“Azərbaycan diasporu tezliklə öz gücünü daha da göstərəcək”

Elmar Səttarov: “Əgər bu gün Almaniyanın gələcək rəhbərləri olacaq həmin şəxslərə Azərbaycanı dərindən tanıtmasaq, gələcəkdə tanısalar da, o qədər də diqqət göstərməyəcəklər”

Azərbaycanın diaspor həyatında ən əlamətdar hadisələrdən biri iyulun əvvəllərində Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayının keçirilməsi oldu. Dünyanın əksər ölkəsindən doğma Vətənə toplaşan azərbaycanlılar arasında uzun illər diaspor fəaliyyəti ilə məşğul olan insanlarla yanaşı, bu fəaliyyətə yeni başlayan gənclərimiz də var idi. Belə gənclərdən biri də Almaniyanın Hamburq şəhərində fəaliyyət göstərən “Almaniya Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti-Hamburq” təşkilatının rəhbəri Elmar Səttarovdur. Bizimlə söhbətində uzun illərdir doğma Vətəndən uzaqda yaşayan E.Səttərov hər dəfə Azərbaycana gələndə ölkənin daha da inkişaf etdiyini deyir. Diaspor fəaliyyətində gənclərin rolu, Almaniyadakı azərbaycanlıların vəziyyəti ilə bağlı suallarımıza cavab verən E.Səttarov bildirib ki, rəhbərlik etdiyi təşkilat 2006-cı ildə yaranmasına baxmayaraq qısa müddət ərzində diaspor fəaliyyətində xeyli iş görüb.

-Mən 22 ildir ailəmlə birlikdə Almaniyanın Hamburq şəhərində yaşayıram. Biz ilk dəfə ora gedəndə azərbaycanlıların heç bir fəaliyyəti yox idi. Əsasən Cənubi Azərbaycandan olanlar və Türkiyənin Qars, İğdır bölgəsindən gələnlər idi. Fəaliyyət göstərənlərin çoxu isə yaşlılar idi, cavanlarınsa əksəriyyəti dil bilmirdilər. Türkiyədən gələn azərbaycanlılar özlərini daha çox türk hesab etdikləri üçün, Türkiyəyə meyl göstərirdilər. Azərbaycanla heç maraqlanmırdılar. İran azərbaycanlılarında isə daha çox qorxu var idi. Bu vəziyyətin belə davam etməsi 2005-ci ilə kimi oldu. Belə ki, həmin ildən sonra Azərbaycan Berlinə yeni səfirini, Pərviz Şahbazovu göndərdi. P.Şahbazov insanlarla şəxsən tanış olub, danışan insandır. O zaman, yeni səfirimiz Hamburqa gəldi və bütün azərbaycanlı tələbələri, eyni zamanda Azərbaycana maraq göstərən tələbələri bir araya toplayıb, bildirdi ki, burda azərbaycanlı gənclərdən ibarət möhkəm bir təşkilat yaradılması yaxşı olar. Hər nə kömək lazımsa, səfirlik tərəfindən ediləcəyini dedi. Bu ideyanı bizə verdikdən sonra artıq təşkilatlanmağa başladıq. İlk növbədə universitetdə Azərbaycan günlərini keçirdik. Sonra Xocalı faciəsi haqqında tədbirlər təşkil etdik. İşlərimizi alman ictimaiyyəti ilə yanaşı əsasən gənclərlə aparırıq. Çünki bugünkü alman gəncləri gələcəkdə Almaniyanın rəhbərləridir. Əgər bu gün Almaniyanın gələcək rəhbərləri olacaq həmin Azərbaycanı dərindən tanıtmasaq, gələcəkdə tanısalar da, o qədər də diqqət göstərməyəcəklər.

-Təşkilatınız necə fəaliyyət göstərir?

-Bizim təşkilat əsasən gənclərdən təşkil edilib.

Demək olar ki, 95 faiz gənclərdir. Çünki, gənclərin çoxu siyasətə qarışmır. Onları maraqlandıran məsələlər daha çox idman, musiqi, rəqs və digər şeylərdir. Bunlar vasitəsilə təbliğat aparmaq daha asan və inandırıcı olur. Çünki bəzən siyasi təbliğatlara o qədər də inanmırlar. Təşkilatımız Azərbaycan dili kursları təşkil edir. Bu kurslarda Azərbaycan dilini türklərə, yaxud başqa millətlərə öyrədirik. Almaniyadakı yaşlı azərbaycanlılar bizim fəaliyyətimizlə fəxr edirlər. Bizim təşkilatın təbliğat vasitələrindən biri də futbol, valeybol turnirləridir ki, bu turnirləri təşkil edərək yerli əhaliyə öz mədəniyyətimizi, idmanımızı göstəririk. Yaxud Almaniya ilə Azərbaycanın futbol oyununa azərbaycanlıların getməsi üçün avtobuslar tuturuq. O qədər də imkanı olmayan azərbaycanlı ailələrə bileti özümüz alırıq. Ala bilməyəndə orda Azərbaycan səfirliyi də kömək edir. Bəzən 500 bilet göndərir. Məqsədimiz Almaniyada yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycanı unutmamasıdır. Keçirdiyimiz futbol turnirlərində də Azərbaycanın təbliğatını aparırıq. Almaniya çoxmillətli dövlətdir. Təkcə Hamburq şəhərində 100-dən artıq xalq yaşayır. Biz onların arasında təşkil etdiyimiz valeybol, şahmat, futbol, müxtəlif turnirlər Azərbaycan bayrağının altında baş verir. Bu yaxınlarda bayrağımızın altında Hamburq beynəlxalq futbol turniri keçirdik. Həmin turnirdə Hamburqdakı bütün millətlərin nümayəndələri gəlmişdi. Fasilələrdə isə Azərbaycanın rəqslərini, yeməklərini, musiqisini nümayiş etdiririk. Təbii ki, bu zaman ordakı hər kəs maraqlanır. Bilməyən də Azərbaycanın necə bir ölkə olduğunu öyrənir. Necə olsa da tanış olurlar.

-Almaniyada yaşayan, təhsil alan gənclərimiz daha çox hansı sahələrdə çalışırlar?

-Azərbaycanlı gənclər müxtəlif sahələrdə çalışırlar. Onu da deyim ki, çox zaman onların işləri uğurlu olur, xüsusilə idman sahəsində. Hətta elə idmançılarımız var ki, cavan olmasına baxmayaraq artıq məşqçi kimi çalışır. Almanlarda güləş o qədər də inkişaf etmədiyi üçün, azərbaycanlı idmançılar orda güləş növündən dərs deyirlər. Eyni zamanda alman komandalarında azərbaycanlı güləşçilər beynəlxalq turnirlərdə Almaniyanı təmsil edirlər. Azərbaycanın tanınması üçün bunun böyük əhəmiyyəti var. Bununla yanaşı boksçularımız da uğurla fəaliyyət göstərirlər. Yaşar Niftəliyev adlı boksçumuz ilk azərbaycanlıdır ki, Maqnid şəhərində boks mərkəzi yaradıb. Ora azərbaycanlı boksçuları gətirir, alman, yaxud dünya boksçularına qarşı peşəkar turnirlər keçirir. Almanlar görürlər ki, bizdə idman yüksək səviyyədə inkişaf edib. Azərbaycanda valeybol inkişaf etdiyinə görə, Almaniyadakı valeybolçular Azərbaycana maraq göstərir. Ümumiyyətlə, bugünkü gənclər Azərbaycanın gələcəyidir. Ona görə də, bu gün xaricdə nə qədər çox gəncimiz yaşasa, uğurla fəaliyyət göstərsə Azərbaycanı da dünyada təmsil edən o qədər çox olar.

-Almaniyada Azərbaycan həqiqətləri barəsində nə dərəcədə xəbərdardırlar?

-Alman gənclərinin çoxu “Avroviziya” müsabiqəsində qələbəmizdən sonra Azərbaycanı tanıdılar. Bizim universitetimizdə Azərbaycanı azərbaycanlı tələbələrlə ünsiyyətdə olduqları üçün müəyyən qədər tanıyırlar. Mənim bitirdiyim universitetdə 10 min tələbə təhsil alırdı, onların cəmi 5 faizi Azərbaycan haqqında nəsə bilirlər. Onların marağı daha çox Avropa dövlətlərinədir. Çünki, onlar həmin dövlətlərə turist olaraq gedirlər. Buna görə də dövlət mütləq turizmi inkişaf etdirməlidir. Bu sahədə heç olmasa Türkiyə kimi olması Azərbaycanı dünyada bundan da çox tanıdacaq. Hazırda sadə almanlar Azərbaycan həqiqətləri barəsində kifayət qədər məlumatlı deyillər. Amma bunun üzərində iş aparırıq. Ən əsas da gənclər arasında Azərbaycan həqiqətlərini yayırıq. Bizim təşkilat sıfırdan başlamağına baxmayaraq bu istiqamətdə işlərim səngimək bilmir və tezliklə daha çox uğur qazanacağımıza inanırıq. Artıq neçə ildir ki, hər il olmaqla Xocalı soyqırımının anılması günlərini keçiririk. Hər dəfə də parlamentdə təmsil olunan millət vəkillərini, ali məktəblərin nümayəndələrini dəvət edirik. Almanlar bu faciə haqqında bilirlər, amma o dərəcədə informasiyalı deyillər. Onlar Bosniya-Hersoqonaviya münaqişəsi haqqında daha çox bilirlər, nəinki Azərbaycanın problemləri haqqında. Burda cografi amil də öz rolunu göstərir. Çünki ordan olan qaçqınlar daha çox Almaniyaya gəldikləri üçün almanlar da bu haqda daha çox məlumatlıdırlar. Amma Azərbaycan qaçqınları öz yurdlarından didərgin düşəndə birbaşa Azərbaycana gəldilər, əslində bu belə də olmalı idi. Ona görə də onları bu problemlər o qədər də maraqlandırmır. Eyni zamanda, vaxtilə erməni diasporu öz yalanları ilə ictimai fikri əsl həqiqətdən yayındırıb. Ona görə də, illərdir almanların beyinlərinə hopmuş bu fikri dəyişdirmək bir az çətinlik yaradır. Amma, bununla belə biz öz təbliğatımızı dayandırmaq fikrimiz yoxdur və son zamanlar bir çox nailiyyətlər də qazanmışıq. Bunun nəticəsidir ki, son zamanlar erməni diasporu susub. Ermənilərin susmasına Azərbaycan diasporunun güclənməsi də səbəb olan amillərdəndir.

-Almaniyada türklər çoxdur. Onlarla əməkdaşlığınız hansı səviyyədədir?

-Biz ilk növbədə türklərlə də bərabər işləməliyik. Çünki türklərin çoxunun hələ də əsas məqsədləri Türkiyədir. Biz onları anlatmağa çalışırıq ki, sizin məqsədiniz təkcə Türkiyə deyil, Azərbaycan da olmalıdır. Neçə ildir ki, Hamburqda fəaliyyət göstərən türk təşkilatlarının içinə daxil olaraq, Azərbaycanla bağlı məlumatları yaymağa çalışıram. Çünki onların çoxu Almaniyada doğulan türklərdir və Avropa şüurundadır. Almaniyadakı gənc türklərin düşündükləri heç Türkiyənin özü də deyil. Onlar çalışırlar ki, Türkiyənin özünü modernləşdirsinlər və bəzi şeylərlə barışsınlar. Bir çox türk gənc təşkilatları var ki, deyirlər ki, gərək erməni “soyqırım”ı haqda iddialarla barışaq. Bunun qarşısını türklər deyil, biz azərbaycanlılar alırıq. Biz onlara başa salırıq ki, gərək birləşib bunun qarşısını alaq. Onları biz ayıldırıq. Əslində azərbaycanlı gənclərin işi türk təşkilatlarından da çoxdur. Bizim məqsədlərimiz də çoxdur. Almanlarla yanaşı türklərə də bəzi həqiqətləri çatdırmağa çalışırıq. Həm də türklərin özlərini qondarma erməni soyqırımı haqqında məlumatlandıraraq, onları bununla barışmağa imkan vermirik.

-Diasporumuzun hazırkı fəaliyyəti və Azərbaycan dövlətinin bu sahədə apardığı işləri necə qiymətləndirirsiniz?

-Belə davam edərsə, Azərbaycan diasporu tezliklə öz gücünü daha da göstərəcək. Əvvəllər biz reaksiya göstərirdik, nəinki aksiya. Biz həmişə gözləyirdik ki, kimsə bizə qarşı nəsə etsin və ondan sonra biz öz reaksiyamızı göstərək. Əvvəlki illərin təcrübəsinə əsaslanaraq diaspor nümayəndələrimiz anladı ki, əvvəlcə aksiyalar keçirtmək lazımdır ki, ermənilər bizə qarşı reaksiya göstərsin. Çox az müddətədə fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq artıq azəri diasporu olduqca irəliləyib. Burda Azərbaycan dövlətinin də rolunu vurğulamaq lazımdır. Çünki diasporumuzun uğurlu fəaliyyətinə ilk növbədə dövlətin köməyi səbəbi oldu. Qurultayı keçirmək üçün kifayət qədər vəsait lazımdır. Azərbaycan dövləti bunu öz soydaşlarından əsirgəmədi. Bura azərbaycanlılarla yanaşı, almanlar, türklər, xarici ölkə vətəndaşları da gəlib. Azərbaycan dövləti diasporlar üçün Elnur Əliyevi əlaqələndirici kimi təyin edib. Onun bizə köməyi çox dəyir.

-Qarşıda hansı işləri həyata keçirtməyi planlaşdırırsınız?

-Gələcəkdə planlarımız çoxdur. Konfranslar, turnirlər keçirməyi planlaşdırırıq. Əsasən mədəni və idman xarakterli olmağını düşünürük. Çünki, yaxşı siyasəti bu iki sahə vasitəsilə aparmaq olar. Bu yollarla çalışacağıq ki, həm almanlara, həm də orda yaşayan digər millətlərə Azərbaycanı tanıtdıraq.

Asif NƏRİMANLI

Paritet.- 2011.- 6-8 avqust.- S.11.