Turizm haqqında yeni qanun hazırlanıb

Onun qəbulu turizm xidməti infrastrukturunun genişləndirilməsinə, yerləşdirmə obyektlərinin sayının artırılmasına və mədəniyyət obyektlərinin turizm nümayiş obyekti kimi istifadə olunmasına imkan verəcək

“Hilton”, “Mariot”, “Fon Season”

Bu gün zəngin təbii resurslara, tarixi və mədəni abidələrə malik olan ölkəmizdə turizm sektoru günü-gündən inkişaf etməkdədir. Təbii ki, inkişafda olan bütün sahələrdə olduğu kimi, turizm sahəsində də çətinliklər mövcuddur. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Turizm şöbəsinin müdiri Aydın İsmiyevin qəzetimizə verdiyi açıqlamaya görə, turizm sahəsində son 5-6 ildə əldə edilən nəticələrə yüksəkdir: “Bu illər ərzində turizm sahəsinin bütün göstəriciləri 3-3,5 dəfə artıb. Əgər 2001-2002-ci illərdə respublika üzrə 70-90 hotel vardısa, hazırda Azərbaycanda 432 hotel fəaliyyət göstərir. Bu ayrı məsələdir ki, bu hotellərin hamısı müasir standartlara cavab verir, yoxsa yox. Həm yerli, həm də xarici iş adamlarının ölkəmizin turizm sənayesinə investisiya qoymaq maraqları artıb. Hazırda 50-dək mehmanxana və mehmanxana tipli obyektin tikintisi gedir. Bu sırada mən beynəlxalq hotellər şəbəkəsinə daxil olan hotellərin tikintisini xüsusi qeyd etmək istərdim. Hazırda Bakıda 4-5 beşulduzlu brendli hotellər, o cümlədən “Hilton”, “Mariot”, “Fon Season” hotelləri tikilir. Bu isə Azərbaycanın turizm bazarının cəlbediciliyinin göstəricisidir”.

Bu günlərdə ölkənin turizm obyektlərində monitorinq aparıldığını deyən şöbə müdiri bildirdi ki, bu iş hər il mövsümqabağı həyata keçirilən prosedurdur: ”Bu il də turizm obyektlərinin mövsümə hazırlıq səviyyəsini və qiymət siyasətini öyrənmək məqsədilə Turizm şöbəsinin əməkdaşları bölgələrdə oldular. Quba-Qusar-Xaçmaz zonasında və Şamaxı, Qəbələ, İsmayıllı, Şəki rayonlarında fəaliyyət göstərən obyektlərə baxış keçirilib. Avqust ayında isə turizm mövsümünün gedişatı ilə bağlı məlumatları əldə etmək üçün əməkdaşlarımızı respublikanın cənub zonasına ezam etməyi nəzərdə tuturuq. Bir çox nöqsanlar aşkarlanıb. Əsasən də xidmətin səviyyəsi və standartlara cavab verməməsi ilə bağlı neqativ hallar üzə çıxıb. Eyni zamanda qeyd edim ki, bu bölgələrdə müasir standartlara uyğun turizm obyektlərinin sayı azdır. Gələn turistlərin sayı ilə müqayisədə gecələmə yerləri çatışmır. Ümumilikdə götürdükdə isə vəziyyəti qənaətbəxş qiymətləndirmək olar. Elə obyektlər var ki, bütün standartlara cavab verirlər. Amma elələri də var ki, bir çox çatışmazlıqlar mövcuddur. Belə obyektlərin sahibləri ilə görüşlər keçirmişik. Onlara həm qiymətlərlə bağlı, həm də xidmət səviyyəsinin yüksəldilməsi istiqamətində nazirlik tərəfindən lazımi tövsiyələr verilib. Bir şeyi də qeyd edim ki, ötən illə müqayisədə bu il qiymətlərdə artım müşahidə edilmir”.

Sirr deyil ki, turizm obyektlərində xidmətlərin baha olması ən çox narazılıq doğuran məsələdir. Qiymətlərin tənzimlənməsi istiqamətində hər hansı bir iş görmək mümkündürmü? Sualımı həmsöhbətim belə cavablandırdı: “Turizm özəl sektordur. Biz istirahət mərkəzlərinin, hotellərin qiymət siyasətinə qarışa bilmərik. Obyekt dolu olduqda, orada boş yer qalmadıqda, hətta bir ay əvvəldən bütün yerlər üçün sifarişlər alındıqda, onda onun qiymətini endirməyə də əsas yoxdur. Bu bazar iqtisadiyyatıdır. Yalnız obyekt boş qalanda onu doldurmaq üçün bu addımı atmaq olar. Bunun üçün də gərək turizm məkanlarının, hotellərin sayı çox olsun. Bu zaman rəqabət də güclü olur, nəticədə isə sahibkarlar qiymətlərdə endirimlər etməyə məcbur olurlar”.

Hər şeyi kadrlar həll edir

Azərbaycanın turizm sənayesində əsas problem olan kadr məsələsindən də danışan A. İsmiyev qeyd etdi ki, sahibkar müəyyən miqdarda vəsait qoyub hotel tikibsə, onun işləməsi də birinci növbədə həmin sahibkarın öz marağındadır: “Bəzən olur ki, bütün tələblərə cavab verən bir obyektdə çalışan xidməti personalın peşəkarlıq baxımından səviyyəsi aşağı olur. Sahibkar iş adamıdır, ola bilər ki, onun turizm sahəsi ilə bağlı anlayışı azdır. Burada peşəkar kadrlar lazımdır ki, həmin hoteli idarə edə bilsin. Azərbaycan Turizm İnstitutunun ilk məzun buraxılışı oldu. İlk dəfə ölkəmizin turizm sektorunda bu sahə üzrə ali təhsilli kadrlar yer alacaq. Düzdür, bu, turizm kadrları ilə bağlı boşluğu tam doldurmasa da, düşünürəm ki, bundan sonra müəyyən mənada bu baxımdan çətinliklər azalacaq. Bir qisim şirkət və hotellər mütəxəssislərlə təmin ediləcək. Yəqin ki, ildən-ilə bu baxımdan problemlər də azalacaq”.

Ulduz dərəcəsinin almaq üçünsə hotel standartlara cavab verməli, peşəkar xidməti personalla təmin edilməlidir: ”Ulduz lisenziya ilə deyil, üç illik sertifikatla verilir. Hazırda 71 hotel ulduz sertifikatı ilə fəaliyyət göstərir. Bu müddət bitdikdən sonra həmin hotelin fəaliyyətinə nəzər salınır. Əgər mehmanxana aldığı ulduz dərəcəsinə uyğun işləyə bilmirsə, onun ulduzu geri alına, yaxud sayı azaldıla bilər. Əksinə də ola bilər”.

Yeni zamana yeni qanun

A. İsmiyev qeyd etdi ki, “Turizm haqqında” 1999-cu ildə qəbul edilmiş qanun və prezidentin sərəncamı ilə təsdiqlənmiş 2002-2005-ci illərdə Azərbaycanda turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı çərçivəsində müvafiq işlər görülüb: ” Dünyada turizmin inkişaf tendensiyası elədir ki, bundan sonrakı mərhələdə daha operativ və daha geniş, yüksək səviyyədə beynəlxalq turizm bazarına inteqrasiya olunmaq, standartlara uyğun turizm xidmətini təşkil etmək, keyfiyyəti yaxşılaşdırmaq, ölkənin turizm potensialını daha geniş təbliğ etmək baxımından yeni qanuna ehtiyac var. Qəbul ediləcək turizm qanunu bizə imkan verəcək ki, daha geniş rıçaqları işə salaq. Bu, turizm xidməti infrastrukturunun genişləndirilməsi, yerləşdirmə obyektlərinin sayının artırılması, mədəniyyət obyektlərinin turizm nümayiş obyekti kimi istifadə olunmasının təşkili, yeni ərazilərin seçilməsi, mövcud potensiala uyğun olaraq, turizmin müxtəlif növlərinin inkişafı üçün lazımdır. Yeni qanun çərçivəsində yuxarıda qeyd etdiyim vəzifələrin öhdəsindən gələ biləcəyik”.

Onun sözlərinə görə, qanunun ilkin variantı artıq təqdim edilib. Lazımi formatı tapmaq üçün müvafiq nazirliklərlə razılaşmalar əldə ediləcək. Yeni qanunda beynəlxalq normalar, bu çərçivədə dövlətin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi qarşısında qoyduğu tapşırıqlar, beynəlxalq turizm bazarına inteqrasiya olunmaq üçün lazım olan fəaliyyətin tənzimlənməsi kimi məsələlər öz əksini tapacaq.

A.İsmiyev qeyd etdi ki, Azərbaycan turizminin dünya turizm bazarına inteqrasiya etməsi üçün müxtəlif beynəlxalq səviyyəli qurumlarla və inkişaf etmiş xarici ölkələrlə çox geniş əlaqələr qurulub: ”İllərdir Azərbaycan bu təşkilatların keçirdiyi tədbirlərə ev sahibliyi edir. 2006-cı ildə İslam Konfransı Təşkilatına daxil olan ölkələrin turizm nazirlərinin toplantısı Bakıda keçirildi. Təkcə bu il İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının turizm üzrə işçi qrupunun və GUAM ölkələrinin qurum rəhbərləri səviyyəsində Turizm üzrə İşçi Qrupunun 5-ci toplantısı paytaxtımızda baş tutdu. Bu faktın özü deməyə əsas verir ki, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi yalnız əlaqələr qurmaqla kifayətlənmir, eyni zamanda bu əlaqələrin davamlı olması və daha da möhkəmlənməsi istiqamətində işlər aparır. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan 2001-ci ildən Dünya Turizm Təşkilatının tam üzvüdür. Həmin vaxtdan bu təşkilatın bütün tədbirlərində yaxından iştirak edirik. MDB ölkələrinin Turizm Şurası ilə sıx əlaqələr yaratmışıq, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Turizm üzrə İşçi Qrupunda yaxından təmsil olunuruq. Bundan başqa, Azərbaycanın turizm fəaliyyəti ilə məşğul olan təşkilatları xarici ölkələrin müvafiq qurumları ilə sıx əməkdaşlıq edir”.

Sonda ölkəmizdə turizm sahəsində olan problemlərdən və gələcək inkişaf perspektivlərindən danışan həmsöhbətimiz bildirdi ki, bu gün onları turizm sektorunda narahat edən ən zəif nöqtə xidmətin səviyyəsidi:”Bu problemin aradan qaldırılması istiqamətində Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir. Hər il mütəmadi olaraq, Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və TİKA təşkilatı ilə əməkdaşlıq çərçivəsində, Dünya Turizm Təşkilatı ekspertlərinin köməkliyi ilə müxtəlif istiqamətlər üzrə treninq-kurslar keçiririk. Amma bilirik ki, ildə 120-150 nəfər üçün bu kursların keçirilməsi kifayət deyil. Turizm sənayesi kimi böyük bir sahənin tələblərini ödəmək üçün bu rəqəm bəs etmir. Ona görə də bu problemin həlli üçün müəyyən vaxt lazımdır. Ümumilikdə götürdükdə isə Azərdaycanda turizmin inkişafı qənaətbəxşdir. Dövlət də bu sahənin gələcəyinə böyük ümidlər bəsləyir. Buna görə də hər addımda turizm sahəsinə dövlətin dəstəyini hiss etmək mümkündür. 2002-2005-ci illərdə Azərbaycanda ilk dəfə olaraq turizmin inkişafına dair dövlət proqramı qəbul edildi. Bu sənəddə nəzərdə tutulan bütün işlər həyata keçirildi. Bildiyiniz kimi, bu ilin aprelində “2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı” da ölkə başçısı tərəfindən təsdiq edildi. Hazırda bu istiqamətdə də işlər aparılır”.

G.ƏSƏDOVA

Paritet.- 2010.- 3-4 avqust.- S. 9.