Ermənistan-Azərbaycan Sülh Platformasına beynəlxalq dəstək artır

Mariya Zaxarova: “Biz münaqişələrin tənzimlənməsində xalq diplomatiyasının rolunu yüksək qiymətləndiririk”

Məlum olduğu kimi bir müddət əvvəl Ermənistan-Azərbaycan Sülh Platforması yaradılıb. Bu Sülh Platformasnın yaradılmasının əsas məqsədi Dağlıq qarabağ münaqişəsinin sülh yolu iə nizamlanmasına töhfə verməkdir. Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi Ermənistan qoşunları tərəfindən işğal olunub. Azərbaycan tərəfi beynəlxalq hüquqa əsaslanan ədalətli mövqeyi ilə işğal olunmuş torpaqların azad edilməsinin tələb edir. Beynəlxalq hüquq Azərbaycanın mövqeyini müdafiə edir. Dünyanın ən ali orqanı olan BMT Təhlükəsizlik Şurası erməni işğalı ilə bağlı 4 qətnamə qəbul edib və bu qətnamələrdə açıq-aydın göstərilir ki, erməni işğalçı qüvvələri işğal edilmiş torpaqlardan qeyd-şərtsiz çıxarılmalıdır. BMT Təhlükəsizlik Şurası ilə yanaşı, digər beynəlxalq təşkilatlar – İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, Qoşulmama Hərəkatı, ATƏT, Avropa Parlamenti, Avropa Şurası Parlament Assambleyası oxşar qərar və qətnamələr qəbul ediblər.

“Ərazi bütövlüyünün təmin olunması, işğala son qoyulması bu münaqişənin həlli üçün əsas amillərdir”

Ötən ay Pirəkəşkül qəsəbəsində “N” hərbi hissəsinin yeni inşa edilmiş hərbi şəhərciyinin açılışında iştirak edən Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyev hərbçilər qarşısında çıxışı zamanı da bildirdi ki, münaqişənin həlli çox sadədir: «Birincisi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa edilməlidir. Biz heç vaxt Azərbaycan ərazisində ikinci qondarma erməni dövlətinin yaranmasına icazə verməyəcəyik. Heç vaxt Dağlıq Qarabağa müstəqillik verilməyəcək. Əgər kimsə bunu gözləyirsə, qoy, əbəs yerə gözləməsin. Bu, olmayacaq! Dağlıq Qarabağ Azərbaycan torpağıdır, həm tarix, həm bütün dünya birliyi bunu belə qəbul edir. Azərbaycan müstəqilliyə qovuşanda, vahid dövlət kimi BMT-yə üzv olanda Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi kimi qəbul edilmişdir. Yəni, bu məsələnin həlli bundan ibarətdir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrində göstərildiyi kimi, işğalçı qüvvələr işğal edilmiş torpaqlardan qeyd-şərtsiz çıxarılmalıdır. Azərbaycan vətəndaşları, məcburi köçkünlər öz doğma torpaqlarına qayıtmalıdırlar. O ki qaldı, Dağlıq Qarabağın gələcək statusuna, bu status ancaq vahid Azərbaycan dövləti çərçivəsində mümkün ola bilər. Münaqişənin həlli bundan ibarətdir və Ermənistan rəhbərliyi bunu nə qədər tez anlasa, onlar üçün bir o qədər yaxşı olacaq. Ərazi bütövlüyünün təmin olunması, işğala son qoyulması bu münaqişənin həlli üçün əsas amillərdir».

Pakistan parlamentində Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan tərəfindən işğalını pisləyən qətnamə qəbul edilib

Göründüyü kimi beynəlxalq hüquq Azərbaycanın tərəfindədəir. Münaqişənin həll olunması üçün işğal olunmuş torpaqlar azad edilməlidir. Nüfuzlu beynəlxalq qurumlar erməni işğalını pisləyən bəyanatlar qəbul ediblər. Azərbaycanın ədalətli mövqeyini dəstəkləyən daha bir qətnamə Pakistan Milli Assambleyasının Xarici əlaqələr üzrə daimi komitəsində qəbul edilib. Komitə Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan tərəfindən işğalını pisləyən qətnamə qəbul edib. APA-nın “khybernews.tv”yə istinadən verdiyi məlumata görə, qətnamə daimi komitənin iclasında qəbul olunub. Sənəddə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən 1992-ci ilin 26 fevralında Xocalıda dinc əhaliyə qarşı törədilən faciə pislənilib. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə dəstəyi bir daha ifadə edilib, habelə BMT Təhlükəsizlik Şurası və Baş Assambleyasının Erməni Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycan ərazisindən dərhal çıxarılmasını tələb edən qətnamələrin tez bir zamanda icrası tələb olunub. Qətnamədə həmçinin Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli istiqamətində səylərinə dəstək ifadə

olunub.

Ölkəmiz beynəlxalq aləmdə haqlı mövqeyini çatdırmaqla yanaşı münaqişənin sülh yolu ilə həll olunma şanslarının tam itmədiyini də bilir. Doğrulur, Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqları işğaldan azad etməyə qadir olan güclü ordusu var. Ötən ili aprel ayında baş verən döyüşlər bir daha sübut etdi ki, güclü ordumuz hər an torpaqlarımızı işğaldan azad etməyə qadirdir və düşmən ordumuzun qarşısında duruş gətirə bilməz.

Sülh Platforması

Buna baxmayaraq ölkəmiz yenə də sülh prosesinə sadiq qalaraq münaqişənin sülh yolu ilə həll olunmasına çalışır. Bunun üçün müxtəlif təşəbbüslər irəli sürülür. Əslində Ermənistanın özündə də işğalın sona çatdırılmasının vacib olduğunu anlayan qüvvələr var. Onlar dərk edirlər ki, Sərkisyanın siyasəti onsuz da ölkəni fəlakətə aparır və vəziyyətdən yeganə çıxış yolu Azərbaycan torpaqlarının işğalına son qoymaqdır. Bunun üçün xalq diplomatiyasınnın gücündən istifadə edilməsi zəruridir. Ötən ilin noyabr ayında Bakıda keçirilmiş “Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi: əsas maneələr və nizamlanma perspektivləri” konfrans bu istiqamətdə atılan mühüm adımdır. Məsələ ondadır ki, həmin konfransdan sonra Ermənistan-Azərbaycan Sülh Platforması yaradıldı. Bununla bağlı bəyanatı Ermənistan tərəfdən Vahe Avetyan (hüquq müdafiəçisi), Vaan Martirosyan (“Milli Azadlıq Hərəkatı” ictimai təşkilatının sədri), Syuzan Caqinyan (“Meridian” hüquq-müdafiə təşkilatının sədr müavini, jurnalist), Azərbaycan tərəfdən isə Rövşən Rzayev (“Dağlıq Qarabağın Azərbaycan İcması” İctimai Birliyinin Şura üzvü), Kamil Səlimov (Bakı Dövlət Universitetinin professoru), Şəlalə Həsənova (“İctimaiyyətlə Əlaqələrin İnkişafın Dəstək” İctimai Birliyinin sədri) imzaladılar. Münaqişənin tezliklə sülh yolu ilə həllinə töhfə vermək məqsədi ilə Platforma iki ölkənin ictimaiyyət nümayəndələri ilə daimi əməkdaşlıq quracaq və effektiv xalq diplomatik fəaliyyətə cəlb olunacaq. Platforma Ermənistan və Azərbaycan hakimiyyətlərini Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi ətrafındakı 7 işğal olunmuş rayonun azad edilməsi istiqamətində kompleks tədbirləri görməyə çağırıb. İlk addım kimi məcburi köçkünlərin öz evlərinə qayıtması, Dağlıq Qarabağı erməni və azərbaycanlı icmalarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, habelə Ermənistan və Azərbaycan arasında iqtisadi, siyasi əlaqələrin bərpası və kommunikasıyaların açılması qeyd edilib. Platforma birgə yaşayış, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinin yekun statusu və sülh prosesinin müzakirəsi üçün Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı və erməni icmaları nümayəndələrinin görüşlərini təmin etməyi nəzərdə tutur. Bəyanatı imzalayanlar zərbaycan və Ermənistan respublikalarının beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri çərçivəsində ərazi bütövlüyü və suverenliyinə hörmət və dəstəyi bir daha qeyd edib, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi müvafiq qətnamələrin, habelə digər beynəlxalq təşkilatların qətnamə və qərarlarının icrasının vacibliyini elan ediblər. Münaqişənin mərhələli həlli və regionda möhkəm sülhün bərqərar olması üçün mühüm başlanğıc olacaq Dağlıq Qarabağ bölgəsi ətrafındakı 7 rayonun işğaldan azad edilməsinin vacibliyi qeyd edilməklə, məcburi köçkünlərin doğma yurd-yuvalarına layiqli və təhlükəsiz qayıtmaq hüququnu tanınıb. Ermənistan-Azərbaycan Sülh Platformasının yaradılmasından qısa müddət keçməsinə baxmayaraq artıq ona böyük beynəlxalq maraq var. Demək olar ki, hər gün dünyanın nüfuzlu ekspertləri, QHT rəhbələri Platformaya qoşulduqlarını elan edirlər. Münaqişənin həlli ilə məşğul olan ATƏT Minsk qrupunun həmsədrlərindən biri olan Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmisi Mariya Zaxarova dünən Platformaya münasibət açıqlayıb. Mariya Zaxarova Moskvada keçirdiyi növbəti brifinqdə Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh platforması barədə sualı cavablandırarkən deyib: “Biz münaqişələrin tənzimlənməsində xalq diplomatiyasının rolunu yüksək qiymətləndiririk. Bu diplomatiyanın ən vacib missiyası münaqişə tərəflərinin ictimai dairələrində belə bir fikir yaratmaqdan ibarətdir ki, qarşılıqlı məqbul, kompromis həllərin dinc yolla axtarışının alternativi yoxdur”. O qeyd edib ki, RF XİN münaqişələrin dinc yolla həlli məqsədilə hər hansı ictimai təşəbbüsləri alqışlayır. M.Zaxarova Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsinə dair Rusiya və ABŞ-ın qarşılıqlı fəaliyyət perspektivləri barədə suala cavab olaraq bildirib ki, tərəflər arasında əlaqələr hələ yenicə başlayır. RF XİN nümayəndəsi deyib: “Amerikalılarla əlaqələr məsələsinə gəldikdə, bu əlaqələr hələ qarşıdadır və indi onları şərh etməyin mənası yoxdur. Gəlin bu əlaqələr baş tutana qədər gözləyək”.

A.Miriyev

Palitra.-2017.-4 fevral.-S.11.