“Jurnalistika fakültəsində keçdiyimiz mövzular bu günün tələbinə uyğun gəlmir”

Xanım Nağıyeva: “Bəzi müəl-limlərə müasir texnologiyalar, internet mediası bir az yaddır”

Layihə çərçivəsində ali məktəbdə təhsil alan tələbələrin, öz ixtisasları üzrə tələbə ikən işləyən şəxslərin də fikirlərini təqdim edirik. Bu baxımdan Bakı Dövlət Universitetinin 4-cü kurs tələbəsi, eyni zamanda Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyində müxbir olaraq çalışan Xanım Nağıyeva ilə müsahibəni təqdim edirik.

-Öncə özünüzü təqdim edərdiniz və təhsiliniz barəsində məlumat verərdiniz...

- Mən - Xanım Nağıyeva Bakı Dövlət Universitetinin 4-cü kurs tələbəsiyəm. Qiyabi təhsil alıram. Bununla yanaşı Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyində (AZƏRTAC) müxbir olaraq çalışıram. Qiyabi təhsilin üstünlükləri çoxdur. Tələbə vaxtından işləməyə, karyera qurmağa imkan olur. Bununla yanaşı çatışmayan cəhətləri də var. İldə 2 dəfə bir ay olmaqla sessiya olur. Sessiyadan sonra imtahanlar. Sessiya ilə imtahanlar arasındakı qısa müddət ərzində dərsləri tam mənimsəyib imtahan vermək bir az çətindir, amma 4 ildir öhdəsindən gəlirik. Bizim qrup universitetin sonuncu qiyabi qrupudur. Qiyabi təhsilin sıradan çıxmasına təəssüflənirəm, çünki, əgər qiyabi yəhsil almasaydım, mən indi bu səviyyədə olmazdım. Əyani təhsil alan tələbələr bütün vaxtlarını universitetdə keçirməli olurlar. Bütün sessiya zamanı nəzəri və sinifdaxili keçilən dərslər işləməyə həvəsi olan tələbəni də həvəsdən salır, məncə. Məsələn, mən dərsə gələndə də işlərimi çatdırmağa çalışıram. Kompüterdə nəsə yazıram, müsahibəni tamamlamağa çalışıram. Amma qarşımda oturan müəllim hələ neçənci illərinsə çap mediasından danışır, hansısa qəzetdə çap olunan məqalənin çap olunma ilini soruşur, bu günlə uzalaşmayan məlumatları yadda saxlamağımızı tələb edir. Bu, hardasa tələbəni həvəsdən salır, amma çalışıram həvəsdən düşməyim. Qiyabi təhsildə ən sevdiyim xüsusiyyət testlə imtahandır. Səhv etmirəmsə, 3-cü kursa qədər bütün imtahanları testlə verirdik. 3-cü kursdan isə əsas ixtisas fənlərini yazılı verməyə başladıq. Testlə imtahan çox unikaldır. Sualın cavabını bilirsənsə, yazacaqsan. Həm də testin cavablarını imtahan bitdikdən dərhal sonra kompüterdə görə bilirsən və bu da hər hansı qüvvənin imtahanın nəticələrinə təsiretmə kimi halların qarşısını alır.

- Jurnalistika ixtisasını necə və nədən seçdiyinizi izah edərdinizmi?

- Düzünü desəm, jurnalistikaya təsadüfi düşənlərdənəm. Qəbul imtahanı verən ərəfədə daha çox tarix və ingilis dilinə marağım var idi. Tarixçi olmaq istəyirdim. Amma xalam və dayım jurnalistika sahəsində olduğu üçün mən də bu sahənin içində böyümüşəm. Uşaqlıqdan jurnalist olmaq istəmişəm. Amma abituriyent vaxtlarında jurnalistika heç ağlıma gəlmirdi. Nə vaxtsa jurnalist kimi fəaliyyət göstərəcəyimi təsəvvür etmirdim. Jurnalistika fakültəsi qiyabi bölməsini ehtiyat kimi yazmışdım. Hazırda xalam Günay Məmmədova “Avto.FM”də xəbər aparıcısıdır. Nə vaxtsa xalamla həmkar olacağım ağlıma gəlməzdi.

-Jurnalistika təhsil proqramları ilə bağlı bir tələbə kimi fikirlərinizi bilmək istərdik.

- Hazırda Azərbaycanda jurnalist hazırlayan əsas universitet Bakı Dövlət Universitetidir. Lap əvvəldən bu belədir. Sevinirəm ki, artıq özəl universitetlərdə jurnalistika ixtisasının tədrisinə icazə verilmir. Fakültəmizdə qocaman və çox təcrübəli müəllimlər dərs deyir. Bu müəllimlər sovet təcrübəsini və tərbiyəsini görmüş insanlardır. Ona görə, bəzən dərslərdə keçdiyimiz mövzular, deyilən fikirlər bu günün tələbinə uyğun gəlmir. İndi demək olar ki, hamı informasiyanı, xəbəri internetdən əldə edir. Mən özüm 4 ildir internet media sahəsində çalışıram. Ona görə, məsələn, 1980-90-cı illərin çap ənənəsini öyrənmək, xırda detallara varmaq mənə elə də maraqlı gəlmir. Çünki mən o illərdə yaşamamışam və indiki zamanda onu işimdə tətbiq edə bilməyəcəm.

“Gələcəyini daha parlaq qurmağa can atan əksər gənclər kimi, mən də hər hansı xarici ölkə təcrübəsindən yararlanmaq istərdim. Təhsilimi xaricdə davam etdirməyi həmişə istəmişəm”

Dediyim kimi, mənə hazırda aktual olan media haqqında daha geniş bilgilər lazımdır. Biz artıq bu il, yəni 4-cü kursda yeni mediaya giriş adlı fənn keçdik. Təsəvvür edin, 4 il ərzində müasir dövrün jurnalist namizədləri hələ internet mediası haqqından heç bir fənn keçməyiblər. Təbii ki, bununla yanaşı digər lazımlı və az lazımlı fənlər də keçmişik. Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, bizə dərs deyən müəllimlər illərdir ki, Azərbaycan jurnalistikası üçün jurnalist yetişdirirlər. Hazırda jurnalistikanın tanınmış qələm sahiblərinin böyük qismi Bakı Dövlət Universitetinin yetirmələridir. Son bir neçə ildə bir sıra gənc kadrlar da fakültəyə cəlb olunub və onlar dərsləri bu günün tələbinə uyğun şəkildə, maraqlı keçməyə üstünlük verir və nəsə etməyə çalışır.

- Təhsil prosesində hansı yenilikləri hiss edirsiniz?

- Bu suala daha pozitiv cavab vermək istərdim, amma təəssüf ki, yeniliklər bir o qədər də çox deyil. Dediyim kimi, qiyabi təhsil aldığım üçün 1-ci kursdan bəri müxtəlif media qurumlarında təcrübə yığmaq imkanım olub. Bizim fakültədə praktik dərslər üçün tele-radio studiyası fəaliyyət göstərir. Amma orada istifadə olunan texnologiyalar müasir tələblərə demək olar ki, cavab vermir. Dərslərin keçilmə mexanizminə gəldikdə isə, dediyim kimi fakültədə ixtisas fənlərini tədris edən müəllimlərin əksəriyyəti qocaman müəllimlərdir. Onlara da müasir texnologiyalar, internet mediası bir az yaddır. Buna baxmayaraq, müəllimlər tədris prosesində imkan daxilində jurnalist üçün lazımlı avadanlıqlardan istifadə etməyə, onları bizə başa salmağa çalışırlar. Bunu daha çox “Yeni mediaya giriş” dərslərində görə bildik. Bizim qrupda cəmi 3 nəfər jurnalist kimi fəaliyyət göstərir. Digərləri jurnalistikaya yaxın olan sahələrdə çalışır. Qalanının isə ümumiyyətlə, praktik jurnalistikadan xəbəri yoxdur. Sadəcə, nəzəriyyəni öyrənməklə kifayətlənirlər. Jurnalist kimi fəaliyyət göstərən tələbələrə media sahəsi, istifadə olunan texnologilar, lazımi avadanlıqlar yad deyil. Bəs digərləri? Onlarda maraq yaratmaq üçün dərslər daha çox praktik keçirilməli, müstəqil tapşırıqlar verilməlidir. Bakı Dövlət Universitetinin 4-cü kurs tələbəsi, jurnalist olmağa namizəd şəxs bu gün müasir media ilə sıx əlaqəli olmalıdır. Gündəlik xəbərləri izləməlidir. Bloq yaradıb öz fikirlərini, mülahizələrini yazmalıdır. Amma elə tələbələr var heç internetdə, sosial şəbəkələrdə öz adından istifadə etmir. Bu dəqiqə müasir tələbə internet və sosial medianın bir parçası olmağa can atmalıdır. Hər şeyi universitetin, müəllimlərin üzərinə atmaq düzgün olmaz.

- Bir tələbə kimi jurnalistika ixtisasının tədrisi ilə bağlı nələri təklif edərdiniz?

- 2012-2013 tədris ilindən özəl ali məktəblərin jurnalistika fakültələrinə tələbə qəbulu dayandırılıb. Bu xəbəri eşidəndə sevinmişdim. Çünki jurnalistika cəmiyyəti formalaşdıran ciddi və məsuliyyətli sahədir . Zənnimcə, bu qərar həm diplomlu “jurnalist”lərin sayını azaldacaq, həm də savadlı və işini sevən jurnalist kadrların yetişdirilməsinə şərait yaradacaq. Bu dəqiqə Azərbaycanın internet mediası bazarında saysız-hesabsız saytlar var. Mənşəyi məlum olmayan həmin saytlar və çap olunan istinadsız, əsassız, şəxsi mülahizələrdən ibarət xəbərlər, yazılar hər yerindən durub özünü jurnalist kimi qələmə verən insanların fəaliyyətinin nəticəsidir. Ona görə də jurnalistikanın tədrisinin vahid mərkəzdə cəmləşməsinin jurnalist kadrların yetişdirilməsinə xeyli müsbət təsiri olacağına inanıram. Mən istərdim ki, jurnalistika tədrisində daha çox praktik dərslərə önəm verilsin. Tələbələrə müxtəlif media qurumlarında mütəmadi olaraq praktik təcrübə üçün şərait yaradılsın. Bu gün tələbəyə neçənci ildə kimin hansısa kitabının nəşr olunduğu məlumatından daha vacib, hazırda ona praktik lazım olacaq bir məlumatı qavramaqdır. Mən şəxsən belə düşünürəm.

- Sonradan xaricdə təhsil almaq fikriniz varmı?

- Gələcəyini daha parlaq qurmağa can atan əksər gənclər kimi, mən də hər hansı xarici ölkə təcrübəsindən yararlanmaq istərdim. Təhsilimi xaricdə davam etdirməyi həmişə istəmişəm. Bunu dildə demək olduqca asandır və insanı bir anlıq xəyal qurmağa da vadar edir. Amma böyüdükcə, təcrübəm artdıqca hər şeyə real baxmağa başlayıram. Az-çox xaricdə təhsil alan tanışlarım, dostlarım var və bir neçə ölkənin təhsil prosesi ilə qismən də olsa tanışam. Xaricdə təhsilin ən üstün cəhəti dil bilgisidir, məncə. Tələbə hər yerdə tələbədir və onun ən böyük məsuliyyəti qarşıya qoyduğu hədəfə çatmaqdır. Əlbəttə, mən də istəyirəm ki, xarici ölkədə təhsil alım. Bu haqda fikirləşirəm, amma hələ universiteti müvəffəqiyyətlə başa vurmaq, həmçinin öz karyeramda inkişaf etmək, müəyyən hədəflərə çatmağı qarşıya qoymuşam. Magistr təhsilimi Azərbaycanda davam etmək istəmirəm. Mümkün olsa xaricdə davam edəcəm, olmasa bütün fikrimi işimə yönəldəcəm.

İlkin AĞAYEV

Palitra.-2015.-11 mart.-S.11.