Gənclərin diaspor fəaliyyətində rolu artıb

Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı gənclərlə iş sahəsində uğurlu layihələr həyata keçirilir

Azərbaycan diasporunun fəaliyyətində əsas hərəkətverici qüvvəni gənclər təşkil edir. Hazırda Azərbaycan dövləti tərəfindən xaricdə təhsil almaq üçün göndərilən minlərlə gənc Vətənin təbliğində, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında mühüm rol oynayır. Lakin gənc nəslin istiqamətləndirilməsi ən vacib məsələlərdəndir ki, son illər bu istiqamətdə mühüm addımlar atılmaqdadır. Belə ki, xaricdə yaşayan azərbaycanlı gənclərin təşkilatlanması, Azərbaycan dövləti tərəfindən dəstəyin verilməsi, bu dəstək hesabına yeni diaspor təşkilatlarının, dərnəklərin yaradılması və gənclər vasitəsilə dünya ictimaiyyətinə ölkəmiz haqqında məlumatların çatdırılması prosesi sürətlənib. Bu işdə dövlət siyasətini həyata keçirən qurumlardan olan Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin (DİDK) yardımı ilə son bir neçə il ərzində azərbaycanlı gənclər yaşadıqları ölkələrdə mütəşəkkil formada təşkilatlanıblar. DİDK tərəfindən 2011-ci ilin iyun ayının 5-də Bakıda keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayı münasibətilə nəşr olunan “Qurultaya Hesabat” kitabında bununla bağlı həyata keçirilən işlər öz əksini tapıb. Kitabda xüsusilə diqqətə çatdırılır ki, bu müddət ərzində gənclərin diaspor fəaliyyətində rolu əhəmiyyətli şəkildə artıb.

Avropa və Amerikada yeni gənclər təşkilatı yaradılıb

Belə ki, 2006-cı ildə keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayından sonrakı dövrü əhatə edən kitabda göstərilir ki, 2006-cı ilin fevral ayının 15-də Riqada “Azəri” Azərbaycanlı Gənclər Mərkəzi yaradılıb. Mərkəzin əsas məqsədi Azərbaycan gənclərinin Latviya cəmiyyətinə inteqrasiyasını təmin etmək və Latviya xalqını Azərbaycan mədəniyyəti, dili, tarixi və adət-ənənələri ilə tanış etməkdir. Hazırda fəaliyyətini davam etdirən mərkəz məqsədi ətrafında əhəmiyyətli işlər görür. Bununla yanaşı, həmin il Benilküs azərbaycanlı gənclərinin Koordinasiya Şurası yaradılıb ki, burada da əsas məqsəd dünyaya Azərbaycan həqiqətlərinin çatdırılması, Qarabağ probleminə dair Avropada obyektiv rəy formalaşdırmaq və beynəlxalq təşkilatların diqqətini Azərbaycan ərazilərinin işğal edilməsi faktına yönəltməkdir. Avqust ayında isə, Bakıda xarici ölkələrdə təhsil alan tələbələrin VI forumu keçirildi. Əsas yay tətilində Vətənə dönən gənclər forumda Azərbaycanın təbliği məqsədilə həyata keçirdikləri işlər barədə məlumat verərək, qarşıda görmək istədikləri işlərdən danışıblar. Gənclərimizin təbliğat işlərini necə həyata keçirmələri, fəaliyyətlərini hansı istiqamətlərdə qurmaları barədə tövsiyələr verilib. Həmçinin, komitə tərəfindən lazımi vəsaitlərlə də təmin edilən gənclər birgə mübarizənin necə aparılması ətrafında müzakirələr aparıblar. 2006-cı ildə Avropada daha bir gənclər təşkilatı- Norveç Azərbaycanlıları Gənclər Təşkilatı (NAYO) yaradılıb. Kitabda qeyd olunan məlumatlara görə, NAYO fəaliyyət göstərdiyi ötən müddət ərzində Azərbaycan həqiqətlərinin Avropa ictimaiyyətinə çatdırılması, milli mədəniyyətimizin təbliği ilə bağlı bir sıra önəmli layihələrə imza atıb. Gənclərimizin təşkilatlanması Amerika qitəsində də aparılıb. Belə ki, 2006-cı ilin oktyabr ayında Kaliforniya Amerika Azərbaycanlıları Şurası (KAAŞ) ABŞ-da yaşayan azərbaycanlı gənclərin ilk forumunu keçirib. Forumda diasporun təşkilatlanması, ABŞ-ın qanunverici orqanları ilə əlaqələrin möhkəmləndirilməsi, həmçinin Azərbaycanın regionda rolu və mövcud iqtisadi potensial durumu müzakirə edilib, gənclərin lobbiçilik işinə yardım məsələləri də müzakirə olunaraq, müəyyən tövsiyələr verilib. Bununla yanaşı, Kanadanın Toronto şəhərinin Ontario və Kvebek vilayətlərində fəaliyyət göstərən 8 təşkilatın - Kvebek Azərbaycanlıları Assosiasiyası, Kanada Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası, Ontario Azərbaycanlıları İcması, Kanada Azərbaycanlıları Əməkdaşlıq Assosiasiyası, Kanada Azərbaycan Ticarət Mərkəzi, həmçinin, Kanadada Azərbaycan Tələbələri Cəmiyyəti, Kanada Azərbaycan Qadınları Assosiasiyası və Kanada Azərbaycan Gənclər Assosiasiyasının geniş tərkibdə toplantısı keçirilib. Toplantıda diaspor təşkilatlarının və Kanadadakı azərbaycanlı gənclərin birgə fəaliyyəti, Vətənin təbliğinə digər gənclərin də cəlb edilməsi, o cümlədən, gənc nəslin assimilyasiya prosesində milli kimliklərinin itirilməməsi məsələsi müzakirə olunub. Qarşıda duran vəzifələrin birgə həyata keçirilməsi qərarı verilib. Sonda isə, Kanada Azərbaycan Assosiasiyaları Assambleyası (KAAA) yaradılıb.

Gənclər Azərbaycan həqiqətlərinin yayılması istiqamətində işləyirlər

Kitabda qeyd olunur ki, 2006-cı ildə gənclərin təşkilatlanması istiqamətində aparılan iş 2007-ci ildə də davam edib. Belə ki, Vyana şəhərində Avstriya-Azərbaycan Akademik Birliyinin təşəbbüsü və Avropa Komissiyasının dəstəyi ilə keçirilən gənclər proqramında Portuqaliya, Slovakiya, Almaniya, Türkiyə və Azərbaycan gənclər təşkilatlarının nümayəndələri iştirak ediblər. Proqram çərçivəsində azərbaycanlı gənclər Vətənimiz haqqında digər ölkə gənclərini məlumatlandırıblar. Eyni zamanda, Avstriya Xarici Siyasət məsələləri üzrə akademik forumla birlikdə “Azərbaycan gecəsi” də təşkil edilib. Gecədə Azərbaycanın milli mətbəxindən, mədəniyyətindən, musiqisindən elementlər nümayiş olunub. Tariximizlə bağlı məlumatlar iştirakçıların diqqətinə çatdırılıb. Həmçinin, Dağlıq Qarabağ münaqişəsində Azərbaycanın haqlı mövqeyi, işğal olunmuş torpaqlarımız haqqında ətraflı məlumatlar verilib. Aprelin 10-da isə, Avropa Şurasının mərkəzi binasında Strasburqda təhsil alan Azərbaycanlı Tələbələrin Birinci Forumu keçirilib. Forumda azərbaycanlı gənclərin diaspor quruculuğu işində iştirakı, xalqımızın tarixi və müasir həyatı ilə bağlı həqiqətlərin Fransa ictimaiyyətinə çatdırılması, soydaşlarımızın ictimai-siyasi fəallığının artırılması sahəsində qarşıda duran vəzifələr ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb. 2007-ci ildə Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin qəbul edilmiş fəaliyyət proqramında gənclərin diaspor quruculuğu işində iştirakının keyfiyyətcə daha yüksək səviyyədə təmin olunması məsələsinə xüsusi diqqət yetirilib. Belə ki, sənəddə Avropada təhsil alan azərbaycanlı gənclərin I forumunun təşkili, Avropadakı Azərbaycanlı Gənclərin Koordinasiya Şurasının yaradılması, onların digər türkdilli xalqların gənclər təşkilatları ilə əlaqələrinin inkişafına dair bir sıra müddəalar öz əksini tapıb. Noyabr ayında isə, Böyük Britaniyada daha bir cəmiyyət təsis edilib. Belə ki, Londonda fəaliyyət göstərən Azərbaycanlı Gənclər Klubunun təsis etdiyi “Sara Xatun” Qadın Cəmiyyətinin ilk toplantısı keçirilib. Toplantıda qurumun fəaliyyət planı müzakirə olunub, “Sara Xatun” Qadınlar Cəmiyyətinin genişlənərək Avropada digər dövlətləri də əhatə etməsi istiqamətində davamlı iş aparılması qərara alınıb. 2008-ci il fevralın 27-də isə, “Azəri-Çex” Cəmiyyətinin, eləcə də, Çexiyada təhsil alan tələbə və gənclərin təşəbbüsü ilə Çexiya-Azərbaycan Tələbə və Gənclər Birliyi adlı təşkilat təsis edilib. Təşkilatın məqsədi Çexiyada təhsil alan azərbaycanlı gəncləri və tələbələri diaspor quruculuğu işinə cəlb etmək, Azərbaycan həqiqətlərinin yerli ictimaiyyətə çatdırılması istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirməkdir. Təşkilat üzvləri Yunanıstana səfər zamanı bu məsələlərin həyata keçirilməsi istiqamətində təbliğat işləri aparıblar. Belə ki, Yunanıstan parlamentinin gündəlik iş fəaliyyəti, tarixi, strukturu, deputatların sayı və ölkənin idarəçiliyi ilə tanışlıq xarakteri daşıyan səfərdə azərbaycanlı gənclər ölkəmiz haqqında yunan ictimaiyyətinə ətraflı məlumatlar veriblər. Həmçinin görüşdükləri yunan deputatları, dövlət orqanlarının nümayəndələrinə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və Azərbaycanın ermənilər tərəfindən işğal edilmiş torpaqları haqqında informasiya çatdırıblar. Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzində bu ölkədəki diplomatik korpusların və beynəlxalq təşkilatların nümayəndələrinin də iştirakı ilə, “Azərbaycan gecəsi” təşkil edilib. İştirakçılara Azərbaycanın milli mətbəxi, musiqisi, tarixi ilə bağlı məlumatlar verilib.

Xaricdə yaşayan azərbaycanlı gənclərin təşkilatlanması, diaspor fəaliyyətinə cəlb edilməsi istiqamətində işlər 2008-ci ildə həm DİDK, həm də xaricdə fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları tərəfindən uğurla aparılıb. Bu ildə bir sıra gənclər təşkilatlarının əsası qoyularaq, Azərbaycanın diaspor ordusuna cəlb ediliblər.

2009-cu ildə gənclərin təşkilatlandırılmasında əsaslı dönüş oldu

2009-cu ildə isə, diaspor fəaliyyətində gənclərin bu işə cəlb edilməsi istiqamətində əsaslı dönüş baş verib ki, bu da Heydər Əliyev Fondunun Rusiya təmsilçiliyinin rəhbəri Leyla xanım Əliyevanın rəhbərliyi ilə Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatının (AMOR) yaradılmasıdır. Bu təşkilatın özü birbaşa olaraq Rusiyadakı gənclərimizi diaspor işinə cəlb edərək, onları Azərbaycan naminə ümumi işə qoşub. Təşkilatın Azərbaycanın təbliği istiqamətində fəaliyyət spektri isə, olduqca genişdir və bu fəaliyyət hazırda da aparılmaqdadır. Bununla yanaşı, gənclərin dövlətçilik, milli vətənpərvərlik ruhunda yetişdirilməsi məqsədilə, “Uğur” Gənclərin maarifləndirilməsi İctimai Birliyinin müraciəti əsasında “Ümummilli lider Heydər Əliyevin irsini öyrənək” adlı layihə çərçivəsində DİDK-də “Ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında xaricdə diasporun yaradılması” və “DİDK ilə əyani tanışlıq” mövzularında Azərbaycanın nüfuzlu universitetlərində təhsil alan bir qrup tələbə ilə görüş keçirilib. Görüşdə diaspor quruculuğu siyasətinin mahiyyəti və məqsədləri, bu sahədə qarşıda duran vəzifələr, xaricdəki diaspor təşkilatları ilə əlaqələrin qurulması barədə iştirakçılara ətraflı məlumat verilib, müvafiq ədəbiyyatlar təqdim edilib. Martın 21-də Koreya Respublikasında təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin təşkilatlanması, soydaşlarımız arasında milli birliyin və həmrəyliyin möhkəmləndirilməsi, Azərbaycan xalqının tarixi, müasir həyatı, sosial-iqtisadi inkişaf səviyyəsi, mədəniyyəti ilə bağlı məlumatların Koreya ictimaiyyətinə çatdırılmasını qarşısına məqsəd qoyan Azərbaycan-Koreya Tələbə Təşkilatının əsası qoyulub. Təşkilata rəmzi olaraq Azərbaycan xalqının milli xüsusiyyətlərini özündə əks etdirən “BUTA” adı verilib. Təşkilat Azərbaycan mədəniyyətini, mətbəxini, tarixini, işğal edilmiş torpaqları ilə bağlı bu gün də uğurla Koreya ictimaiyyətinə çatdırmaqdadır. Bununla yanaşı, 2009-cu ildə Almaniyada Azərbaycanlı Tələbələr və Elmi İşçilər Birliyi təsis edilib. Birliyin məqsədi Almaniyada yaşayan və təhsil alan azərbaycanlı gəncləri birləşdirmək və onlarla birgə layihələr həyata keçirməkdir. Hazırda birliyin Almaniyanın bir neçə şəhərində bölmələri fəaliyyət göstərir. 2010-cu il aprelin 12-də isə, Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresinin Dneprpetrovsk vilayət təşkilatının təşəbbüsü ilə bu şəhərdə Ukraynada yaşayan Azərbaycanlı Gənclərin I Forumu keçirilib. Forumda Ukraynada yaşayan Azərbaycanlı Gənclərin Əlaqələndirmə Şurası yaradılıb. Forum aprelin 24-ü Ukraynada yaşayan Azərbaycanlı Gənclərin Həmrəylik Günü kimi qeyd olunması ilə bağlı qərar verib.

Eyni zamanda, Azərbaycan Prezidentinin 2005-ci ildə 30 avqust tarixində imzaladığı sərəncamla təsdiq edilən “Azərbaycan Gəncliyi Dövlət Proqramı”na uyğun olaraq 2010-cu il noyabr ayının 27-28-də Almaniyanın Frankfurt şəhərində Dünya Azərbaycanlıları Gənclərinin I konqresi keçirilib. Konqresdə Vətənlə əlaqələrin qurulması, gənclərin birgə fəaliyyəti, Avropadakı azərbaycanlı gənclərin diaspor işinə cəlb edilməsi və bir sıra məsələlər müzakirə olunub. Həmçinin bir neçə mühüm sənədlər də qəbul edilib. Belə ki, Konqres tərəfindən Qətnamə, Prezident İlham Əliyevə müraciət, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin parlamentlərinə, dövlət və hökumət başçılarına müraciət qəbul edilib. Bundan başqa, dünyadakı azərbaycanlı gəncləri azərbaycançılıq ətrafında birləşdirmək, diaspor fəaliyyətinə cəlb etmək məqsədilə Dünya Azərbaycanlı Gənclər Birliyinin yaradılması qərarı verilib. Qeyd edək ki, 2012-ci ilin mart ayının 12-də Bakıda keçirilən qurultayda Dünya Azərbaycanlı Gənclər Birliyi təsis edilib.

2010-cu ildə Koreyada fəaliyyət göstərən “BUTA” gənclər birliyinin təşəbbüsü ilə, bu ölkənin Xarici Dillər Universitetində “BUTA” Azərbaycan mədəniyyət dərnəyi təsis edilib. Dərnək universitet tələbələrinə Azərbaycanla bağlı məlumatlar çatdırmaqla yanaşı, “Azərbaycan dili” kursları da təşkil edərək, koreyalı tələbələrə Azərbaycan dilini də tədris edir. 2011-ci ildə isə, daha bir diaspor təşkilatı Böyük Britaniyada yaradılıb. Belə ki, Liverpul şəhərində tələbələrin dəstəyi ilə Liverpul Azərbaycan Cəmiyyəti (LAC) fəaliyyətə başlayıb ki, cəmiyyətin əsas məqsədlərindən biri də bu ölkədə təhsil alan və yaşayan azərbaycanlı gəncləri Vətənin təbliği, Azərbaycan həqiqətlərinin yayılması işinə cəlb etməkdir. DİDK tərəfindən artıq fəaliyyətə başlayaraq, dünyanın müxtəlif ölkələrində Azərbaycanı təmsil edən gənclər təşkilatlarının fəaliyyətinə dəstək verilir. “Qurultaya Hesabat” kitabında göstərilir ki, ötən müddət ərzində xaricdə yaşayan azərbaycanlı gənclərlə iş sahəsində, onların diaspor fəaliyyətinə cəlb edilmələri, təşkilatlanmaları istiqamətində uğurlu layihələr həyata keçirilib.

Asif NƏRİMANLI

Paritet.-2012.-14-18 iyun.-S.13.