“Hər bir azərbaycanlının bir Vətəni var-Azərbaycan”

Prezident İlham Əliyev: Hazırda bütün ölkələrdə diaspor təşkilatlarımız erməni təbliğatına qarşı Azərbaycan reallıqlarını ortaya qoyurlar

Azərbaycanın müstəqilliyinin ilk illəri digər sahələrdə olduğu kimi, diaspor sahəsində də acınacaqlı vəziyyətin olması ilə yadda qalıb. Həmin illərdə diasporun mütəşəkkil şəkildə fəaliyyətindən söhbət gedə bilməzdi. Daha çox dağınıq şəkildə, ayrı-ayrı soydaşlarımızın öz yaşadıqları ərazilərdə lokal fəaliyyətindən ibarət olan diasporumuzun birləşməsi, hədəflərin müəyyən edilməsi yenicə müstəqilliyinə qovuşan bir dövlət üçün vacib amillərdən idi, xüsusilə, erməni diasporunun dünya ictimaiyyətinə Azərbaycanın tarixi torpaqlarını işğal etdikdən sonra dezinformasiyalar yayması baxımından. Amma hələ 1993-cü ilə qədər gözləmək lazım idi. Həmin ilin iyun ayının 15-də hakimiyyətə gələn Heydər Əliyev isə 10 illik hakimiyyəti dövründə bütün sahələrdə olduğu kimi, diaspor sahəsində də köklü şəkildə dönüş yaradaraq, inkişafa nail oldu.

Yeni dövrün başlanması...

2003-cü ildə hakimiyyətə gələn Prezident İlham Əliyevin siyasi iradəsi və fəaliyyəti nəticəsində isə istər digər sahələrdə, istərsə də diaspor sahəsində yeni dönəmin başlanğıcı qoyuldu. Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyevin səyləri nəticəsində Azərbaycan diasporu öz gücünü artırdı, xaricdə yaşayan soydaşlarımızın təşkilatlanması prosesi sürətləndi. Dövlət başçısı ilk illərdən başlayaraq səfər etdiyi xarici ölkələrdə işgüzar görüşlərlə yanaşı, həmin ölkələrdə fəaliyyət göstərən diaspor nümayəndələri ilə də görüşür. Onların fəaliyyəti, problemləri ilə maraqlanır, dünya azərbaycanlılarının birləşməsi istiqamətində yüksək nəticələrə nail olunan addımlar atır. Hakimiyyətə gəldikdən cəmi bir il sonra-2004-cü ilin oktyabrında Prezident İlham Əliyevin Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin II Qurultayında Rusiyanın keçmiş prezidenti Vladimir Putinlə birgə iştirakı da diaspor quruculuğunun Azərbaycanın dövlət siyasətinin ən mühüm istiqamətlərindən biri olduğunu bir daha göstərdi. Məlumat üçün bildirək ki, həmin qurultayda orada yaşayan həmvətənlərimizin təşkilatlanması, onların tarixi Vətənlə əlaqələrinin daha da inkişaf etdirilməsi, soydaşlarımızın Rusiyanın ictimai-siyasi həyatında daha fəal iştirakı məsələləri müzakirə edilərək, müvafiq qərarlar qəbul olunub.

Diaspor quruculuğu, təşkilatların daha da səmərəli işləməsi, vətəndən kənarda yaşayan soydaşlarımızla əlaqələrin yaradılması, onların problemlərinin həlli istiqamətində dövlət başçısı təkcə səfərləri zamanı deyil, Azərbaycana səfər edən müxtəlif xalqların diaspor təşkiatlarının rəhbərləri, o cümlədən başqa dövlətlərin rəsmi nümayəndələri ilə də görüşlərində bu məsələni prioritet olaraq daim önə çəkir. Aparılan məqsədyönlü işlər nəticəsində təkcə 2004-cü ildə Avropada, Şimali Amerikada, MDB məkanında və bir çox ölkələrdə o cümlədən, Özbəkistan, Qırğızıstan, Norveç, Niderland, Almaniya, İspaniya, İtaliya, Belçika, Bolqarıstan, Çexiya, Finlandiya, Estoniya, Polşa, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Misir, Türkiyə və ABŞ-da 40-a yaxın yeni azərbaycanlı icmaları yaradıldı. Yeni icma və birliklərin təsis edilməsi isə Azərbaycanın çağdaş diaspor quruculuğu işinin yeni mərhələsi idi. Diaspor fəaliyyətinin inkişafı üçün dövlət başçısının imzaladığı sərəncamlar, verdiyi tapşırıqlar öz bəhrəsini verdi.

Dünya azərbaycanlılarını bir arada birləşdirmək, onların tarixi Vətənlə əlaqələrini daha da gücləndirmək istiqamətində Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 2001-ci il noyabrın 9-10-da Bakıda keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı tarixi rol oynadı. Belə qurultayların keçirilməsinin vacibliyini daim diqqətə çatdıran Prezident İlham Əliyev “Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının keçirilməsi haqqında” 2006-cı il 8 fevral tarixli sərəncamla bu işi davam etdirdi. Sərəncamın məqsədi isə xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların problem və qayğılarını, onların birliyi və təşkilatlanması sahəsindəki mövcud vəziyyəti təhlil etmək, Azərbaycanla əlaqələrinin daha da möhkəmlənməsi, ölkəmizlə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, diaspor quruculuğu işinin təkmilləşdirilməsi sahəsində qarşıda duran vəzifələri müzakirə etmək idi. Sərəncamda bildirilir ki, respublikamız xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla əlaqələri dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biri elan edib. Diaspor quruculuğu konkret bir dövrlə məhdudlaşmayan, strateji əhəmiyyətə malik, daimi fəallıq və zəhmət tələb edən uzunmüddətli proses olduğu üçün qazanılan nailiyyətləri və qarşıda duran vəzifələri daim diqqətdə saxlamaq və müzakirə etmək zəruridir. Qurultayda iştirak etmək üçünsə Türkiyə, Almaniya, İsveçrə, Litva, Latviya, Estoniya, Bolqarıstan, Macarıstan, Gürcüstan, Ukrayna, Belarus, Özbəkistan, Qazaxıstan və digər ölkələrdən iki yüzə yaxın nümayəndə doğma Vətənə gəldi. Bu isə, bir daha dünyaya Azərbaycanın həmrəyliyini, hər bir azərbaycanlının tarixi Vətəninin Azərbaycan olduğunu nümayiş etdirdi.

“Hər bir azərbaycanlının bir Vətəni var-Azərbaycan”

Prezident İlham Əliyevin qurultaydakı çıxışında da diaspor fəaliyyətinə verdiyi dəyər bir daha özünü göstərdi. Dövlət başçısı çıxışında bildirib ki, Azərbaycan dövlətinin möhkəm olması dünyada yaşayan azərbaycanlıların da mövqeyini möhkəmləndirir. Qeyd edilib ki, Azərbaycanın potensialının artmasında, dünyada mövqelərinin güclənməsində diasporun çox böyük rolu var: “Mən istəyirəm ki, Azərbaycanın dünyada təbliğ edilməsində, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya birliyinə çatdırılmasında, azərbaycanlıların yaşadıqları ölkələrin ictimai-siyasi həyatında fəal iştirakında bu rol daha da güclü olsun. Mən çox istəyirəm ki, azərbaycanlılar yaşadıqları bütün ölkələrin siyasi həyatında daha fəal rol oynasınlar. Siyasi partiyalara üzv olsunlar. Çalışsınlar ki, o ölkələrin qanunvericilik orqanlarına seçilsinlər. Bu, bizim mövqelərimizi möhkəmləndirir. Bizim diasporumuz həm siyasi, həm də iqtisadi proseslərdə fəal iştirak etməklə, Azərbaycanın mövqelərini daha da möhkəmləndirəcək ki, gücümüz daha da artsın. Bizim gücümüz sizin fəaliyyətinizdir. Sizin gücünüzsə, Azərbaycan dövlətinin güclü olmasıdır. Azərbaycan dövləti nə qədər güclü olsa, sizin mövqeləriniz də bir o qədər güclü olacaqdır. Azərbaycanlıların yığcam yaşadıqları, yaxud da çox böyük sayda yaşadıqları ölkələrin dövlət, hökumət başçıları ilə mənim bu barədə çox geniş söhbətlərim olubdur. Elə bir görüş olmayıbdır ki, biz bu məsələyə toxunmayaq. Elə bir tədbir olmayıb ki, mən bu mövzunu dilə gətirməyim. Hər dəfə bunu edirəm və edəcəyəm. Çünki bu, bizim xalqımızın nüfuzunu möhkəmləndirir”.

Azərbaycan xalqının böyük xalq olduğunu diqqətə çatdıran dövlət başçısı bildirib ki, hər bir azərbaycanlının bir Vətəni var-Azərbaycan: “Biz 50 milyonuq. Bu, dünya miqyasında böyük xalqdır. Bizim hamımızın bir Vətəni var- Azərbaycan. Çalışmalıyıq ki, doğma Vətənimizi möhkəmləndirək, zənginləşdirək, qüdrətli dövlətə çevirək.

Mən əminəm ki, artıq mövcud olan gözəl meyillər bu qurultaydan sonra daha da güclənəcəkdir. Azərbaycanlılar daha da möhkəm təşkilatlanacaq, yaşadıqları ölkələrdə daha da möhkəm mövqelərə sahib olacaqlar və beləliklə, dünyadakı 50 milyonluq Azərbaycan xalqı daha da yaxşı yaşayacaq, öz məqsədlərinə nail olacaqlar” (diaspora.gov.az).

Qısa zamanda diaspor təşkilatlarının sayı 336-dan 416-a çatdırıldı

Prezident İlham Əliyevin diaspor sahəsində ən mühüm addımlarından biri də 2008-ci il 19 noyabr tarixli sərəncamı ilə Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin əsasında Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması oldu. Belə bir komitənin yaradılması labüd idi. Çünki müasir dövrdə dövlətlərin beynəlxalq münasibətlərində diaspor fəaliyyəti mühüm amillərdəndir. Məhz buna görə də DİDK-nin yaradılması digər xalqların diaspor qurumları və müxtəlif ölkələrin bu fəaliyyət üzrə məsul olan dövlət orqanları ilə birbaşa əməkdaşlığın qurulması imkanlarını genişləndirməkdə əsas prinsipləri yerinə yetirir.

Dövlət başçısının II Qurultayın keçirilməsindən sonra diaspor quruculuğu istiqamətində səylərin artırılması üçün gördüyü işlərin nəticəsi olaraq, bu gün xaricdə yaşayan azərbaycanlılar ölkələrinin ictimai-siyasi, iqtisadi, mədəni həyatına daha sıx inteqrasiya edir, xarici ölkələrin dövlət orqanları, parlament və hökumət üzvləri, siyasi partiya və qeyri-hökumət təşkilatları, kütləvi informasiya vasitələri ilə əməkdaşlıq əlaqələrini genişləndirərək, azərbaycanlı icmaları yaşadıqları ölkələrdə ictimai rəyə real təsir imkanlarına yiyələniblər, o cümlədən digər xalqların diaspor təşkilatları ilə də sıx əməkdaşlıq əlaqələri yaradıblar. Diaspor təşkilatlarının sayı isə 336-dan 416-a çatdırılıb. Bu isə qısa zaman kəsiyində xarici dövlətlərdə 80 təşkilatın yaradılması deməkdir. Təbii ki, bu uğurların arxasında da Azərbaycan dövləti və birbaşa olaraq bu istiqamətdə hədəflər müəyyənləşdirərək, bu hədəflərə doğru ardıcıl addımlar atan Prezident İlham Əliyevin xidmətləri durur.

Diaspor təşkilatlarımız keyfiyyət baxımından güclənir

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayından sonra, onlara Azərbaycan dövlətinin dayaq olduğunu bir daha anlayan soydaşlarımız daha əzmlə mübarizəyə başladılar. Bu ilin iyul ayının 5-də Bakıda reallaşan Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayı isə dövlət başçısının diaspor fəaliyyətinə verdiyi önəmi bir daha göstərir. Əvvəlki illərə nisbətən diaspor nümayəndələri bu dəfə doğma Vətənə görülən işlər, qazanılan uğurlarla birlikdə gəlmişdilər.

Dövlət başçısı III Qurultayda çıxışı zamanı da qazanılan uğurları qeyd edərək, artıq Azərbaycan diasporunun formalaşdığını vurğulayıb: “Birinci qurultaydan keçən dövrdə, yəni 10 il ərzində böyük işlər görülüb, təşkilatların sayı artıb. Bu, çox vacibdir. Ancaq eyni zamanda, kəmiyyət bu məsələ ilə əlaqədar bəlkə də həlledici rol oynamır. Mən çox şadam ki, diaspor təşkilatlarımız keyfiyyət baxımından da güclənir, onların fəaliyyəti daha da məqsədyönlüdür, daha da təsirlidir. Müxtəlif ölkələrdə bizim diaspor təşkilatları tərəfindən keçirilmiş aksiyalar onu göstərir ki, istənilən yerdə təşkilatlarımız öz fikrini, öz etirazını, yaxud da ki, öz dəstəyini göstərə bilərlər. Bu, çox mühüm amildir. Mən çox şadam ki, bu gün dünyada fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları yeni səviyyəyə qalxıbdır. Bu təşkilatlar arasında koordinasiya işlərinin aparılması, əlbəttə ki, onların fəaliyyətini daha da gücləndirir. Mən hesab edirəm ki, diaspor təşkilatlarımız fəaliyyət göstərdikləri ölkələrdə bütün Azərbaycan icmasını birləşdirməlidir. İdeal variant ondan ibarət ola bilər ki, hər bir azərbaycanlı diaspor təşkilatlarına üzv olsun, onların tədbirlərində iştirak etsin, öz dəstəyini versin, öz köməyini göstərsin və eyni zamanda, diaspor təşkilatları tərəfindən də lazım olanda kömək görsün. Bunu etmək üçün bu təşkilatlar daha da güclü olmalıdır. Mən hesab edirəm ki, ən vacib amillərdən biri diaspor təşkilatlarının birliyidir”. Dövlət başçısı qeyd edib ki, diaspor təşkilatlarının fəaliyyəti, eyni zamanda, erməni lobbisinin Azərbaycan əleyhinə apardığı çirkin kampaniyaya qarşı tutarlı bir cavabdır. Onun sözlərinə görə, hazırda bütün ölkələrdə diaspor təşkilatlarımız erməni təbliğatına qarşı Azərbaycan reallıqlarını ortaya qoyur.

Xarici ölkələrdə Azərbaycan evləri yaradılıb

Prezident İlham Əliyevin diaspor sahəsində gördüyü işlərin nəticəsidir ki, qısa zaman kəsiyində Azərbaycan diasporu çoxlarının yüz illərlə qazana bilmədiklərini əldə edib. Bunun nəticəsidir ki, bu gün Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması məqsədilə mühüm tədbirlər həyata keçirilir, milli-mədəni irsimizin təbliği, soydaşlarımızın hüquq və azadlıqlarının qorunması, onların ictimai-siyasi fəallığının gücləndirilməsi istiqamətində təşəbbüslərin və praktik addımların sayı artırılır. Yeri gəlmişkən deyək ki, “Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyası”ndan irəli gələn müddəaların yerinə yetirilməsi istiqamətində daha fəal iş aparılıb, Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının fəaliyyəti təkmilləşdirilib və təşkilati və əlaqələndirmə funksiyalarının səmərəli həyata keçirilməsi məqsədi ilə Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının İcra Katibliyi təsis edilib. Eyni zamanda, lobbiçilik fəaliyyətinin gücləndirilməsi, Azərbaycan həqiqətlərinin daha effektiv təbliğ edilməsi məqsədilə xarici ölkələrdə Azərbaycan evlərinin yaradılmasına da başlanıb. Dövlət başçısı qurultaydakı çıxışında da bu məsələlərə toxunaraq bildirib ki, aparıcı ölkələrin mərkəzi şəhərlərində Azərbaycan dövləti mülkiyyət almaq niyyətindədir: “Orada həm Azərbaycan mədəniyyət evlərinin fəaliyyəti təşkil edilməlidir, eyni zamanda, Azərbaycan ticarət evləri də yaradılmalıdır. Göstəriş verilmişdir ki, paytaxt şəhərlərinin mərkəzi yerlərində, mərkəzi küçələrində Azərbaycan mərkəzləri yaradılmalıdır. Orada Azərbaycan məhsulları təqdim edilməlidir, satılmalıdır, digər təbliğat xarakterli materiallar yayılmalıdır. Yəni, bu, bizim planlarımızda var və bu ildən başlayaraq artıq bu proses icra edilməyə başlanmışdır”.

A. CƏLALOĞLU

Paritet.-2011.-15-16 dekabr.- S.4.