Bakının daşnak-bolşevik işğalından
azad olunmasından 103 il ötür
Bu gün
Bakının daşnak-bolşevik
işğalından azad
olunmasının 103-cü ildönümüdür.
APA-nın xəbərinə
görə, 1918-ci il sentyabrın 15-də Nuru Paşanın rəhbərlik
etdiyi Qafqaz İslam Ordusu və Azərbaycan Korpusu Bakıya daxil olaraq şəhəri
erməni-bolşevik işğalından
azad edib. Bununla da həm
Azərbaycanın müstəqilliyi
təmin olunub, həm də ermənilərin və bolşeviklərin Bakı
və ətraf rayonlardakı ağalığına
son qoyulub.
YAP-ın Bakı
rayon təşkilatlarına
yeni sədrlər təyin olunub
Hacıbala Abutalıbov,
Şəmsəddin Xanbabayev
və Tağı Əhmədov YAP Veteranlar Şurasına üzv qəbul olunub
YAP: Ramiz Göyüşovun
partiyadan çıxarılması
məsələsinə baxılacaq
- VİDEO
Bakının erməni-bolşevik işğalından
azad edilməsi XX əsr Azərbaycan tarixinin ən şərəfli səhifələrindən
biridir. Belə ki, 1918-ci il mayın 28-də Azərbaycanın
müstəqilliyinin elan
olunmasına baxmayaraq,
ölkə ərazisinin
bir hissəsi - Bakı və ətraf rayonlar erməni-bolşevik işğalı
altında idi. Belə vəziyyətdə
isə Azərbaycanın
dövlət müstəqilliyi
təsəvvür oluna
bilməzdi. Müstəqilliyə
təzə qovuşmuş,
beynəlxalq aləmdə
hələ tanınmayan
gənc dövlətimizin
ərazi bütövlüyünü
təmin etmək imkanları hələ yetərincə deyildi. Belə bir şəraitdə
özünün də
çox ağır durumuna rəğmən, Osmanlı Türkiyəsi qardaş Azərbaycanın
ərazi bütövlüyünü
təmin etmək məqsədilə Nuru Paşanın komandanlığı
ilə Qafqaz İslam Ordusunu Azərbaycana göndərdi.
Avropa dövlətlərinin
türk qoşunlarının
Azərbaycana gəlməsinə
etiraz etməsinə baxmayaraq, qardaş köməyini əsirgəməyən
Osmanlı Türkiyəsi
1918-ci ilin avqust-sentyabr
aylarında öz tarixi vəzifəsini şərəflə yerinə
yetirdi. Sentyabrın
15-də Qafqaz İslam
Ordusu qarşısına
qoyulan missiyanı uğurla başa çatdırmaqla Bakını
işğalçılardan təmizlədi və Azərbaycan dövlətçiliyinə
qardaş töhfəsini
verdi.
Qəhrəman türk əsgərlərinin
şücaəti və
qanı bahasına Bakı və digər rayonların azad olunması ilə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti öz hakimiyyətini ölkənin
bütün hüdudlarında
təmin etdi. Bununla da 1918-ci ilin martından başlayaraq erməni daşnaklarının və
bolşeviklərin Bakıda
və Azərbaycanın
digər bölgələrində
birgə həyata keçirdikləri qanlı
qırğınlara və
özbaşınalığa son qoyuldu. Möhtəşəm və tarixi qələbədən sonra
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin
paytaxtı sentyabrın
17-də Gəncə şəhərindən
Bakıya köçürüldü.
Beləliklə, Azərbaycanda
dövlət quruculuğunun
əsas mərhələsinə
start verildi, bir neçə ay sonra isə
parlamentə demokratik qaydalar əsasında
seçkilər keçirildi.
Türk ordusunun
Bakını bolşevik-daşnak
işğalından azad
etməsi şəhərdə
əsl bayrama səbəb oldu. Məşhur milyonçu və xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev türk ordusunun şərəfinə
təntənəli ziyafət
təşkil etdi. Ziyafət indiki Dövlət Filarmoniyasının
binasında keçirildi.
Tağıyev türk
ordusunun komandanı Nuru Paşaya və onun qəhrəman
sərkərdələrinə hədiyyələr təqdim
etdi.
Amma Antanta
dövlətlərinin Osmanlı
Türkiyəsinə təzyiqi
getdikcə daha da artırdı. Ona görə də qısa müddətdən sonra türk qoşunları Bakını tərk etməli oldu.
1918-ci il sentyabrın 15-də Bakının
azad olunması Azərbaycan-Türkiyə dostluğu
və qardaşlığı
zəminində müstəsna
əhəmiyyət daşıyan
böyük hadisədir.
70 illik sovet hakimiyyəti illərində
bu hadisənin məqsədyönlü olaraq
yanlış kontekstdə
izah olunmasına baxmayaraq, Azərbaycan xalqı türk əsgərinin qəhrəmanlığını heç vaxt unutmadı, onu qəlbində yaşatdı.
Osmanlı ordusu
Bakının azad olunması üçün
həyata keçirdiyi
hərbi əməliyyatlarda
1130 şəhid verdi.
Azərbaycan növbəti dəfə
müstəqillik qazandıqdan
sonra hər il sentyabrın 15-də təkcə Bakıda deyil, Şamaxıda, Göyçayda və digər rayonlarda ölkəmizin ərazi bütövlüyü uğrunda
şəhid olan türk əsgərlərinin
məzarları dövlət
səviyyəsində ziyarət
olunur. Hər il Bakıdakı Şəhidlər Xiyabanında
türk əsgərlərinin
xatirəsinə ucaldılmış
abidənin önündə
anma mərasimi keçirilir. Aradan uzun illər keçməsinə baxmayaraq,
Qafqaz İslam Ordusu tərəfindən göstərilən qardaşlıq
köməyi heç
vaxt unudulmayacaq, Azərbaycan xalqı tərəfindən daim minnətdarlıq hissi ilə xatırlanacaq.
Muradov Babək
Paralel.- 2021.-16 sentyabr.- S.9.