Həsən bəy Zərdabinin yubileyinə həsr olunmuş tədbir

Bu günlərdə Milli Kitabxanada Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ilə M.F.Axundov adına Milli Kitabxana, Milli mətbuatımızın banisi, xeyriyyəçi Həsən bəy Zərdabinin anadan olmasının 170 illik yubileyinə həsr olunmuş birgə tədbir keçirilmişdir.

Tədbiri Milli Kitabxananın direktoru Kərim Tahirov açaraq Həsən bəy Zərdabi işığına yığışanları ürəkdən salamlamış və sözü Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm naziri Əbülfəs Qarayevə vermişdir. Nazir öz çıxışında Azərbaycan mətbuatının yaranmasında Həsən bəy Zərdabinin əvəzsiz xidmətlərindən danışmış, çar senzurasının hökm sürdüyü bir dövrdə Azərbaycan dilində qəzet nəşr etdirməyin çətinliyindən danışdı. Ölkə Prezidentinin xalqımızın mədəni–ictimai fikir tarixinə töhfələr vermiş Həsən bəy Zərdabinin 170 illik yubileyinin layiqincə keçirilməsinə dair imzaladığı sərəncam mətbuatımıza göstərilən ən yüksək qayğının təzahürüdür.

Mətbuat tariximizin yorulmaz tədqiqatçısı, professor Şirməmməd Hüseynov geniş və əhatəli çıxışında vurğuladı ki, Azərbaycanın qədim tarixi dəqiq yazılmalı, Sovetlər imperiyasında yazılmış tarixi kitablarımız olduğu kimi köçürülüb yazılmamalı, bir vaxtlar pantürkist, musavatçı adlandırılan xalqımızın vətənpərvər oğulları haqqında dürüst məlumatlar dərc olunmalıdır. Hər bir qələm sahibi yazdığı məqalənin məsuliyyətini dərk etməlidir.

Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov, Azərbaycan jurnalistlər birliyinin sədri, “Ayna” və “Zerkalo” qəzetinin baş redaktoru Elçin Şıxlı, “Ədalət” qəzetinin baş redaktoru, yazıçı Aqil Abbas, BDU–nun jurnalistika fakültəsinin dekanı professor Şamil Vəliyev çıxış etmişlər. Onlar doğma ana dilində qəzetə böyük ehtiyac olduğunu dərk edən Həsən bəy Zərdabinin qəzet çap etmək üçün hökumətə müraciət etdiyindən, gərgin zəhmət və əzab–əziyyətdən sonra 1875–ci ilin 22 iyulunda Bakıda qubernatorun mətbəəsində doğma dilimizdə “Əkinçi” qəzetinin nəşrinə müvəffəq olduğundan bu mətbu orqanla milli mətbuatımızın əsasının qoyulduğunu danışdılar.

Onu da qeyd edək ki, 1877–ci ilin sentyabr ayının 29–na qədər çapını davam etdirən “Əkinçi” ayda iki dəfə nəşr olunmaqla cəmi 56 nömrəsi işıq üzü görmüşdür.

Sonradan çap olunan “İrşad”, “Kaspi” “Molla Nəsrəddin”, “Füyuzat” və digər qəzet və jurnallar “Əkinçi” ənənələrinə sadiq qalaraq Azərbaycan ictimai fikir tarixində və xalqımızın daha da maariflənməsində əvəzsiz rol oynamışdır. Sevindirici haldır ki, böyük mütəfəkkir Əlibəy Hüseynzadə tərəfindən 1906–1907–ci illərdə 32 nömrəsi çap olunmuş “Füyuzat” jurnalı 100 ildən sonra professor T.Əhmədov tərəfindən həmin jurnalın davamı kimi indi də çap olunur və sevilə–sevilə oxunur.

Çıxış edənlər Həsən bəy Zərdabinin Azərbaycan maarifinin inkişafında, eyni zamanda Azərbaycan teatrının yaranmasındakı xidmətlərindən də geniş bəhs etmişlər.

Milli kitabxananın əməkdaşları tərəfindən hazırlanmış “Həsən bəy Zərdabi–170″ adlı elektron məlumat bazası (www.al.az) tədbir iştirakçıları tərəfindən böyük maraqla qarşılanmışdır.

Rauf İlyasoğlu

Respublika.- 2012.- 25 noyabr.- S. 5.