Məktəblilər üçün qış ekoloji məktəbi təşkil edilib

AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxanası ekoloji təhsil və beynəlxalq təcrübəyə dair müasir elmi araşdırmalar toplanan zəngin məlumat bazasına malik ən müasir proqramlarının həyata keçirilməsi üçün uyğunlaşdırılıb

Təhsil Nazirliyinin nəzdindəki Respublika Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzinin (RETTM), Gənc Turistlər və Diyarşünaslıq Mərkəzinin təşəbbüsü ilə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Mərkəzi Elmi Kitabxanasının (MEK), Bakı Dövlət Universitetinin (BDU), WWF, GIZ, ENPİ FLEG və “EkoSfera” SEC ekspertləri tərəfindən, respublikada fəaliyyət göstərən ekoloji tərbiyə və təcrübəçilik, gənc turistlər və diyarşünaslıq mərkəzləri direktorlarının iştirakı ilə “Təhsil Nazirliyi sistemində fəaliyyət göstərən ekoloji tərbiyə və təcrübəçilik, turizm və diyarşünaslıq mərkəzlərinin inkişaf perspektivləri” mövzusunda seminar keçirilib. Layihə çərçivəsində bu məsələlərə toxunacağıq.

Ekoloji təhsil sahəsində görülmüş işlər barədə ətraflı məlumat verilib

RETTM-dən bildiriblər ki, fevralın 1-dən 3-dək keçirilən seminar beynəlxalq və yerli təcrübə əsasında fasiləsiz ekoloji təhsil sisteminin təşkili, bu sahədə strateji fəaliyyət istiqamətləri, birgə əməkdaşlıq, təcrübə mübadiləsi, ekoloji təhsil və turizm sahəsində yeni təlim üsulları və metodların tətbiqi, müxtəlif layihələrin müzakirəsinə həsr edilib. AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasında keçirilən tədbirdə Respublika Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik, Turizm və Diyarşünaslıq mərkəzlərinin direktoru Firuzə Sultanzadə ekoloji təhsil sahəsində görülmüş işlər barədə ətraflı məlumat verib. Seminarda gələcək inkişaf strategiyası, ekoloji və turizm mərkəzlərinin respublika şəbəkəsinin yaradılması perspektivləri müzakirəsi olunub. Qeyd olunub ki, tədbirin Mərkəzi Elmi Kitabxanada keçirilməsi təsadüfi deyildir. MEK ekoloji təhsil və beynəlxalq təcrübəyə dair müasir elmi araşdırmalar toplanan zəngin məlumat bazasına malik ən müasir təlim və tədris proqramlarının həyata keçirilməsi üçün uyğunlaşdırılıb. Eyni zamanda, kitabxana tərəfindən həyata keçirilən Milli Rəqəmsal Yaddaş layihəsi Azərbaycanda ekoloji hərəkat, ölkə ekologiyası və diyarşünaslıq sahəsində reallaşdırılmış fəaliyyətlərin, əldə olunmuş nailiyyətlərin gələcək nəsillərə olduğu kimi ötürülməsini təmin etmək məqsədi daşıyır.

AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxanası və RETTM arasında anlaşma memorandumu imzalanacaq

Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzinin təşəbbüsü ilə AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxanası və RETTM arasında anlaşma memorandumu barədə razılıq əldə olunub. İlk birgə tədbir kimi məktəblilər üçün qış ekoloji məktəbi təşkil edilib. Eyni zamanda, əməkdaşlıq çərçivəsində respublika üzrə ekoloji tərbiyə və təcrübəçilik, turizm və diyarşünaslıq mərkəzlərinin inkişaf perspektivləri mövzusunda seminar keçirilib. Tədbirdə Təhsil Nazirliyinin məktəbdənkənar fəaliyyətinin təşkili şöbəsinin müdiri Vasif Məmmədov, şöbənin sektor müdiri Ayla Həsənova, BDU-nun dosenti Sevinc Hümbətova, Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Cəmiyyətinin Biomüxtəlifliyin İdarə Olunması Proqramının rəhbəri Oliver Kögler, ekspertlər Aleksandra Jozef, Elməddin Namazov, Dünya Təbiəti Mühafizə Fondunun Azərbaycan nümayəndəliyinin direktoru Elşad Əsgərov, bu qurumun əməkdaşı Sevinc Saruxanova, ENPİ FLEG Proqramının ölkə üzrə əlaqələndiricisi Azər Qarayev təqdimatlarla çıxış edərək ekoloji təhsil və turizm sahəsində strateji istiqamətləri müzakirə ediblər. Seminarda ekosistem xidmətləri, biomüxtəlifliyin qorunması, meşə ekosistemlərinin mühafizəsi və bərpası, ali və orta təhsil müəssisələrində ekologiyanın əlaqəli tədrisi barədə ətraflı məlumat verilib. Pedaqoji kadrlarla ekoloji mövzuların tədrisi, kütləvi tədbirlərin keçirilməsi, ətraf mühitin mühafizəsi, uşaq turizmi sahəsində dövlət qurumları və ictimai təşkilatlarla əlaqələrin genişləndirilməsi və digər məsələlər barədə geniş müzakirələr aparılıb. Tədbirin sonunda iştirakçılara ekoloji vəsaitlər təqdim olunub.

Əhalinin ekoloji təhsili və maarifləndirilməsi sahəsində dövlət siyasəti ətraf mühitin mühafizəsi və təhsil haqqında qanunvericiliyin tələblərinə uyğun həyata keçirilir

Qeyd edək ki, ölkəmizdə əhalinin ekoloji təhsili və maarifləndirilməsi haqqında qanun qəbul edilib. Bu qanun əhalinin ekoloji təhsili və maarifləndirilməsi ilə bağlı dövlət siyasətinin hüquqi, iqtisadi və təşkilati əsaslarını müəyyən edir, bu sahədə münasibətləri tənzimləyir. Ekoloji təhsil ətraf mühitin mühafizəsi və təbii ehtiyatlardan istifadə üzrə normaların, xüsusi biliklərin, təcrübənin tədrisi və öyrənilməsi prosesidir. Ekoloji biliklər ətraf mühitə, ekologiyaya, insan və təbiət arasında qarşılıqlı əlaqələrə dair məlumatlar, ekoloji maarifləndirmə isə ekoloji mədəniyyətin formalaşmasına yönəldilmiş ekoloji bilik və təcrübənin yayılmasıdır. Bu qanunun təsir dairəsinə ekoloji təhsil prinsiplərini özündə əks etdirən və dövlət təhsil standartlarına uyğun fasiləsiz ekoloji təhsil və maarifləndirmə sistemi, həmçinin təhsil müəssisələrində ekoloji təhsilə aid informasiya məkanı daxildir. Qanun ekoloji təhsil və maarifləndirmə sahəsində idarəetməni həyata keçirən dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarəetmə orqanlarına, təhsil müəssisələrinə, əhalinin maarifləndirilməsi ilə məşğul olan, həmçinin digər aidiyyəti hüquqi və fiziki şəxslərə şamil edilir. Əhalinin ekoloji təhsili və maarifləndirilməsi sahəsində dövlət siyasəti ətraf mühitin mühafizəsi və təhsil haqqında qanunvericiliyin tələblərinə, müvafiq dövlət proqramlarına, habelə bunlara dair ölkədə və beynəlxalq təcrübədə mövcud olan prinsiplərə uyğun həyata keçirilir. Əhalinin ekoloji təhsili və maarifləndirilməsi sahəsində dövlət siyasətinin əsas prinsiplərinə ümumi ekoloji biliklərə yiyələnməsi üçün hər kəsə bərabər şəraitin yaradılması, orta təhsil sistemində ekoloji biliklərin tədrisinin icbariliyi, ekoloji təhsil və maarifləndirmə prosesinin fasiləsizliyi, ekoloji təhsil və maarifləndirmə sahəsində aşkarlığın təmin olunması və ekoloji təhsil və maarifləndirmə sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində əhalinin və qeyri-hökumət təşkilatlarının iştirakına şərait yaradılması daxildir. Ekoloji təhsil və maarifləndirmə sahəsində dövlət hakimiyyəti orqanlarının hüquqları və vəzifələri sırasında ekoloji təhsil və maarifləndirmə sahəsində dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərinin müəyyən edilməsi və onların həyata keçirilməsi, ekoloji təhsil və maarifləndirmə sisteminin təşkil edilməsi, informasiya və elmi-metodik təminatı, təhsil və ekoloji təhsil proqramlarının uyğunluğunu təmin etmək üçün dövlət ekspertizasının aparılması, ekoloji təhsil və maarifləndirmə sahəsində dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanlarının, qeyri-hökumət təşkilatlarının, müvafiq hüquqi və fiziki şəxslərin fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi və istiqamətləndirilməsi, bu sahədə dövlət ekoloji proqramların hazırlanması, təsdiqi və həyata keçirilməsi, mütəxəssis-ekoloqların, elmi, pedaqoji və digər kadrların hazırlanması və ixtisaslarının artırılması və s. kimi məsələlər daxildir. Ekoloji təhsil və maarifləndirmə sahəsində yerli özünüidarəetmə orqanları ərazi hüdudları daxilində ekoloji təhsilin idarə edilməsi üzrə strukturların yaradılmasında iştirak etmək, qanunvericiliyə uyğun olaraq ekoloji təhsil və maarifləndirməni təşkil etmək, bu sahədə tədris fəaliyyətini həyata keçirən hüquqi şəxslər yaratmaq, dövlət və bələdiyyə təhsil müəssisələrindən, məlumat-tədris bazasından istifadə etmək, əhalinin ekoloji təhsili və maarifləndirilməsi üzrə dövlət və regional proqramların işlənməsi və təkmilləşdirilməsi baxımından təkliflər irəli sürmək, qanunvericilikdə nəzərdə tutulan qaydada bu proqramların həyata keçirilməsində iştirak etmək, ekoloji təhsilin inkişafına kömək etmək kimi hüquqları var. Ekoloji təhsil üzrə dövlət təhsil standartları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən əlaqədar dövlət orqanlarının iştirakı ilə hazırlanır və təsdiq edilir. Ekoloji təhsil sahəsində təhsil müəssisələrinin tipləri, təhsilalma formaları və mərhələləri üçün nəzərdə tutulan icbari ekoloji təhsil proqramlarının məzmunu müvafiq dövlət təhsil standartlarına uyğun müəyyənləşdirilir. Ekoloji təhsil üzrə dövlətin təhsil standartları ekoloji təhsilin keyfiyyətinin yüksədilməsi, bu sahədə mütəxəssislərin bilik səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə aparılan attestasiya sənədlərində əsas götürülür.

Anar Miriyev

Palitra.-2016.-5 fevral.-S.11.