“Əmək müqaviləsi hökmən bağlanmalıdır”

Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının (AHİK) II Məclisinin iclası keçirilib. İclasda Məclis üzvləri, respublikanın şəhər və rayonlarından həmkarlar ittifaqları təşkilatlarının nümayəndələri iştirak ediblər. AHİK sədri Səttar Mehbalıyev “Respublikada həmkarlar ittifaqı hərəkatının inkişaf meyilləri, problemlər və vəzifələr” mövzusunda məruzə ilə çıxış edib. Azərbaycanda Həmkarlar İttifaqı hərəkatının inkişafda olduğunu bildirən S.Mehbalıyev eyni zamanda həmkarlar ittifaqlarının hüquq və azadlıqlarının pozulmasına qarşı mübarizə aparıldığını qeyd edib.

O, son dörd ildə 451 yeni həmkarlar ittifaqı təşkilatı təsis edildiyini, son iki ildə isə mülkiyyət münasibətlərindən asılı olmayaraq 200-dən yuxarı müəssisə və təşkilatda yeni həmkarlar ittifaqlarının yaradıldığını bildirib. Bu təşkilatlar 17000-ə yaxın üzvü birləşdirir: “Nəticədə respublikadakı xarici sərmayəli, birgə və özəl müəssisələrdə yaradılan həmkarlar ittifaqı təşkilatlarının sayı 3462-yə, üzvlərinin sayı isə 143532 nəfərə çatıb. Bu fakt bütövlükdə Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları hərəkatı üçün müsbət haldır”.

O, işçilərin sosial müdafiəsi ilə bağlı aparılan işlər nəticəsində həmkarlar ittifaqına olan inamın getdikcə bərpa olunduğunu vurğulayıb: “Bunu üzvlərin həmkarlar ittifaqına yazdıqları müraciətlərdən də hiss etmək mümkündür. Əgər 2004-cü ildə həmkarlar ittifaqlarına cəmi 68 min 144 ərizə daxil olmuşdusa, 2009-cu il yanvar ayının 1-nə olan məlumata görə, respublika həmkarlar ittifaqları üzvlərindən 236 min 220 ərizə alınıb. Bunların da 98%-i müsbət həll edilib”.

Məruzə ətrafında müzakirələrdə Dövlət İdarələri və İctimai Xidmət İşçiləri Həmkarlar İttifaqının sədri Hikmət Osmanov, Neft və Qaz Sənayesi İşçiləri Həmkarlar İttifaqının sədri Cahangir Əliyev, Rabitə İşçiləri Müstəqil Həmkarlar İttifaqının sədri Tofiq Musayev çıxış ediblər.

Məclisdə müzakirə olunan məsələlər barəsində müvafiq qərarlar qəbul edilib.

Səttar Mehbalıyev qeyd edib ki, işsizlik problemi bütün dünyada var. Bunun Azərbaycanda da tam olaraq həll edildiyini söyləmək qeyri-mümkündür. Onun sözlərinə görə, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən təşkil olunan yarmarkalarda minlərlə insan iş yeri ilə təmin edilir: “Təəssüflər olsun ki, yenə də bir sıra halda yenə də işçi ilə əmək müqaviləsi bağlanmır. İşçilər xəsarət alır, onlara xəsarət pulu ödənilmir. Bəzi hallarda işçilərə təhlükəsizlik qaydaları başa salınmır, onlar geyimlə, kaska, təhlükəsizlik kəmərləri ilə təmin olunmurlar. Belə halların qarşısının alınması üçün parlamentdə İnzibati Xətalar Məcəlləsinə çoxlu sayda əlavə və dəyişiklik edilib. Əmək müqaviləsi bağlamadan insanları işə götürmək qəti qadağandır. İşəgötürənlər belə addım atarsa, cərimələnəcəklər”. S. Mehbalıyev onu da bildirib ki, hazırda parlamentin İqtisadi siyasət komitəsində işçilərin məcburi sosial sığortası ilə bağlı müzakirələr aparılır: “Biz bununla bağlı təkliflərimizi vermişik. Bu qanun qəbul olunandan sonra xəsarət alan zaman sığortalanmış işçiyə kompensasiya veriləcək”.

AHİK sədri qeyd edib ki, həmkarlar ittifaqlarına üzv olan işçilərin işdən çıxarılması yalnız həmin ittifaqların razılığı ilə olmalıdır. Onun sözlərinə görə, bu məsələ ilə bağlı əmək qanunvericiliyinə dəyişiklik edilib və dəyişiklik hər bir vətəndaşa şamil olunan məsələdir: “Bu məsələ uzun müddətdir müzakirə olunurdu və 15 ildir ki, bununla bağlı bizim qurultaylarda məsələ qaldırılırdı. Həmkarlar ittifaqlarının üzvləri işdən çıxarılanda bu təşkilatlar onların hüquqlarını qorumalıdır. Bu dəyişikliyi ona görə bu şəkildə etdik ki, əgər hansısa şirkətdə işləyən 20 nəfərin 5-i həmkarlar təşkilatına üzvdürsə, bu dəyişikliklərdən sonra digər işçilər də həmkarlar təşkilata üzv olmaqda maraqlı olsunlar”. S.Mehbalıyev bildirib ki, əgər həmkarlar təşkilatı 1000 nəfərdən 200-nün hüququnu qoruyub digərlərinin hüququnu qoruya bilmirsə, bu, onun zəifliyini göstərir. Bəzi xarici şirkətlərdə həmkarlar ittifaqlarının sədrlərinin işdən çıxarılması ilə bağlı məlumatlara gəldikdə S. Mehbalıyev bildirib ki, həmkarlar ittifaqının sədrini heç kim işdən çıxara bilməz: “Ola bilər ki, müəyyən yardımçı qruplar yaradılır, müəyyən işləri həyata keçirir və bu iş başa çatandan sonra ixtisarlar aparırlar. Yəni bu qurum işini qurtarandan sonra ona ehtiyac qalmır. O zaman bu yardımçı qurum ləğv olunursa, həmkarlar ittifaqının sədrini işdə necə saxlamaq olar? Amma əgər qurum varsa, fəaliyyət göstərirsə, o zaman həmkarlar ittifaqının sədrini işdən çıxarmaq qeyri-mümkündür”.

Cavidan

Palitra. -2009. -29 dekabr. – S.5.