İnformasiya və telekommunikasiya texnologiyaları sürətli inkişaf yolunda

Dünya həyatının bütün sahələrində sürətli qloballaşma prosesi öz təsirini getdikcə daha artıq göstərir. Bu beynəlxalq prosesdə iqtisadi inteqrasiya çox mühüm rol oynayır və zərurət kimi meydana çıxır. Ölkələrin müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığı, əlaqələrin daim dərinləşməsi və hər bir tərəf üçün səmərəliliyi həmin dövlətlərin sosial-iqtisadi inkişafına, siyasi sabitliyinə də möhkəm və etibarlı zəmin yaradır. Bu əlaqələrin müasir səviyyədə qurulmasında və inkişafında informasiya və telekommunikasiya vasitələri çox əhəmiyyətli rol oynayır. Bütün qitələrin dövlətləri qarşılıqlı mənafelərə cavab verən beynəlxalq əməkdaşlıq üçün çox maraqlıdırlar. Azərbaycan dünya iqtisadi bazarına karbohidrogen və qeyri-neft məhsulları ilə çıxır. Ölkəmiz iqtisadiyyatın neft amilindən asılılığını minimuma endirmək üçün real sektorun inkişafını prioritet elan edib. Nəticədə bu sektor da sürətli tərəqqi yolundadır. İKT həm də real sektorun bir sahəsidir. Digər sahələrdə olduğu kimi, İKT sahəsində də Azərbaycan dünyanın sürətlə inkişaf edən ölkələri səviyyəsindədir.

Bu günlərdə Bakıda “BakuTel-2013” 19-cu Azərbaycan Beynəlxalq telekommunikasiya və informasiyaları sərgisi və konfransı açılmışdır. Bu sahənin iqtisadiyyatda çəkisinin sürətlə artmasının nəticəsidir ki, İKT-yə aid bu növ tədbirlər ölkəmizdə keçirilir. Qeyd edək ki, ənənəyə çevrilmiş “BakuTel” sərgisi Xəzər və Qafqaz regionlarında ən böyük tədbirdir. Bu gün İKT ölkə iqtisadiyyatında çox mühüm rola malikdir və onun sürətli inkişafı üçün bütün lazımi addımlar atılır. Azərbaycan Prezidenti sərgi və konfrans iştirakçılarına təbrikində İKT-nin inkişafına dövlət dəstəyi və perspektiv barədə deyib: “İqtisadi və sosial sahələrin bütün istiqamətlərində davamlı artım tempinə nail olan Azərbaycan İKT sahəsində də dünyanın inkişaf edən ölkələri səviyyəsinə yüksəlmişdir. Respublikada İKT cəmiyyətin həyatına dərin nüfuz etmişdir. Əhalinin 70 faizi internet, onların yarısı isə genişzolaqlı internetdən istifadə edir. Yeni texnologiyaların tətbiqi və rəqəmli televiziya yayımı uğurla həyata keçirilir, sahə üzrə investisiya qoyuluşu və özəl sektorun fəaliyyəti ildən-ilə genişlənir. Ölkəmizin tarixi nailiyyətlərindən biri olan “Azerspace-1” ilk milli telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılması, eləcə də informasiya texnologiyaları üzrə universitetin və dövlət fondunun, “Yüksək Texnologiyalar Parkı”nın yaradılması, stimullaşdırıcı tədbirlərin tətbiqi ölkədə təbii sərvətlərə əsaslanan iqtisadiyyatdan innovativ və texnoloji tutumlu iqtisadiyyata keçidin təmin edilməsinə möhkəm zəmin yaradır”. Bu gün Azərbaycan dünya çapında İKT sahəsində də təşəbbüskar kimi tanınmaqdadır. Belə ki, ölkəmiz BMT Baş Assambleyasının 67-ci sessiyasında beynəlxalq İKT çağırışlarının həyata keçirilməsi üçün Avrasiya Rabitə Alyansının təsis edilməsi ilə bağlı təklif vermiş və bəyənilərək qətnamə qəbul edilmişdir. Bu, dövlətin beynəlxalq aləmdə həm səmərəli fəaliyyətinin və həm də nüfuzunun göstəricisidir... Hazırkı dövrdə İKT iqtisadiyyatın inkişafında çox mühüm yer tutur. Xüsusilə real sektorun tərəqqisi üçün İKT həyati əhəmiyyətə malikdir. Bu il “İnformasiya-kommunikasiya texnologiyaları ili” elan edilmiş və fevral ayında Azərbaycanın ilk süni peyki buraxılmış və ölkə kosmik sənayesi olan dövlətlərin sırasına daxil olmuşdur. Yaxın illərdə ikinci və üçüncü peyk də kosmosa çxarılacaqdır. Bu gün İKT iqtisadi, sosial, siyasi həyata dərindən nüfuz edib və bu sahəyə malik olmadan müasir səviyyədə beynəlxalq standartlara uyğun inkişaf mümkün deyil. Buna görə də ölkəmizdə İKT-nin inkişafı prioritet elan olunmuş sahələrdəndir. Dövlət başçısı bu istiqamətdə görülən işlər barədə deyib: “Bəli, bu, hazırda Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafı üçün əsas istiqamətlərdən biridir. Bu sektorun çox böyük perspektivi vardır... Regionlarda informasiya-kommunikasiya texnologiyaları inkişaf edir.

Hazırda biz genişzolaqlı internetin hər bir kənddə tətbiqi üzərində işləyirik. Bu layihəni dövlət maliyyələşdirəcəkdir. Hazırda bu istiqamətdə xeyli iş görülür. “BakuTel” sərgisinin iştirakçılarının sayı ilbəil artır. Yeni tədqiqatlar üzə çıxır. Biz təkcə neft-qaz əməliyyatlarının, humanitar əməkdaşlığın deyil, eləcə də regionumuzda müasir texnologiyaların mərkəzinə çevrilmək istəyirik”.

Göründüyü kimi, hər iki sektorda əldə edilən uğurlar ölkəmizin hərtərəfli inkişafına, regionun qüdrətli dövləti, qısa müddətdə dünyanın inkişaf etmiş ölkəsi səviyyəsinə çatmasına möhkəm zəmin yaradıb. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev əldə olunan nəticələrə yüksək qiymət verib: “Son on ildə Azərbaycan dünyada ən sürətli templərlə inkişaf etmişdir. İkinci belə ölkə dünya xəritəsində tapılmaz ki, Azərbaycan qədər uğurlar əldə edə bilsin. Həm beynəlxalq, həm daxili siyasətlə, iqtisadi islahatlarla, siyasi islahatlarla bağlı hara baxsan, Azərbaycan uğurla, inamla, sürətlə inkişaf edir”. Bu uğurları təsdiq edən, ölkədə sürətli müasir tikinti-quruculuq və abadlıq işlərinin şahidi olan Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin MDB Dövlət Başçıları Şurasının iclasında Birlikdə iqtisadi inteqrasiyanın sürətli və səmərəli prosesinə nail omaq üçün zəruri sahələrdə prioritet yanaşmanın mühümlüyünü qeyd etmişdir. RF dövlət başçısı dünya iqtisadiyyatında baş verən proseslərə toxunmuş, qlobal böhranla bağlı MDB üzv ölkələri arasında inteqrasiya əlaqələrinin inkişafının, təhlükəsiz işgüzar mühitin formalaşdırılmasının vacibliyini bildirmiş və qarşılıqlı mənafeyə əsaslanan əməkdaşlığın nəticəsi kimi Azərbaycanda şahidi olduğu inkişafı nümunə gətirmişdir: “Bu yaxınlarda Azərbaycanda oldum, Bakının necə inkişaf etdiyini görüb çox məmnun qaldım. Biz şəhərin mərkəzi hissəsində gəzdik, bura həqiqətən çox heyrətamizdir. Əminəm ki, əgər insanlar bizim ölkələrdə baş verənlərdən xəbərdar olsalar, qarşılıqlı maraq daim artacaqdır”. Göründüyü kimi, əməkdaşlıq dövlətin inkişafında ən mühüm amillərdən biridir. İnteqrasiyada cəlbediciliyi yaradan ən zəruri şərtlərdən biri də quruculuq və abadlıq prosesidir. Bu davamlı, müasir səviyyədə yüksək templi inkişafa isə müasir İKT-yə nail olmadan çatmaq mümkün deyil. Azərbaycan dünyanın inkişaf etmiş ölkələri səviyyəsinə yüksəlmək üçün digər mühüm sahələrlə yanaşı, yeni texnologiyaların da inkişafını daim diqqətdə saxlayır. Dövlət başçısı İKT-nin müasir dövlət quruculuğunda əhəmiyyəti barədə vurğulayıb: “İndi biz bütün dünyada təkcə neft-qaz ehtiyatlarına malik ölkə kimi deyil, həmçinin gələcəkdə yüksək səviyyəli elmi potensiala və informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiq olunduğu ölkə kimi tanınacağıq. Əlbəttə, Azərbaycanın bu sahədə dəb qanunvericisi rolunu oynayacağını düşünmək sadəlövhlük olardı. Mən həmişə demişəm ki, biz dəb qanunvericilərinin bir addımlığında olmalıyıq və ən müasir texnologiyaları iqtisadiyyatımıza tətbiq etməliyik. Bu proseslərdə dövlət təminatçı kimi çıxış edir, çünki maliyyənin əksər hissəsini dövlət təmin edir. Fərdi sektor isə dövlətin ardınca, yaxud onunla paralel olaraq addımlayır və bizim yaratdığımız bütün imkanlardan istifadə edir. Biz yüksək templərlə irəli gedirik, müasir dövlət qururuq. Bu gün müasir texnologiyalar olmadan heç bir dövlət normal inkişaf etməyə qadir deyildir”.

Ataş CƏBRAYILOV

Respublika. - 2013.- 4 dekabr.- S.1-2.