“Qurultaya təkliflərlə gəlirik”

Kəmalə Şiriyeva: “Hər bir xarici ölkədə Qarabağ cəmiyyəti və onun büdcəsi yaradılsın”

Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayına sayılı günlər qalıb. Hazırda dünyanın müxtəlif ölkələrinə səpələnmiş həmvətənlərimiz doğma diyarlarına axışmaqdadır. Vətəni müxtəlif səbəblərdən tərk etsələr də, onları yalnız bir məqsəd birləşdirir: Vahid, bölünməz, qüdrətli Azərbaycan ətrafında sıx birləşib, onun daha da güclənməsinə töfhə vermək. Bu baxımdan keçirilməsi nəzərdə tutulan qurultay Azərbaycan diasporunun əlaqələndirilib, eyni mövqedən çıxış etməsinin təşkili üçün çox mühüm hadisədir. Qürbətdə yaşayan həmvətənlərimizin vətənə hansı əhval-ruhiyyədə gəldiyini öyrənmək üçün ilk olaraq Kanadada fəaliyyət göstərən azərbaycanlı icmasının birləşdirən təşkilatlardan birinin rəhbərliyinə bir neçə sual ünvanladıq. Müsahibim Kanadada Azəri Türk Assosasiyasının sədri Kəmalə Şiriyevadır. Onun rəhbərlik etdiyi cəmiyyət artıq 5 ildir ki, Kanadanın Ontario əyalətinin London şəhərində uğurla fəaliyyət göstərir.

-Kəmalə xanım, qurultay qabağı yaşadığınız ölkədə fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporunda əhval-ruhiyyə necədir?

-Təbii ki, əhvali-ruhiyyəmiz çox gözəldir. Bu il həm də dövlətimizin müstəqilliyinin 20-ci ildönümüdür. Mayın 28-də Kanadada Azərbaycan Demokratik Respublikasının milli gününü böyük təmtəraqla qeyd etdik. Erməni yalanlarına qarşı da qətiyyətlə mübarizə aparırıq. 10-13 İyun tarixlərində Torontoda Türkiyə konsulluğunun qarşısında Erməni Gənclər Federasiyası piket təşkil etdi. Buna cavab olaraq türk və azəri cəmiyyətləri möhtəşəm mitinq keçirdilər. İnsanlar əllərində erməni yalanlarını, Dağlıq Qarabağ problemini, Xocalı faciəsini əks etdirən plakatlar tutmuşdular və şüarlar səsləndirirdilər. Ermənilərlə müqayisədə say çoxluğumuz və mütəşəkkil təşkilat işləri müvəffəqiyyətli uğurlarımızdan biri kimi qiymətləndirilə bilər. Bu isə təbii ki, əhvali-ruhiyyəmizin daim yüksək olmasına səbəb olur.

-Qurultaya hansı təkliflərlə gəlirsiniz? Sizcə bu Azərbaycan Diasporuna nə verəcək?

-Təbii ki, təkliflərimiz olacaq. Bizim fikrimizcə gələcəkdə Azərbaycanda keçiriləcək qurultaylara xarici ölkələrdən qonaqların dəvət olunması daha yaxşı olardı. Düşünürəm ki, xarici ölkələrdə yaşayan və ictimai-siyasi aləmdə tanınmış şəxslərin Azərbaycanda dövlət səviyyəsində keçirilən konfranslara, elmi-ictimai təbdirlərə dəvət olunması və onların Azərbaycan ictimai-siyasi həyatına bilavasitə inteqrasiyası gələcəkdə Azərbaycan naminə görəcəyimiz işlərə bilavasitə kömək etmiş olacaq.

Bundan əlavə təklif edirik ki, hər bir xarici ölkədə Qarabağ cəmiyyəti və onun büdcəsi yaradılsın. Həmin ölkədə yaşayan azərbaycanlılar əmək haqqlarının ən azı 1 faizini könüllü surətdə həmin büdcəyə köçürsün. Bu əməlin xaricdə yaşayan hər bir ailənin, xüsusən də gənc nəslin ictimai, siyasi və psixoloji inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərəcəyini güman edirik. Eyni zamanda azərbaycanlı gənc tələbələrin Kanadada təhsil alması, ən vacib vəzifələrdən biri hesab olunmalıdır. Son zamanlar bu sahədə kifayət qədər uğurlu işlər görülüb. Əgər bu tələbələr təhsil almağa dövlət xətti ilə gəlirlərsə, onların elmi səviyyəsi ilə bərabər ictimai işlərdə nümayiş etdirəcəkləri fəallıqları da çox lazım olacaq. Bu baxımdan gələcəkdə Kanadada təhsil alan həmvətənlərimizin təhsil alma imkanlarının artırılması çox effektli nəticələrə səbəb ola bilər.

-Hazırda fəaliyyət göstərdiyiniz ölkədə həmvətənlərimizin təşkilatlanması hansı səviyyədədir?

-Fikrimcə həmvətənlərimizin təşkilatlanması yaxşı səviyyədədir. Diasporlarda kifayət qədər fədəkar insanlar fəaliyyət göstərir ki, onlar Azərbaycanın tanınması, həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması yolunda əllərindən gələni əsirgəmirlər. Bizləri də bir-birimizə məhz bu güc, qüvvə birləşdirir: Azərbaycan deyilən məmləkətin adını yüksəkliklərə ucaltmaq, xüsusən də Dağlıq Qarabağ probleminin köklərini, Xocalı soyqırımı dünya səviyyəsində tanıtdırmaqdır. Bu sahədə görüləcək işlərimizin çox olması ilə yanaşı, bu günə kimi gördüyümüz işlər də az deyil.

Bir neçə il əvvəl Kanadanın digər əyalət və şəhərlərində fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarının bir araya gəlməsinə zərurət yaranmışdı. Çünki pərakəndə halda göstərilən fəaliyyət istənilən effekti vermirdi. Burada daha qlobal işlərin görülməsi üçün, Dağlıq Qarabağ problemi, qondarma erməni soyqırımı kampaniyasına qarşı mübarizədə vahid qərar və qətnamələrin birlikdə qəbul edilməsi çox vacib idi. Bu baxımdan Kanadada fəaliyyət göstərən 10-dan artıq diaspor təşkilatları birləşərək, “Kanada Azərbaycan Təşkilatlar Assambleyası” adı altında mütəşəkkil surətdə fəaliyyət göstərməyə başladı. Assambleyada əsas məqsədimiz Kanada dövlətinin siyasi həyatında Azərbaycanın mənafeyini yüksək səviyyədə müdafiə etmək, daha əhəmiyyətli və vahid qərarlar qəbul etmək, Azərbaycanın haqq işini və sülhməramlı ədalətli mövqeyini yüksək səviyyədə Kanada Federal Parlamentinin nəzərinə çatdırmaq, parlament üzvləri, nazir və ictimai-siyasi işlər üzrə məsul şəxslərlə görüşlər təşkil etməkdir. Bu baxımdan son beş ildə gördüyümüz işlər ölkəmiz haqda müsbət imicin yaradılmasına çox kömək edib.

-Bu il nə kimi tədbirlər keçirmisiniz və gələcək planlarınızda nələr var?

-Bu il Londondakı Ontario Qərb Universitetində Türk-Azəri tələbə cəmiyyəti yarandı. Hesab edirəm ki, bu gənclər müxtəlif istiqamətlərdə konfranslar keçirməklə təbliğatımızı genişləndirəcək və Azərbaycan siyasi problemlərini Kanada ictimaiyyətinə çatdıra biləcəklər. Düşünürəm ki, hansı ölkədə yaşamağından asılı olmayaraq həmin ölkənin ümummilli adət-ənənlərinə uyğun şəkildə fəaliyyət göstərməlisən. Bu məqsədlə bizim cəmiyyət Londonda fəaliyyət göstərən xeyriyyəçi təşkilatlarla vaxtaşırı əlaqələr yaradır və onların aksiyalarına qoşularaq bir sıra uğurlara imza atmış olub. Bu da bilavasitə Azərbaycanın tanınmasına kömək etmiş anlamına gəlir. Başqa millətlərlə müqayisədə azərbaycanlıların sayının hədsiz az olmasına baxmayaraq fəaliyyətimizlə kifayət qədər özümüzü tanıda bilmişik. Martın 26-da Assosiasiyanın xətti ilə Novruz Mədəniyyət Festivalı keçirdik. Festivalın əsas məqsədi Azərbaycanın başıbəlalı və keşməkeşli tarixini, zəngin mədəniyyətini tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırmaq idi və buna tam mənasında nail olduq. Festivala kanadalılar- ictimai, siyasi, elmi sahələrdə tanınan nümayəndələr dəvət olunmuşdu. Kanadalı qonaqlar içərisində 5 parlament üzvü, (Londonda yalnız 6 parlament üzvü fəaliyyət göstərir), London şəhər bələdiyyə rəisi, siyasi elm xadimləri və London ictimai təşkilatlarında tanınmış şəxslər var idi. Bildiyiniz kimi, mayın 2-də Kanadada seçkilər keçirildi. Cəmiyyət adından seçkiqabağı kampaniyalarda fəal iştirak etdik, könüllü müşahidəçi kimi seçki məntəqələrinə yollandıq. Bununla yanaşı Konservatorlar Partiyası yenidən qalib gəldikləri üçün Londonda parlament üzvləri ilə birgə iş görmək və yeni proqramlar hazırlamaq istiqamətində addımlar atılır. Kanadada azərbaycanlıların sayının az olmasına baxmayaraq (cəmiyyətimizin əsas hissəsini cənubi azərbaycanlılar təşkil edir) Londonda keçirilən bütün tədbirlərə bizim cəmiyyət də dəvət alır və biz burada öz tariximizlə, mədəniyyətimizlə, ənənələrimizlə bağlı sərgilər keçiririk.

Gələcək planlarımız təbii ki, genişdir. Gördüyümüz işləri daha geniş, mütəşəkkil səviyyədə davam etdirmək, ictimai-siyasi işlərdə fəal olan kanadalıları öz diasporumuza rəsmi üzv etmək üzərində işləyirik.

-Azərbaycan həqiqətlərinin yaşadığınız ölkənin ictimaiyyətinə çatdırılmasında qarşıya hansısa problemlər cıxırmı?

-Bildiyiniz kimi ermənilərlə müqayisədə azərbaycanlıların Kanadada məskunlaşması çox yaxın dövrlərə təsadüf edir. Burada acı da olsa qondarma erməni soyqırımını hamı tanıyır. İnsanlar bunun gerçəkdən də baş verməsi ilə bağlı yalanlara inanırlar. Bunun həqiqəti əks etdirmədiyini sübut etmək çox çətindir. Qarşımıza problem çıxmasa da çətinliklər heç də az deyil. Amma bu bizim daha ciddi və səmərəli işlər görməyimizə stimul yaradır. İnanırıq ki, gələcəkdə Kanada cəmiyyətinə əsl həqiqəti anlada biləcəyik.

-Sizin ölkədəki Azərbaycan diasporunun ictimai-siyasi proseslərə, Azərbaycanla bağlı qərarların qəbul edilməsi prosesinə təsir göstərə bilmək imkanı son illər ərzində necə dəyişib? Təsir göstərə bilirsinizmi?

-Keçirdiyimiz tədbirlərdə kanadalıların dəvəti ön plana çəkildiyindən bizim diaspora, “Kanadada Azəri-Türk Assosiasiyası” artıq Londonda kifayət qədər tanınıb. Mayın 28-də Azərbaycan bayrağının qaldırılmasının mümkünsüz olması ilə bağlı cavabı aldıqdan sonra Ontario vilayətinin digər bələdiyyə rəisləri ilə əlaqə yaradaraq məlumat aldım və London şəhərinin bayraq qaldırılma qərarının digər şəhərlərdən fərqli olduğu açıqlandı və gələcəkdə Londonda bayraq qaldırma qərarı yenidən qüvvəyə minərsə, o zaman Azərbaycan bayrağının ilk qaldırılan bayraqlardan biri olacağı söylənildi. Fikirləşirəm ki, bizim diaspor ictimai-siyasi proseslərə və Azərbaycanla bağlı qərarların qəbul edilməsi prosesinə təsir göstərmək imkanlarına malikdir.

-Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayından gözləntiləriniz nədir?

-Qurultaya ilk dəfədir ki, qatılıram və ümid edirəm ki, Dünya Azərbaycanlıları xüsusən də digər ölkələrdə yaşayan diaspor təşkilatlarının nümayəndələri ilə iş təcrübələrimi bölmək və yeni-yeni iş planları hazırlayıb, həyata keçirmək imkanı əldə edəcəyəm. Eyni zamanda Qarabağ problemi ilə bağlı görüləcək işlərin ciddi müzakirə olunacağına ümid edirəm.

Məhəmməd TAĞIYEV

Paritet.-2011.-30 iyun.-S.9.