“Muğama olan qayğı kiçik yaşlı uşaqların da bu sahəyə meyillənməsini təmin edir”

Ehtiram Hüseynov: “Musiqinin başqa janrlarından fərqli olaraq muğamda, aşıq sənətində mütləq ustadın olmalıdır. Məktəbsiz muğam sənəti təməlsiz evə bənzəyir, o, gec-tez uçub dağılacaq”

Gənclərin mənəvi inkişafında milli musiqimizin də mühüm rolu var. Milli musiqimizi, o cümlədən də muğamı yaşatmaq üçün gənc nəsil bu sənəti daha dərindən öyrənməli, yaşatmalı və onlar da gələcək nəsillərə çatdırmalıdırlar. Bu gün gənclərimiz də musiqi tariximizdə önəmli yer tutan muğamı unutmur, bu sənətin ardınca gedir, ölkəmizdə təşkil olunan muğam müsabiqələrində iştirak edərək onu qoruyub yaşatmağa çalışırlar. Ölkə başçısı da bildirib ki, gənclərin milli musiqiyə çox böyük marağı var: “Ölkəmizdə keçirilən müsabiqələr, festivallar bu marağı daha da artırır. Canlı efirdə göstərilən muğam festivalları, muğam müsabiqələri cavanları da, gəncləri də bu istiqamətə sövq edir. Muğamın vətəni Azərbaycandır. Biz ilk növbədə çalışmalıyıq ki, bu nadir sənətimiz daim yaşasın, digər tərəfdən dünya da bunu bilsin. Çünki muğam sənəti ümumdünya musiqi sənətinin zirvəsidir. Biz elə etməliyik ki, gənc nəsil milli ruhda böyüsün, vətənpərvər, Vətənə sadiq olsun, Vətən üçün işləsin, çalışsın. Bunu etmək üçün güclü vətənpərvərlik hissi və milli ruh lazımdır. Milli ruhun da təməlində milli ənənələr, musiqi, ədəbiyyat, ana dili dayanır. Ona görə bu sahə, ümumiyyətlə, ölkəmizin gələcək inkişafı üçün çox önəmlidir”. Müsahibimiz Milli Konservatoriyanın magistr pilləsində təhsil alan, gənc muğam ifaçısı Ehtiram Hüseynovdur:

-Mədəniyyətin və incəsənətin insanların mənəvi inkişafında böyük rolu var. O cümlədən, milli musiqimizin də rolu əvəzsizdir. Milli musiqimizi ifa etməklə biz, musiqi tariximizdə əvəzsiz yeri olan muğamımızı yaşatmağa çalışırıq. Böyük sənətkarlardan bu sənətin sirlərini öyrənməklə biz də onu gələcək nəsillərə çatdırmaq istəyirik. Bir sözlə, hər bir azərbaycanlı muğamı sevir, onu dinləmək istəyir və biz də bacardığımız qədər onların zövqlərini oxşamağa çalışırıq.

- Necə oldu bu sənəti seçdiniz?

- Mən 1980-ci il oktyabrın 18-də Laçın rayonunun Hacısamlı kəndində anadan olmuşam. Əslimiz Daşlı kəndindəndir. Babamın işi ilə əlaqədar Hacısamlıya köçmüşük. 1986-cı ildə həmin kənddə I sinifə getmişəm. 1992-ci ildə məlum səbəblərdən Bakıda məskunlaşaraq orta təhsilimi Binəqədi rayonundakı 284 saylı orta məktəbdə davam etdirmişəm. Sonra Xan Şuşinski adına muğam məktəbini, Asəf Zeynallı adına Musiqi Texnikumunu(indi kollec adlanır) bitirdim. Xalq artisti Canəli Əkbərovdan 4 il dərs aldım. Hazırda Milli Konservatoriyanın magistr pilləsində axırıncı kurs tələbəsiyəm. Müəllimim xalq artisti Arif Babayevdir.

Uşaqlıqdan Yaqub Məmmədov, Arif Babayev kimi xanəndələrin lent yazılarını, radio və televiziya çıxışlarını dinləmişəm. Lakin deməzdim ki, sənətə gəlişim hansısa xanəndənin təsiri ilə baş verib. Nəslimizdə səsi olanlar çoxdur, lakin onlar bu sənətin ardınca getmədilər. Lakin xanəndəlik sənəti maqnit kimi məni öz cazibəsinə çəkirdi, oxumağa həvəsim çox idi. Evdəkilər nəinki bu istəyimə qarşı çıxmadılar, eyni zamanda, mənəvi dəstək olaraq istiqamət verdilər. Nəticədə həyatım bu sənətlə bağlandı. İlk musiqi təhsilimi Ağdam muğam məktəbində almışam. Sonra isə «Bənövşə» uşaq xorunda, Asəf Zeynallı adına musiqi kollecində musiqi təhsilimi davam etdirmişəm. O vaxtlar televiziyada “Sübh şəfəqləri”, “7-17” uşaq müsabiqələri gedirdi. Babam məni “Sülh şəfəqləri” müsabiqəsinə apardı, 12 yaşım vardı. Rəhmətlik Əfsər Cavanşirov “Bənövşə” uşaq xorunun həm yaradıcısı, həm də rejissoru idi. Hansı musiqi məktəbindən gəldiyimi, müəllimimin kim olduğunu soruşdu. Babam dedi ki, Allahın verdiyi səsdir, öz havasına oxuyur. Müəllim yanına getmir. Məktəb tədbirlərində də oxutdururlar. Əfsər müəllim məni “Bənövşə” uşaq xoruna götürdü və bildirdi ki, müsabiqə üçün hələ hazır deyil, hazırlaşmalıdır. Beləliklə, ilk addımlarımı orada atmağa başladım. Uşaq mahnılarından ibarət kompozisiyaların lent yazıları Azərbaycan Dövlət Televiziyasının fondunda indi də durur. Uşaq mahnılarının arasında kiçik muğam yerləri olanda Əfsər müəllim deyərdi ki, Ehtiram oxusun.

-Son illər muğamın inkişafı istiqamətində dövlət tərəfindən tədbirlər həyata keçirilir. Onlardan biri də muğam festivallarının keçirilməsidir. Bir gənc muğam ifaçısı və festival iştirakçısı kimi bu sahədə həyata keçirilən tədbirləri necə dəyərləndirirsiniz?

- Mübaliğəsiz deyərdim ki, bu gün Heydər Əliyev Fondu mədəniyyətimizin, o cümlədən muğamımızın ən böyük himayədarıdır. Prezidentin rəhbərliyi altında ölkəmizdə mədəniyyətə göstərilən qayğı çox yüksək səviyyədədir. Mən bunu müsahibələrimdə, sənətlə bağlı söz düşəndə deməyi özümə borc bilirəm və deməliyəm. Bu diqqəti, qayğını qiymətləndirmək bütün muğam ifaçılarının borcudur. Allah Sabir Mirzəyevə rəhmət eləsin! Səhv etmirəmsə “Muğam” jurnalına müsahibəsində demişdi ki, muğamı reanimasiyadan xilas elədilər. Doğrudan da muğama maraq həddindən artıq azalmışdı. Yaşlı nəsil ruhdan düşmüşdü, gənc nəsil isə başqa istiqamətə gedirdi. Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyeva muğamı zirvəyə yüksəltdi, beynəlxalq aləmdə tanıtdı. Muğam sənətkarlarının nüfuzu qalxdı. Televiziyada muğam müsabiqələri başladı. Xalq artisti Əlibaba Məmmədov özü etiraf elədi ki, bizim 35 ilə gördüyümüz işi müsabiqələr 3 aya gördü. Bütün bunlar dövlətin, ölkə başçısının, Heydər Əliyev Fondunun xalqa, muğamsevərlərə misilsiz töhfələridir. Hazırda dünya ölkələrində ayrı-ayrı musiqi janrları üzrə müxtəlif müsabiqələr keçirilir. Televiziya Muğam Müsabiqəsi isə yeganə müsabiqədir ki, burada tamaşaçı SMS-ləri heç bir rol oynamır. Belə bir uğurlu layihəni reallaşdırdığına görə bir daha Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevaya muğam müsabiqəsi iştirakçıları adından minnətdarlığımı bildirirəm. Bu müsabiqədə bizə öz istedadımızı nümayiş etdirmək üçün geniş meydan verildi.

-İndiyədək hansı xarici ölkələrdə çıxış etmisiniz? Tamaşaçılar tərəfindən ifanız necə qarşılanıb?

- Qastrol səfərlərində çox olmuşam. 2007-ci ildə ikinci muğam müsabiqəsinə qatıldım. Ondan qabaq da Muğam Teatrında çalışmışam. Birinci müsabiqə 2005-ci ildə keçirilmişdi. 2011-ci ildə Beynəlxalq Muğam Müsabiqəsinin qalibi oldum. Bundan sonra xarici səfərlərimin sayı xeyli artdı. Amerikada, Fransada, İsveçdə, Novveçdə, Hollandiyada, Rusiyada, Türkiyədə, Brazilyada, Kanadada səfərlərdə olmuşam.

-Arif Babayev kimi ustad sənətkardan dərs almaq sizə bu sənətdə nəyi öyrədib?

- Musiqinin başqa janrlarından fərqli olaraq muğamda, aşıq sənətində mütləq ustadın olmalıdır. Məktəbsiz muğam sənəti təməlsiz evə bənzəyir, o, gec-tez uçub dağılacaq. Muğamın sirlərini öyrənməkdə mənə dəstək olmuş bütün müəllimlərimə təşəkkür edirəm. Bilirsiniz ki, Asəf Zeynallı adına musiqi kollecində Xalq artisti Canəli Əkbərov, Milli Konservatoriyada isə professor Arif Babayev kimi ustad sənətkardan dərs almışam. Allahdan Arif müəllimə can sağlığı arzulayıram. Əlbəttə ki, belə böyük sənətkarların tələbəsi olmaq həm şərəf, həm də məsuliyyətlidir. Fəxr edirəm ki, belə ustad sənətkarlardan dərs alaraq, muğamın incəliklərini öyrənirəm. Onların mənəvi dəstəyi olmasaydı, mən bəlkə də belə uğur qazana bilməzdim.

-Gənclərimizin bu sahəyə marağının daha da artması üçün gənc ifaçı olaraq hansı tövsiyələri verərdiniz?

- Ümumilikdə, ölkəmizdə muğam sənətinə olan qayğı və diqqət kiçik yaşlı uşaqların da bu sahəyə meyillənməsini təmin edir. Böyük sənətkarlarımız da deyirlər ki, Azərbaycanda heç vaxt muğama bu qədər diqqət, həvəs və dəstək olmayıb. Gənclərimizin bu sahəyə marağının artmasına səbəb ilk növbədə, respublikada muğamın təbliği sahəsində həyata keçirilən işlərlə əlaqələndirərdim. Xüsusən də televiziya ilə canlı yayımlanan müsabiqələr insanlarda muğama marağı xeyli dərəcədə artırmış oldu. 2007-ci ildə keçirilmiş muğam müsabiqəsində Pərvaz İbrahimli və Elməddin İbrahimov kimi azyaşlı uşaqların ifaları onların həmyaşıdlarında da bu sənətə marağı gücləndirdi.

-Gələcək planlarınız nədir?

- Dekabr ayının 7-də Beynəlxalq Muğam mərkəzində ilk solo konsertim oldu. Məsuliyyətli bir iş idi. Amma düşünürəm ki, öhdəsindən gələ bildim. Konsertdə iştirak edən bütün ustad sənətkarlarımıza, eləcə də tamaşaçılara dərin təşəkkürümü bildirirəm. Onların dəstəyi sayəsində hər şey çox uğurlu alındı. İnşallah planlar çoxdur. Azərbaycan Dövlət Televiziyasında bir neçə muğamları lent yazısına alacaqlar. Yanvar ayında qastrol səfərlərimiz var. Həmçinin musiqisi Tahir Əkbərə, sözləri Sona Vəliyevaya aid “Arazbari” adlı bir əsər üzərində işləyirəm. Ssenarisini Sabir Rüstəmxanlı yazıb. Özüm ifa etdiyimə görə demirəm, düşünürəm ki, yaxşı əsərdir və yüksək zövqlü tamaşaçılar üçün nəzərdə tutulub. Həmçinin düşünürəm ki, yaz aylarında respublikamızın bölgələrində solo konsertlərlə çıxış edim.

Nigar Abdullayeva

Palitra.-2014.-16 dekabr.-S.11.