“Muğama çəkdiyim əziyyəti yerə vurmaq istəmərəm”

Günay İmamverdiyeva: “Gənclərin muğam sənətinə axını məni çox sevindirir, amma elə içi mən qarışıq yeni nəslin hamısı

ələkdən keçəcək”

Layihə çərçivəsində müsahibimiz Azərbaycan Milli Konservatoriyasında magistr təhsili alan, Azərbaycan Televiziyasının solisti kimi fəaliyyət göstərən, gənc muğam ifaçısı Günay İmamverdiyevadır:

-Mən 1993-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşam, məlum səbəblərdən, ailəmlə birlikdə Bakıda məskunlaşmışam. Musiqidə ilk addımlarımı Aybəniz Haşımovanın “Bülbüllər” ansamblında atmışam. 2005-ci ildə Bakı Mədəni Maarif Texnikumunun muğam şöbəsinə, 2009-cu ildə isə Azərbaycan Milli Konservatoriyasına daxil oldum. “Xalq ulduzu” yarışmasında 3-cü olduqdan sonra “Muğam müsabiqəsi”ndə də uğurla çıxış etdim. Hazırda Konservatoriyada magistr təhsili alıram və Azərbaycan Televiziyasının solisti kimi fəaliyyət göstərirəm. Niyə estrada yox, məhz muğamı seçməyimə gəldikdə isə Mənsum İbrahimovun çox gözəl bir sözü var: “Muğamla məşğul olan insan heç vaxt pis hərəkət edə bilməz”. Mən muğamı çox sevirəm, dinləyirəm, ifa edirəm və rahatlıq tapıram. Bilmirəm, qarabağlı olmağımmı, evdəkilərin muğama böyük həvəsimi, atamın səsimi məni muğama bu qədər bağlayıb. Onu deyim ki, atamın səsi çox gözəldir. Sadəcə, onun dövründə indiki kimi şərait yaradılmamışdı. Həm də, bilirsiniz, düşünürəm ki, mənim səsim ən çox elə muğama uyğundur. Mən Aybəniz xanımın “Bülbüllər” ansamblında olanda başa düşdüm ki, mahnı janrı mənlik deyil. Aybəniz xanıma çox təşəkkür edirəm, bəstəkar, retro mahnılarını mənimsəməkdə mənə çox kömək etdi. Amma ürəyim həmişə muğam ifa etmək istəyib. Həmişə arzulamışam ki, əlimdə qaval, yerdə oturub muğam oxuyum. Düz deyirsiniz, əvvəllər muğama indiki qədər qayğı olmayıb. Mənsum müəllim deyir ki, “bizə sizin kimi şərait yaradılmayıb”. Şükürlər olsun, bu gün Heydər Əliyev Fondu, Azərbaycan Televiziyası bizə, Azərbaycan muğamına çox böyük dəstək göstərir. Bu gün televiziya təmənnasız olaraq ifalarımızı lentə alır.

-Necə oldu ki, “Xalq ulduzu”na gəlməyə qərar verdiniz?

- “Xalq ulduzu”nda iştirakım mənim yeniyetmə vaxtlarıma təsadüf edirdi. Çoxları yarışmaya qatılacağımı bilmirdi. Ancaq 16-lığa düşəndən sonra hamının xəbəri oldu. Böyük səhnəyə ilk addımım “Xalq ulduzu”ndan başladı, deyə bilərəm.

O yarışmaya qatılanda da, elə yarışma müddətində də hələ çox şeyləri dərk etmirdim. Həyəcan keçirmirdim, çünki məsuliyyətimi başa düşməmişdim. Həm də muğam ifa etməklə, mahnı ifa etmək bir ola bilməz. “Xalq ulduzu” Muğam müsabiqəsi qədər çətin deyildi. “Xalq ulduzun”da üçüncü oldum. Bəlkə də birinci ola bilərdim. Bilirsiniz, səsvermə ilə olan bir yarışma idi, ona görə hər şey gözləmək olardı. İçimdə hər zaman bir qorxu var idi ki, birdən mənə səs verməzlər və yarışmanı çox tez tərk edərəm. Belə hissləri keçirmişəm. Amma mənə dəstək olanlara çox təşəkkür edirəm. Bəziləri səsimə görə, bəziləri yaşımın az olduğuna görə mənə səs verirdilər. Əlbəttə, o müsabiqələrin hamısında dost-tanış dəstəyi də var. İlk həftələrdə lap çox olur. Çünki onda səni heç kim tanımır. Təcrübəm olmadığına görə çox səhvlər edirdim. Bəzən hətta musiqinin səsini də eşidə bilmirdim. O müsabiqə mənə həyəcanı özümdən uzaqlaşdırmağı öyrətdi. Aybəniz xanımın mənə dəstəyi yox idi orada. Digər iştirakçılara necə, mənə də eyni cür münasibət göstərirdi. Münsiflər heyətinin hər birinin xüsusi qayğısını hiss edirdim. Çünki digər iştirakçılara görə yaşım daha az idi. Düzünü deyim ki, o müsabiqənin qaliblərinin heç biri indi üzdə deyil. Çox insan fikirləşir ki, bu gün toyum olsun, bəsimdir. Ancaq bunu fikirləşdiklərinə görə də, çoxları olduğu yerdə batıb qalırlar. Mən də toya gedirəm. Amma orada da efirdə ifa etdiyim musiqiləri, muğamları ifa edirəm. Toylarda digər ifaçılara nisbətdə muğam ifaçılarına xüsusi hörmət var. Muğam oxunanda çəngəl-bıçaq dayanır, ancaq muğama qulaq asılır.

- Adətən gənclərin bir çoxu estrada janrına üstünlük verirlər. Sən heç estrada oxumaq istəmisən?

- Muğam ifaçısı hər şeyi bacarar, amma oxumaram. Muğama çəkdiyim əziyyəti yerə vurmaq istəmərəm. Çünki xasiyyətimə uyğun deyil. Biz onsuz da muğamla yanaşı klassik bəstəkar mahnıları ifa edirik. Bilirsiniz, çətinlik hesabına muğamda ən yüksək zirvələrə yüksəlmək mənim üçün hər şeyə dəyər. Bu sənətdə özümə hansısa yeri arzulamıram. Çünki xüsusi yer yoxdur. Qismətimdə nə varsa, onu da yaşayacam. Əziyyət çəkirik, Allah da bu əziyyətimizi qiymətləndirər.

- Muğam müsabiqəsinin həyatında rolu danılmaz olduğunu bildirdiniz. O müsabiqədən sonra nə dəyişdi həyatında?

- Bu müsabiqə məni əvvəldən dərk etmədiyim çətinliklərlə üzbəüz qoydu. 2011-ci ilin fevral ayında müsabiqəyə qoşuldum, efir həyəcanı burda daha çox idi, deyə bilərəm ki, ən çox stressi məhz bu müsabiqədə keçirdim. Hər kəs muğam ifa etməyi bacarırdı, hər həftə də ifa etdiyimiz muğama uyğun qəzəllər seçməliydik. Yəni, xalq mahnıları, təsniflər, muğamlar olmalı idi. Bunun da öz çətinliyi olurdu. Həm də xalq artistlərinin qarşısında çıxış etmək elə də asan deyildi. Bu müsabiqə mənim kimi çoxlarının həyatında keçid rolu oynadı. Bir az çətin olsa da, çox yadda qalan, əvəzedilməz günlər yaşadıq. Repertuarıma gəldikdə isə Mənsum müəllimin və tələbəsi Təyyar Bayramovun bu mənada mənə çox böyük köməkliyi oldu. Düzünü deyim ki, səsimi qorumaq cəhətdən tənbələm. Demək olar ki, qorumuram. Əslində, muğam ifaçısı qazlı su içməməli, duzlu-istiotlu yeməməlidir. Amma bu qaydalara riayət etmirəm. Bir də ki, səsi öyrəşdirməkdən çox şey asılıdır. Fikirləşirəm ki, səsimi qorumağın üzərində nə qədər çox düşünsəm, narahat olsam onda tez xəstələnəcəm, səsim korlanacaq. Bir də insanın olduğu ərazilərdən də çox şey asılıdır. Elə yerlərdə olmuşam ki, səsimi idarə etməkdə çətinlik çəkmişəm. Hətta bəzi zonalarda səsim batıb. Təbiətin də səsə çox təsiri var imiş. Əksər ifaçılar səhər səslərindən çox narazılıqla danışırlar. Amma məndə əksinədir. Səhərlər mənim səsim daha yaxşı olur.

-Digər həmkarların geyim sarıdan efirdə çox sərbəstdir. Sən bunu necə tənzimləyirsən?

- Muğam ifaçısı olmasam belə, ailədən aldığım tərbiyəyə görə çox qısa geyinmərəm. Amma muğam ifa etdiyimiz an hər məsələdə, eləcə də geyim sahəsində məsuliyyətimiz birə-beş artır. Yəni, ifa etdiyimiz musiqinin ağırlığını dərk etməliyik. Muğam ifaçıları qapalı geyinməlidir. Məncə, gözəllik də bundadır. Milli musiqi ifa edənlər milli paltarda daha gözəl görünür. Ümumiyyətlə, gənclərin muğam sənətinə olan axını məni çox sevindirir, amma elə içi mən qarışıq yeni nəslin hamısı ələkdən keçəcək. Nə qədər müraciət edən olsa da, sonda bu sənətin əziyyətinə dözən çox az adam qalır. Həqiqətən, bu yolun ağırlığına dözmək çox çətindir. Bu aləmdə dostlarım muğam müsabiqəsinin iştirakçılarıdır. Çünki ən həyacanlı, təlaşlı, çətin və eyni zamanda da xoşbəxt anlarımız birgə keçib. İnsan da məhz belə günlərdə dostlarını tanıyır. Zabitə Alıyevanın, Səbinə Ərəblinin, Kamilə Nəbiyevanın adlarını çəkə bilərəm. Ancaq “Xalq ulduzu”nda əksəriyyətinin yaşı məndən qat-qat çox idi. Mən onları dayım, əmim yaşda görürdüm. Muğam müsabiqəsində isə demək olar ki, hamımız yaşıd idik.Müsabiqələrdə hamı bir-birinə rəqibdir. Birində səsvermə, digərində isə münsiflərin rəyi əsas götürülür. Münsiflər necə məsləhət gördülər, elə də oldu.

- Muğam müsabiqəsində iştirakçılar müxtəlıf, fərqli muğamlar ifa edirlər. Hansı muğamı ifa etmək sənin üçün xüsusilə çətindir?

- Ümumiyyətlə, muğam ifa etməyin özünün xüsusi çətinliyi var, amma mənim daha çox sevdiyim “Segah” və “Bayatı -Şiraz”dır. Şuşanı, doğma torpağı mənim yadıma isə “Segah” muğamı salır. Deyirlər ki, Qarabağda analar laylanı segah üstündə ifa edir. Bilirsiniz, ən böyük arzum doğulduğum torpağı görməkdir. Əminəm ki, o torpağa getsəm, səsim daha da gözəl olacaq.

- Bu sənətdə idealınız kimdir?

- İdealım Mənsum müəllim olub. Qadın ifaçılarından Aygün Bayramovaya, Nəzakət Teymurovaya çox qulaq asmışam. Yeni başlayanda onları təqlid etmişəm. Amma indi yox.

- Hazırda Azərbaycan Televiziyasının solisti kimi fəaliyyət göstərirsən, bu işindən razısanmı?

- Azərbaycan Televiziyasının solisti kimi çalışıram və burada aylıq maaş alıram. Şükür Allaha, özümüzü idarə edə bilirik. Mən və mənim kimi yeni başlayan gənclər çox şey gözləməməlidir. Biz sabaha ümidlə baxmalıyıq.

Nigar Abdullayeva

Palitra.-2013.-18 sentyabr.-S.11.