Bakıda Beynəlxalq Humanitar Forum keçirilir

Prezident İlham Əliyev hesab edir ki, Azərbaycan ərazilərinin işğalı və əhalinin işğal olunmuş ərazilərdən qovulması humanitar qəzadır

Ötən gün Bakıda “XXI əsr: ümidlər və çağırışlar” devizi ilə Beynəlxalq Humanitar Forum öz işinə başlayıb. Forumun açılışında iştirak edən Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev çıxış edərək Azərbaycanın əsrlərlə multikulturizm şəraitində yaşadığını deyib. Onun sözlərinə görə, multikulturizm, nisbətən yeni anlayışdır: “Lakin, biz Azərbaycanda əsrlərlə belə şəraitdə yaşamışıq. Bizim təcrübəmiz göstərir ki, multikulturizmin gələcəyi var və alternativi yoxdur. Özünü təcrid etmə multikulturizmin alternatividir. Mən inanmıram ki, hər hansı bir ölkə özünü təcrid etmə siyasəti keçirsin”(AzərTAc).

İlham Əliyev qeyd edib ki, ölkədə ictimai-siyasi quruluşun mövcudluqdan asılı olmayaraq bütün dövrlərdə Azərbaycanda, bütün xalqlar bir ailə kimi yaşayıb: “Azərbaycanda heç zaman milli və ya dini münaqişələr olmayıb. Bu gün, müstəqil Azərbaycan bu ənənələrə sadiqdir. Hesab edirəm ki, bizim təcrübəmiz göstərir ki, müxtəlif millətlərə və dinlərə mənsub insanlar sülh və əməkdaşlıq şəraitində yaşaya bilərlər”.

Prezident həmçinin qeyd edib ki, Azərbaycan sivilizasiya və mədəniyyətlərin birləşdiyi ölkədir: “Bizim gücümüz bizim birliyimizdədir. Bizim milli və dini müxtəlifliyimiz bizim gücümüzü daha da artırır. Milli və dini münasibətlərdə istənilən münaqişə və anlaşılmazlıq qəza ilə nəticələnə bilər. Cəmiyyətdə olan əhval-ruhiyyə, eyni zamanda, cəmiyyətdən irəli gələn sorğu bizə bu məsələlərə daim diqqət göstərməyimizi və öz siyasətimizi müvəffəqiyyətlə irəli aparmağımızı diktə edir”.

Dövlət başçısı Azərbaycan ərazilərinin işğalı və Azərbaycan əhalisinin işğal olunmuş ərazilərdən qovulmasını humanitar qəza kimi dəyərləndirib: “Bütün dünya ictimaiyyəti tərəfindən tanınan Azərbaycan ərazilərinin işğalının davam etməsi də, digər məsələlərlə yanaşı, böyük humanitar qəzadır. Ona görə ki, Azərbaycan adambaşına düşən qaçqınların sayına görə dünyada birinci yerdədir”.

O qeyd edib ki, Azərbaycanın 1 mln. vətəndaşı öz vətənində qaçqın və məcburi köçkün kimi yaşayır: “Azərbaycana qarşı etnik təmizləmə siyasəti həyata keçirilib və Ermənistanın işğalçı siyasəti Azərbaycana böyük maddi və mənəvi ziyan vurub”.

Prezident ümidvar olduğunu bildirib ki, münaqişə yaxın vaxtlarda öz həllini tapacaq və Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa ediləcək: “Bunun reallaşdırılması üçün hüquqi əsas kifayət qədər güclüdür”. O, BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnamə qəbul etməsini, BMT Baş Məclisi, Avropa Parlamenti, İKT, AŞ, ATƏT-in Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması ilə bağlı qətnamələrini xatırladıb: “Ancaq, təəssüf ki, bu beynəlxalq təşkilatların qətnamələrini yerinə yetirmək üçün hələ imkan olmayıb. Qısa zamanda bu münaqişəyə son qoyulmalıdır və bizim vətəndaşlarımız öz torpaqlarına qayıtmalıdırlar, bu, onların elementar hüququdur”.

Rusiya Prezidenti:

“Humanitar əməkdaşlıq mədəniyyətlərin dialoqunda sərhədləri aradan qaldırmağa kömək edir”

Rusiya prezidenti Dmitri Medvedevin foruma təbrikini Rusiya Federasiyası prezident administrasiyasının rəhbəri Sergey Narışkin oxuyub. Rusiya prezidentinin məktubunda müasir dünyada humanitar əməkdaşlığın böyük sabitləşdirici rol oynadığı qeyd olunub: “Bu, davamlı inkişafa kömək edir, ölkələr arasında münasibətə müsbət təsir göstərir və insan fəaliyyətinin iqtisadiyyat, elm və mədəniyyətdən tutmuş, hüquq siyasəti və təhlükəsizliyin təmin olunması məsələlərinə qədər praktik olaraq bütün sahələrini əhatə edir”.

Müraciətdə qeyd edilir ki, humanitar əməkdaşlıq haqlı olaraq yumşaq güc adlandırılır, çünki o dövlətləri və xalqları dəyərlər, ədalət və tolerantlıq, həmrəylik və qarşılıqlı hörmət əsasında birləşdirərək mədəniyyətlərin dialoqunda sərhədləri aradan qaldırmağa kömək edir. Medvedev bildirib ki, son illər beynəlxalq münasibətlərin humanitar baxımdan tamamlanmasına daha çox tələbat hiss olunur: “Yaradıcı elitalarının effektiv əməkdaşlığının nümunəsi olan yeni dövlətlərarası mexanizmlər yaradılır və əlbəttə xüsusi rol yeni humanitar sahənin formalaşmasına əhəmiyyətli töhfə verən ictimai təşəbbüslərə və hərəkatlara aiddir. Əminəm ki, Bakı forumu onlar arasında öz layiqli yerini tutacaq”.

S.Narışkin öz çıxışında isə milli dəyərli oriyentirlər istiqamətlənmiş elmi fikrin inkişafına mütləq təsir etdiyini vurğulayıb: “İnsanların və dövlətin sosial, elmi və iqtisadi təcrübəsinə əsasən, milli həyat tərzi, dini və başqa ənənələr təsir edir. İqtisadi inkişaf məsələlərini nəzərdən keçirərək, bioloji tibb, energetika, IT-sektoru sahəsində texnologiyalar hazırlayaraq, insanın mövcudluğunun dəyərlər sisteminə təsirini, onun həyat tərzini nə qədər dəyişəcəyini, onun sosial, mənəvi və dini tələbatlarının ödənməsinə təsirini təsəvvür etməmək olmur. Təsadüfi deyil ki, son onilliklər ərzində dünya ictimaiyyəti təhsil və mədəniyyətin inkişafına xüsusi təsir göstərir və onları yalnız şəxsiyyətin tərbiyəsində, insanın hüquqlarının və azadlıqlarının təmin edilməsinin əhəmiyyətli amilləri kimi deyil, həm də dövlətin davamlı inkişafı güclü amil kimi nəzərdən keçirir. Bütün bunlar humanitar strategiyanın hazırlanmasına məsuliyyətlə yanaşmağa, onların iqtisadi və sosial tərkib hissəsini nəzərə almağa məcbur edir”.

Tədbirdə Türkiyənin 9-cu prezidenti Süleyman Dəmirəl və Avropa Şurası Parlament Assambleyasının prezidenti Mövlud Çavuşoğlu çıxış ediblər. Çıxışlarda tədbirin əhəmiyyəti, dialoq platformasının vacibliyi qeyd olunub.

Sonra forum plenar iclaslarla işini davam etdirib. İclasda Nobel mükafatı laureatları, Rumıniya, Estoniya, Bolqarıstan, Sloveniyanın keçmiş prezidentləri də iştirak ediblər.

Moskva Dövlət Universitetinin (MDU) rektoru Viktor Sadovniçi plenar iclasda çıxış edib. Rektor Bakı Dövlət və Moskva Dövlət universitetləri arasında mövcud əməkdaşlıq barədə danışıb, qeyd edib ki, bu mədəniyyət sahəsində əlaqələrin əsas nüansı Bakıda MDU-nun filialının açılmasıdır.

Dünyanın tanınmış şəxsləri Bakıda humanitar məsələləri müzakirə etməkdən məmnundurlar.

V.Sadovniçi dövlətlər və xalqlar arasında humanitar əməkdaşlıq məsələlərinin belə bir möhtəşəm forumda artıq beynəlxalq miqyasda müzakirə edilməsinin əhəmiyyətini vurğulayıb. Həmçinin Azərbaycan və Rusiya arasında əməkdaşlığın çoxtərəfli xarakter daşıdığını bildirən rektor ölkələrimiz arasında xüsusilə təhsil sahəsində əlaqələrin inkişafını yüksək qiymətləndirib. O, bu əlaqələrin inkişafında Moskva Dövlət Universiteti ilə Bakı Dövlət Universiteti arasında sıx əməkdaşlığın rolunu qeyd edib. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev ilə Bakıda və Moskvada görüşlərini xatırladan V.Sadovniçi Prezident İlham Əliyevin MDU-dakı nitqini və onun bu təhsil ocağının Fəxri doktoru adı almasını böyük məmnunluqla qeyd edib.

Rumıniyanın keçmiş prezidenti Emil Konstantinesku ölkələri təhsil və mədəniyyət sahələrində əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə çağırıb. O qeyd edib ki, ölkələrdə sülh və əmin-amanlıq yaratmaq, münaqişələri aradan qaldırmaq üçün insanlar arasında dialoq olmalıdır: “Belə bir dialoq bütün regiona, dünyaya stabillik və əmin-amanlıq gətirə bilər”.

Elmi, mədəni, sosioloji, humanitar məsələlərin müzakirəsi üçün Forumun yaxşı fürsət olduğunu deyən E.Konstantinesku dinlərarası, mədəniyyətlərarası və sivilizasiyalararası dialoqun inkişaf etdirilməsinə onun mühüm töhfə verəcəyinə əminliyini bildirib.

Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı Əhməd Zeveyl çıxışında informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının, internetin sürətli inkişafı nəticəsində çox qısa vaxt ərzində ölkələr, regionlar və qitələr arasında məlumatların ötürülməsinin mümkün olduğunu bildirib. “Dinlərarası münaqişələrin heç bir əsası yoxdur”, - deyən natiq dünyada iki milyard insanın internetdən istifadə etdiyini diqqətə çatdırmış, bu problemlərin həllində dünyanın müxtəlif bölgələrində yaşayan insanların səylərini birləşdirməyin əhəmiyyətini qeyd edib.

İqtisadiyyat sahəsində Nobel mükafatı laureatı Ceyms Mirrlis bildirib ki, iqtisadiyyatın məqsədi insanların həyat səviyyəsini yaxşılaşdırmaqdır. Lakin hazırda bəzi ölkələr iqtisadi baxımdan çox böyük problemlərlə üzləşiblər: “Biz iqtisadi inkişafın təmin olunmasına diqqət yetirməklə yanaşı, sağlamlıq, ətraf mühit, təhsil və s. amilləri də nəzərə almalıyıq. Bu baxımdan dünyada bütün sahələrdə əldə edilmiş nailiyyətlər daim izlənməlidir”.

Forumda iştirakından və Bakıda olmağından sonsuz qürur hissi keçirdiyini bildirən Bolqarıstanın sabiq prezidenti Jelyu Jelev ölkəmizin dinamik inkişafından məmnunluğunu vurğulayıb: “Mən bu gün Azərbaycan xalqının ulu öndəri Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdim. Çox sevindirici haldır ki, ulu öndərin arzuları bu gün Azərbaycan xalqı tərəfindən uğurla həyata keçirilir”.

Cəmiyyətdəki problemlərin diqqətə çatdırılmasında, humanitar əməkdaşlığın inkişafında yazıçıların rolunu yüksək qiymətləndirən ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı Vidiadhar Suracprasad Naypol onların bu məsələlərdə daha asan dil tapa bildiklərini vurğulayıb.

Forumda iştirakından məmnunluğunu qeyd edən Slovakiyanın sabiq prezidenti Rudolf Şuster belə bir möhtəşəm tədbirin yüksək səviyyədə təşkil olunmasına görə Prezident İlham Əliyevə minnətdarlığını bildirib. Tez-tez baş verən təbii fəlakətlər nəticəsində dünyanın müxtəlif bölgələrində ərzaq qıtlığı təhlükəsinin yarandığını diqqətə çatdıran R.Şuster ətraf mühitin mühafizəsi tədbirlərinin gücləndirilməsinin vacibliyini deyib.

Bakıda keçirilən belə bir nüfuzlu tədbirə dəvət aldığı üçün təşəkkürünü bildirən Bolqarıstanın sabiq prezidenti Peter Stoyanov qlobal istiləşmə və yoxsulluq mövzularının Forumda müzakirə ediləcək əsas məsələlərdən olduğunu qeyd edib.

Prezident İlham Əliyevin “multukulturalizm üçün heç bir alternativ yoxdur” sözlərini xüsusi vurğulayan P.Stoyanov bildirib ki, biz yanlış anlaşmalardan qaçmalı, aramızda qarşılıqlı etimad yaratmalıyıq.

Qeyd edək ki, Azərbaycan və Rusiya prezidentləri İlham Əliyevlə Dmitri Medvedevin təşəbbüsü ilə keçirilən forum bu gün də davam edəcək. Forumun 7 paneldə iclasları keçiriləcək. Forumun yekununda Bəyannamə qəbul ediləcək.

İlham Əliyev Rusiya PA-nın rəhbəri Sergey Narışkini qəbul edib

Prezident İlham Əliyev oktyabrın 10-da Rusiya Federasiyası Prezidenti Administrasiyasının rəhbəri Sergey Narışkini qəbul edib (AzərTAc). Görüşdə Azərbaycan və Rusiya tərəfindən əsası qoyulan Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun əhəmiyyəti qeyd olunub, bu tədbirin beynəlxalq əməkdaşlığın genişlənməsi, xalqların və ölkələrin bir-birinə daha da yaxınlaşması işinə xidmət edəcəyi vurğulanıb.

Görüşdə, həmçinin Azərbaycanla Rusiya arasında ikitərəfli münasibətlərin müxtəlif sahələrdə uğurla inkişaf etdiyi məmnunluqla qeyd edilib, əlaqələrimizin bundan sonra da genişlənəcəyinə əminlik ifadə olunub.

F.HÜSEYNZADƏ

Paritet.-2011.-11-12 oktyabr.-S.3.