Dünyada sözdən böyük yadigar yoxdur

Belə bir hikmətli kəlam vardır: "Tarixin özü sözün düzüdür". Bu tarix xalqa xidmət göstərən, onun ictimai şüurunu isti-qamətləndirən, milli azadlığına, milli birliyinə çalışan mətbuat orqanları, eləcə də onları min bir əzabla araya-ərsəyə gətirən qələm sahibləri haqqında çox şey deyir. XX əsrin əvvəllərində milli şüurun, maarifçiliyin və inqilabi-demokratik fikrin inkişafı dövründə Əli bəy Hüseynzadə, Ömər Faiq Nemanzadə, Üzeyir Hacıbəyov, Mirzə Cəlil kimi görkəmli qələm sahiblərinin sayəsində Azərbaycan mətbuatı özünün tərəqqi dövrünü keçirirdi. Ümummilli lider Heydər Əliyevin sözləri ilə desək, o dövrdə "Xalqımızın görkəmli mütəfəkkirləri, publisistləri, jurnalistləri, yazıçıları və satirikləri mətbuat vasitəsilə milli şüurun, mənəviyyatın və mədəniyyətin formalaşmasına, inkişafına təkan vermişlər".

Çox təəssüf ki, Azərbaycan zorən "şər imperiyası"nın tərkibinə daxil olduqdan sonra milli mətbuat ənənələrini əvvəlki tək davam etdirmək mümkün olmadı. O dövrdə mətbuat vahid sovet ideoloji çərçivəsinə salındığından jurnalistlər geniş yaradıcılıq imkanlarından, fəaliyyət meydanlarından məhrum olmuşdular. Ötən əsrin 80-ci illərində mətbuat və söz azadlığının genişlənməsinə baxmayaraq nəşr olunan məcmuə və qəzetlərin taleyi daha ağır olmuşdur. Elə o illərdə də işıq üzü görməsinə min bir əziyyətlə nail olunan həmin mətbuat orqanlarının mütərəqqi məram və əməlləri növbənöv hiylələrlə qarşılaşır, boğulurdu. Lakin bu hiylələr, riyakarlıqlar o zaman mütərəqqi, vətənpərvər qələm sahiblərinin iradəsi, gücü qarşısında çox vaxt aciz qalırdı.

XX əsrin 80-ci illərində Azərbaycanda ictimai şüurun formalaşmasında milli mətbuatımızın qaranquşlarından olan "Odlar yurdu" qəzetinin də müstəsna, danılmaz rolu olmuşdur. Ölkəmizdə azad sözün formalaşması, istibdadın ifşası, azadlığın tərənnümü bütün dərinliyi və çoxcəhətliliyi ilə bir küll halında bu qəzetdə təzahür etmişdir. Böyük qürur hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, o ağır illərdə "Odlar yurdu" bütün maneələri dəf edərək milli qurtuluş məramının əsas carçısına çevrilmişdir.

1983-91 -ci illərdə ərəb, latın və kiril əlifbası ilə nəşr olunan qəzetin baş redaktoru tanınmış publisist, şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Jurnalistlər Birliyinin üzvü, bu yaxınlarda mətbuatımızın hamisi və qayğıkeşi Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə "Əməkdar jurnalist" adına layiq görülənlərdən biri də vətəndaş-jurnalist Ramiz Əsgər idi.

"Odlar yurdu" qəzeti 1960-cı ildə çarizm istibdadından, bolşevizmdən qaçanlar və İkinci Dünya savaşında əsir düşüb xaricdə məskunlaşan həmvətənlərimiz arasinda sosializm ideyalarını, sovet həyat tərzini yaymaq məqsədilə yaranmışdı. Qəzet o vaxt xalq şairi Nəbi Xəzrinin rəhbərlik etdiyi “Dostluq və mədəni əlaqələr cəmiyyət”nə məxsus idi. 4 səhifəlik bu qəzet ayda bir dəfə Bakı qəzetinin nəzdində baş redaktor-suz "Redaksiya heyəti" imzası ilə çıxırdı. O vaxt Azərbaycan radiosunun türkcə verilişlər redaksiyasında işləyən Ramiz Əsgər "Dostluq" cəmiyyətinin yeddi dildə çıxan bu bülleteninə rəhbərlik etmək üçün dəvət olunur. 1987-ci ildə isə yazıçı Elçinin rəhbərliyi ilə "Vətən" cəmiyyəti yaranır və qəzet bu təşkilatın nəzdinə keçir. O vaxtlar isə M.Qorbaçovun "perestroyka"sının başladığı illər idi, Bu "perestroyka"dan yararlanmağa çalışan Ramiz Əsgər tezliklə qəzetin özündə yeniliklər edir. Qəzetdə Azərbaycanın şanlı generallarından oçerklər yazılır, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradıcılarından Fətəli xan Xoyski, Məmmədəmin Rəsulzadə, Əlimərdan bəy Topçubaşov və başqaları haqqında yazılar dərc olunurdu. Və nömrələr xaricdə yaşayan həmvətenlərimizə göndərilirdi. 1990-cı ildə "Odlar yurdu"nun daxili abunəsi açıldı. Tezliklə qəzetin tirajı 282 minə çatdı. Halbuki o vaxt populyar olan "Azadlıq", "Aydınlıq", "Vətən səsi" kimi qəzetlərin tirajı 100 mindən o tərəfə keçmirdi.

Milli azadlıq hərəkatı zamanı informasiya blokadasının yarılmasında "Odlar yurdu"nun böyük xidmətləri olmuşdur. 1990-cı il yanvarın 15-də Bakıda fövqəladə vəziyyət elan olunanda bütün surətçıxaran aparatlar, rabitə vasitələri nəzarət altına alınanda bu qəzet Azərbaycan həqiqətlərini böyük fədakarlıqla bütün dünyaya çatdırırdı. Qanlı 20 yanvar hadisələri zamanı Ramiz Əsgər qəzet vasitəsilə şeyxülislam hacı Allahşükür Paşazadənin dünya ictimaiyyətinə müraciətini bir neçə dildə yaymağa nail oldu. Bu müraciət nəinki bütün dünyaya, hətta xüsusi xidmət orqanlarının əli ilə ta Qorbaçovun masasının üstünə qədər "gedib çıxmışdı". Qəzetin redaktoru isə təqib olunur, günlərlə evində gecələyə bilmirdi.

90-cı ilin əvvəllərində Ramiz Əsgər qəzetin baş redaktorluğundan gedəndən sonra hər kəs onun bir redaktor kimi böyüklüyünü daha aydın başa düşürdü. O günlərdən, jurnalistikadan söhbət düşəndə Ramiz müəllim həmişə deyir: "Odlar yurdu" mənim məhəbbətimdir".

Bir jurnalist kimi Ramiz Əsgərin publisistik və informasiya dili son dərəcə aydın, təmiz və səlisdir. O, müxtəlif mövzularda yazır, publisistika janrının incəliyinə varır, türkologiya adlı okeanın dərinliklərindən əvəzsiz incilər tapıb çıxarır. Ramiz müəllim bu gün BDU-nun "Mühacirət ədəbiyyatı və bədii tərcümə" la-boratoriyasının müdiri vəzifəsində çalışsa da, jurnalistika onu öz cazibəsindən qopara bilmir. Demək olar ki, o, elmə, ədəbiyyata da məhz bu yoldan—jurnalistikadan keçib gəlmişdir.

Ramiz Əsgər ulu türkün əvəzsiz bədii abidələrindən biri olan Mahmud Kaşğarinin "Diva-ni-lüğat-it-türk"ünü 4 cilddə azərbaycancaya, 3 cilddə ruscaya tərcümə etmişdir.

O, bu əvəzsiz inci üzərində elmi tədqiqatlarını davam etdirərək "Divani-lüğat-it-türk"ün morfologiyası" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. Ramiz müəllim türk xalqları ədəbiyyatından tərcümələri ilə yanaşı, tanınmış rus yazıçı-publisisti N.Ozerovun Londonda nəşr olunan, müasir Azərbaycan həqiqətlərindən bəhs edən "İlham Əliyev: Mən Azərbaycanıma inanıram" kitabını doğma dilimizə tərcümə etmişdjr.

Təbiət, ulu Tanrı Ramiz Əsgərə insanlıq istedadı ilə yanaşı böyük təşkilatçılıq bacarığı da veribdir. Qibtəolunacaq qədər işgüzar, zəhmətdən yorulmayan, ondan zövq alan Ramiz müəllim 1997-ci ildən Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin baş katibidir. O, bu təşkilata ayaq basan, jurnalistika kimi romantik, ecazkar bir peşəyə yiyələnib tanınmaq istəyən gənclərə həmişə bu sənətin özünəməxsus sirlərindən aydın, mənalı dildə bəhs edir, yol göstərir. Bu ilin aprel ayında Ramiz Əsgər Türkiyədə Avrasiya Tərcüməçilər Birliyinin sədri seçilmişdir.

Alim, jurnalist, fəal ictimaiyyətçi... Bunların arxasında Ramiz Əsgərin zəhmət dolu gərgin, əzablı illəri, bəzən də təhlükə ilə üz-üzə qaldığı günlər dayanır. Ramiz Əsgər bütün ədəbi, ictimai hadisələrə zamanın gözü ilə baxmağı bacarır. Bu da onun vətənpərvərlik yetkinliyinin, vətəndaşlıq borcunun, fədakarlığının məntiqi nəticəsidir. Əsl insanı vətəndaş edən onun məsləki, inamıdır. İnam, əqidə, məslək isə Ramiz Əsgər şəxsiyyətinin əsl istiqamətvericisidir. "Qızıl qələm", "Həsən bəy Zərdabi", "Humay", Küveytin "İslama xidmət", Türkiyənin "Yeni Orhun" və türk dünyasına xidmət mükafatları laureatı, Beynəlxalq Mətbuat İnstitutu (Vyana), Beynəlxalq Jurnalistlər Konfederasiyası (Moskva), Avrasiya Jurnalistlər Konfederasiyası (Ankara) idarə heyətlərinin üzvü, Avrasiya Tərcüməçilər Birliyinin sədri Ramiz Əsgərin Prezident İlham Əliyev tərəfindən "Əməkdar jurnalist" adına layiq görülməsi döylətimiz tərəfindən onun əməyinə verilən ən yüksək qiymətdir.

Zahid RZA

Respublika.- 2010.- 1 sentyabr.- S. 4.