“Bakılı tamaşaçılar tərbiyəli tamaşaçılardır”

Yuriy Koçetkov: “Uşaqlara heç vaxt ağıl vermək arzusu ilə yaşamamışam”

Həştərxan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı 15-16 noyabr tarixlərində Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında qastrol tamaşası ilə çıxış etdi. Səfərlə əlaqəli teatrda keçirilən mətbuat konfransında hər iki teatrın direktorları çıxış edərək qastrol səfərlərinin ölkə teatrları və teatr mütəxəssisləri arasında yaradıcılıq mübadiləsi üçün əhəmiyyətindən danışdılar. İkitərəfli yaradıcılıq müqaviləsinə əsasən gələn il Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı Rusiya Federasiyasının Həştərxan şəhərinə qastrol səfəri edəcəkdir. Səfər müddətində Həştərxan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı Eduard Uspenskinin “Dyadya Fyodor, pyos i kot” tamaşası bakılı balalara təqdim olundu. Nağıl janrında olan ikihissəli tamaşanın rejissoru A.Radoçinski, rəssamı V.Litvinov, geyim üzrə rəssamı T.Kolesnikova, baletmeysteri L.Kameletdinovadır. Səhnə əsərində rolları Sobolyev Kirill, Sneqiryeva Yekaterina, Romaşkina Yelena, Pşeniçnıy Yevgeniy, Petruxin İqor, Maksakova Anna, Juravlyev Stanislav, Aşayev Yuriy və başqaları ifa etdilər.

Məlumat üçün bildirək ki, 1933-cü ildə yaradılmış Həştərxan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı Rusiya Federasiyasının qədim tarixə malik teatrlarından biridir. Teatrın repertuarında azyaşlı tamaşaçılar üçün “Skazka o zolotoy ribke”, “Skazka o pope i eqo rabotnike Balde”, “Sindbad-morexod”, “Alenkiy svetocek”, “Konek-qorbunok”, “Dyadya Fyodor, Pyes i Kot”, eləcə də digər yaş kateqoriyalarını əhatə edən tamaşaçılar üçün “Tri muşketyora”, “Primadonnı”, “Strasti po Torçalovu” və başqa səhnə əsərləri var. 2008-ci ildə teatrın 75 illik yubileyi qeyd olunub.

Fürsətdən istifadə edib teatrın bədii rəhbəri Rusiyanın xalq artisti Yuriy Vladimiroviç Koçetkovdan müsahibə götürdük. O teatrlararası əlaqələrin yenidən bərpa olunduğundan məmnunluğunu ifadə edərək bildirdi ki, gələcəkdə bu münasibətlər daha rəngrəng, çoxşaxəli olacaq. “Bizim teatrlar arasında mədəni əlaqələrin tarixi kökləri var. Vaxtilə biz sizin teatr ustalarınızı çox yaxşı tanıyırdıq. Tez- tez qarşılıqlı qastrol səfərləri təşkil edilirdi. İndi yenə bu münasibətləri bərpa edirik və bu məni həddindən çox sevindirir”.

- Sizin teatrınızın da çox maraqlı tarixi var. Artıq uzun illərdir ki, fəaliyyət göstərir, bilmək istərdik teatrınız əsas hansı dəyərlər üzərində qurulub?

- Bizim teatrın yaşı sizin Gənc Tamaşaçılar Teatrının yaşından azdır. Gələn il bizim 80 yaşımız olacaq, amma bildiyim qədər sizin teatrın artıq 85 yaşı olub. Həştərxan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı 1933-cü il mart ayının 11- də ilk tamaşasını təqdim edib. İlk tamaşamız N. Şestakovasın pyesi əsasında səhnələşdirilən “Uzaq yol” tamaşası olub. Sentyabr ayında isə şəhər komitəsinin qərarı ilə Həştərxanda peşəkar teatr təşkil edildi ki, bu da indiki Həştərxan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrıdır. Mən hesab edirəm ki, yarandığı gündən bu vaxta qədər bizim teatr həmişə zamanla ayaqlaşıb. Öz tamaşalarıyla böyüyən nəslin estetik və əxlaqlı tərbiyəsinə kömək edir, gənc tamaşaçıların önündə yeni üfüqləri açır. Tamaşalarımızın əsas qayəsi insanlara xeyirxahlıq etməklə, onları xoşbəxt gələcəyə səsləməkdir. Uzun illər teatrımız öz kredosunu tapmağa çalışdı. Bizim teatrımız bütün yaşlara hörmətlə yanaşır, keçmişi hörmətlə yad edir və gələcəyə ümid bəsləyir. Kollektivimiz məni qane edir, teatrın binası tam təchiz olunub, repertuarımız da geniş və müxtəlifdir. Hər bir insan zövqünə uyğun tamaşanı burda tapa bilər.

- Sizin teatrla bağlılığınız necə başladı?

- Bilirsiniz, mənim həyatım teatrla bağlıdır. Səkkiz yaşından başlayaraq teatrla mənim aramda möhkəm bağ quruldu. Bütün gənclik həyatım, cavanlığım, demək olar ki, bütün həyatım teatrda keçdi. Mənim valideynlərim - Vladimir Konstantin Koçetkov və Olqa Vladimir Pençkovskaya parlaq teatr sülaləsinin banisidirlər. Həştərxan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında isə artıq 40 ildən çoxdur ki, fəaliyyət göstərirəm. Bu teatrda ilk debutüm “Hazır olun, alihəzrət!” tamaşasında oldu. Öz teatr fəaliyyətim ərzində mən təxminən 30 rol oynadım, 80-dən çox müasir və klassik dramaturgiyanın nümunələri əsasında tamaşa hazırladım, bundan başqa 100-dən çox konsert proqramının rejissorluğunu etdim.

-Belə demək mümkünsə, siz teatrda bir neçə aktyor nəslinizi də yetişdirdiniz.

- Bəli, doğrudur. Bu gün həmin aktyorlar Həştərxan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının sütunudurlar. Məşhur teatr xadimləri Boris Nevzorov, Vladimir Steklov, Dmitri Dyujev, Anastasiya Zavorotnyuk və başqaları mənim şagirdimdirlər. Hazırda teatrda çalışan hamı bütün gücünü və diqqətini böyüyən nəsilin təlim- tərbiyəsinin formalaşmasına yönəldib. Eləcə də əsas siyasətimiz teatrın mədəni siyasətinin sonrakı inkişafını hədəfləyir. Mən birmənalı şəkildə bildirirəm ki, bizim teatr həmişə zamanla ayaqlaşdı.

- Bəs sizin teatr siyasətiniz necədir? Tamaşalarda daha çox nəyi vurğulamaq istəyirsiniz?

- Mənim teatr siyasətim çox incədir. Mən tamaşadan tamaşaya mümkün qədər çox musiqi və yumor hissi əlavə etməyə çalışıram. Qoyduğum tamaşalarla uşaqlara sevgimi, onlara xoş münasibətimi nümayiş etdirməyə səy göstərirəm. Eyni zamanda onların həyatda şəxsiyyət kimi formalaşmasına çalışıram. Amma heç vaxt onlara ağıl vermək arzusu ilə yaşamamışam- bu mənim teatr mövqemin əsas xüsusiyyətidir.

-İndiki zamanda uşaqlara necə tamaşa təqdim etmək lazımdır ki, onların marağına səbəb olsun?

- Hazırda müasir cizgi filmlərinin bolluğu, bununla yanaşı həmin cizgi filmlərinin müxtəlif, gözqamaşdırıcı qrafika, qəhrəmanlarının qeyri-adi formada təqdimatının sürətli inkişafda olduğunu nəzərə alsaq, teatrın onlarla rəqabət apara bilməsi çox çətindir. Burda çox incə nüans var. Böyüklər anlamalıdır ki, uşaqların tərbiyəsi məhz teatrda olur, televizor qarşısında yox. Böyüklər üçün teatr - bu hansısa mədəni məşğuliyyət növüdürsə, uşaqlar üçün bu - hislərin tərbiyəsidir. Digər tərəfdən, bizə daim təkrar edirlər ki, teatr pul qazanmalıdır. Amma sənət və pul - müxtəlif anlayışlardır. Eləcə də sənət göstərmək və pul qazanmaq - müxtəlif məşğuliyyətlərdir. Onlar həmişə bir -birinə zidd olublar. Bizə teatrdan pul qazanmaq lazımdır, deyən insanlara bu sualı verirəm - “Nə etməliyik? Aktrisaları səhnədə soyunduraraq anşlaqlar edək? Və ya rəqsləri çoxaldaq?”. Onu da deyim ki, biz “İnterqızçığaz” tamaşasını qoyan birinci teatr idik. Və həmin tamaşa anşlaqlarla göstərildi. Alışmalıyıq, zamanla zövqlər, xasiyyətlər, ənənələr, mədəni dəyərlər dəyişir.

-Və sonda Bakıya qastrol səfərinizdən razı qaldınızmı?

- Bizim çox xoşumuza gəldi. Doğru sözümdür, bakılı tamaşaçılar tərbiyəli tamaşaçılardır. Səhnədən balaca körpə balaların kukla kimi gözəl üzlərini görmək, gözlərindəki qığılcımları hiss etmək - bu çox gözəl hiss idi və belə tamaşaçını heç yerdə tapmaq olmaz. Sevindirici haldır ki, hələ də belə tamaşaçılar var. Böyüklərin də teatra gəlməsi vacibdir, çünki onlar uşaq vaxtından balacalarda teatra, incəsənətə zövqünü formalaşdırırlar. Mən hesab edirəm ki, uşaqları elə kiçik yaşlarından teatra aparmaq lazımdır, hətta mən deyərdim ki, bu vacib şərtdir. O zaman uşaqlar şəxsiyyət kimi formalaşa bilər, yaradıcı meyllərini düzgün qiymətləndirə, kəşf edə bilərlər. Beləcə, onlar bir insan kimi formalaşa bilərlər. İncəsənətlə, teatr aləmini ilə uşaqları tanış etmək heç vaxt gec deyil, yetər ki, bu istək olsun. Bakı tamaşaçılarının bəxti gətirib, onların belə gözəl teatrı var və bu gözəllikləri onlar görə bilirlər.

Nərmin MURADOVA

Paritet.-2012.-20-21 noyabr.-S.16.