Azərbaycan BMT-yə Sumqayıt hadisələri ilə bağlı sənəd təqdim edib

“Tarixi hadisələrin gedişi bizə Ermənistanın heç də münaqişələrin sülh yolu ilə həll olunmasının tərəfdarı olmadığını göstərir”

“Ermənilərin xəstə təxəyyülünə görə guya “qonşu dövlətlərin əraziləri, maddi-mədəniyyət abidələri və mədəni irsləri tarixən onlara məxsus olmuşdur”. Ona görə də bu gün ermənilər işğal etdikləri ərazilərin adlarını dəyişərək, Samtsxe-Cavaxetiyanı “Cavaxk”, Dağlıq Qarabağı isə “Arsax” kimi qələmə verirlər ki, bunların da heç bir tarixi əsası yoxdur. Ermənistan beynəlxalq ictimai rəyi çaşdırmağa və yalan üzərində tarix qurmağa çalışır”

Azərbaycan hökuməti 1988-ci il fevral ayında Sumqayıt şəhərində baş verən hadisələrlə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurası və Baş Assambleyasına sənəd təqdim edib. Trend-in məlumatına görə, bu barədə Xarici İşlər Nazirliyinin “Twitter” səhifəsində məlumat verilib. Sənəddə vurğulanıb ki, rəsmi araşdırma 1988-ci ilin fevral ayında cərəyan edən hadisələrin erməni ekstrimist təşkilatları tərəfindən Azərbaycanı nüfuzdan salmaq və Ermənistanın qeyri-qanuni işğalçı niyyətlərini ört-basdır etmək məqsədi ilə hazırlanıb həyata keçirildiyini təsdiqləyib. Sənəd Azərbaycanın BMT-dəki daimi nümayəndəsi səfir Yaşar Əliyev tərəfindən BMT-nin Baş Assambleyasına təqdim edilib. Qeyd edək ki, 1988-ci il fevralın 27-dən 28-nə keçən gecə Sumqayıt şəhərində baş vermiş iğtişaşlar nəticəsində 32 nəfər ölüb. Onlardan 26-sı erməni, 6-sı isə azərbaycanlı olub. Bu hadisələr də SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin ermənilərin özləri ilə birgə təşkil etdiyi və həyata keçirdiyi ssenarinin tərkib hissəsi idi. Sumqayıtda bu hadisəni təşkil etmək üçün seçilmiş şəxs də erməni – iki dəfə məhkum olunmuş Eduard Qriqoryan idi. Baxmayaraq ki, Sumqayıt hadisələrinin təşkilatçısı kimi azərbaycanlı Əhməd Əhmədov güllələnib, amma şahid ifadələri əsl günahkarın əslində erməni əsilli Eduard Qriqoryan olduğunu sübut edir.

Ermənilərin Gürcüstanda yalan üzərində qurduqları tarix

Qeyd edək ki, AMEA-nın Qafqazşünaslıq İnstitutunun Gürcüstanşünaslıq şöbəsinin mütəxəssisi Kamal Salayev erməni işğalı və yalanları ilə bağlı “Palitra”ya bildirib ki, 2020-ci il martın 3-də Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Tbilisiyə rəsmi səfər edib: “Səfər çərçivəsində Paşinyan, Gürcüstanın Prezidenti Salome Zurabişvili ilə, Baş nazir Giorgi Qaxariya ilə, Xarici İşlər naziri David Zalkaliani ilə, Müdafiə naziri İrakli Qaribaşvili ilə və parlamentin sədri Arçil Talakvadze ilə rəsmi görüş keçirmişdir. Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan Gürcüstanın hökumət administrasiyasında keçirilən görüş zamanı belə bir fikir ifadə etmişdir: “Biz, bütün münaqişələrin sülh yolu ilə həll olunmasına dair Gürcüstanın mövqeyinin tərəfdarıyıq”. Bununla yanaşı, martın 4-də Gürcüstanın erməni diasporu ilə görüşündə Paşinyan, əvvəllər İrəvan və Tbilisi arasında etibarın olmadığını, baş verən hadisələrdə tərəflərin bir-birlərini təqsirkar hesab etdiklərini, Ermənistanda baş verən “məxməri inqilab” zamanı hakimiyyət devrildikdən sonra isə bu prosesin guya dayandığını qeyd etmişdir. Tarixi hadisələrin gedişi bizə Ermənistanın heç də münaqişələrin sülh yolu ilə həll olunmasının tərəfdarı olmadığını göstərir”. Onun sözlərinə görə, hələ 1991-ci ildə dövlət müstəqilliyi elan olunduqdan sonra Gürcüstan separatizm təhlükəsi ilə, təhdidlərlə üz-üzə qalmış və qlobal səviyyədə baş verən geosiyasi oyunun qurbanına çevrilmişdi: “Regionda törədilən qətliamların əsas səbəbkarı isə öz ağalarına nökərlik edərək tarix boyu alət rolunu oynayan ermənilər olublar. Gürcüstanla Ermənistanın arasındakı ikitərəfli diplomatik münasibətlərin 1992-ci ilin iyulun 17-də qurulmasına baxmayaraq 1993-cü il fevralın 9-da marşal İvan Baqramyanın adına erməni batalyonunun yaradılması, Ermənistanın əslində necə bir təcavüzkar dövlət olmasından xəbər verir. Qeyd etmək lazımdır ki, Paşinyanın Tbilisiyə ilk rəsmi səfəri 2018-ci ilin mayın 30-da baş tutub. Həmin vaxt Ermənistan hökumətinin nümayəndə heyətini Gürcüstanın sabiq Xarici İşlər naziri Mixail Canelidze qarşılayıb. Daha sonra Paşinyanın, Gürcüstanın sabiq Baş Naziri Giorgi Kvirikaşvili ilə və sabiq parlament sədri İrakli Kobaxidze ilə rəsmi görüşü baş tutub. “Armenpress”-in verdiyi məlumata əsasən Paşinyan səfər zamanı Zalqa, Poka, Qandza, Satxa və Ninotsmindada yaşayan ermənilərlə görüş keçirib. Paşinyan Ayazma kəndindəki çıxışı zamanı belə bir fikir ifadə edib: “Biz Ermənistan və Gürcüstan arasındakı münasibətlərin səviyyəsini və keyfiyyətini daima artırmalıyıq. Nəinki ölkələrimiz arasında, xalqlarımız arasında da münasibətlərin səviyyəsi yüksəlməlidir. Əminəm ki, biz hamımız bunun üçün ciddi səylər göstərməyə hazırıq”.

Paşinyanın Ayazma kəndindəki çıxışının sətiraltı mənası əslində Samtsxe-Cavaxetiyadakı ermənilərin hər növ separatçı fəaliyyətlərini daha da genişləndirməkdən ibarət olub. Ermənilər bu yolla bir qayda olaraq gürcülərin yurdunu, dilini, mədəniyyətini və soyadlarını mənimsəməyə, özlərini isə Gürcüstanın “etnik əhalisi” kimi qələmə verməyə çalışırlar. Burada əsas məqsəd isə Gürcüstanın hesabına heç bir əsası olmayan “böyük Ermənistan”ı yaratmaqdan ibarətdir. Təsadüfi deyildir ki, 2016-cı ilin aprelində gürcülərlə ermənilər arasında kütləvi dava-dalaş baş verib. Bu hadisə zamanı ermənilər açıq şəkildə məqsədlərini bəyan edərək bildiriblər ki, guya “Samtsxe-Cavaxetiya onların torpağıdır, gürcülər isə burada qonaqdırlar”. Həmin günü ermənilərin böyük bir qrupu ənənəvi olaraq məşəl yürüşünü keçirməyə hazırlaşıblar. Bu zaman erməni mediası ermənilərə haqq qazandıraraq baş verən hadisədə gürcüləri günahlandırırdı. 2016-cı il aprelin 24-dəki yürüş zamanı ermənilər yolda bir qrup gənc gürcülərlə rastlaşıb və onları aqressiv şəkildə ittiham etməyə başlayıblar ki, “nəyə görə gürcülər “erməni soyqırımı”nı tanımır, ermənilərlə birlikdə kədərlənmir və erməniləri Qarabağda dəstəkləmirlər?” Gürcülər isə cavabında ermənilərə, “əbədi qurban” rolunu oynamaqdan imtina etmələrini tövsiyə ediblər. Gürcülərdən biri qeyd etmişdir ki, belə tədbirlər küçədə yox, kilsədə keçirilməlidir. Ermənilər isə cavablarında bildirmişlər: “Cavaxetiya bizim torpağımızdır, siz isə burada qonaqsınız. Bizə nə edəcəyimizi göstərməyin”. Daha sonra kütləvi dava-dalaş, ermənilərdən birinin gürcünü vurmasına görə başlamışdır. Erməni KİV-ləri bu hadisədə ermənilərə bəraət qazandıraraq guya “gürcülərin sərxoş vəziyyətdə olduqlarını” qələmə vermişlər ki, bu da həqiqətə uyğun deyildir.

Digər bir hadisəyə nəzər salsaq görərik ki, 2017-ci ilin sentyabrında Samtsxe-Cavaxetiyada ermənilərlə polislər arasında qarşıdurma baş verib. Münaqişəyə səbəb isə sentyabrın 30-da Kumurdo kəndində təmirə görə nəzarət altında olan X əsrə aid gürcü kilsəsinin ərazisində ermənilərin ənənəvi daş xaçlarını – xaçkarı qoymağa cəhd göstərmələri olub. Mühafizə polisləri onların əraziyə daxil olmasına icazə verməyiblər. Nəticədə ermənilər polislərə fiziki müqavimət göstərərək onları daşa basıblar. Hadisə zamanı bir neçə polis ciddi xəsarət alaraq xəstəxanaya yerləşdirilmişdir ki, bu da ermənilərin necə vəhşi bir xalq olduğunu bir daha sübut edir.

Hadisələrin gedişindən belə bir qənaətə gəlmək olar ki, ermənilər Paşinyanın məkrli siyasətinə xidmət edərək alət rolunu yerinə yetirirlər. Ermənilərin xəstə təxəyyülünə görə guya “qonşu dövlətlərin əraziləri, maddi-mədəniyyət abidələri və mədəni irsləri tarixən onlara məxsus olmuşdur”. Ona görə də bu gün ermənilər işğal etdikləri ərazilərin adlarını dəyişərək, Samtsxe-Cavaxetiyanı “Cavaxk”, Dağlıq Qarabağı isə “Arsax” kimi qələmə verirlər ki, bunların da heç bir tarixi əsası yoxdur. Ermənistan beynəlxalq ictimai rəyi çaşdırmağa və yalan üzərində tarix qurmağa çalışır”.

A.Miriyev

Palitra 2020.- 13 mart.- S.8.