbaycanda rəssamlıq sahəsində problemlər hələ də çoxdur. Problemlər də zəncirvari şəkildə bir-birilə bağlıdır. Bu da ilk növbədə təhsil sistemindən asılıdır. Rəssamların işi də birinci növbədə təhsildən başlayır. İstedadlı gənclərimiz var. Lakin savad baxımından onların çatışmazlıqları olduğu üçün yaradıcılıqlarında bir çox maneələr mövcuddur. Gənc rəssamların əl işlərinə nəzər salsaq görərik ki, abstrakt və avanqard üslublar üstünlük təşkil edir. Şəxsən mən abstrakt və avanqard üslublara pis baxmıram, amma dəqiqliklə yanaşsaq görərik ki, avanqard üslub adı ilə işləyən rəssamlar həqiqi avanqard üslubda işləməyi bacarmırlar. Çünki, avanqardı işləmək üçün güclü savad lazımdır. Mən şəxsən heç vaxt fikirləşməmişəm ki, hansı üslubda işləyirəm.

- Rəssamlıq sənətinin bir qolu da kino və teatr üzrə rəssamlıqdır.. Bu sahədə çalışmağın hansı çətinlikləri var?

- Əlbəttə ki, hər bir işin çətinlikləri olduğu kimi bu sahənin də öz çətinlikləri var. Mənim rəssamlıq təhsilim öncə Ə. Əzimzadə adına rəssamlıq texnikumunda başlayıb. Orada teatr dekorasiyası üzrə təhsil almışam. Daha sonra Rəssamlıq Akademiyasında Rəngkarlıq fakültəsində təhsil almışam. Hər iki sahənin işlərinə yaxından bələdəm. Ancaq burada bir fərq var. Rəngkarlıqda rəssam azaddır, ancaq rəssam teatr və kinoda çalışdığı zaman əsərdən, pyesdən, yazılmış ssenaridən, yaxud rejissordan asılı olur. Əsas fərq bundan ibarətdir. Artıq burada rəssamın öz fikirlərini, düşündüklərini etməyə ixtiyarı yoxdur.

- Müasir rəssamlıq sənətində qrafikanın rolunu necə görürsünüz?

- Təkcə Azərbaycanda deyil, dünya rəssamlarının işlərində qrafik əsərlər azlıq təşkil edir. Ələlxüsus bizdə. Çünki akademiyada qrafik dərs saatları azalır, bu üslub üzrə işləmək üçün rəssamlar qrafikaya aid materialları tapa bilmirlər. Mən baxıram ki, heç yaşlı rəssamların çoxu qrafika ilə işləmir. Bəlkə də mənim yaş fərqimi nəzərə alsaq, ixtiyarım yoxdur onlar haqqında danışım. Ancaq mən öz yaşıdlarım haqqında deyə bilərəm ki, çox təəssüf ki, qrafikaya üstünlük verən rəssamların sayı azdır. Ən əsası da sərgilərdə qrafikaya aid əsərləri almaq istəyənlər də yox dərəcəsindədir.

- Rənglər rəssamın gözündə nəyi ifadə edir?

- Mənim üçün rənglər də rəssamın bir alətidir. Sadəcə mən onlardan istifadə edirəm.

- Rənglərdə təbiətin mənzərəsini olduğu kimi qeyd etmək mümkün olurmu, yoxsa təbiətin əlvan rənglərini insan kətan üzərinə köçürə bilmir?

- Təbiətdə olan gözəlliyi olduğu kimi yaratmaq qeyri-mümkündür. Çünki təbiəti Allah yaradıb. Onun yaratdıqlarından gözəl biz heç nə yarada bilmərik. Biz sadəcə təbiətdən istifadə edirik. Deyərdim ki, rəssamlıq illüziya kimi bir şeydir. Sadəcə, biz rəssamlarda adi insanlardan fərqli olaraq müşahidəçilik güclü olur. Rəssamlar adi insanların görüb fikir verə bilmədiyi nüansları qabarıq şəkildə ifadə edib, onları göstərməyə çalışırlar. Bu da öz növbəsində rəssamın potensialını ortaya çıxarır və onun səviyyəsini müəyyənləşdirir.

Xəyalə GÜNƏŞ

Palitra.-2013.-15 avqust.-S.13.