Azərbaycan bütün sahələrdə inkişaf etmiş ölkələr səviyyəsinə çatmaq əzmindədir

FotoAzərbaycanın iqtisadi siyasətinin nəticələri çox uğurludur. Dünyanın ən inkişaf etmiş ölkələri belə 2009–cu ildən bəri davam edən tənəzzüldən qaça bilməyib, bir sıra ölkələrdə hələ də böhranın ağır nəticələri aradan qalxmayıb və onların milyardlarla dollar xarici borcları vardır. Lakin ulu öndər Heydər Əliyevin müyyənləşdirdiyi strateji kurs onun layiqli davamçısı dövlət başçımız tərəfindən böyük uğur və bacarıqla həyata keçirilir. Aparılan iqtisadi siyasətin müvəffəqiyyətini dünyanın aparıcı ölkələri, nüfuzlu beynəlxalq qurumları və ekspertləri də təsdiq edirlər.

Nazirlər Kabinetinin 2012–ci ilin sosial–iqtisadi inkişafının yekunlarına və 2013–cü ildə qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasındakı nitqində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev qazanılan nailiyyətlərin dövlətin yürütdüyü doğru siyasətin bəhrəsi olduğunu bildirib: “Bütövlükdə ötən il ölkə iqtisadiyyatı üçün çox uğurlu olmuşdur. Bu da təsadüfi deyil. Çünki keçən ilin uğurları bundan əvvəlki dövrdə müəyyən edilmişdir. Bizim düşünülmüş iqtisadi siyasətimiz artıq öz gözəl nəticələrini verməkdədir və dinamika müsbətdir, inkişaf çox sevindiricidir… İqtisadiyyatımız, ümumiyyətlə, digər mötəbər beynəlxalq qurumlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Dünya Bankının hesabatlarında biznesin aparılması üçün Azərbaycan yüksək yerdədir. Ümumdünya Davos İqtisadi Forumunun hesabatlarına görə, Azərbaycan iqtisadiyyatı 46–cı yerdədir, MDB məkanında 1–ci yerdədir. Bax budur görülmüş işlərin nəticəsi və əlbəttə, biz bu müsbət dinamikanı gündəlik həyatda da görürük”. Bu davamlı, yüksək templi inkişafın sirri siyasət, iqtisadiyyat və sosial sahələrdə islahatların paralel və əlaqəli aparılması, müasir layihələrin icrası və ən mühümü isə insan amilinin diqqət mərkəzində olmasıdır.

Prezident Adminstrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev dövlət rəhbərinin səmərəli, düşünülmüş praqmatik siyasi kursunun xarakterik xüsusiyyətlərini və onun nəticəsi olaraq ölkəmizin dayanıqlı iqtisadiyyata, hərtərəfli davamlı inkişafa və yüksələn sosial rifaha nail olması barədə müsahibəsində ətraflı açıqlama verərək demişdir: “Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, inkişafımızın əsasında düşünülmüş siyasət, liberal islahatlar, dövlətin həyata keçirdiyi siyasətin xalq tərəfindən dəstəklənməsi, güclü hakimiyyət və sabitlik amilləri dayanır. Azərbaycan Prezidentinin praqmatik siyasi kursu, hakim komandanın səmərəli fəaliyyəti və ən əsası, xalqımızın güclü dəstəyi olmasaydı, bütün bu uğurlar əlçatmaz xəyal olaraq qalacaqdı. Buna görə də dünyanın nüfuzlu ekspertləri, politoloqları hesab edirlər ki, hazırda planetimizin müxtəlif bölgələrində münaqişələrin, siyasi kataklizmlərin müşahidə olunduğu, aparıcı ölkələrin iqtisadi və maliyyə böhranından əziyyət çəkdiyi bir dövrdə Azərbaycanın dinamik inkişafı əsl möcüzədir. Davamlı iqtisadi inkişaf, ictimai–siyasi sabitlik sosial rifah xalqla hakimiyyət arasında vəhdət—budur bugünkü Azərbaycanın reallıqları”.

İnsan amili elə bir mənbədir ki, dövlət onun sosial tələblərinə müsbət cavab vermədən, onu zənginləşdirmədən kapitala çevirə bilməz və hərtərəfli tərəqqi üçün ondan müvafiq təklifi ala bilməz. Ona görə də Azərbaycan rəhbərliyi yürütdüyü siyasətdə neft strategiyasının həyata keçirilməsi nəticəsində əldə olunan gəlirin insan kapitalına çevrilməsini prioritet elan etdi. Bu istiqamətdəki fəaliyyət son dərəcə uğurludur. Dövlət–vətəndaş birliyi nə qədər sıx və mütərəqqi prinsiplərlə qurulsa, dövlət idarəçiliyi də o qədər səmərəli və təkmil olur, qarşıya qoyulan hədəflərə də o qədər müvəffəqiyyətlə çatılır. Bu gün ölkəmizdə insan kapitalının yaradılmasında qazanılan uğurlar beynəlxalq qurumların, aparıcı dövlətlərin və digər müvafiq təşkilatların da diqqətindədir. Akademik Ramiz Mehdiyev dövlət siyasətinin mərkəzində Azərbaycan vətəndaşının mənafeyinin dayandığını qeyd etmişdir: “Cənab Prezident hesab edir ki, Azərbaycanın dinamik inkişafı və yüksək beynəlxalq statusu ilə səciyyələnən yeni strareji hədəflərə nail omaq üçün vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunun daha da dərinləşməsi, bunun tərkib hissəsi kimi, dövlət–vətəndaş münasibətlərinin ən mütərəqqi prinsiplərə uyğun təkmilləşdirilməsi, səmərəli dövlət idarəçiliyinin təmin olunması qarşıda duran vacib məsələlərdəndir. Konfransda Prezident İlham Əliyev həyata keçirdiyi siyasətin başlıca prinsipini açıqlamışdır – dövlət siyasətinin mərkəzində Azərbaycan vətəndaşı dayanır, hər şey Azərbaycan vətəndaşı üçün edilir. Cəmiyyətimizin demokratikləşməsi, Konstitusiyamızda təsbit olunmuş fundamental insan hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsi, liberal bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinin mənimsənilməsi, yəni görülən bütün işlərin əsas hədəfi insan amilinin inkişaf etdirilməsi, onun sosial təminatının yaxşılaşdırılmasıdır”. Bu tərəqqidə bir davamlı proses diqqəti cəlb edir, bu da icra olunan bütün layihələrin bir–birini tamamlamasıdır. Azərbaycan rəhbərliyinin həyata keçirdiyi strateji kursun ən pozitiv keyfiyyəti odur ki, fəaliyyətdə milli mənafelər nəzərə alınır, düzgün, beynəlxalq siyasi–iqtisadi təhlilə əsasən milli maraqlara xidmət edən səmərəli əlaqə və əməkdaşlığın genişlənməsinə önəm verilir, ölkənin geosiyasi mövqeyindən istifadə edilərək Azərbaycanı hərtərəfli inkişaf etdirən, möhkəmləndirən layihələr elmi–təcrübi əsaslandırmalarla həyata keçirilir. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycanda gedən inkişafa diqqətlə nəzər yetirdikdə dediklərimiz dərhal nəzərə çarpır. Ölkə rəhbərliyi iqtisadiyyatın çoxşaxəli inkişafına çalışır. Azərbaycanda həyata keçirilən neft strategiyası qeyri–neft sektorunun da hərtərəfli inkişafına, ərzaq, enerji və nəqliyyat təhlükəsizliyinin yaradılmasına zəmin yaratmışdır.

Bu gün, demək olar ki, bütün qitələrin ölkələri arasında yaranmış geniş, qarşılıqlı səmərəli əməkdaşlıq əlaqələri qazanılan uğurları davamlı surətdə artırmaqdadır və bu proses çoxtərəfli siyasi, iqtisadi əlaqələrin davamlı inkişafına və möhkəmləndirilməsinə şərait yaradir. Artıq Azərbaycan Avratlantik məkanda mühüm beynəlxalq tranzit ölkə və Avropanın enerji təhlükəsizliyində etibarlı tərəfdaşdır. Azərbaycanda səfərdə olan Avstriya Respublikasının Milli Şurasının ikinci prezidenti Fitz Neugebauer Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyində oynadığı rola yüksək qiymət verərək demişdir ki, Azərbaycan regionun lider dövləti olmaqla yanaşı, enerji təhlükəsizliyi sahəsində Avropanın ən etibarlı tərəfdaşıdır. Biz Avstriya nümayəndə heyəti olaraq bunu yüksək qiymətləndiririk və Azərbaycan ilə əlaqələrin hərtərəfli inkişafında maraqlıyıq. Azərbaycan regionun lider dövlətidir və dünyada nüfuzu getdikcə artır.

Ölkəmiz beynəlxalq iqtisadi və siyasi arenada öz mövqeyini davamlı surətdə möhkəmləndirir. Bu mütərəqqi prinsipial proses, təbii ki, dövlət liderinin yürütdüyü siyasi kursu çox böyük məsuliyyət və həm də müasir dövrün tələbinə uyğun, gələcəyi nəzərə alması nəticəsində baş verir. Akademik Ramiz Mehdiyev dövlət siyasətində mühüm rol oynayan bu amili də diqqətə çatdırır: “Cənab İlham Əliyevin xarakterində təbiətən çox böyük məsuliyyət hissi vardır. Bu cəhət ən çətin və mürəkkəb sahələrdə onun yeganə düzgün qərar qəbul etmək bacarığını üzə çıxarır. Bu məsuliyyət hissi daxili və xarici siyasət məsələlərinin, bir çox problemlərin həllində, məsələn, müasir dövrün reallıqlarını düzgün qiymətləndirməklə iqtisadiyyatın yeni əsaslarının yaradılmasında, onun şaxələndirilməsində və neftdən asılılığının aradan qaldırılmasında dövlət başçısına yardım etmişdir”.

2012–ci ildə iqtisadiyyatın inkişafına 22,1 milyard ABŞ dolları həcmində vəsait yönəldilmişdir. Bunun 13,3 milyardı daxili, 8,8 milyardı isə xarici sərmayələrdir. Göründüyü kimi, daxili investisiyalar xarici sərmayəni üstələyir, digər tərəfdən, əvvəlki yatırımlar da artıq öz bəhrəsini vermşdir. Geri qayıdan vəsaitlər təkrarən iqtisadiyyatın inkişafına yönəldilir. Beləliklə, hər il bu məqsədlə ayrılan vəsaitlər makroiqtsadiyyatın sabitliyinə və dinamik inkişafına xidmət edir. Azərbaycanın strateji valyuta ehtiyatlarının aybaay artması da bu düşünülmüş siyasi fəaliyyətin nəticəsindədir. Ötən il icmal büdcənin gəlirləri 22,1 milyard manat olmuşdur, proqnoz 101 faiz ödənmişdir. Xərclər isə 93,9 faiz icra edilməklə 2,4 milyard manat profisit yaranmışdır.

Dövlət büdcəsinin gəlirləri 17,3 milyard manat və ya 101,4 faiz icra olunmuşdur. Bu göstərici əvvəlki illə müqayisədə 10,1 faiz artıqdır. Bütün bu proseslər davamlı tərəqqinin bariz dəlilləridir. Təsadüfi deyil ki, keçən il ölkəmizin strateji valyuta ehtiyatları 46 milyard dollar təşkil etmişdir.

Azərbaycan rəhbərliyi müasir şəraitdə qarşıda duran əsas sosial–iqtisadi məsələlərin həllinə nail olub. Dövlət beynəlxalq səviyyəli sosial–iqtisadi layihələrin elmi–təcrübi əsaslandırmalarla həyata keçirilməsi nəticəsində iqtisadiyyatın davamlı, dinamik və sabit inkişafını təmin edib. Lakin bu səviyyə heç də son hədd deyildir, qarşıda daha mühüm vəzifələr durur. Azərbaycanın çox böyük iqtisadi potensialı mövcuddur və onu aşkarlayaraq yeni bazarlara çıxaraq yaxın gələcəkdə inkişaf etmiş ölkələr səviyyəsinə çatmaq hədəfdədir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Xorvatiyaya rəsmi səfəri zamanı mətbuata bəyanatında ölkələrlə əməkdaşlıqda mövcud potensialın aşkara çıxarılaraq ikitərəfli münasibətlərdə istifadə olunmasının vacibliyini vurğulayıb: “Biz bu gün əməkdaşlığımızın bütün istiqamətlərini geniş müzakirə etdik. Bir daha görürük ki, Xorvatiya ilə Azərbaycan arasındakı əlaqələr çox uğurla və sürətlə inkişaf edir. Sizin Azərbaycana keçən il etdiyiniz səfər və səfərin nəticələri, bu gün keçirdiyimiz danışıqlar və indicə imzalanmış bu mühüm sənəd bir daha bu əlaqələrin strateji xaraktetini vurğulayır. Bizim aramızda çox intensiv siyasi dialoq aparılır. Bizim syasi əlaqələrimiz mükəmməldir”.

Ölkənin beynəlxalq məkanda əməkdaşlığı genişləndikcə, iqtisadi partnyorları artdıqca, yeni–yeni layihələrin hazırlanması, reallaşması, rəqabətədavamlı məhsulların istehsalı və yeni bazarların əldə edilməsi də həll olunası məsələlər kimi meydana çıxır. Qarşı tərəf də bu əməkdaşlıqdan yararlanmağa, öz sosial–iqtisadi inkişafında bu əlaqələrdən maksimum istifadə etməyə çalışır. Siyasi–iqtisadi münasibətlərdə hər bir tərəfin maraqlarının ödənməsi təbii ki, əlaqələrin yüksək səviyyəyə qalxmasına və strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə çatmasına zəmin yaradır. Xorvatiya dövlət başçısı İvo Yosipoviç isə bəyanatında Azərbaycanla əməkdaşlığın əhəmiyyəti barədə dediyi sözlər ölkəmizin xarici siyasətindəki bu pozitiv keyfiyyətin əyani sübutudur: “Bu gün biz prezidentlərin bəyannaməsinə imza atdıq ki, bu da dövlətlərimiz arasında gözəl münasibətlərin olmasından xəbər verir. Biz xüsusən iqtisadi münasibətlərimizin daha da gücləndirilməsinə dair istəyimizi ifadə etdik. Bunun üçün böyük potensial mövcuddur. Hər iki tərəf bu məsələdə maraqlıdır və iqtisadi münasibətlərimizin gələcək inkişafı üçün yaxşı perspektivlər vardır. Bu baxımdan enerji, infrastruktur layihələri, turizm və kənd təsərrüfatı sahəsində imkanlar mövcuddur. Bununla bərabər elm, təhsil kimi digər sahələr də vardı”. Göründüyü kimi, dövlətlərarası münasibətlərdə mümkün potensialın aşkara çıxarılaraq inkişaf etdirilməsi hər iki tərəfin marağına xidmət edir. Ölkə rəhbəri bütün sahələrdə meydana çıxan məsələləri ciddi nəzarətdə saxlayır və həlli üçün operativ tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin edir. Bu nizam və intizam dövlət səviyyəsində ciddi nəzarətə, bu da öz növbəsində inkişafın dinamikliyinə və müasirliyinə səbəb olur. Prezident öz çıxışında korrupsiya və rüşvətxorluğa və məmur özbaşınılığına son qoyulması üçün ciddi xəbərdarlıq etmiş və müvafiq dövlət idarələırinin qarşısına bu istiqamətdə mühüm vəzifələr qoymuşdur. Akademik Ramiz Mehdiyev dövlət rəhbərinin bütün neqativ hallara qarşı siyasi lradə və qətiyyət nümayiş etdirdiyini qeyd edərək bu sahədə görülən tədbirlərdən bəhs etmişdir.

Ölkə başçısı iqtisadiyyyatı daha da inkişaf etdirmək, onu müasir beynəlxalq səviyyəyə çatdırmaq üçün mövcud potensialdan istifadə etməyi və insanlara daha yüksək səviyyədə xidməti qarşıya mühüm vəzifə kimi qoymuşdur: “Azərbaycan inkişafda olan dövlətdir və bizdə bu sahələrdə hələ ki vəziyyət inkişaf etmiş ölkələrdəki kimi deyildir. Amma biz buna çatmalıyıq. Çünki biz qarşıya hədəf qoymuşuq ki, bütün sahələrdə inkişaf etmiş ölkələrin səviyyəsində olmalıyıq və onların müsbət təcrübələrini Azərbaycanda tətbiq etməliyik”.

İqtisadyyatda davamlı inkişaf, rəqabətədavamlı məhsulların çoxalması, beynəlxalq bazarlarda Azərbaycan mallarına tələbatın artması da dünya iqtisadiyyatına sürətlə inteqrasiyaya səbəb olur. Bu da öz növbəsində xalqımızın rifah halının da yüksəlməsinə zəmin yaradır. Ötən il 117 min iş yeri açılıb. Ümumiyyətlə isə regionların sosial–iqtisadi inkişafı Dövlət proqramlarının icra edildiyi vaxtdan bu ilin yanvarınadək 1 milyon 200 min yeni iş yeri açılıb. Bunların da əksəriyyəti daimi iş yeridir. Regionların inkişafı proqramının icrası uğurla davam edir. Bu gün Azərbaycanın yeni müsbət reallığı ondan ibarətdir ki, hər bir bölgədə inkişaf var, sosial–qtisadi proqramlar uğurla icra olunur.

Azərbaycan hərtərəfli tərəqqi yolundadır. Balanslaşdırılmış beynəlxalq əməkdaşlıq əlaqələrinin günü–gündən genişləndirilməsi öz müsbət nəticəsini göstərməkdədir. Fəal, dinamik, operativ, milli mənafeyə müvafiq iqtisadi və siyasi addımlar Azərbaycanı artıq nəinki yerləşdiyi regionda, həm də Avrasiya məkanında qüdrətli istehsalçı və tranzit ölkəsinə çevirib. Azərbaycanın sürətli inkişafı digər maraqlı dövlətlərin də mənafeyinə uyğundur. Bu bir faktdır ki, gənc, müstəqil bir dövlət kimi Azərbaycanın nəhəng iqtisadi sıçrayışı reallıqdır.

Ataş CƏBRAYILOV

Respublika.- 2013.- 31 mart.- S. 1; 4.