Hollandiya telekanalları Xocalı soyqırımı haqda film göstərib

Elsevər Məmmədov: “Bu da oradakı diasporumuzun güclü fəaliyyətinin nümunəsi idi”

Son zamanlar müxtəlif xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarımız intensiv olaraq Azərbaycanla bağlı bir-birinin ardınca silsilə tədbirlər keçirirlər. O cümlədən Benilüks Azərbaycanlıları Konqresidə(BAK) bu işdə özünəməxsus bir formada fəallıq göstərir. BAK-nin sədri Elsevər Məmmədov qəzetimizə verdiyi müsahibədə rəhbəri olduğu təşkilat barədə ətraflı məlumat verib.

-Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi 2006-cı ilin noyabr ayında təşkil olunub. Hazırda 15 təşkilatdan ibarət olan Konqres bu müddət ərzində çox mühüm işlərə imza atıb. Məqsədimiz təşkilatımızın əsas mövqeyi olan azərbaycançılıq, dövlətçilik və türkçülük ideyasını Avropada yaşayan soydaşlarımız arasında təbliğ etməkdir. Azərbaycanın tarixini, mədəniyyətini, mövcud reallıqları Avropada yaşayanlara olduğu kimi çatdırmaqdır. Əsas məqsədlərimizdən biri də gənclərimizin Avropaya inteqrasiya olunması ilə bağlıdır. Hazırda Hollandiyada “Ana dili məktəbi”miz fəaliyyət göstərir. Onlardan biri Amsterdam, digəri Rotterdam şəhərində yerləşir. Həmin məktəblər yeni açıldığı zaman tələbələrin sayı bir o qədər çox olmasa da, hazırda müraciət edən insanların sayı artmaqdadır. Artıq valideynlər özləri müraciət edərək uşaqlarını həmin məktəbə gətirmək istəyirlər. Həmin məktəbdə onlar artıq doğma dili öyrənərək Azərbaycanın bayrağı, harada yerləşməsi ilə bağlı məlumatla yanaşı ölkəmizin himnini, şeirlərini öyrənirlər. Bundan başqa konqres tərəfindən orada gənclərimiz üçün idman məktəbi yaradılıb. Burada gənclər kinqboksla yanaşı minifutbol oyunları da öyrənirlər. Həmçinin bizim ingilis və holland dili kurslarımız var. Avropaya inteqrə olunmaq üçün önəmli amillərdən biri də məhz həmin xalqların dilini yaxşı bilməkdir. Bu, yaşlı nəsil üçün də çox önəmlidir və hazırda həm orta, həm də yaşlı nəsil üçün holland dilində kurslar keçirilir. Bundan başqa BAK Hollandiyada yeni açılan Azərbaycan səfirliyi ilə çox sıx əməkdaşlıq edir. Hətta biz orada məktəblər açarkən Azərbaycandan bizə çox böyük dəstək gəldi. Belə ki, məktəb tələbələr üçün kitablar, çantalar, kompyuter vasitələri ilə təmin edildi.

- Maraqlıdır təşkil etdiyiniz tədbirlər holland cəmiyyəti tərəfindən necə qarşılanır?

- Ümumiyyətlə, bu gün bir faktdır ki, Hollandiyada Azərbaycan diasporu gündən-günə güclənir. Məsələn, bunu Avropa mətbuatında izləmək mümkündür. Yaxud “ Avroviziya -2009” yarışmasında Azərbaycanı təmsil edən iştirakçılara Hollandiya 10 xal verdi və bu, diasporumuzun fəallığının bariz nümunəsi idi. Onu da qeyd edək ki, bizim diaspor orada uzun bir tarixdə deyil, əsasən son 10-15 ildə formalaşıb. Azərbaycanlıların ən böyük qələbələrindən biri də Hollandiyanın ən tanınmış telekanalında həmin ölkənin məşhur tarixçi alimi Aleksandr Dexotun çıxışı oldu. Telekanalda Konqresin son qurultayından hazırlanmış veriliş efirə getdikdən sonra həmin tarixçi alim canlı yayımla çıxış edərək ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdiyi Xocalı soyqırımı ilə bağlı videolenti təqdim etdi və orada şəhid olanların sayını bildirdi, eləcə də erməniləri işğalçı və separatist adlandırdı və Azərbaycanın 20 faiz torpaqlarını işğal etməsi ilə bağlı məlumatları çatdırdı. Bu da oradakı diaporumuzun güclü fəaliyyətinin nümunəsi idi.

Bundan başqa konqresimiz Azərbaycanın tarixi günləri, bayramlar, faciələrlə bağlı tədbirlər keçirir. Belə ki, 20 Yanvar, Xocalı faciəsi, 31 mart azərbaycanlıların soyqırımı ilə bağlı tədbirlər yüksək səviyyədə təşkil olunaraq avropalıların diqqətinə çatdırılır. Məsələn, cari ildə 31 mart tarixində Konqres tərəfindən təşkil edilən Rotterdamın mərkəzində səssiz yürüş keçirildi. Hətta hollandların özləri də bizim diasporun mədəni, səviyyəli şəkildə keçirdiyi bu aksiyanı təqdir etdilər və hətta özləri də aksiyada iştirak etdilər. Bu aksiya zamanı insanlara həmin hadisələr zamanı həlak olanlar haqqında 10 mindən artıq məlumat paylanıldı. Həmin aksiyanın önəmli tərəflərindən biri də odur ki, bəziləri 31 mart tarixində Azərbaycanda hansı hadisə baş verdiyini bilmirlər. Həmin tədbirdə litvalıların, hollandların, polşalıların, türklərin, İraq türkmənlərinin bizim diasporumuzla birgə iştirakı böyük effekt verdi. Bu ildə 31 mart tarixində tədbir keçirməyi planlaşdırırıq.

- Bildiyimizə görə, ötən il qurultayınız keçirilib. BAK-ın bu qurultayı hansı yeniliklərlə yadda qaldı?

- Ötən il 7 martda Amsterdam şəhərində BAK-ın qurultayı keçirildi. Demokratik şəkildə keçirilən həmin seçkilərdə mən sədr, konqresin məndən öncəki sədri Sahil Qasımov isə fəxri sədr seçildi. Həmin qurultayda Azərbaycanın Hollandiyadakı səfirindən başqa Gürcüstan, Ukrayna, Qazaxıstan, Sloveniyanın səfirləri də iştirak edirdi. Yüksək səviyyədə təşkil olunan həmin tədbirdə Azərbaycandan olan bir neçə millət vəkilləri də təmsil olunurdu. İdarə heyətinə 12 nəfər nümayəndə seçildi. Ümumiyyətlə, konqresdə sədr 2 il müddətinə seçilir. Konqresdə 15 təşkilat birləşib ki, buraya federasiya şəklində İraq türkmənləri də daxildir. Düşünürük ki, azərbaycanlıların problemləri bütün türk xalqlarının, onların da problemləri bizim problemimiz olsun. Ümumiyyətlə, hər bir təşkilat üçün təşkilatlanma ilə bağlı tədbirlərin, qurultayların keçirilməsi vacibdir ki, bu da fəaliyyətin daha da güclənməsi üçün lazımdır.

-Sizin təşkilat başqa diaspor təşkilatları ilə əməkdaşlıq edərək, birgə layihələr reallaşdırırmı?

- Əlbəttə, digər diaspor təşkilatları ilə birgə əlaqələrimiz var. Adətən türk diasporu ilə davamlı olaraq iş qururuq. Eyni zamanda rus, yəhudi diasporu ilə sıx əməkdaşlığımız var. Bir çox tədbirlərdə yəhudi diasporu diaspor nümayəndələri bizimlə birgə çıxış edirlər. Hətta yəhudi diasporu ilə birgə bu il bir tədbir hazırlayacağıq. Bu tədbirdə Ermənistandan başqa keçmiş SSRİ-yə daxil olan ölkələr iştirak edəcək. Orada erməni diasporu da var və bəlkədə bizə qarşı hansısa addımlar atmaq istəyirlər. Amma Hollandiya hüquqi bir dövlətdir və orada heç kəs kimsənin qarşısını ala bilməz. Hazırda Hollandiya parlamentində təmsil olunan türk millət vəkilləri, yüksək vəzifələrdə çalışan türklər daim bizim yanımızdadırlar. Digər xalqların diaspor təşkilatları ilə yanaşı başqa xarici ölkələrdəki Azərbaycan diaspor təşkilatları ilə də əlaqələri davam etdiririk. Avropa Azərbaycanlıları Konqresində bir araya gəlib məsləhətləşmələr aparırıq və yeni layihələri müzakirə edirik.

- Belniküsdə nə qədər azərbaycanlı yaşayır ve həmvətənlərimiz orda əsasən hansı sahədə çalışırlar?

- Bizim diasporun orada formalaşma tarixi uzun bir müddət deyil. Eyni zamanda orada gənclərimizin 8-10 il müddətinə təhsil almaları, təcrübə toplamaları müəyyən zaman tələb edir. Artıq bizim orada gənc hüquqşünaslarımız yetişir və eləcə də müxtəlif partiyalarda təmsil olunurlar. İnanırıq ki, qısa müddətdə olmasa da, yaxın bir 5-10 il ərzində soydaşlarımız orada müxtəlif dövlət qurumlarında təmsil olunacaqlar. Çünki oradakı gənclərimizin təhsilə, siyasətə qoşulmağa marağı çoxdur. Ümumiyyətlə, Benilüksdə 30 minə yaxın azərbaycanlı var. Yeni formalaşmağa başlayan diasporumuz daha da güclənməyə çalışır və bu istiqamətdə müəyyən işlər görür. Bəzi səhvlər də ola bilər. Amma bu bir faktdır ki, diasporumuz gündən-günə güclənir və inteqrasiya yüksək səviyyədə həyata keçirilir.

- Qarşıda hansı yeni layihələri reallaşdırmağı planlaşdırırsınız?

- Qarşıda reallaşdırılacaq bir sıra yeni layihələrimiz var. Ancaq həmin layihələri açıqlamaq istəmirik. Çünki bu, Azərbaycan diasporunu sevməyən qüvvələrin də əlinə keçə bilər və bu, milli məsələlərlə bağlı layihələrdir.

Bizlər yəni, xaricdə yaşayan soydaşlarımızın hər biri ümumiyyətlə, Azərbaycanda əldə edilən bütün sahələrdəki uğurlara sevinir. Onu da qeyd edim ki, Bakı öz görkəmini yaxşı istiqamətdə dəyişib və gözəlləşib. Bu da məni bir azərbaycanlı kimi çox sevindirir.

G.ƏSƏDOVA

Paritet.- 2010.- 30-31 mart.- S. 5.