“Əsas planım Almaniyada ixtisasıma mükəmməl yiyələnə bilməkdir”

Aqil Hüseynzadə: “Yüksəkixtisaslı həkimlərimizin sayının günü-gündən artdığını müşahidə etmək olur”

Almaniyada yaşayan alimlərimiz və eləcə də təhsil alan gənclərimizdən ötən saylarımızda yazmışdıq. Elə budəfəki müsahibimiz də Almaniyada yaşayıb təhsil alan həkim oftolmoloq Aqil Hüseynzadədir. Qeyd edək ki, əslən Laçın rayonundan olan A.Hüseynzadə 1989-cu ildə Bakı şəhərində anadan olub. Laçını dumanlı xatırlayır. 2007-ci ildə 214 saylı orta məktəbi bitirib. Elə həmin il Azərbaycan Tibb Universitetinə qəbul olunub. 2013-cü ildən oftolmologiya üzrə rezidentura təhsilini Almaniyanın Gera şəhərində yerləşən “Medicum” göz klinikasında assistent həkim kimi davam etdirir. Ailəlidir, 1 övladı var.

-Almaniyaya üz tutmaq ideyası haradan yarandı?

-Əvvəlcədən təhsilimin bir hissəsini xaricdə başa vurmaq fikrində olmuşam. Əslinə qalanda, ali məktəbə qəbul olunandan sonra təhsilimi daha çox Türkiyədə davam etdirməyi planlaşdırırdım. Sonradan bir neçə dəfə Avropada praktikada oldum və məqsədimin istiqaməti bir balaca dəyişdi. Elə oldu ki, Almaniyada təhsil ilə maraqlandıqdan sonra bunun heç də mümkünsüz olmadığı qərarına gəldim və bu yöndə ilk addımımı alman dilini öyrənərək atdım. O dönəmlərdə “Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı” çərçivəsində Almaniyaya gəlmiş bir neçə tanışım var idi. Biz də, təbii ki, planlarımızı buna görə qurmuşduq. Vacib olan dili öyrəndikdən sonra Almaniyanın hər hansı bir universitet klinikasından dəvət almaq idi. Mən də Rostock Universitetinin göz klinikasından dəvət almışdım. Ancaq qeyd etdiyim Dövlət proqramına qəbul şərtlərinə edilən dəyişikliklərdən sonra təqaüd fikrindən əl çəkib birbaş Almaniyada iş axtarmaq məcburiyyətində qaldım. Seçdiyim sahənin təsiri ilə də çox uzun və çətin keçən müraciət müddətindən sonra Almaniyanın Gera şəhərində yerləşən “Medicum” göz klinikasında assistent həkim kimi fəaliyyətimi və təhsilimi davam etdirirəm.

-Azərbaycanda tibb sahəsində öyrəndiklərinizin sizə köməyi oldu, yoxsa Almaniyada hər şeyi sıfırdan başlamalı oldunuz?

- Bazal tibb təhsili və onun tərkib hissəsi olan biliklər olmasa, diplomdan sonrakı təhsilə başlamaq mümkün deyil. Bütün dünyada belədir. Yəni sıfırdan başlamaq mümkünsüzdür. Amma, təbii ki, ixtisasyönümlü diplomdan sonrakı təhsil, məsələn, rezidentura təhsili, sırf ixtisasla bağlı müəyyən praktiki vərdişlərə yiyələnmək və bu vərdişləri daha da inkişaf etdirmək üçün nəzərdə tutulub. Bu baxımdan rezidentura təhsilini keçən hər bir kəs, istər alman olsun, istər azərbaycanlı, yaxud digər bir ölkədə təhsil almış hər hansı bir kolleqa müəyyən şeylərə sıfırdan başlamalı olur desəm, yanılmaram.

-Ümumiyyətlə, almanların bizim həkimlərə nə dərəcədə

ehtiyacı var?

- Rahatlıqla Almaniya tibbi dünyanın öndə gələnləri arasındadır deyə bilərik. Buradakı səhiyyə sistemi sayəsində tibbin hərtərəfli inkişafına lazımi şərait yaradılıb. İstər kadr, istərsə də tibbi avadanlıq baxımından. Ancaq son illərdə Almaniyada kəmiyyət etibarı ilə böyük həkim çatışmazlığı yaranıb. Səbəb olaraq bir çox həkimin elmi tədqiqatlara üstünlük verməsi və digər daha yaxşı çalışma şərtləri olan ölkələrə emiqrasiya etməsi göstərilir. Bu problemi aradan qaldırmaq, yəni həkim sayını artırmaq üçün dövlət xaricdən olan həkimlərin Almaniyada işləməsini asanlaşdıracaq bir çox tədbirlər həyata keçirdi. Və nəticədə burada xarici həkim sayı durmadan artdı. O cümlədən Azərbaycandan olan bir çox həkimlər də Almaniyada işləməyə və təhsillərini davam etdirməyə başladılar. Bu baxımdan Almaniyanın bizim tibbə müəyyən qədər ehtiyacı var da deyə bilərik.

-Ölkəmizdə tibbi təhsilin inkişafı özünü necə göstərir?

-Ölkəmizdə tibb sahəsində inkişaf yoxdur demək, məncə, çox düzgün olmayan fikir və dəyərləndirmə olar. Son vaxtlarda ölkəmizdə bir çox modern tibbi avadanlıqla təmin edilmiş klinikalar tikilib və istifadəyə verilib. Tibb sahəsində ixtisaslı kadr baxımından, təəssüf ki, hələ də bir çox problemlərimizin olduğunu düşünsəm də, doğrudan da çox yüksəkixtisaslı həkimlərimizin sayının günü-gündən artdığını müşahidə etmək olur. Ancaq, məncə, tibbin inkişafı üçün ən başlıca şərt sığorta sisteminin mövcudluğudur. Bildiyiniz kimi, icbari tibbi sığortanın həyata keçirilməsi üçün ölkəmizdə də müəyyən işlər görülür. Ümid edirəm ki, yaxın gələcəkdə bunun necə həyata keçirildiyinin birgə şahidi olacağıq. Sığorta sistemi olmayan tibbi sistem axsaq insan kimidir. Nə qədər dəstək olsan da lazımı sürəti əldə edə bilməyəcək. Çox dərinə gedib, niyə görə bunun belə olduğunu izah etməyə çalışsaq uzun zaman aparacaq. Amma bütün dünyada ən inkişaf etmiş ölkələrdə tibbin yüksək səviyyələrə çatmasında ən böyük rolu elə tibbi sığorta sistemi oynayıb.

-Almaniyada tibbi nəzəriyyəyə nə dərəcədə yiyələnə bilibsiz?

- Əslində, diplomdan sonrakı təhsil daha çox tibbi praktikaya yiyələnmək üçün nəzərdə tutulub. Əvvəldə də qeyd etdiyim kimi ,müəyyən tibbi praktiki vərdişlərə yiyələnmək ön planda durur. Amma, təbii ki, iş əsnasında paralel olaraq nəzəri bilikləri də inkişaf etdirmək məcburiyyəti yaranır. Bunsuz mümkün deyil. Həkim işi elə bir işdir ki, daima öz üzərində çalışmasan, tibbi yeniliklərdən xəbər tutmasan, o işi icra edə bilməzsən. Günümüzdə dünya tibbi də durmadan inkişaf edir. Hər gün yeni kəşflər, daha öncələri müalicəsi yoxdur dediyimiz xəstəliklərə qarşı yeni mübarizə metodları, bütün bunları tibb tarixinə nəzər saldığımız zaman da çox aydın görə bilərik. Əvvəllər çarəsiz olaraq anılan və bir çox insanın ölümünə səbəb olmuş xəstəliklər bu gün tibbin önündə tamamən aciz qalıb.

-Siz tibb sahəsində hansı elmi kəşf etmək istərdiniz?

- Tibb sahəsində hələ də həllini gözləyən bir çox problem var. Bu problemlərin həllində pay sahibi olmaq üçün gələcəkdə müəyyən tədqiqat proseslərində iştirak etmək fikrim var. Amma öncə ixtisasa tam olaraq mükəmməl yiyələnmək fikrindəyəm. Ondan sonra bu yöndə də müəyyən addımlar atmaq barəsində düşünürəm. Elmi kəşf elə bir şeydir ki, bir çox hallarda onu etməyə çalışan adama deyil, gündəlik iş həyatında qarşılaşdığı faktları doğru düzgün dəyərləndirib analiz edə bilən elm adamlarına qismət olmuşdur. Əsas məsələ bunu edəcəyinə inana bilməkdədir.

-Qürbətdən Vətən necə görünür?

-Vətən mənim üçün hər zaman dəyərli olub. İnanmıram ki, vətənini sevməyən bir kimsə tapıla. Amma qürbətdə yaşayan insan vətən sevgisini daha yaxşı hiss edir və anlayır. Bir söz var, deyirlər, bir şeyi itirmək insana onun dəyərini daha yaxşı anlamağa yardımçı olur. Mən vətənimi itirməsəm də, ondan uzaq qalmaq hər bir halda vətənin mənim üçün necə dəyərli olduğunu göstərib. Bu, mənim həm də doğulub böyüdükləri Laçın torpağından illərdir uzaq qalmaq məcburiyyətində olan valideynlərimin hansı hisslər yaşadığını daha yaxşı anlamağıma səbəb olub.

-Almaniyada Azərbaycanı tanıtmaq üçün nələr edirsiniz?

- Almaniyada Azərbaycanla bağlı təşkil olunmuş tədbirlərdə əlimizdən gəldiyi qədər iştirak etməyə çalışmışıq. Bundan əlavə, insanlar söhbət zamanı hansı ölkədən gəldiyimlə maraqlanırlar. Xüsusilə qəbul etdiyim xəstələrə bu xüsusi maraq verir. Əksəriyyəti Azərbaycanı xəritə üzərində tanıyırlar. Bəziləri isə hətta SSRİ dövründə ora səyahət etdiklərini də deyirlər. Ümumilikdə xəstələrimizdə mənim timsalımda ümumi Azərbaycan haqqında təsəvvür yarandığını nəzərə alaraq ən xırda məqamlarda belə, daha diqqətcil oluram. Əlavə olaraq yaxın çevrəmizə Azərbaycan musiqisini, mətbəxini, mədəniyyətini tanıtmağa çalışırıq. Mətbəximizi, xüsusilə də şirniyyatlarımızı çox bəyənirlər. Həmçinin musiqimizə də çox maraq göstərirlər. Xüsusən də Əzizə Mustafazadəni burada çox yaxşı tanıyır və sevirlər. Bir sözlə, bacardığımız qədər ölkəmizi qürbətdə gözəl təmsil etməyə səy göstəririk.

-Gələcək üçün hansı planlarınız var?

- Gələcək üçün ən əsas plan indiki halda, yuxarıda da qeyd etdiyim kimi, ixtisasa mükəmməl yiyələnə bilməkdir. Ondan sonra nə baş verəcəyi, məncə, planlamadan asılı deyil. Nəyisə dəqiq demək üçün hələ çox tezdir.

Fuad Hüseynzadə

Palitra.-2016.-3 may.-S.11.