Türkiyədə yaşayan azərbaycanlıların I Qurultayı keçiriləcək

Ayxan Dəmirçi: ”Diaspor işində birgə fəaliyyət əsasdır”

Bu gün Avropanın bir sıra şəhərlərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporları arasında fəaliyyətinin genişliyi, çoxşaxəliliyi və intensivliyi ilə fəqlənən təşkilatlarımızın da sayı çoxluq təşkil edir. Uzun illərdir ki, Belçikada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Belçika Dostluq Cəmiyyəti(ABDC) də bu təşkilatlar sırasındadır. ABDC-nin sədri, aktiv şəkildə diaspor fəaliyyəti ilə məşğul olan Ayxan Dəmirçi bizimlə söhbətində Azərbaycan diasporlarının ictimai -siyasi fəallığı haqqında bəhs etdi.

-Avropadakı Azərbaycan diaspor təşkilatlarının ümumilikdə fəaliyyətində aktivlik yüksək səviyyədədir. Ancaq bu təşkilatlarımız ayrı-ayrılıqda çalışdıqları üçün fəaliyyətləri ictimaiyyətdə çox da səs -səda yaratmır. Bu səbəbdən də diaspor işində birgə fəaliyyət əsasdır. Artıq biz bu birliyi yaratmaq üçün bir sıra maraqlı layihələr icra edirik. Məsələn, İzmir Mədəniyyət Mərkəzi (İMM) ilə birgə layihə kimi Türkiyədə yaşayan azərbaycanlıların I Qurultayını keçirəcəyik. Onu da qeyd edim ki, biz birdən -birə bu qurultayı keçirməyi qərara almadıq. Türkiyə, Azərbaycan üçün birliyin və həmrəyliyin əsas olduğunun vacibliyini düşünərək bu birlik qurultayını həyata keçirməyə qərar vermişik. Sevindirici hal odur ki, bu gün ətrafımızda dəyərli dost və qardaşlarımız var, onların dəstəyi ilə bu qurultayı keçirməyi qərara aldıq. Diasporumuzun güclənməsi üçün ilk görəcəyimiz iş aradakı bütün ayrılıqları, bölünmələri aradan qaldıraraq birliyimizi hər zaman qoruyub saxlamaqdır. Hamımız həmrəy olaraq Azərbaycan üçün çalışmalıyıq. Dövlət qurumları, diaspor təşkilatları olaraq daha aktiv çalışmalı, daima qarşılıqlı dialoq qurulmalı və güclü azərbaycanlı diasporu yaradılmalıdır. Bir məsələni də xüsusi olaraq vurğulayım ki, diaspor təşkilatlarının Azərbaycanın təbliği istiqamətində həyata keçirəcəyi beynəlxalq layihələri dövlət adamları və iş adamları dəstəkləməlidir.

-Belçikada Azərbaycan diasporunun mövqeyi necədir, orada güclü bir diaspor təşkilatımız varmı?

- Səmimi olaraq qeyd edim ki, Belçikada çoxda güclü təşkilatımız yoxdur. Güclü olmaq üçün maddi və mənəvi baxımdan geniş imkanlara sahib olmaq lazımdır. Bu cür imkanlar da bizlərdə çox olmadığına görə güclü sayılmırıq. Bu cür dəstəyin olmaması da bizim fəaliyyətimizi məhdudlaşdırır, gücümüzü azaldır və həyata keçirəcəyimiz layihələrin icra olunmasına mane olur. Ancaq öz imkanlarımız daxilində nələrsə etməyə çalışırıq.

-Belçikada azərbaycanlılarla bağlı hər hansı bir mətbu orqan varmı?

- Belçikada yaşayan azərbaycanlıların sayı o qədər də çox deyil , həmçinin toplu olaraq eyni bölgələrdə yaşamırlar. Bu səbəbdən də qəzet, telekanal və radiomuz yoxdur. Ancaq Belçikada nəşr edilən türk qəzetləri və həmin mətbu orqanlarda çalışan türk jurnalistləri tərəfindən Azərbaycanla bağlı məqalələr nəşr edilir və yayımlanır. Bu sırada “Yeni habər”, “Gündem”, “Belçika habər” və başqa bir sıra qəzet və jurnalların adını çəkmək olar. Bundan başqa Almaniyada yayımlanan Avropa türk kanalına mütəmadi olaraq dəvət olunuruq və Azərbaycanla bağlı müvafiq məlumatları veririk. Onu da xüsusi olaraq vurğulayım ki, keçən il sözügedən kanalda Xocalı soyqırımı ilə bağlı məlumatlar verdik.

-Bəs, ABDC-nin internet saytı varmı?

- Hazırda internet saytımız üzərində işlər davam etdirilir. Bilirsiniz bu gün saytlarda fransız dilində Azərbaycanla bağlı məlumatlar var. Ancaq flaman dilində isə demək olar ki, Azərbaycanla bağlı məlumat yoxdur. Bunun üçün də istifadəyə verəcəyimiz saytda flaman dilində gündəlik məsələlərlə yanaşı, Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti, iqtisadiyyatı ilə də bağlı yazılar yerləşdirəcəyik. Bu məlumatların bu qeyd etdiyim dilə tərcümə olunmasına müəyyən müddət vaxt ayırmalıyıq. Ancaq bu il saytımızı istifadəyə verəcəyik.

- Belçikada təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin diaspor işində fəallığı necədir və təşkilatınızın gənc üzvü varmı?

- Qeyd etdiyim kimi Belçikada çoxlu sayda azərbaycanlı yaşamadığı üçün gənclərimiz çox deyil. Yəni bu gün Belçikada təhsil alan bir neçə azərbaycanlı gənc var. Keçirdiyimiz tədbirlərimizə gənclərimizi dəvət edirik və onların bu sahədə fəal olmasına çalışırıq.

-Azərbaycanla Belçika arasında iqtisadi, siyasi və mədəni əlaqələr hansı səviyyədədir?

- Mən bu məsələyə bir müşahidəçi olaraq cavab verə bilərəm. Azərbaycan dövləti və onun müvafiq təşkilatları iki ölkə arasındakı əlaqələrin dərinləşməsi üçün lazımi tədbirlər icra edirlər. Son illərdə bu sahədə irəliləyişlərində olduğu müşahidə edilir. Məlumat üçün bildirim ki, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev 2009-cu ildə Belçikaya səfəri zamanı bu ölkənin baş naziri ilə görüşüb və bir sıra müvafiq qərarlar qəbul olunmuşdur. Ötən ilsə Azərbaycanın bir sıra şəhərlərinin və regionlarının icra başçıları Belçikaya səfərləri zamanı Valoniya və Flamandiya bölgələrində mühüm görüşlər keçirmişdilər. Flamandiya bölgəsində görüşlər zamanı Azərbaycan nümayəndə heyətini Azərbaycanın Belçikadakı diaspor rəhbəri kimi mən müşayiət etdim. İnanıram ki, gələcək illərdə iki ölkə arasında əlaqələr daha da inkişaf edəcək və bir sıra irəliləyişlər olacaq.

-Tariximizin və mədəniyyətimizin təbliği istiqamətində hansı işləri görürsünüz?

- İlk əvvəl onu xatırladım ki, 20 Yanvar faciəsi -hadisələri başlayanda Belçikada yaşayan azərbaycanlılar və türklər böyük mitinqlər edərək rusların törətmiş olduğu qırğına etiraz edərək, hər zaman Azərbaycanın yanında olduğumuzu bəyan etmişdik. Fikrimcə 20 Yanvar faciəsi qanlı tarixlə birlikdə həm də qəhrəmanlıq tariximizdir. Belə ki, şəhidlərimizin qanı bahasına olsa da Azərbaycan müstəqilliyinə qovuşdu. Təbii ki, bizdə hər il Azərbaycanın Brüsseldəki Səfirliyi ilə birlikdə 20 Yanvar faciəsinin anım mərasimini keçiririk. Bundan başqa Xocalı soyqırımı və 31 Mart soyqırımı ilə bağlı Belçikada müxtəlif adda tədbirlər keçiririk. Reallaşdırdığımız mitinq və konfranslarda belçikalılara və Belçikada yaşayan xalqlara broşür və bu faciələrlə bağlı olaraq müxtəlif məlumatların yer aldığı kitabçalar paylayırıq. Ən son olaraq 2010-cu ildə “Xocalıya ədalət” kampaniyası çərçivəsində digər diaspor təşkilatlarımızla birlikdə Brüsselin məşhur prospektlərində yürüşlər təşkil etmişdik. Eyni zamanda Avropa təşkilatlarının rəhbərlərinə və avropalı və belçikalı millət vəkillərinə etiraz məktubları göndərmişdik.

2010-cu ildə ABDC olaraq 20 Yanvar faciəsində həlak olan soydaşlarımızla bağlı anım mərasimi keçirmişik. Xocalı soyqırımı ilə bağlı mitinq təşkil etmişdik. Belçikadakı erməni səfirliyinə, Avropa parlamentinin rəhbərlərinə və İnsan Haqları Məhkəməsinə Qarabağ işğalı ilə bağlı məktublar göndərilmişdi. Bundan başqa Avropada ayrıca yayımlanan Avropa televiziyasında cəmiyyət rəhbəri olaraq Qarabağ işğalı ilə bağlı proqramların yayımlanmasına nail olmuşuq.

Bundan başqa təntənəli şəkildə Novruz bayramını qeyd etmişik. Belçikaya Azərbaycanın bir sıra şəhər və regionlarının icra hakimiyyətlərinin iştirakı ilə toplantı keçirmişik. Həmçinin Əsmayə Cavdovanın başçılıq etdiyi və Azərbaycanda fəaliyyət göstərən Ziyalı Qadınlar Dərnəyinin idarə heyəti ilə görüşümüz olub. 28 May Respublika Günü ilə bağlı futbol turniri təşkil etmişdik. Belçikadakı səfirliyimizin dəstəyi ilə burda Azərbaycanın “Qartallar” folklor qrupunun çıxışını təşkil etmişdik. Bundan başqa Azərbaycan poeziyasını Belçikada tanıtmaq məqsədiylə, səfirliyimizin dəstəyi ilə poeziya axşamı keçirtdik.

Ümumiyyətlə, qeyd edim ki, Azərbaycan mədəniyyətinin Belçikada tanıdılması ilə əlaqədar bir sıra tədbirlər həyata keçiririk. Məsələn, bu tədbirlər sırasında Novruz bayramı şənliyi, qədim kökləri olan folklor nümunələrimizlə bağlı, bundan başqa Respublika Günü ilə bağlı tədbir keçiririk. Poeziya gecələri keçiririk. Bu tədbirlərimizdə hər zaman Azərbaycanın milli mətbəxinin nümunələrini təqdim edirik, eyni zamanda iştirakçılara Azərbaycan mədəniyyəti haqqında broşürlər veririk.

- Belçikada erməni diasporunun gücü hansı səviyyədir?

- Dünyanın bir çox yerlərində olduğu kimi Belçikada da erməni diasporu var və güclü fəaliyyət göstərir. Bunun da əsas səbəbi məlum olduğu kimi onların ABŞ-a və Avropaya daha əvvəlcədən gəlməsi idi. Onlar artıq bu cəmiyyətə inteqrə olunub və müəyyən mövqe tutublar. Bu səbəbdən də xüsusi olaraq vurğulayım ki, Azərbaycan diasporu gənc olsa da son illərdə erməni diasporuna və onların uydurduğu yalanlara qarşı gücünü ortaya qoya bilər və hətta daha güclü addımlar ata bilər.

- ABDC-nin binası varmı?

-Hazırda binamız yoxdur. Buna səbəb də maliyyə imkanlarımızın az olmasıdır. Amma indi fəaliyyətimizi bizə yaxın olan dost və qardaşlarımızın ofisində davam etdiririk.

Günay ƏLIYEVA

Paritet.- 2011.- 27-28 yanvar.- S. 8.