Yaşayış yerlərində idman şəhərcikləri yaradılır

Belə şəhərciklərin inşası həmin ərazilərdə yaşayan uşaq və yeniyetmələrin idmana cəlb olunması, fiziki-mənəvi inkişafında mühüm rol oynayacaq

Xalqın sağlamlığının təmin edilməsinə, böyüməkdə olan gənc nəslin fiziki cəhətdən sağlam və güclü olmasına, xəstəliklərin, zərərli vərdişlərin qarşısının alınmasına, əhalinin əmək qabiliyyətinin yüksəldilməsinə, dövlətin müdafiə və iqtisadiyyatının möhkəmləndirilməsinə, beynəlxalq aləmdə Azərbaycan idmanının nüfuzunun yüksəldilməsinə yönəlmiş Bədən tərbiyəsi və idmanın inkişafı üzrə Milli Strategiya ayrı-ayrı sahələr üçün yaradılan ənənəvi konsepsiya və proqramlardan fərqli olaraq çoxsahəlidir və geniş əhatə dairəsinə malikdir. Layihə çərçivəsində bu məqamlara toxunacağıq.

Bədən tərbiyəsi və İdmanın inkişafı üzrə Milli Strategiya qanunvericiliyə uyğundur, “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Proqramının təsdiqi haqqında fərmandan irəli gələn vəzifələrin icrasını təmin edir və milli maraqların qorunmasına xidmət edir. Milli Strategiya ölkədə bədən tərbiyəsi və idmanın inkişaf etdirilməsinin səmərəliyini təmin etmək və bu prosesdə bütün maraqlı tərəflərin iştirakı üçün bərabər şərait yaratmaq məqsədi ilə aşağıdakı əsas prinsipləri müəyyən edir.

Uşaq, yeniyetmə və gənclər arasında seçim xarakterli idman yarışlarının sayı artırılacaq

Uşaq-yeniyetmə idmanının və ehtiyat qüvvəsi hazırlığı sisteminin inkişafı üçün 2015-ci ilə kimi respublikanın milli yığma komandalarına ehtiyat qüvvəsinin hazırlanması üçün uşaq-gənclər idman məktəbləri, ixtisaslaşdırılmış olimpiya ehtiyatı məktəbləri, ali idman ustalığı məktəbləri və olimpiya hazırlığı mərkəzləri sisteminin perspektiv inkişaf konsepsiyası hazırlanacaq. Bunun üçün idman hazırlığı üzrə dövlət müəssisələri sistemini (uşaq-gənclər idman məktəbləri, Olimpiya hazırlığı mərkəzləri, ixtisaslaşdırılmış olimpiya ehtiyatı uşaq-gənclər idman məktəbləri, idman təmayüllü internat məktəbləri və liseylər) müasir tələblər səviyyəsində inkişaf etdirmək, idman ehtiyat qüvvəsinin hazırlığı ilə biləvasitə məşğul olan bədən tərbiyəsi və idman təşkilatları, birliklər və idman növləri üzrə respublika federasiyalarına dövlət dəstəyi olaraq büdcədən vəsaitlərin ayrılması qaydası və mexanizminin hazırlanması, icma və məhəlli uşaq idmanının inkişafının təmin edilməsi üçün bələdiyyələrin strukturunda fəaliyyət göstərəcək bələdiyyə uşaq-idman klublarının yaradılması nəzərdə tutulur. Ayrı-ayrı idman növləri üzrə istedadlı, perspektivli gənc idmançıların aşkar edilməsi üçün elmi əsaslandırılmış spesifiki seçim normaları işlənib hazırlanacaq. Bu normalar uşaq və yeniyetmələrin fiziki-mənəvi inkişafında böyük rol oynayacaq. Bunun üçün uşaq, yeniyetmə və gənclər arasında keçirilən seçim xarakterli idman yarışlarının sayının artırılması, iki ildə bir dəfə keçirilən Yeniyetmələrin Respublika Oyunlarının proqramını genişləndirmək və idman hazırlığı təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazasını möhkəmləndirmək və inkişaf etdirmək planlaşdırılır. 2020-ci ilə kimi ölkədə fəaliyyət göstərən bütün tipli idman hazırlığı təhsil müəssisələrinin xüsusi təlim-idman bazalarının olması təmin ediləcək, idman hazırlığı sistemində işləyən məşqçi-müəllimlərin hazırlığı və peşə təsnifatının artırılması üzrə müasir effektiv sistem hazırlanacaq. Bu sahə üzrə 2016-cı ilə kimi ölkədə kadr çatışmazlığı probleminin həll edilməsi nəzərdə tutulur. Ehtiyat qüvvəsinin hazırlığı ilə məşğul olan mütəxəssislərin əməyinin stimullaşdırılmasının yeni mexanizmi hazırlanacaq. Ölkədə fəaliyyət göstərən müxtəlif tipli bütün idman hazırlığı məktəbləri idman növləri üzrə təlim-məşq proqramları ilə təchiz ediləcək.

Milli Strategiyanının əsas hədəflərindən biri bədən tərbiyəsi və idman hərəkatını genişləndirmək, uşaq və gəncləri idmana cəlb etmək, bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olanların sayını ildən-ilə artırmaq, bədən tərbiyəsi və idmanın qızlar arasında daha geniş və təsirli inkişafına nail olmaq, sağlamlıq imkanları məhdud olan insanların (əlillərin) daha çox hissəsini bədən tərbiyəsi və idmanla məşğulluğa cəlb etmək, bütün regionlarda, xüsusən kənd rayonlarında idmanın inkişafı üçün spesifik əməli tədbirlərin planlaşdırılması və həyata keçirilməsidir. İmkansız ailələrdən olan uşaq və yeniyetmələrin bədən tərbiyəsi və idmanla daha kütləvi, ödənişsiz məşğul olmalarına şəraitin yaradılması, onların idmanda qalmaları və uğur qazanmaları bununla da həyatlarını zənginləşdirə bilmələri üçün konkret tədbirlərin planlaşdırılması və həyata keçirilməsinin təmin edilməsi nəzərdə tutulur.

Yeniyetmələr və qızlar arasında idmanın kütləvi inkişafı hədəflənib

Əsas hədəflərdən biri bədən tərbiyəsi və idmanın ölkədə, xüsusilə yeniyetmələr və qızlar arasında kütləvi inkişafına nail olmaqdır. 2020-ci ilədək respublikada bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olanların sayının (o cümlədən qızlar və qadınların) ildə 2-3% artırılması, 2020-ci ildə isə ölkə üzrə ümumi göstəricinin 25-30%-ə, qızlar və qadınlar arasında isə - 20-25%-ə çatdırılması qarşıya məqsəd qoyulur. Bunun üçün təhsil müəssisələrində və yaşayış yerlərində bədən tərbiyəsi və idman infrastrukturu inkişaf etdiriləcək. Daha çox riskə məruz qalan və yoxsul təbəqələrdən olan uşaqlar, yeniyetmə və gənclər də daxil olmaqla yaş qrupları arasında idmanla məşğulluğa həvəs oyadan və maraqları artıran kütləvi bədən tərbiyəsi və idman tədbirlərinin sayının artırılması, sağlamlıq imkanları məhdud olan insanların (əlillərin) bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olmaları, yarışlarda çıxış etmələri və uğurlar qazana bilmələri üçün tələb olunan şərait və imkanların yaradılması təmin ediləcək. Qızlar və qadınların bədən tərbiyəsi və idmanla məşğulluğa daha çox cəlb olunması üzrə fəaliyyətin yaxşılaşdırılması, onların məşğul ola bildikləri idman növlərinin sayının artırılması nəzərdə tutulub.

Ölkədə inkişaf etdirilən prioritet idman növlərinin müəyyənləşdirilməsi, onların regionlar üzrə dislokasiyasının təsdiqi, 2020-ci ilə kimi başqa idman növləri ilə əvəzlənməsinə yol verilməməsi planlaşdırılır. Eyni zamanda kadr tələbatının öyrənilməsi, regionların və idman təşkilatlarının ixtisaslı peşəkar mütəxəssislərlə təmin olunmaları üzrə iş aparılacaq. Regionlarda əhalinin say nisbətinə uyğun olaraq bədən tərbiyəsi və idman obyektlərinin, o cümlədən yaşayış yerlərində idman şəhərciklərinin inşası planlaşdırılır. Belə şəhərciklərin inşası həmin ərazidə yaşayan uşaq və yeniyetmələrin idmana cəlb olunmsı, fiziki-mənəvi inkişafında mühüm rol oynayacaq. Milli Strategiyanın əhatə etdiyi dövr ərzində ölkədə fəaliyyət göstərən bütün təhsil müəssisələrində, o cümlədən özəl təhsil ocaqlarında idman zallarının, sadə idman meydançalarının və digər idman obyektlərinin olması, ümumtəhsil məktəblərində bədən tərbiyəsi dərslərində idman oyunları üzrə məşğələlərin keçirilməsi, təhsil müəssisələrində fiziki tərbiyənin tədrisi səviyyəsinin və onun statusunun yüksəldilməsi, pedoqoji kadrların peşə səviyyələrinin təkmilləşdirilməsi və ixtisaslarının artırılması, həftə ərzində bədən tərbiyəsi dərsləri də daxil olmaqla bədən tərbiyəsi və idmanla hər bir nəfərin ən azı 10 saat məşğul ola bilməsinin təmin edilməsi, uşaq və yeniyetmələrin fiziki tərbiyəsinin inkişafı ilə bağlı elmi-praktiki əsasların işlənib hazırlanması, təhsil müəssisələrində idman klublarının yaradılması nəzərdə tutulub. Eyni zamanda orta ümumtəhsil məktəblərində idmanın ayrı-ayrı növləri üzrə ixtisaslaşdırılmış idman sinifləri yaradılacaq.

Anar Miriyev

Palitra.-2014.-20 iyun.-S.11.