“Azərbaycan üçün nəsə etməklə öz taleyimi yaşayıram”

Ayda Əmir Haşimi: “İsveç dilində Xocalı soyqırımına həsr edilmiş internet səhifəmiz fevralın 25-dən yayımlanır”

Bu gün azərbaycanlılar dünyanın 70-dən artıq ölkəsində məskunlaşıblar. Soydaşlarımız bu ölkələrdə müxtəlif sahələrdə çalışmaqla yanaşı, Vətənin təbliği, Azərbaycanın tanıdılması istiqamətində də fəal işlər həyata keçirirlər. Azərbaycan diasporunun əsas dayaq nöqtəsi olan xaricdəki soydaşlarımızın arasındakı gənclərin də rolu xüsusidir. Azərbaycan dövlətinin gənclərə olan diqqəti, xaricdəki gənclərimizdən də yan ötmür. Bunun nəticəsidir ki, dünyanın müxtəlif ölkələrində məskunlaşan, fəaliyyət göstərən soydaşlarımız, o cümlədən, gələcəyimiz hesab edilən gənclər diaspor fəaliyyətini inkişaf etdirməkdə öz töhfələrini verirlər. Belə gənclərimizdən biri də, hazırda İsveçdə yaşayan Ayda Əmir Haşimidir. Biz də “Paritet” qəzeti olaraq, A.Ə.Haşimi ilə İsveçdəki Azərbaycan diasporunun fəaliyyəti, hazırkı durumu, təmsil etdiyi diaspor təşkilatlarının Azərbaycan həqiqətlərinin tanıdılması üçün gördükləri işlərlə bağlı müsahibə apardıq. Müsahibədə A.Ə.Haşimi əvvəlcə özü haqqında məlumat verib:

-1985-ci ilin avqustunda Cənubi Azərbaycanda anadan olmuşam. Atam təbrizli, anam ərdəbillidir. Stokholmda Kral Tibb Universiteti Odontologiya fakültəsini bitirmişəm-ixtisasım diş xəstəliklərinin ilkin müalicəsi və profilaktikasıdır. Hazırda öz ixtisasımda stomatoloji klinikada işləyirəm. Azərbaycan dilindən başqa, İsveç, ingilis, rus, türk və fars dillərini bilirəm. İkinci işim tərcüməçilikdir. 2005-ci ildə “Güney Azərbaycan problemi” adlı isveç dilində kitabım nəşr edilib. Güney Azərbaycan Konqresinin beynəlxalq əlaqələr üzrə, “Qarabağ” Cəmiyyətinin ictimai əlaqələr üzrə, Azərbaycan Federasiyası-İsveçin(AFİ) inteqrasiya işləri üzrə məsul şəxsi və isveçdilli sənədlər katibiyəm.

“Azərbaycan həqiqətlərini İsveç dilində yerli əhali və qurumlara çatdırmağa çalışırıq”

-Hazırda Azərbaycan həqiqətlərinin təbliği, Vətənin tanıdılması istiqamətində fəaliyyət göstərirsiniz. Bu fəaliyyət hansı zərurətdən yarandı?

-Gözümü açandan ailəmizdə Azərbaycanın müqəddəsliyi barədə həmişə eşidirdim, həm anamdan, həm atamdan. Kiçik yaşlarımdan atam əlimdən tutub özü ilə iclaslarına məni də aparırdı. Atamın dostlarının söhbətlərini maraqla dinləyərək, valideynlərimin çəkdikləri əzab-əziyyətlərlə daha yaxından tanış olurdum. Gözəl saz çalan gənc Məhəmmədhüseyn əmimi İran rejimi azərbaycançılıq uğrunda mübarizəsinə görə edam edib. Atam dəfələrcə İran rejimləri tərəfindən həbsə alınaraq, bu gün də izləri qalan vəhşicəsinə işgəncələr alıb. Sürgün həyatımız da elə onun ucbatından olub. Anam müəlliməlik işindən azərbaycançılığına görə çıxardılıb. Ağbirçək Nəcibə nənəmə, dəfələrcə həbsə alınaraq işgəncə edildi-bu işgəncələrə dözməyərək keçən il dünyasını dəyişdi. Azərbaycançılıq yolunda ailəm çox əzab-əziyyətlər çəkdi, həm maddi, həm fiziki-ancaq heç vaxt heyfislənmədilər. Mən onlar üçün Azərbaycanın müqəddəsliyinin güzəştə gedilməyəcək olduğunu gördüm. Onlar, Azərbaycana bəslədikləri sərhədsiz sevgini mənə də aşıladılar və nəticədə Azərbaycan üçün fəaliyyət həyatımın çox ciddi hissəsinə çevrildi. Sadə sözlə desəm-Azərbaycan üçün nəsə etməklə öz taleyimi yaşayıram. Artıq mən də atam kimi, əmim kimi, bu yolda əzab-əziyyətlərlə üzləşirəm, ancaq qətiyyən bundan peşman deyiləm. Bilirəm ki, Vətən uğrunda fəaliyyət o qədər də asan deyil-amma Vətən və xalq sevgisi də başqa aləmdir!

-Yaşadığınız ölkənin ictimaiyyətində Azərbaycanın imici necə formalaşıb?

-Azərbaycanın İsveçdə hazırkı imicinin formalaşma prosesi, Nobel qardaşlarının Azərbaycanda iqtisadi fəaliyyət apardıqları zamandan, Azərbaycan Respublikamız müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra və hətta ondan əvvəllər xüsusilə cənubi azərbaycanlıların İsveçdə apardıqları mədəni fəaliyyətləri ilə yaranmağa başlayıb və gündən-günə inkişaf etməkdədir. Bu imicin müsbət olaraq formalaşması istiqamətində çox işlər görülüb. Bizdən başqa, diaspor fəaliyyətinin günü-gündən inkişafı bir tərəfə, Azərbaycanın iqtisadi inkişafı və çiçəklənməsi İsveçdə də öz əksini tapır. Xüsusilə, “Avroviziya” kimi musiqi sahəsində Azərbaycanın 8-ci, 5-ci, 3-cü və nəhayət 1-ci yer tutması, müsbət imicimizə fövqəladə təkan verib. İsveçdəki Azərbaycan səfirliyi və diasporumuzun fəaliyyətləri, dövlət rəsmilərimizin İsveçə səfərləri, İsveç jurnalistlərinin Azərbaycana səfərləri, hətta müxalifət partiyalarının İsveçə səfərləri nəticəsində Azərbaycanımız barədə İsveç ictimaiyyətinə məlumat yayılmış olur. Səfirliyimizin əlamətdar günlər münasibətilə təşkil etdiyi tədbirlərdə, İsveç elitasının iştirakını görə bilirik. Həmçinin, Azərbaycanımızın musiqi mədəniyyətini yüksək səviyyədə nümayiş etdirən, diaspor qurumlarımızın təşkil etdikləri tədbirlərə də isveçliləri cəlb etmək, nisbətən daha asandır. Misal olaraq, 2011-ci ildə 18 oktyabr-Dövlət müstəqilliyimizin bərpası günü münasibətilə Stokholmda, Diasporla İş Üzrə Dövlət Komitəsinin maliyyələşdirdiyi, AFİ-nin biletsiz təşkil etdiyi konsert proqramına xeyli isveçlilər məmnuniyyətlə iştirak etdilər. Bu formatlı tədbirlərdən əlavə, daha əvvəl də sadaladığımız fəaliyyətlər vasitəsilə Azərbaycan həqiqətlərini isveç dilində yerli əhali və qurumlara çatdırmağa çalışırıq.

-İsveçdə Azərbaycanın diaspor təşkilatlarının birgə əməkdaşlığı hansı səviyyədədir?

-Bu əməkdaşlığı pozmaq istəyənlərin çoxluğu, güc və imkanları barədə düşündükdə, hazırkı vəziyyətdən çox da narazı olmaq olmaz. Əlbəttə ki, sıralarımıza yeni insanlar cəlb etməyə, yeri boş görülən təşkilatları yaratmağa, qurumlararası əməkdaşlıqları çoxaltmağa-mövcud olanları isə sıxlaşdırmağa çalışırıq. Bunu da fəxrlə qeyd edə bilərəm ki, Azərbaycan üçün çalışan müxtəlif fikirli icmalarımızın, demək olar ki, hamısı ilə müxtəlif səviyyələrdə əlaqələrimiz və əməkdaşlıqlarımız mövcuddur, keçirilən tədbirlərin ya təşəbbüskarı və ya iştirakçısı və yaxud da təşkilatçısıyıq.

-Məsul vəzifələrdə çalışdığınız Qarabağ dərnəyi, AFİ Azərbaycanın təbliğində, Qarabağ və Xocalı soyqırımı həqiqətlərinin tanıdılmasında hansı işləri həyata keçirir?

-Azərbaycan Kültür Dərnəyi Qarabağ 2003-cü ildə Stokholmda Abdulla Əmir Haşiminin(Cavanşir) təsisçiliyi ilə yaradıldı, İsveçdə rəsmi qeydiyyatdan keçirildi. Məqsəd, işğal altında olan Qarabağımızın adını məhz Azərbaycan adı ilə yanaşı qeydiyyata salmaq, onun ölkəmizin ayrılmaz hissəsi olduğunu təbliğ etmək olub. Azərbaycandan kənarda “Qarabağ” adına ilk rəsmi dərnəyin məhz cənubi azərbaycanlı tərəfindən təsis edilməsi isə, həm də simvolik olaraq Azərbaycanımızın bütövlüyünü-şimal ilə cənub arasında mütləq doğmalığın, bir-birinə bağlılığın nümayişinin istəyi olubdur. Digər fəaliyyət istiqamətimiz isə, Azərbaycan ilə İsveç qurum və quruluşları arasında ikitərəfli məlumat mübadiləsinə şəraitlər yaratmaq, İsveç icmasına Azərbaycan həqiqətlərini çatdırmaq, həmçinin, İsveç azərbaycanlılarının assimilasiya olmadan inteqrasiyasına təkan verməkdən ibarət olub.

Dərnəyimiz tərəfindən digər icmalarımızla birlikdə Xocalı soyqırımı, Ağdam, Şuşa və digər işğal olunmuş torpaqlarımızın ildönümlərində etiraz aksiyalarının keçirilməsi, həmin günlərlə əlaqədar İsveçin həm rəsmi, həm də insan haqları ilə məşğul olan qurumlarına, qəzet və jurnalistlərə yerli dildə bəyanat və müraciətlərin göndərilməsi, deputatlarla görüşlər, Qarabağ həqiqətlərinin yayılması barədə ən əsas fəaliyyətlərimizdəndir. Həmçinin, İsveç dilində məlumatlandırıcı veb-səhifəmiz fəaliyyət göstərir. Burada haşiyəyə çıxaraq qeyd edim ki, son həftə internet səhifəmiz naməlum şəxslər tərəfindən kiber hücuma məruz qalaraq dağıdılıb, hal-hazırda bərpa edilməkdədir.

Ənənəvi olaraq, hər il İsveçdə Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar etiraz mitinqləri keçiririk. Bu il həm də məhz Xocalı soyqırımına həsr edilmiş isveç dilində internet səhifəmiz fevralın 25-də yayımlandı. Bundan əlavə, İsveç parlament deputatlarına e-məlumat göndərilib, digər fəal azərbaycanlılarımızla birlikdə yerli deputlatlarla soyqırımı barədə məlumatlandırıcı görüşlər keçirilib.

Son 12 ildə, AFİ yaradıldıqdan bu günə kimi, bu qurumumuz əsasən İsveçdə yaşayan azərbaycanlıları Azərbaycan ab-havası ilə tanış etməyə səylər göstərir. AFİ Azərbaycan həqiqətlərinin İsveçdə tanıdılması, azərbaycanlıların İsveç cəmiyyətinə inteqrasiyası, İsveçdə fəaliyyət göstərən dərnəklərin əməkdaşlığına zəmin yaradılması, Azərbaycan dilinin İsveçdə tədris edilməsi, xüsusilə Dağlıq Qarabağımız və 7 ətraf rayonumuzun bədnam qonşu tərəfindən işğal edilməsi barədə məlumatların İsveçdə müxtəlif təşkilat, struktur və yerli əhaliyə çatdırılması və onları bu işğalı məhkum etmələri üçün addımlar atmalarına nail olmaq üçün işlər görür, “20 Yanvar”, “21 fevral-Ana dili günü”, Xocalı soyqırımı, Novruz bayramı, 31 mart-Soyqırımı günü, 22 may-Cənubi Azərbaycanda Qiyam günü, 28 may Respublika Günü, Ulu Babəkin ad günü, Cənubi Azərbaycanda məktəblərin açılış günü, 18 oktyabr-dövlət Müstəqilliyimizin bərpası günü, 21 Azər, Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik günü və digər günlərimizlə əlaqədar müxtəlif formatlarda-seminarlar, etiraz mitinqləri, görüşlər, imza kampaniyaları və s kimi tədbirlər keçirir. Bu fəaliyyətin yalnız Stokholmla məhdudlaşdırılmamasına, Yötebory, Malmö, Ümeo və digər şəhərlərdəki azərbaycanlılarımıza dəstək verərək onları daha da aktivləşdirməyə səylər göstəririk.

“Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə keçirilən qurultaylar gənclərimizi daha fəal olmağa stimullaşdırıb”

-Siz Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayının nümayəndələrindən idiniz. Qurultaydan hansı təəsüratlarla ayrıldınız?

-Prezident İlham Əliyevin göstəriş və tapşırıqlarına əsasən təşkil edilən Bakı qurultayları diaspor fəallarının biri-biriləri ilə yaxından dəyərli fikir və təcrübə mübadiləsi aparmaları üçün şərait yaratmaqla yanaşı, həm də xaricdə yaşayan azərbaycanlılarımızın respublikamızla əlaqələrinin daha da möhkəmlənməsinə xidmət edib, xüsusilə gənclərimizi daha da fəal olmağa stimullaşdırıb. Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayında da böyük məmnuniyyətlə iştirak etdik. Qurultaydan fəaliyyətimizi daha da effektivləşdirə bilmək üçün yeni əlaqələr, yeni təcrübələr və yeni fikirlərlə ölkəmizə qayıtdıq. Əlbəttə ki, sadəcə Bakıda olmaq, özlüyündə böyük sevinc mənbəyi idi.

-Belə qurultayların keçirilməsinin diaspor fəaliyyətinə təsirini necə qiymətləndirirsiniz?

-Belə qurultaylar tariximizdə misilsizdir. Ancaq Azərbaycanımız istiqlaliyyətini bərpa etdikdən sonra belə qurultayları təşkil etmək mümkün olub. Nə şimalda, nə cənubda ondan əvvəl bu vüsətdə, bu intizamda və o platformada qurultaylara rast gəlmirik. Qurultaylarda alınan qərarların hətta 20 faizi belə həyata keçirilərsə, diaspor fəaliyyətinə öz müsbət təsirini qoymuş olur.

Asif NƏRİMANLI

Paritet.-2012.-3-5 mart.-S.7.