Azərbaycan dilini sevən
alman gənc
Matiyas Wolf:
“Azərbaycan mənim
ücün “ikinci məmləkət”
olub”
Azərbaycan dilində danışa bilən, Azərbaycan eşqi ilə yaşayan əcnəbilərə rəğbət bəsləməmək olmur. Onların Azərbaycana verdiyi dəyər, qiymət bizim üçün böyük fəxarətdir. Müsahibimiz alman əsilli Matiyas Wolf da belə azərbaycanpərəst əcnəbilərdəndir. O, qəzetimizə müsahibəsində çox səmimi şəkildə Azərbaycan və azərbaycanlılarla bağlı hislərini ifadə edib.
-Azərbaycan
haqqında ilk dəfə nə zaman və harada məlumatınız
oldu?
-Potsdam Universitetində ilk dəfə
Azərbaycan haqqında
məlumat almışam.
Əslində, mən orada
müəllimlik ixtisası
üzrə oxuyub fransızca və ispanca müəllim olmaq istəyirdim. Gələcək haqqında düşünəndə,
fikirləşirdim ki,
məsələn, Berlində
işimi görərkən
daha çox türklərlə əlaqəm
olacaqdı. Bu səbəbdən ilk öncə
türkcə öyrənməyə
başladım. Təbii
ki, bu dili
öyrənəndə bir
az sonra
çoxlu sayda türklərlə dost oldum.
Onlara təsəkkür edirəm
ki, mənə türk mədəniyyəti
haqqında ətraflı
məlumat veriblər.
Bir neçə şəxslərlə
çox yaxın münasibətlər qurdum.
Amma Azərbaycan barəsində bunu deyim: dostlarımın
arasında bir neçə azərbaycanlı
var idi. Onlarla çox maraqlı adamlarla tanış oldum, çünki mədəniyyət “hamısıdan
bir az” kimidir:
bir az rus,
bir az türk,
bir az fars.
O zaman deyə bilirəm ki, azərbaycanlılar heç
bir prototipə aid deyil. Çox özəl bir
xalqdır.
-Necə oldu ki, Azərbaycana
və dilimizə sizdə belə sevgi yarandı?
Eh... bu sualı gözləyirdim.
Məncə, iki səbəb
var. Birincisi, iki dilin arasındakı fərqləri tapmaq istəyirdim. Demək
ki, türkcə bir az öncə öyrənməyə
başlamışdım. İndi özümü
yenə fərqli bir dilin qabağında
görmüşəm. Qeyd edim ki, çox
sözləri bilirdim.
Bəzilərini başqa dillərdən
öyrənmişdim (rusca,
almanca və s.).
Amma bəzi sözləri bilmirdim. İkincisi, münasibətlərdən irəli gəlir. Dediyim kimi, bəzi adamlar ilə çox yaxın bir münasibət qura bilmişəm. Amma dostluqdan başqa, hələ daha dərin münasibətlər
yaranıb. Məsələn, universitetdə çox gözəl qızlar var idi. Birisinə aşiq də olmuşam. Təbii ki, onun adını deməyəcəm.
Amma o, Azərbaycana dönüb getdi. Çox təəsüf ki... Amma həmişə deyirəm,
ən azından mənə dilini və yaxşı xatirələrini buraxdı.
Məni tanıyanlar bilsinlər ki, Azərbaycanla münasibətlərimi heç
vaxt bitirməyəcəm.
-Azərbaycanda olubsuzmu? Olmayıbsızsa bura səfər
etmək istərdizmi?
-Təəssüf ki, indiyədək Azərbaycana
getməyə imkan tapmamışam. Hər kəs məndən
bunu soruşur, yaxud məni ora dəvət edir. Təbii ki, çox
şad olardım, əgər oraya gedə bilsəydim. Amma hələlik nə vaxtım, nə imkanım yoxdur. Bakını
yalnız şəkillərdən
tanıyıram. Bakıda
olan dostlar həmişə xahiş edirlər:“Matiyas,
Bakıya gəl, nə zaman da
olsa olsun, həmişə bizim qonağımız ola bilərsən”. Bir səyahətdən söz açsaq, ayrıca, mən hər zaman atamı düşünürəm.
O, Sovetlər Birliyində
işləyib, çox
yerləri görüb.
Bakıya gedib-getmədiyini bilmirəm. Amma xatırlayıram ki, mən ona bu
haqda sual verəndə, mənə
belə cavabı verib: “İnşalah, biz birlikdə oraya gedəcəyik”.
-Azərbaycanlı
gənclərin hansı
cəhətini daha çox bəyənirsiz?
-Özəlliklə onların
dünyagörüşlülüyünü
ən çox bəyənirəm. Bu vaxtlarda hamımız çox tolerant bir atmosferdə oluruq, bunu hər ölkədə,
hər xalqda görə bilirik. Nədən elədir? Hər yerdə müharibələr
var, konfliktlər var, siyasi maraqlar
var. Bu inkişafla insanların
görüşü dəyişir,
təbii. Məsələn,
Almaniyada bəzi adamlar qorxurlar ki, İslam bizim mədəniyyətimizə
təhlükəli ola bilsin. Əgər, bu “qorxanlar” bir azərbaycanlı ilə tanış olsaydılar, görə bilərdi ki, belə deyil. Azərbaycan Səudiyyə Ərəbistanı
deyil, Allaha sükür. Odur ki, Azərbaycan gəncləri
mənimlə hər zaman qonaqpərvər, hər zaman dünyagörüşlü və
hər söhbətə
açıqdırlar. Onların Avropaya marağı var. Ümumiyyətlə, burada
yaşayan adamlara marağı var. Burada oxuyan gənclər dilimizi öyrənməyə
hazırdır və həmişə calışqandırlar.
Bu mənada bəzi
alman gənclər Azərbaycan gənclərinin
arasında çox gözəl modelləri tapa bilirlər.
-Azərbaycanda və azərbaycanlılarda
hansı cəhət sizə Almaniyanı xatırlardır?
-Perfeksionizm. Mən çox durumlarda
bunu görə bilirdim. Dostlarımın arasında çox
mükəmməl olmaq
istəyənlər var. Universitetdə
hər zaman yüksək qiymətlər
almaq istəyirlər.
Mənimlə almanca danışanda
birdən səhvlərini
görüb (eşidib)
başqa bir sözü seçirlər.
Məsələn, mən
onlara “səhv etməmisən” deyərsəm,
onlar “ax, amma gözəl söyləməmişəm”,- deyə cavablayırlar.
Alman dilində “Gründliçkeit”
deyirik. Demək ki, bir kəs başdan sona hər şey
mükəmməl etmək
istəyir. Mən də
bəzən eləyəm.
Başqa
bir şey budur ki, Azərbaycan
gəncləri hər
zaman bir alternativ axtarırlar.
“Aksionizm” deyək. Bunu da çox sevirəm
Azərbaycan gənclərindən:
“Ağlamaq faydasızdır,
bir çarə tapmaq daha faydalı
olacaq”.
-Azərbaycanla bağlı gələcək
üçün hansı
planlarınız var?
-Təbii ki, planlarım var. Azərbaycan
mənim ücün bir “ikinci məmləkət”
olub. Heç bir zaman o ölkəyə getməməyimə
baxmayaraq, ölkəni
adamları ilə sevirəm. Hər zaman onu sevəcəyəm. Bunu
demək istəyirəm:
əgər Azərbaycana
gedə bilmirsəm, Almaniyadakı azərbaycanlılar
ilə işləmək
istəyirəm. Kömək etmək
istəyirəm ki, Azərbaycan Avorpada və Almaniyada daha da tanınsın.
Bunu müxtəlif planlarda edə bilirəm, təbii: siyasi yolda mən
nümayişlərə gedib
bir neçə dəfə danışmışam.
Bunu da davam edəcəyəm.
Berlindəki Azərbaycan Evində
gələcəkdə bəlkə
işləyə bilərəm.
Möhtəşəm olardı, əgər
mənim elə bir imkanım olsaydı. Ən gözəli, təbii, oraya doğrudan getmək olardı, cünki yalnız orada bir az vaxt keçirərək
ölkə ilə tanış ola bilirəm. Amma dediyim kimi, kim bilər, nə zaman olacaq...
Qismətim olarsa gedəcəyəm.
Əminəm ki, Azərbaycanda
özümü çox
yaxşı hiss edib, dostlarım sayəsində
yalnız olmayacağam.
Fuad Hüseynzadə
Palitra.-2016.-2 sentyabr.-S.7.