Təhsil sahəsi strateji fəaliyyət meydanıdır

Təməli 1991-ci ildə qoyulmuş Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şamaxı filialı bazasında yeni tədris ocağı — Azərbaycan Müəllimlər İnstitunun Şamaxı filialı yaradılmışdır.

Filialın direktoru təcrübəli pedaqoq, respublikanın əməkdar müəllimi Mayıl Alıcanov bizimlə söhbətində tədris müəssisəsində son vaxtlarda görülən işlərlə bağlı ətraflı məlumat verərək bildirdi ki, ölkəmizdə iqtisadiyyatın dinamik inkişafı təhsilin inkişafı üçün də əlverişli şərait yaratmışdır. Mütərəqqi elm və təhsil ənənələri uğurla davam etdirilmiş, yeni dövrün tələbləri əsasında xeyli dərəcədə zənginləşdirilmiş, Azərbaycan təhsili yeni inkişaf dövrünə qədəm qoymuşdur.

Müasir mərhələdə təhsilin inkişafı məsələsi öz məzmununu dəyişərək Azərbaycanın gələcək inkişaf modelini formalaşdıran başlıca amil kimi gündəmə gətirilmiş, insan kapitalının formalaşmasına xidmət edən ümumtəhsil hərəkatı genişlənmişdir. Təcrübə göstərmişdir ki, təbii sərvətlərin bolluğu dövlətin inkişafının əsas göstəricisi deyil, başlıcası bu sərvətlərin cəmiyyətin hərəkətverici qüvvəsi olan insan kapitalına çevrilməsini təmin etməkdir. Azərbaycanın hər sahədə dinamik inkişafı onun iqtisadi potensialının intellekt potensialına çevrilməsinə hərtərəfli zəmin yaratmışdır.

XX əsrin sonlarında müstəqillik qazanan Azərbaycan Respublikası iqtisadi, sosial, mədəni inkişafı üçün dövlət səviyyəsində siyasətini müəyyənləşdirdi və təhsilə—cəmiyyətin ən ümdə problemlərini özündə daşıya bilən bir sosial prosesə xüsusi önəm verdi. Təhsilin məzmunu və strukturu elə hazırlanmışdır ki, cəmiyyətin gələcəyi ondan aslıdır. Heç də təsadüfi deyildir ki, ulu öndərimiz Heydər Əliyev təhsili millətin gələcəyi kimi qiymətləndirərək demişdir: “Təhsil millətin gələcəyidir… təhsil sahəsi müqəddəs bir sahədir. Çünki təhsil sahəsi uşaqları, gəncləri hazırlayıb gələcəyə əsl vətəndaş, yüksək səviyyəli mütəxəssis etmək üçün mövcuddur” . Bu dəyərli fikirlər Respublikamızın təhsil sahəsindəki fəaliyyətlərin əsasını təşkil edir .

2010-cu ildə Azərbaycan təhsilinin tarixində tamamilə yeni bir dövr başlandı. İlk dəfə olaraq müstəqil Azərbaycan Respublikasında Təhsil İslahatının həyata keçirilməsinə zərurət yarandı. “Azərbaycan Respublikasında təhsil sahəsində İslahat Proqramı” təsdiq edildi və bu islahat ölkədəki təhsil həyatının bütün tərəflərini əhatə etməyə başladı.

Azərbaycan Respublikası Təhsil sistemi milli, mənəvi və ümumbəşəri dəyərlərə əsaslanır və Bolonya prosesində yaxından iştirak etməklə ümumdünya təhsil sisteminə inteqrasiya yolu ilə inkişaf etməkdədir.

Tədris ocağımızda bu gün Riyaziyyat və informatika, Tarix və coğrafiya, Azərbaycan dili və ədəbiyyatı və İbtidai təhsilin pedaqogika və metodikası Riyaziyyat və informatika müəllimliyi, Tarix və coğrafiya müəllimliyi, Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi və İbtidai sinif müəllimliyi fakültələrində 467 tələbə 8 istiqamət üzrə təhsil alır.

Filialımızda birinci kursa qəbul olunmuş bakalavrların qeydiyyatı və şəxsi işləri təlimata uyğun tərtib olunmuşdur. 2011-2012-ci tədris ilində filialın I kursuna 4 ixtisas üzrə 125 nəfər nəzərdə tutulmuş, lakin 9 nəfər tələbə qeydiyyatdan keçmədiyi üçün 116 nəfər tələbə qəbul olunmuşdur.

Bolonya prosesinə qoşulan filialın “Kredit sistemi və tələbə nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi” kabineti tərəfindən hər bir tələbənin ayrıca kodu, qruplaşma əmrinin surəti, müqavilə , fərdi iş planı, tədris planı, qeydiyyat forması və tələbələr haqqında ümumi məlumatın elektron versiyası işlənib hazırlanmışdır.

Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu rektorunun 12.02.2011-ci il tarixli əmrinə müvafiq olaraq 06.02.2012-ci il tarixdən ödənişli əsaslarla təkrar dinləmələr təşkil edilmişdir. 6 fənn üzrə təşkil olunmuş təkrar dinləmələrdə 55 nəfər tələbə akdemik borclarını ləğvi üçün iştirak edir.

Filialımızın əməkdaşlarının elmi-axtarış işlərini də günün tələbləri səviyyəsində qurmağa səy göstəririk. Elmi işlər verilən tələblər səviyyəsində yerinə yetirilmişdir. Bu zaman tədqiqat işlərinin aktuallığı, müasirliyi, praktik əhəmiyyəti xüsusi olaraq diqqət mərkəzində saxlanmışdır. Elmi-tədqiqat işlərinin bir qisminini nəticələri müxtəlif elmi jurnallar və məcmuələr də dərc olunmuşdur.

Məlumdur ki, pedaqoji ali məktəblərdə tələbələrin pedaqoji təcrübəyə hazırlığı elmi -nəzəri və metodik biliklərə dərindən yiyələnməsi və xüsusən də tədrisin humanist və demokratik əsaslarla aparılmasından başlayır. Artıq son illər ali təhsil müəssisələrində fəal təlim metodları interaktiv təlim üsullarından istifadə olunmaqla yeni pedaqoji ideyalar həyata keçirilir. Bu məqsədlə də pedaqoji təcrübə müddətində gənc müəllimlər şagirdlərin fəallığına, humanistləşdirilməsinə, demokratikləşməsinə diqqəti artırmışlar.

Pedaqoji kadrların ixtisasının artırılması təkcə kurslar vasitəsilə deyil, digər təkmilləşdirmə yolları ilə də həyata keçirilir. Bu yollardan biri və mən deyərdim ki, ən əhəmiyyətlisi dayaq məntəqələri ilə aparılan işdir. Bu baxımdan ixtisasartırma, təkmilləşdirmə, dayaq məntəqələri mexanizmi öz aktuallığı ilə seçilir. Bunun nəticəsidir ki, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti 6 sentyabr 2010 -cu il tarixli qərarı ilə “Əlavə təhsilin məzmunu, təşkili və əlavə təhsilin hər hansı istiqaməti üzrə təhsil almış şəxslərə müvafiq sənədlərin verilməsi Qaydaları” adlı mühüm sənəd qəbul etmişdir. Həmin dövlət proqramına uyğun olaraq Təhsil Nazirliyində müvafiq əmr verilmiş və həmin sənəd filialda Direktor şurasında müzakirə edilmişdir.

Dislokasiyaya daxil olan rayonlarda 320 dayaq məntəqəsi yaradılmışdır. Dayaq məntəqələri yaradılarkən müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesində Təhsil Nazirliyinin “Dayaq məntəqələri mexanizminin tətbiqi barədə” 17 oktyabr 2000-ci il tarixli 953 saylı və “İxtisasartırma təhsilində yeni mexanizmə keçid və müəllimlərin təkmilləşdirilməsi işinin təşkili barədə” 21 fevral 2002-ci il tarixli 164 saylı əmri ilə təsdiq edilmiş qaydalar əsas götürülmüşdür. Bu zaman müvafiq fənn müəllimləri və konkret problemlər ətrafında müzakirələrin keçirilməsinə, yeni təlim texnologiyaları barədə informasiyaların toplanılmasına, aktual mövzuların dinlənilməsi üçün qabaqcıl müəllimlərin dayaq məntəqələrinə dəvət olunmasına, fikir mübadiləsinə, diskusiyalara daha geniş yer verilir. Hər bir müəllimin fasiləsiz təkmilləşdirilməsinin daimi iştirakçısına çevrilməsini təmin etmək, müzakirələr aparmaq, ümumiləşdirmək və yaymaq dayaq məntəqələrinin əsas vəzifəsi kimi qarşıya qoyulmuşdur.

Təhsil sistemində müasir yanaşmalar və fəal interaktiv metodlara əsaslanan tələblər baxımından əlavə təhsil üçün nəzərdə tutulan tədris tematik planları təhlil edilərək elmi araşdırmalar aparılmış, müzakirə edilmiş və yekun təkliflər hazırlanmışdır. Belə ki, əlavə təhsildə interaktiv və fəal təlim üsullarının tətbiqi vəziyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə “Dayaq məntəqələri ilə iş” mexanizminə əsaslanan təhsilin daha effektli olması üçün Şamaxı, Kürdəmir, Ağsu, İsmayıllı və Qobustan rayonlarında müəllimlərin ümumi siyahıya alınması tam başa çatdırılmış, dayaq məntəqələrinin tərkibi tam dəqiqləşdirilmişdir.

Rektorumuz, professor Aqiyə xanım Naxçıvanlının rəhbərliyi ilə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun və onun filiallarında ali təhsilin inkişafına, həmçinin maddi- texniki bazanın möhkəmləndirilməsinə yönəldilən diqqət və qayğı yüksək ixtisaslı, pedaqoji kadrların hazırlanmasında,gənclərin sağlam ruhlu, dövlətçiliyimizə cədaqətli vətənpərvər şəxsiyyətlər kimi formalaşmasında önəmli rol oynayır.

Bu gün təhsil sahəsi əsl vətəndaşlıq mövqeyi nümayiş etdirən strateji fəaliyyət meydanıdır. Qəlbində Vətən sevgisi, millət təəssübkeşliyi olan hər bir təhsil işçisi bu meydanda əzmkarlıqla çalışmalıdır.

Söhbəti qələmə aldı: İlham PƏnahov

Respublika.- 2012.- 29 aprel.- S.5