“Ağıllı lövhə”nin tətbiqi təhsilin keyfiyyətinin yüksəlməsinə kömək edir

Ofelya Qənbərova: “İnteraktiv lövhələrlə keçirilən dərslər maraqlı, yaddaqalan, təhsilin keyfiyyətinin və öyrənməyə marağın artmasına səbəb olur”

Dərsdə “elektron lövhə”nin tətbiqi müəllimlə şagird arasında informasiya mübadiləsinin səmərəliliyinin yüksəldilməsinə geniş imkan yaradır. “Elektron lövhə” adi lövhə, hətta proyektor qoşulmuş kompüterlə müqayisədə bir sıra üstünlüklərə malikdir. “Elektron lövhə” müəllimə bir çox illüstrativ vasitələrdən geniş (şəkil, xəritə, video və sair) istifadə imkanı verir. Bu da şagirdlərin tədris materiallarını daha yaxşı mənimsəmələrinə kömək edir. Çoxlu sayda funksiyalara malik olan interaktiv “elektron lövhə” həm müəllimlərin, həm də şagirdlərin yaradıcılıq potensialının daha da artırılmasına şərait yaradır.

“Elektron lövhə” ilə aparılan dərslər uşaqlar üçün çox cəlbedici və yaddaqalan olur. Multimedia vasitələri, avtomatlaşdırılmış öyrədici sistemlər, kompüter tədris proqramları, animasiya qrafikası, rəngarəng illüstrasiyalar uşaqların idrak aktivliyinə müsbət təsir göstərir və nəticə etibarilə, şagirdlərin olimpiadalarda, müxtəlif intellektual yarışlarda göstərdikləri nəticələrin keyfiyyəti xeyli artır. Layihə çərçivəsində müsahibimiz Bakı Şəhəri Xəzər rayonu Binə qəsəbəsi R.M.Sadıqov adına 136 saylı tam orta məktəbin ibtidai sinif müəllimi Ofelya Qənbərovadır. O, müsahibəsində “elektron lövhə”nin tətbiqnin dərs prosesinə müsbət təsiri ilə bağlı geniş məlumat verdi:

-Bildiyimiz kimi, 21-ci əsr kompüter, texnologiyalar əsridir. Bu əsrin təlim metodu ənənəvi təlim metodundan kəskin sürətdə fərqlənir. Kompüter və elektron lövhələr həyatımızın böyük bir hissəsini təşkil edir. Müasir dövrümüzdə elektron qələm təbaşiri əvəz edir. XXI əsr təlim prosesi şagirdə yönəlmiş təlim prosesidir. Elektron resurslar müvəffəqiyyətli təhsil almaq üçün şərait yaradan ən yüksək nəticəyə nail olmağa imkan yaradır. Kompüter və internet resurslarının tədris prosesinə daxil olması müəllimlərin dərslərini daha da maraqlı qurmağa imkan yaradır. Bu cür resurslardan istifadə etdikdə şagirdlərdə dərsə maraq daha yüksək olur, onların dərsi yaxşı mənimsəməsinə imkan yaradır. Müasir dərs rəngarəng, emosional, produktiv olmalıdır. Bu cür dərs hazırlamaq üçün də müəllimə ilk növbədə “Promethean” lövhələr çox yaxından kömək edir. Dərslərdə interaktiv lövhədən daha geniş istifadə olunması dərsin keyfiyyətini artırır, şagirdlərdə fənnə marağı daha da yüksəldir. İnteraktiv lövhələrlə keçirilən dərslər maraqlı, yaddaqalan, təhsilin keyfiyyətinin və öyrənməyə marağın artmasına səbəb olur. Ani bir toxunuşla lövhədə baş verən dəyişiliklərin belə effektli, rəngarəng, məzmunlu olması şagirdlərdə möcüzə baş vermiş kimi bir təəssürat yaradır.

İnteraktiv lövhə mənə dərslərimi daha da rəngarəng, maraqlı qurmaga şərait yaradır. Bu lövhə ilə işləyən zaman bütün sinfin diqqətini dərsə cəlb etmək daha rahat olur. Adi lövhədən fərqli olaraq, şagirdlərin dili ilə desək “Ağıllı lövhə”də işləyən zaman şagirdlər daha diqqətli öyrənməyə həvəsli olurlar. Bu lövhə ilə işləyən şagirdlər daha fəal olurlar. Onlarda özünəinam hissi artır, fikirlərini yoldaşlarına asanlıqla çatdıra bilirlər. Əyani şəkildə lövhədə göstərilən səhvləri şagirdlər aşkar edir, onlarda özünəinam artır. Şagirdlər hər bir məlumatı görərək daha yaxşı başa düşür, mənimsəyir, yadda saxlayırlar. Adi lövhədən fərqli olaraq “Promethean” lövhədə işlədikdə həm vaxta qənaət edirsən, həm də daha effektli dərs qurursan.

-Sizin çalışdığınız məktəbdə bu sahədə işlər necə qurulub?

-Respublikamızın bütün rayonlarında olduğu kimi Bakı Şəhəri Xəzər rayonu Binə qəsəbəsi R.M.Sadıqov adına 136 saylı tam orta məktəbdə də nümunə olacaq tədris prosesi təşkil edilib. Mən də bu məktəbin ibtidai sinif müəllimiyəm. Hal-hazırda 2A sinfində dərs deyirəm. 26 şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə məşğul oluram. İbtidai sinif müəllimini başqa fənn müəllimlərindən fərqləndirən cəhətlərdən biri də 4 il ərzində 7 fənni tədris etməkdir. “Ağıllı lövhə”lərdən istifadə edərək bu dərsləri daha da rəngarəng qurmaq olur. Bu lövhələr interaktiv tapşırıqlar, əyləncəli krossvordlar, oyunlar, rəngləmələr, pazıllar, və s. yaratmaq üçün əlverişlidir.

“Məktəblə valideynlərin müntəzəm, sıx əlaqəsi uşağın təlim-tərbiyəsinin uğurlu nəticəsi üçün əsas şərtdir. Təcrübəmə əsasən deyə bilərəm ki, valideynlərlə iş mənim pedaqoji fəaliyyətimdə mühüm yer tutur. Valideynlərlə tez-tez görüşür, sorğu aparır, tövsiyələr verirəm. Müxtəlif problemləri birlikdə müzakirə edirik. Hər bir valideynlə görüşüb şagird haqqında fərdi məlumat alıram. Şagirdlərin xarakterlərinə və maraqlarına görə onlarla məşğul oluram”

Kiçikyaşlı məktəblilər interaktiv lövhə ilə işləməyi çox sevirlər. Belə ki, səhv etdikdə qələmin köməyi ilə silir və səhvlərini dərk edərək düzəldirlər. “Ağıllı lövhə”də təqdim olunmuş resursların dərs zamanı istifadəsi əvəzsizdir. Riyaziyyatdan təqdim olunmuş riyazi alətlər şagirdlərin dərsə diqqətini daha da artırır. Mən bu alətlərdən istifadə edərək dərsimi daha əyani və aydın izah edirəm. Ümumiyyətlə, “elektron lövhə” müəllimin köməkçisidir. Şagirdlər bu lövhənin geniş imkanlarını asanlıqla mənimsəyirlər. Bu zaman şagirdlərdə olan bacarıqlar üzə çıxır və bu bacarıqlar artıq vərdişə çevrilir. Uşaqlar dərslikdə və dərsdənkənar mövzularla bağlı məsələlər haqqında bir-birinə maraqlı suallar verirlər. Onlar bu suallar üzərində düşünür, tədqiqat aparırlar. Uşaqlar marağın artdığını gördükdə, uğurlu nəticələr əldə etdikdə daha da həvəslənir, yeniliklər axtarırlar. Şagirdlərimin bacarıqlı olması üçün dərslərimdə onların idraki bacarıqlarını inkişaf etdirməyi və aldıqları bilikləri həyatda tətbiq etməyi daim diqqət mərkəzində saxlayıram. Zamanın tələbinə uyğun olaraq bütün təhsil ocaqları nəinki savadlı şagird, həm də biliklərin bütün sahələrdə və yüksək təfəkkürə malik olan şəxsiyyətlər yetişdirməlidirlər. “Ağıllı lövhə”nin tətbiqi təhsilin keyfiyyətinin yüksəlməsinə kömək edir. Onun dərs prosesinə köməyi bir neçə ildən sonra daha qabarıq şəkildə müşahidə olunacaq. Mən bu yolda özümlə bərabər çalışan, körpə balalarımızın gələcəyi üçün əlindən gələni əsirgəməyən müəllimlərə uğurlar arzu edirəm.

- Məktəb-valideyn münasibəti necə qurulmalıdır?

-Uşaqların təlim-tərbiyəsi evdən başlayır və valideynlər öz övladlarının ilk müəllimidirlər. Məktəblə valideynlərin müntəzəm, sıx əlaqəsi uşağın təlim-tərbiyəsinin uğurlu nəticəsi üçün əsas şərtdir. Uşağın xoşbəxt insan kimi yetişməsi üçün məktəblə ailənin birgə işi həlledici amildir. İstər məktəbdaxili, istərsə də məktəbdənxaric işlərdə valideynlərin həvəskarlığı, can yandırması və fəal köməyi çox vacibdir. Müasir təhsil sistemində valideynin məsuliyyəti daha da artır. Valideyn dərs prosesinin fəal üzvünə çevrilir. Öyrənmə prosesində valideynin iştirakı əsas şərtdir. Valideyn və müəllim əməkdaşlığı sıx olmalıdır. Təhsildə baş verən dəyişiklikləri, uşaqların intellektual səviyyəsi barədə valideynlərə vaxtaşırı məlumat vermək lazımdır. Valideynlərlə mütəmadi söhbətlər aparılmalıdır. Valideyn övladının tədris prosesini daim diqqət altında saxlamalıdır. Öz təcrübəmə əsasən deyə bilərəm ki, valideynlərlə iş mənim pedaqoji fəaliyyətimdə mühüm yer tutur. Valideynlərlə tez-tez görüşür, sorğu aparır, tövsiyələr verirəm. Müxtəlif problemləri birlikdə müzakirə edirik. Hər bir valideynlə görüşüb şagird haqqında fərdi məlumat alıram. Şagirdlərin xarakterlərinə və maraqlarına görə onlarla məşğul oluram. İlboyu bütün tədbirlərin təşkilində valideyn komitəsi mənə yaxından kömək edir. Beləliklə müəllimlə valideynin birgə səyi nəticəsində şagirdlərin potensialını üzə çıxarmış oluram. Valideynləri kurikulum haqqında geniş və ətraflı məlumatlandırıram. Sinifdə tətbiq edilən təlim strategiyaları, internet resursları, qiymətləndirmə üsulları, qaydaları haqqında məlumat verirəm. Valideynin də, məktəbin də məqsədi birdir-cəmiyyət üçün bacarıqlı, humanist və vətənpərvər bir şəxsiyyət yetişdirmək. Təcrübəmə əsasən deyirəm ki, valideyni maarifləndirməyi, onlarla düzgün münasibət qurmağı bacaran müəllim öz işinin uğurunu təmin edir.

Anar Miriyev

Palitra.-2015.-23 iyun.-S.11.