Yulduz Rəhimov: “Kanadada çoxsaylı azərbaycanlı tələbələrin təhsil almasına nail olsaq, düşmənlərimizi küncə sıxışdıracayıq”

Keçən əsrin 90-cı illərində Azərbaycanda yaranmış ağır iqtisadi durum kifayət qədər ziyalıların ölkəni tərk etməsi ilə nəticələndi. Bunun yaratdığı boşluq indiyə qədər hiss edilir. Həmin şəxslər hazırda müxtəlif ölkələrin vətəndaşları olduqlarından həmin dövlətlərin uğurlarına xidmət edirlər. Son iki onillikdə elmə gətirilmiş yeniliklərdə əslən azərbaycanlı olan alimlərin də əməyi xüsusi yer tutur. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan bir çox ölkələrdən fərqli olaraq bu cür ziyalıların hesabına müsbət imicini daha da artırıb. Bir vaxtlar azərbaycanlıları savadsız, barbar hesab edən xalqlar bu gün ölkəmizin mədəniyyətindən ağızdolusu danışırlar.

Öz növbəsində Azərbaycan da ona xidmət göstərən həmvətənlərini unutmur, daim onları müdafiə edib, tək olmadıqlarını göstərir. Statiskaya baxsaq xaricdə yaşayan həmvətənlərimizin söz sahibinə çevrilməsini, Bakının güclənməsi ilə müşahidə olunduğunu görərik. Bu o, anlama gəlir ki, Azərbaycan diasporunun arxasında güclü dövlət olmasaydı, bu gün onların fəaliyyəti o qədər də güclü olmazdı.

Artıq Bakının təşəbbüsü ilə indiyə qədər dünya azərbaycanlılarının üç qurultayı keçirilib. Və hər qurultaydan sonra diasporumuzun fəaliyyətindəki inkişaf nəzərəçarpacaq dərəcədə olub. Bu özünü ilk növbədə Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasında, ölkəmizə səfər etmək arzusunda, vətəndaşlarımızla ünsiyyət yaratmaq istəyən əcnəbilərin sayının artmasında, dünya dövlətlərinin keçən illərlə müqayisədə Azərbaycanı daha çox müdafiə etmələrində göstərir.

Bu dəfə söhbət açacağım həmvətənimiz də bunları təsdiqləyir. Onun fikrincə, Bakı xaricdə yaşayan azərbaycanlılara bu qədər dəstək verməsəydi, sadalananlara nail olmaq da çətin olardı. Amma onun fikirlərinə keçməmiş, gəlin özü ilə tanış olaq. 2001 –ci ildə təsis edilmiş Kanadalı Azərbaycanlılar Assosiasiyasının sədri professor Yulduz Rəhimov...

Bu ziyalımız Kanadaya heç də istəyinə uyğun olaraq getməyib. O, ixtisasca riyaziyyatçıdır. Uzun illər Bakı Dövlət Universitetində müəllim kimi fəaliyyət göstərib. Hətta keçən əsrin 90-cı illərində yaranmış ağır durum da, onu ölkəsini tərk etməsinə təsir edə bilmədi. Amma sonradan müəllimlərin həyatında elə də ciddi bir dönüşün yaranmadığını görüb, Kanadaya üz tutmalı oldu. Hazırda Kanadanın ən böyük və prestijli universiteti hesab olunan “York”-dan ona təklif gəlir. Bu, Y.Rəhimovun xarici ölkələrin birində keçirilən konfransların birində baş verir. Təklif olunmuş yüksək məvacib, həyat şəraiti onu düşünməyə məcbur edir. Və 2000-ci ildə o, “York” Universitetinin təklifini dəyərləndirir. Keçən 11 il ərzində bir neçə kitabı nəşr olunan riyaziyyatçı, dünya elminə verdiyi tövhələrə görə ali mükafatlarla təltif olunub. Bununla bərabər o, Azərbaycan həqiqətlərinin Kanada ictimayyətinə çatdırmaq üçün də əlindən gələni edir.

11 sonra vətənə qayıtmış alimin təəssüratları yəqin oxucular üçün də maraqlı olar: “Əgər Azərbaycanın bu qədər inkişaf edib, gözəlləşəcəyini bilsəydim, inanın ki, buranı tərk etməzdim. Qoyub getdiyim köhnə binaları, yolları, parkları tanıya bilmirəm. Demək olar ki, hər şey dəyişib. Açığı bu qədər qısa müddət ərzində Bakının bu qədər dəyişəcəyini təsəvvür belə etmək çətindir. Amma reallıqdır. Doğma şəhərimin bu qədər gözəlləşməsindən sadəcə qürur hissi keçirirəm. Səfərim qısa olsa da, Bakı Dövlət Universitetinə də baş çəkə bildim. Bir vaxtlar dərs dediyim auditoriyaların ən müasir səviyyəyə gətirilməsinin şahidi oldum. Kanadaya təhsil almağa gələn həmvətənlərim, Bakıda yaşayan qohumlarım bu barədə mənə danışsalar da düzü inanmırdım. Axı Bakını tərk etməyim o qədər də uzaq keçmişdə olmayıb. Amma özüm reallıqları görəndə, danışılanların belə az olduğuna əmin oldum”.

Həmvətənimizin fikrincə, Azərbaycanın ən böyük uğurlarından biri oturuşmuş, stabil dövlətin yaranmasıdır. Bu varsa demək digər çatışmayan cəhətləri aradan qaldırmaq çətin olmayacaq: “Ən çox sevindirici hallardan biri burada prinsipial məsələlərdə fikir ayrılıqlarının olmaması və hər kəsin öz işi ilə məşğul olmasıdır. Halbuki tələbənin siyasətlə, müəllimin bizneslə, həkimin dəllallıqla məşğul olduğu dövr heç də uzaqda deyildi. Vətəndaş müharibəsi, bir-birinə düşmən kəsilən siyasi qruplaşmalar hər kəsdə bədbin ruh yaratmışdı. Şükürlər olsun ki, bunlar arxada qalıb. Bu gün fəxrlə demək olar ki, güclü, mütəqil dövlətimiz var. Çünki keçən əsrin sonlarından fərqli olaraq indi bu gerçəklikdir. O zaman bir saatdan sonra nəyin baş verəcəyinə təminat vermək belə mümkün deyildi”.

Y.Rəhimov qurultayda iştirak etdiyindən, onun hansı təkliflərlə gəldiyini soruşduq: “Açığı, Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayında iştirak etmək planım yox idi. Həm universitetdəki işlərim çox idi, həm də dəvət olunacağımı gözləmirdim. Odur ki, mənə dəvətnamə göndəriləndə, bir qədər gözlənilməz oldu. Bakıya gəlməyim də sadəcə iştirakçı olmağımla bağlı olmadı. Konkret təkliflər hazırlamışam. Universitetdə işləyən müəllim kimi ən çox narahat olduğum məqam, azərbaycanlı tələbələrin olduqca az, hətta çox cüzi olmasıdır. Təbii ki, bu Kanadada təhsil haqqlarının əcnəbilər üçün kifayət qədər çox olması ilə bağlıdır. Kanada vətəndaşı olan azərbaycanlılar da çox azdır. Ermənilər bu baxımdan bizi üstələyirlər. Hər qrupda ən azı 3-4 erməni əsilli tələbə təhsil alır. Bunları nəzərə alaraq təklif edirəm ki, Azərbaycan höküməti Kanada universitetlərində təhsil almaq üçün çoxsaylı tələbələr göndərsin. Bu Kanada cəmiyyətində Azərbaycan həqiqətlərinin tanıdılması baxımından çox vacibdir. Hesab edirəm ki, təklifim ciddiyə alınacaq”.

Həmvətənimiz də diasporda təmsil olunan şəxslər arasında fikir ayrılıqlarının, ziddiyyətlərin olduğunu etiraf etdi. O da bunun aradan qaldırılması üçün Bakının birbaşa müdaxiləsinin çox vacib olduğunu bildirdi. Bununla belə “Kanadalı Azərbaycanlılar Assosiasiyası” yarandığı gündən Azərbaycan həqiqətlərinin ictimayyətə çatdırılması istiqamətində ciddi addımlar atıb. Riyaziyyatçı alim bu barədə bir epizod danışdı: “24 Aprel ərəfəsində erməni gəncləri üçgünlük aclıq aksiyası keçirirdilər. Tələbləri bu idi ki, Kanada “erməni soyqırımını“ rəsmən tanısın. Onların qarşısını almaq üçün biz də öz növbəmizdə fəaliyyətə başladıq. Yolun bir tərəfində onlar, digər tərəfində biz toplaşmışdıq. Həm mütəşəkillik, həm də səviyyə baxımından ermənilərdən bir neçə dəfə güclü olduğumuzdan aksiyalarını yarımçıq yekunlaşdırmalı oldular. Kanadada sayımız ermənilərdən az olsa da bizə münasibət daha yaxşıdır. Təəssüfləndirici məqam odur ki, Azərbaycan həqiqətlərini sadə xalq demək olar ki, bilmir. Məsələn, hardasa imkan düşəndə Xocalı soyqırımından, Qarabağ müharibəsindən danışanda, “biz yalnız ermənilərin soyqırıma məruz qaldığını eşitmişik” deyirlər. Bunun yalan, cəfəngiyyat olduğunu sübut etməksə, çox çətindir. Amma mümkünsüz də deyil. Artıq bir neçə dəfə Kanadadakı səfirimizlə görüşmüşəm. Bu onu da ciddi narahat edir. Hələlik gəldiyimiz qənaət budur ki, nəyin bahasına olursa-olsun azərbaycanlı tələbələrin bu ölkədə təhsil almasına nail olmalıyıq. Onlar Azərbaycanın maraqları uğrunda ciddi addımlar atmalıdırlar. Eyni zamanda kanadalı gənclərin qısa müddətə olsa da Azərbaycana gəlməsinə imkanlar yaradılmalıdır. Məncə bu çox vacib, gələcəyə hesablanmış addım olacaq. Dövlət başçısı qurultaydakı çıxışında hücum taktikasının tətbiq olunmasının vacibliyini heç də söz xatirinə deməyib. Haqlı tərəf olduğumuzdan düşmənlərimizin üstünə şığımalıyıq. Amma hər ölkədə vəziyyət eyni olmur. Kanadada hökmən gənclərin çoxalmasına nail olmaq lazımdır. Və təbii ki, bütün diaspor təşkilatları da heç olmasa hər ölkə üzrə birləşməlidir. Bir ölkədə eyni milləti, xalqı təmsil edən bir neçə təşkilatının mövcudluğu müəyyən problemlərin yaradılmasına imkanlar açır”.

Y.Rəhimov Kanadaya böyük ruh yüksəkliyi ilə qayıtdığını da gizlətmədi. Onun sözlərinə görə, Bakıda hökumət nümayəndələri ilə keçirilən görüşlər növbəti beş ildə ciddi nəticələrin əldə olunacağını deməyə əsas verir: “Rəsmi Bakı Kanadada keçirilməsi nəzərdə tutulan tədbirləri maliyyələşdirəcəyini öz öhdəsinə götürüb. Bu, çox böyük dəstəkdir. Hesab edirəm ki, bundan layiqincə istifadə edə biləcəyik”.

Məhəmməd TAĞIYEV

Paritet.- 2011.- 25-26 avqust.- S.10.