“Qadınların diaspor işində rolu böyükdür”

Gülşən Lətifxan:”Avropa Qadınlar Birliyinin yaradılması istiqamətində iş aparırıq”

Bu gün xaricdə fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti və müasir inkişaf səviyyəsi ilə bağlı mövzulara həsr olunmuş konfranslar və elmi simpozumlar keçirirlər. Eyni zamanda xarici kütləvi informasiya vasitələrində Azərbaycan haqqında materialların dərc olunmasına və xarici kütləvi informasiya vasitələri nümayəndələrinin Azərbaycana gəlməsinə şərait yaradır və onları Azərbaycanın tarixi mədəniyyəti müasir inkişaf ilə yaxından tanış edirlər. Yuxarıda qeyd etdiyimiz məsələləri işlərində əsas götürən, bu günlərdə ölkəmizdə qonaq olan müəllim, tərcüməçi, Niderland Krallığının hüquqşünası, Azərbaycvan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Hollandiya Yazıçılar, Ssenaristlər və Kinematoqrafçılar Birliyinin üzvü, çoxlu sayda povest, hekayə və ssenarilərin müəllifi və Hollandiya Azərbaycan Qadınlar Birliyinin sədri Gülşən Lətifxanla həmsöhbət olduq. Onunla diaspor işində qadınların rolu və yeni layihələr barədə söhbət etdik.

-Gülşən xanım, diaspor fəaliyyətinizdə hansı yeniliklər var?

- Yeni işlərə gəldikdə qeyd edim ki, bu yaxınlarda Frankfurtda Avropa Azərbaycanlılar Konqresinin və türk təşkilatları rəhbərlərinin birgə tədbiri keçirilib. Sözügedən tədbirdə mən yeni bir təşəbbüslə çıxış edərək, bildirdim ki, Avropa Qadınlar Birliyinin yaradılması vacibdir. Belə bir qrumun yaradılması ilə bağlı təşəbbüs qrupunun formalaşdırılmasını təklif etdim. Çox sevindirici haldır ki, bu təklifim tədbir iştirakçıları tərəfindən çox xoş qarşılandı. Hazırda işçi qrupu yaradılıb və həmin təklif üzərində iş aparırlar. Çalışacayıq ki, Avropanın müxtəlif ölkələrindən- Danimarka, Hollandiya, İsveçrə, Almaniya və sair bir sıra başqa ölkələrdən olan bir qurup fəal qadınları Avropa Qadınlar Birliyində toplayaq və maraqlı layihələr həyata keçirək.

-Hazırda Almaniyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporunda vəziyyət necədir?

-Ümumiyyətlə, Azərbaycan diasporasının bu gün Avropada çox geniş rolu və imkanları var. Eyni zamanda diasporların bir-biri ilə dərin yaxınlaşması və əməkdaşlığı mövcuddur. Onu da qeyd edim ki, Avropada olan Azərbaycan təşkilatları Avropada Azərbaycanın təqdimatı ilə məşğul olur və eyni zamanda sivilizasiyalararası dialoqlarda bir körpü olaraq özünü təqdim edir. Bu gün Avropada türk təşkilatları ilə azərbaycanlı təşkilatların birgə fəaliyyəti bizim diasporanın irəli sürdüyü məqsədyönlü layihələr çərçivəsində gerçəkləşib. Azərbaycan diasporası hazırda Avropa ölkələrində və toplumda Şərqlə, Qərb, Şimalla Cənub arasında bir körpü olaraq fəaliyyətini irəli sürür və bu istiqamətdə məqsədyönlü layihələr həyata keçirirlər.

- Bildiyimizə görə, Avropada erməni lobbisi güclüdür. Bu barədə sizin də fikrinizi bilmək maraqlı olardı.

- Bilirsiniz ki, müəyyən obyektiv və subyektiv səbəblərə görə erməni lobbiçiliyi Avropada çox güclüdür. Yüz illərdən çoxdur ki, Avropada güclü bir kök salıb. Ancaq yeni-yeni qanad açan, möhkəmlənən və ilk addımlarında olan Azərbaycan diasporasının gücü heç də onlardan geridə qalmır. Diasporamızın işi koordinasiya olunur və daim yeni-yeni təkliflər irəli sürürlər. Bu gün Azərbaycan diaspor təşkilatının həm türk, həm rus koordinasiya şurası ilə iş birliyi, bundan başqa digər xarici ölkə diaspora və millətlərlərinə çox aktiv özünü təqdimetməsini mən çox müsbət qiymətləndirirəm. Bütün bu cür əlaqələr də səbəb olur ki, bu gün Azərbaycan xaricdə 5-10 il bundan əvvəlki kimi tanıdılmır. Artıq indi Azərbaycan diaspor təşkilatları Azərbaycanın tarixi və müasir dövrü haqqında ətraflı və dolğun məlumatları əcnəbilərə çatdırırlar. Azərbaycan haqqında əcnəbilərdə müsbət fikirlər formalaşdırırlar. Elə bunun nəticəsidir ki, hazırda Azərbaycanla yaxından tanış olmağa həvəs göstərən xarici vətəndaşların sayı çoxdur. Bundan başqa da Azərbaycandan gələn həmyerlilərimizin- yazıçıların, rəssamların, jurnalistlərin və musiqiçilərin simasında Azərbaycan fərqli və maraqlı bir formada əcnəbilərə təqdim edilir. Yəni, bu gün cəmiyyətdə aparıcı sima olan sənət adamlarının da Azərbaycançılıq ideyasının təbliğində çox böyük rolları vardır.

-Qadınların diaspor işində rolunu neçə dəyərləndirirsiniz?

- Bugünkü cəmiyyətimizdə azərbaycançılıq ideyasının yayılmasında qloballaşan dünyanda və sivilizasiyalararası dialoqun rolu çox böyükdür. İki il bundan öncə Bakıda keçirilən “Sivilizasiyalararası dialoqda qadınların rolu” mövzusunda keçirilən forumda iştirak etdim. Həmin forumdan ruhlanaraq xaricdə yaşayan və fəaliyyət göstərən qadınlar diaspor işində daha fəal oldu. Hazırda bizimlə birgə işləyən hollandiyalı və azərbaycanlı xanımlar var. Onlarında diaspor fəaliyyətində rolu əvəzsizdir.

-Siz eyni zamanda yazıçısınız. Müəllifi olduğunuz “Azər və Aida” əsəri yerli ictimaiyyət tərəfindən maraqla qarşılandı. Bu əsər xarici dilə tərcümə olunaraq, xaricdə yayıldımı?

- İlk əvvəl onu qeyd edim ki, mən özümü peşəkar yazıçı hesab etmirəm. O ki qaldı “ Azər və Aida” əsərinə, bu əsər ancaq rus və Azərbaycan dillərində var. Çox təəssüf hissi ilə deyə bilərəm ki, “Azər və Aida”nın digər xarici dillərə tərcümə olunma prosesi hələ qalıb. Bu səbəbdən də bu əsər Avropada o qədər də yayılmayıb. Tərcümə işi vaxt aparan bir prosesdir. Amma buna baxmayaraq bu əsər xaricdə çox xoş qarşılandı. Onu da söyləyim ki, hazırda mənim hekayələrim holland dilinə tərümə olunur. Hollandiyada fəaliyyət göstərən nəşriyyatlarla danışıqlar aparırıq. Əgər razılığa gələ bilsək onda bir ad altında əsərlərimi toplayıb kitab çıxaracayıq.

- “Azər və Aida” əsərində bağda cərəyan edən hadisələr insanda elə təəssürat yaradır ki, elə bil bu əsər real hadisələrdən götürülüb.

- Xatırladım ki, mən Bakıda anadan olmuşam və burda böyümüşəm. Əlbəttə, o zaman da bu gün də hər bir normal səviyyəli Bakı ailəsi məzuniyyəti bağda keçirir. Biz də həmişə bağa gedərdik. Bakıda bağ evimizdə çox gözəl anlarım olub. Bunun da təsiri var. Ümumiyyətlə, “Azər və Aida romanını oxuyanların hamısı məndən soruşurlar ki, əsərdəki qəhrəman real həyatdan götürülüb. Mən də həmişə bir mənalı olaraq deyirəm ki, qəhrəmanlarımın heç birini tanımıram, amma əsər yaranandan sonra onlar mənim üçün canlı olur.

-Şeir yazırsınızmı?

-Yazıram. Amma onlar nəşr üçün deyil, özəldir.

-Siz, bu yaxınlarda ölkəmizdə keçirilən “Sərhədsiz Söz” adlı Beynəlxalq Simpozumun iştirakçısı olmuşdunuz. Belə bir tədbiri bir yazar kimi necə dəyərləndirirsiniz?

-Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin təşəbbüsü ilə “Sərhədsiz söz” adı altında keçirilən simpozumu çox yüksək dəyərləndirirəm. Ona görə ki, müxtəlif ölkədən gəlmiş yazıçılar bir yerə toplaşır və müəyyən ədəbi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar. Eyni ideyaya gəlir ki, biz qələmimizlə, sözlərimizlə və yaratdığımız əsərlərlə insanları dostluq, bərabərlik və humanizm kimi ideyalara xidmət etməyə çağırmalıyıq. Eyni zamanda belə ədəbi məclislərin keçirilməsi bizlərin yaradıcılığına da təsir edir və gələcəkdə yeni-yeni əsərlərimizin yaranmasına stimul verir.

GÜNAY

Paritet.- 2010.- 14-15 yanvar.- S. 11.