“Beynəlxalq ictimaiyyətin Qurani-Kərimin yandırılmasına reaksiya verməməyinə təəssüf edirəm“

Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu yekunlaşdı

“Bütün dinlər bir-biri ilə çox yaxındır, ən müxtəlif dinə tapınan biz insanlar bir Tanrıya dua edirik. Dualarımızın mahiyyəti də eynidir. Təəssüf ki, bu gün insanlıqla bir araya sığmayan bir faktla üzləşmişik. Bəzi qüvvələr insanların ən müqəddəs hissləri ilə oynayırlar. Özünü din xadimi adlandıran bir nəfər müqəddəs Qurani-Kərimi yandırıb. Bu hərəkətə nə ad vermək olar? Onun məqsədi nədir? Bu, hansı qüvvələrin sifarişidir?

Çox təəssüf edirəm ki, beynəlxalq ictimaiyyət müqəddəs Quranın yandırılması faktına reaksiya verməyib, münasibət bildirməyib”. Bu barədə Bakıda təşkil edilən Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində keçirilən “Qadınlar: Mədəniyyətlərarası Dialoqun Əsas Təmsilçiləri” sessiyasında çıxışı zamanı ABŞ-da bir keşişin Quranı yandırmasına münasibətini bildirən Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban Əliyeva deyib(APA).

Qeyd edək ki, ABŞ-ın Florida ştatının keşişi olan Veyni Sepp martın 20-də yerli kilsələrdən birində Quranın nüsxəsini yandırıb. Ötən il 11 sentyabr terror aktlarının ildönümündə Quranı yandırmağı təklif edən digər keşiş Terri Cons da həmin hadisədə iştirak edib.

Çıxışı zamanı ölkənin birinci xanımı Azərbaycanda müxtəlif dini konfessiyalarının fəaliyyət göstərdiyini qeyd edərək bildirib ki, mədəniyyətlərarası forumun keçirilməsi ölkələr arasında sağlam münasibətlərin formalaşmasına xidmət edir. O Azərbaycanda olan dini dözümlülükdən, tolerantlıqdan danışıb. Bildirilib ki, bu cür tədbirlərin keçirilməsi üçün Azərbaycanda münbit şərait mövcuddur: “Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumuna ev sahibliyi edən Azərbaycanda ötən illər ərzində bir neçə belə tədbirlər də keçirilib. 2009-cu ildə Bakı İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı elan olunub, Bakıda İslam Konfransı Təşkilatına üzv ölkələrin mədəniyyət nazirlərinin toplantısı keçirilib. 2008-ci ildə isə Azərbaycanda keçirilən mədəniyyətlərarası dialoqda qadınların roluna həsr olunmuş beynəlxalq konfrans Bakı Bəyannaməsinin qəbulu ilə başa çatıb. Əslində belə tədbirlərin keçirilməsi üçün Azərbaycanda əlverişli mühit mövcuddur “. O bildirib ki, Azərbaycan bütün dünyaya açıq olan ölkədir, burada yüksək tolerantlıq mövcuddur : “Ölkəmizdə hökm sürən yüksək tolerantlıq mühitini insanlarımızla ilk təmasdan hiss etmək mümkündür. Bakıda yanbayan yerləşən müsəlman məscidi, katolik ibadətgahı, pravoslav kilsəsi, yəhudi sinaqoqu bu mühitin həm sübutu, həm nəticəsidir. Forumda səslənəcək müxtəlif fikir və təkliflərin, tədbirin nəticələrinin mədəniyyətlərarası dialoqun möhkəmlənməsinə layiqli töhfədir Mədəniyyətlərarası dialoq indi dünyada ən aktual mövzulardan biridir. Müxtəlif ölkələrdə bu problemə həsr olunmuş dəyirmi masalar, forumlar, konfranslar keçirilir. Təəssüflər olsun ki, buna rəğmən qarşıdurmaların sayı azalmır, əksinə artır. Təəssüf ki, düşmənçilik, etnik təmizləmələr, müharibələr bugünkü dünyamızın reallığına çevrilib”. M.Əliyeva bu cür tədbirin Azərbaycanda keçirilməsi üçün göstərdikləri dəstəyə görə beynəlxalq təşkilatlara minnətdarlıq edib. Onu da vurğulayıb ki, dinin siyasiləşdirilməsi məsələsi bəşəriyyətin ən böyük problemlərindəndir.

YUNESKO-nun mədəniyyət və mədəniyyətlərarası dialoq şöbəsinin direktoru Katerina Stenou isə sessiyanın çox əhəmiyyətli olduğunu qeyd edib: “Bu sessiya qadınların mədəniyyətlərarası dialoqun əsas təmsilçiləri kimi oynadığı rolun təşviq edilməsi məqsədilə nəzəri və praktiki çərçivənin müəyyən edilməsinə yönəlib. Bu baxımdan, mədəniyyətlərarası dialoq müştərək universal dəyərlərdən ilhamlanan davamlı proses hesab edilir. Sessiyada Rusiya Federasiya Şurasının sədr müavini Svetlana Orlova, Paris şəhəri, 7-ci rayonun meri, Avropa Parlamentinin üzvü Rəşidə Dati, ABŞ Mədəniyyətlərarası Dialoq Mərkəzinin direktoru Vendi Lids-Hurvits də çıxış ediblər.

Qeyd edək ki, aprelin 7-də öz işinə başlayan foruma 5 qitədən, 20 ölkədən 435 qonaq qatılıb. Qonaqlar arasında Avropa Şurası Parlament Assambleyasının prezidenti Mövlud Çavuşoğlu, İSESKO-nun baş direktoru Əbdüləziz bin Osman əl-Tüveycri, AŞ-nın sabiq baş katibi, Dünya İctimai Forumunun Beynəlxalq Əlaqələndirmə Komitəsinin sədri Valter Şvimmer, YUNESKO və BMT rəsmiləri də var. Forumun proqramına uyğun olaraq açılış mərasimindən sonra birinci sessiyada “Gəlin, dünyanı bölüşdürməyək” mövzusu müzakirə edilib. Forumda hər bir sessiya üzrə xüsusi müzakirə sənədləri olacaq. Mədəniyyət, incəsənət və irslə bağlı sessiya Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və Avropa Şurasının birgə təşkilatçılığı ilə baş tutacaq. Dinlərarası mövzu Avropa Şurasının Şimal-Cənub Mərkəzi, “Müasir medianın mədəniyyətlərarası dialoqun təbliğində rolu”, eyni zamanda “Mədəniyyətlərarası dialoqun müasir inkişaf prosesində rolu” ilə bağlı sessiya BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı, “Qadınların mədəniyyətlərarası dialoqda rolu” mövzusunda sessiyası isə UNESCO tərəfindən təşkil olunacaq. Bütün sessiyalarda Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi bilavasitə təşkilatçı kimi iştirak edir.

Onu da bildirək ki, Bakıda keçirilən forum çərçivəsində TÜRKSOY və İSESKO təşkilatları arasında qarşılıqlı əməkdaşlıq haqqında protokol imzalanıb. Sənədə İSESKO-nun baş katibi Əbdüləziz bin Osman əl-Tüveycri və TÜRKSOY təşkilatının baş katibi Düsen Kaseinov imza atıblar. İmzalanma mərasimindən sonra hər iki təşkilat rəhbərləri birgə əməkdaşlığın yüksək səviyyədə həyata keçiriləcəyini əminliklə vurğulayıb. D.Kaseinov İSESKO rəhbərinə bu cür əməkdaşlıqda maraqlı olduğunu diqqətə çatdırıb və ona təşəkkürünü bildirib.

Qarşılıqlı əməkdaşlıq protokoluna əsasən İSESKO və TÜRKSOY arasında mədəni layihələr və bir çox tədbirlərin keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Dünən “Gülüstan” sarayında Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban xanım Əliyeva forumda iştirak etmək üçün ölkəmizdə səfərdə olan Svetlana Orlova ilə görüşüb (“Azadinform” İA). Mehriban xanım dəvəti qəbul edib Bakıya gəldiyinə və forumda iştirak etdiyinə görə qonağa təşəkkürünü bildirib. Dəvətə görə bir daha minnətdarlığını bildirən S.Orlova forumun təşkilini və keçirilməsini yüksək qiymətləndirib, Bakı ilə bağlı təəssüratlarını bölüşüb. S.Orlova müasir dünyada gender problemlərinin həllinin vacibliyini vurğulayıb.

Azərbaycanın birinci xanımı bu gün, həmçinin ölkəmizdə səfərdə olan Belçika parlamentinin fəxri prezidenti Anna Marie Lizin ilə görüşüb. Azərbaycanın birinci xanımı Belçika parlamentinin fəxri prezidentini Bakıda görməkdən şad olduğunu bildirib. A.Marie Lizin ölkələrimizin parlamentləri arasında əməkdaşlığın bundan sonra da inkişaf edəcəyinə əminliyini ifadə edib. Görüşdə qarşılıqlı maraq doğuran məsələlərə dair fikir mübadiləsi aparılıb.

Forumun bağlanış mərasimi olub. Tədbirdə forumun baş məruzəçisi Katerin Fieski əsas nəticələr barədə danışıb.

Onun fikrincə, Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunu uğurlu adlandırmaq olar: “Bakı müxtəlif mədəniyyətlərin kəsişməsində yerləşib. Burada İslam və digər dinlərin arasındakı qovuşma göz önündədir”.

Mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev yekun nitqi ilə çıxış edib. O bildirib ki, bu, ilk təşəbbüs idi: “İnanmazdıq ki, bu tədbir böyük maraq doğura, bu qədər mövqeləri bir araya gətirə bilər. Bizim kifayət qədər fərqlərimiz var. Lakin hamımızın istədiyi bir şeydir ki, o da sülh, xoşbəxtlik və çiçəklənmədir”.

Nazir, Prezident İlham Əliyev adından tədbirin bütün təşkilatçılarına təşəkkürünü bildirib.

Qeyd edək ki, iki gün ərzində forumda edilən çıxışlar və məruzələr kitab şəklində çap olunacaq. Bağlanış mərasimindən sonra mətbuat konfransı keçirilib.

Asif

Paritet.-2011.- 9-11 aprel.- S. 2.