Yeni İttifaqda kinomuzda xüsusi xidmətləri olan insanların təmsil olunması ona inamı daha da artırır”

Mehriban Əfəndi: “Onların hər biri ayrı-ayrılıqda Azərbaycan kinosuna öz dəyərli töhfələrini veriblər”

1984-88-ci illərdə Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Akademiyasında, 1989-1991-ci illərdə Moskva “Soyuzfilm”in animasiya məktəbində təhsil alıb. 1991-ci ildən “Azərbaycanfilm”də istehsal olunan cizgi filmlərində qrafik-animator, bədii filmlərdə: “Otel otağı”, “Özgə vaxt”, “Kənar adamlar”, “Qırmızı qatar”, “Qara ney”, “Məkanın melodiyası”, “Absurdistan” və s. filmlərində geyim üzrə rəssam kimi çalışıb. Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, Azərbaycan Dizaynerlər İttifaqının üzvüdür. Əsərləri Azərbaycanda və xarici ölkələrin qalereyalarında nümayiş etdirilib. 2010-cu ildə Bolqarıstanda keçirilən “Radiance” müsabiqəsinin iştirakçısı olan 22 ölkədən 123 rəssam arasında qalib elan olunub. O, Avropa və Amerika ölkələrində təşkil olunan bir sıra qrup sərgilərinin iştirakçısı olmaqdan savayı, Avstraliya və Amerikada fərdi sərgilərini açıb. Bu yaxınlarda ABŞ-ın Nyu-York ştatının məşhur Brodvey küçəsində “Art Takes Times Square” layihəsi çərçivəsində reklam lövhələrinin yerində nümayiş olunan rəsm əsərlərinin sərgisində onun “Mirvari ulduz” əsəri də iştirak edirdi. O, bu sərgiyə internet vasitəsilə iki milyondan artıq iştirakçı arasından seçilib. Oktyabr ayında isə o Portuqaliyada tarix muzeyində öz əsərlərini nümayiş etdirəcək. Sonda onu da bildirək ki, o, bu yaxınlarda Jurnalist Həmkarlar İttifaqının media prizinə də layiq görülüb. Həmsöhbətim C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının əlbəsələr şöbəsinin rəhbəri, dünyaca məşhur rəssam Mehriban Əfəndidir.

“Kino mənə yad sahə deyil”

- “Əzimzadə”də dördillik təhsili başa çatdırmamış, artıq üçüncü kursda “Soyuzmultfilm”in ikiillik kurslarında oxumaq üçün seçilən on nəfərdən biri də mən oldum. Müəllimimiz Arsentyev deyirdi ki, sənin öz yolun var. Həmin on nəfər indi dünyanın bir çox ölkələrinin studiyalarında peşəkar multiplikasiyaçı kimi çalışır. Mənim üçün də belə bir imkan yaranmışdı - elə “Soyuzmultfilmin” kurslarında oxuduğum illərdə “Disney” studiyasından təklif almışdım. Təhsilimi bitirəndən sonra kinoda bir neçə işim oldu.

Kino mənə yad sahə deyil - Əlisəttar Atakişiyev babamın bibisi oğlu olduğu üçün bu sənətlə nisbətən daha yaxından tanışlığım uşaq vaxtlarımda olub. Kino rəssamı kimi ilk işim Fərid Hümbətovun “Kənar adamlar” filmində oldu. Sonra Hafiz Fətullayevin baş rəssam olduğu Gülbəniz Əzimzadənin “Sənin oduna yanaram” filminə dəvət olundum. Həmin filmdə birgə işləməyimizin sayəsində Hafiz Fətullayev məni “Özbəkfilm”də çəkilən “Qırmızı qatar” filminin yaradıcı heyətinə təqdim etdi. O filmə böyük vəsait qoyulmuşdu, süjeti qeyri-standart ssenari üzrə inkişaf edirdi, çox böyük uğur qazana bilərdi. Hətta hələ çəkiliş prosesi bitməmiş bir neçə beynəlxalq kinofestivala dəvət də almışdı. Amma xronometrajı uzandığı üçün filmin kinematoqrafik keyfiyyətləri uduzdu. Bununla belə, mənim üçün bu filmdə işləmək bir çox cəhətlərdən uğurlu oldu. Bu illər ərzində çox filmlərdə işləmişəm, amma sonuncu işim Oktay Mir-Qasımın rejissorluğu ilə çəkilən “Qisas almadan ölmə” filmi olub.

“Biz dünya kinosu ilə ayaqlaşmalıyıq”

- Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqının yaradılmasını çox yüksək qiymətləndirirəm. Bu İttifaq kino adamlarının hərəkətə gəlməsinə lazımi şərait yaradacaq. Sevinə-sevinə yeni İttifaqa üzv ola bilərəm. Kino sahəsində nə qədər belə təşkilatlar, yəni işini görə biləcək təşkilatlar yaransa, bir o qədər kinomuzun inkişafına xidmət edəcək. Ondan başqa yaradılan İttifaqda kinomuzda xüsusi xidmətləri olan insanların təmsil olunması ona inamı daha da artırır. Çünki onların hər biri ayrı-ayrılıqda Azərbaycan kinosuna öz dəyərli töhfələrini veriblər. Mən şəxsi narazılıqları olmasının tərəfdarı deyiləm, amma iş xətrinə narazılıqların olması normaldır. Ümumiyyətlə, kinomuzda bu gün böyük inkişaf var. Ölkə Prezidentinin əmri ilə kinostudiya yenidən təmir olunur. Bu faktın özü çox sevindiricidir. Hər il çəkilən filmlərin sayı artır. Kinostudiyaya direktor təyin olunan Müşfiq Hətəmov gəncdir və onun seçdiyi yol çox düzgündür. O, Avropa kino şirkətləri ilə əlaqələr qurmaq, kinomuzu qlobal müstəviyə çıxarmaq üçün əlindən gələni edir. Biz dünya kinosu ilə ayaqlaşmalıyıq. Hesab edirəm ki, kinoda çalışan hər bir kəs öz üzərində nə qədər çox işləsə, kinomuz bundan ancaq udacaq.

“İndi qadın rəssamları inkişafa aparan yol daha genişdir”

- Mən əsərlərimi Qərb məktəbini sevib, bu istiqamətdə dərs alan, ancaq Azərbaycanın günəşini, enerjisini, rənglərini, simvollarını əks etdirərək yaradıram. Mənim yaradıcılığımdakı mistika Allahın qüvvəsidir, o mənim ağlımın bəhrəsi deyil. Mən sadəcə rəssamlığın incəliklərini, onun nəzəriyyəsini, mənə öyrədilənləri öyrənə bilərəm. Çalışıram ki, bütün əsərlərim təhtəlşüurən, vəhylə yaransın. 5 yaşından başlayaraq mən qəribə hisslər keçirmişəm. Özümün, kainatın yaranışını hiss etmişəm. Bütün insanların Allahın nəzərləri altında olmasını anlamışam. Bu dünyadan ayrılıb, gözəgörünməz bir aləmdən informasiya alırdım. Və birdən-birə şəkillər çəkməyə başladım. Rəssamlıq məktəbinə daxil olandan sonra müəllimlərimin məsləhətinə görə bir müddət çəkməyi dayandırdım, öyrənməyə başladım. Amma adi rəssamlıq mənə heç maraqlı gəlmədi. Ondan sonra hər şeyi Allahın hüzuruna təslim etdim. Qəribə yuxular görürdüm, qeyri-adi hadisələrlə qarşılaşırdım və bütün olanları heç cür reallıqla uzlaşdıra bilməzdim. Bilirəm ki, əsərlərim böyük qüvvəyə malikdir və insanlara pozitiv enerji aşılayıb, xoşbəxtlik gətirir. Hər bir əsəri işləmək zərgər işidir. Bəzən aylarla bir əsər üzərində işləyirəm.

Bilirsiniz, indi qadın rəssamları inkişafa aparan yol daha genişdir. Əslində Azərbaycanda qadın rəssamlar nəslinin vüsət qazanmasına böyük zəmin var - bizdə tikmə işinin ən müxtəlif növlərinin inkişaf etməsini nəzərdən qaçırmaq olmaz. Elə bu zəmin Azərbaycan qadınının rəssamlıqla peşəkar şəkildə məşğul olmasını qeyri-məqbul saymağın əksini göstərir. Çünki bizim qadınlar tarix boyu incə zövqə, gözəl əl qabiliyyətinə, işgüzarlıq kimi keyfiyyətlərə malik olublar. XIX əsrin sonları, XX əsrin əvvəllərində qızların kütləvi şəkildə təhsil almasına şərait yaranması isə klassik rəssamlıq məktəbinin Azərbaycan qadınlarından da ibarət olan nəslini yetişdirdi. Vəcihə Səmədova, Maral Rəhmanzadə kimi ustadlarımız meydana gəldi. Bəli, qadının həm ömür-gün yoldaşı, həm ana, həm də rəssam olması heç də asan deyil. Mənə də həmişə deyirdilər ki, ailə qursan, sənin üçün çətin olacaq. Məncə, məsələ kişi və ya qadın olmaqda yox, şəxsiyyət olmaqdadır. Məgər yaradıcı potensialını üzə çıxarmaq üçün istədiyi durumu, ovqatı tapmayan kişi rəssamlar azdır? Axı, sənət adamı olmaq üçün təkcə istedad kifayət etmir, mütləq öz üzərində də işləməlisən.

Nərmin MURADOVA

Paritet.-2012.-10-11 iyul.-S.14.