HÜQUQİ DÖVLƏT QURUCULUĞU ULU ÖNDƏRİN FƏALİYYƏTİNDƏN QAYNAQLANIR

Müasir dünyanın vətəndaş idrakında “dövlət–millət” və “milli lider” anlayışları bir–birinin təbii davamı olaraq qarşılıqlı vəhdət yaradan təsəvvürlərə çevrilib. Azərbaycan üçün XX əsrin sonlarında—XXI əsrin əvvəllərində iki fundamental məfhum “millət” və “şəxsiyyət” vahid bir anlamda “millətin lideri”, yaxud “ümummilli lider” anlayışında birləşib. Şübhəsiz, heç də hər bir dövlət başçısı öz xalqının və dövlətinin tarixində bu zirvədə qala bilməz. XX əsrin sonuncu onilliyində Tanrı Azərbaycan xalqını ciddi sınağa çəksə də, fenomenal şəxsiyyət, bənzərsiz lider, öz xalqının, millətinin taleyini hər şeydən üstün tutan insanı—Heydər Əliyevi bəxş etmişdir.

M ayın 4–də Azərbaycanın ümumi və ixtisaslaşdırılmış məhkəmələri hakimləri Assosiasiyasının ulu öndər Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş birgə yığıncağı keçirilmişdir. Tədbirdə çıxış edən Azərbaycan ümumi məhkəmə hakimləri Assosiasiyasının sədri, Yasamal Rayon Məhkəməsinin sədri Ələddin Cəfərov müasir dövlətçiliyimizin yaranması, təşəkkülü və inkişafında misilsiz xidmətləri olan dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin mənalı həyatı və çoxşaxəli fəaliyyəti barədə danışmış, müstəqil Azərbaycanda hüquqi dövlətin möhkəm təməlini qoymuş ümummilli lider Heydər Əliyevin müasir üçpilləli məhkəmə sisteminin formalaşdırılmasında əvəzsiz xidmətlərini xüsusi vurğulamışdır. O bildirmişdir ki, hazırda bütün Azərbaycan xalqı ulu öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 90 illiyini qeyd edir. Heydər Əliyev haqqında saatlarla, günlərlə danışa bilərik, ümummilli liderimizin nəhəng fəaliyyəti ilə əlaqədar söz tükənməz. Tarix şəxsiyyəti yaradırsa, şəxsiyyət də tarixi dəyişməyə qadirdir. Heydər Əliyev də Azərbaycanın tarixini yaradaraq dövlətçiliyimizi xilas etdi, bütün bəlalardan qorudu. Belə fenomenal şəxsiyyətin keçmişinə nəzər salsaq, onun təhsil aldığı dövrə diqqət yetirsək, görəcəyik ki, Heydər Əliyev artıq uşaqlıq illərindən başqalarından seçilirdi, məktəbdə öz yaşıdlarından hazırcavablığı, elmə olan marağı, kitablardan ayrılmaması ilə fərqlənirdi. Ümummilli liderimizin doğma xalqına bağlılığı təhlükəsizlik orqanlarında işləyəndən özünü büruzə verirdi. Repressiya dövründə Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi işçilərinin 90 faizi başqa millətlərin nümayəndələri idi. Azərbaycan xalqının görkəmli nümayəndələrinə qarşı bir çox hallarda əsassız açılmış istintaq işlərini aparan erməni və digər mənşəli insanlar onların taleyi ilə oynamış olurdular, məhz o vaxtdan Heydər Əliyev azərbaycanlı kadrların irəli çəkilməsinin zəruriliyini görərək bunu reallaşdırmaq istəyirdi.

Dahi şəxsiyyətin həyatı öz doğma xalqının xoş və firavan yaşamasına həsr edilmişdir. İstər SSRİ dönəmində, istərsə də 1993–cü ildən sonrakı dövrdə ulu öndər bütün sahələrdə müdrik və uzaqgörən qərarlar qəbul edirdi. Heydər Əliyev dərin, fenomenal biliyə və zəkaya malik olan insan idi. Ulu öndər daim Azərbaycanın inkişafına və tərəqqisinə çalışırdı. Təsadüfi deyil ki, Bakıda və respublikamızın regionlarında bütün böyük tikililər, sənaye müəssisələri məhz Heydər Əliyevin sayəsində ərsəyə gəlmişdir. Qeyd etməliyəm ki, təkcə SSRİ dövründə Azərbaycanda 200–dən çox iri müəssisə inşa edilərək fəaliyyət göstərirdi. Yüksək şəxsi keyfiyyətləri və fenomenal iş bacarığına malik Heydər Əliyevin Sovetlər ölkəsinin ali rəhbər vəzifələrinin birinə təyin edilməsi və Moskvada SSRİ–nin bir çox əhəmiyyətli sahələrinə uğurla rəhbərlik etməsi heç bir əməli işə qadir olmayan bir çoxlarında qısqanclıq hissi yaradırdı. Ulu öndərin Moskvada böyük nüfuza malik olması, hər zaman Vətənini, doğma torpağını düşünməsi həmin qüvvələrin Azərbaycana qarşı öz məkrli planlarını həyata keçirmək istəyini reallaşdırmağa imkan vermirdi. Təsadüfi deyil ki, Heydər Əliyev məhz vəzifədən uzaqlaşdırılandan sonra Qarabağ məsələsi ortaya atıldı, Azərbaycana hücumlar başlandı. Yaranmış bütün təhlükələrdən qurtulmaq üçün xalq Heydər Əliyevə üz tutdu. 1993–cü ildə ulu öndər xalqın təkidi ilə ikinci dəfə siyasi hakimiyətə qayıtdı və bundan sonra bütün sahələrdə olduğu kimi, məhkəmə–hüquq sistemində də böyük tarixi islahatların keçirilməsinə başlanıldı. 1995–ci ildə birbaşa ümummilli liderin rəhbərliyi altında ilk milli Konstitusiyamızın qəbulu ölkə quruculuğunda böyük addım olmuşdur. Bu gün biz bütün sahələrdə Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu inkişaf strategiyasının ölkə başçısı cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsinin, ölkəmizin bütün sahələrini əhatə edən güclü inkişaf və tərəqqinin şahidiyik. Çıxışının sonunda Ə.Cəfərov qeyd etdi ki, Heydər Əliyevin inkişaf strategiyasının alternativi yoxdur və Azərbaycanın əldə etdiyi böyük nailiyyətlər bir daha onu göstərir ki, biz hamımız Prezident cənab İlham Əliyev ətrafında sıx birləşməliyik.

Azərbaycanın ixtisaslaşmış məhkəmələri hakimləri Assosiasiyasının sədri, Sumqayıt Apelyasiya Məhkəməsinin sədri Səadət Bektaşi bildirdi ki, hər bir xalqın ədəbiyyat nümunələrində arzuedilən liderlərin obrazları adətən bir–birinə bənzəyir. Milli inkişaf yolunun banisinə çevrilən belə xarizmatik liderlər böyük müdrikliklə öz xalqlarının xoşbəxt gələcəyinin bünövrəsini yaradırlar. Bu gün bütün böyük ölkələr məhz belə liderlərin müəyyən etdikləri yol ilə gedir. Həmin tarixi şəxsiyyətlərdən fransızlar üçün Şarl de Qoll, ingilislər üçün Uinston Çörçill, türklər üçün Mustafa Kamal Atatürk hesab edilirsə, Azərbaycan xalqı üçün əbədi ümummilli lider zirvəsinə ucalmış dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevdir. Ulu öndərin azərbaycançılıq məfkurəsinin formalaşmasına da xüsusi yeri vardır. Onun sayəsində müasir Azərbaycan dövləti qurulub və ölkəmiz geostrateji potensialdan istifadə edərək Şərqin və Qərbin körpüsünə çevrilib. S.Bektaşi çıxışında milli dövlətçiliyimiz tarixində müstəsna xidmətləri ilə əvəzolunmaz lider və xalqın xilaskarı kimi daim yaşayan Heydər Əliyevin müasir Azərbaycanın mükəmməl hüquq sisteminin, müstəqil məhkəmə hakimiyyətinin formalaşmasına və möhkəmlənməsinə verdiyi töhfələrin əhəmiyyətini qeyd etdi, ümummilli liderimizin siyasətinin layiqli davamçısı cənab İlham Əliyevin dövlət başçısı kimi, ilk növbədə milli maraqlara söykənən fəaliyyətinin, onun rəhbərliyi ilə aparılan mütərəqqi ruhlu hüquqi–siyasi islahatların, insan hüquq və azadlıqlarının təminatına yönəlmiş kompleks tədbirlərin, beynəlxalq ictimaiyyətin diqqət mərkəzində olduğunu bildirdi.

Bakı Dövlət Universitetinin professoru Sərvər Məmmədov əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş, müstəqil Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən mütərəqqi məhkəmə–hüquq islahatlarından danışaraq, bu islahatların mahiyyətinin ulu öndərimizin ədalət və qanunçuluq prinsiplərinə əsaslanan, insan hüquqlarının etibarlı müdafiəsinə xüsusi önəm verən hümanist siyasətindən irəli gəldiyini vurğulamışdır.

Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hakimi, hüquq elmləri doktoru, professor Ənvər Seyidov öz çıxışında ulu öndər Heydər Əliyevin bənzərsiz şəxsiyyət olduğunu xüsusilə vurğulamışdır. 1969–cu ildə yenicə iş fəaliyyətinə başlamış Ə.Seyidov gənc yaşlarında mərkəzi poçtamptda işləyirdi. Onun Heydər Əliyevlə ilk görüşü də məhz o vaxtlara təsadüf edirdi. Ənvər Seyidov öz xatirələrində bildirdi ki, o zaman mən çox gənc olsam da, partiya üzvü olduğum üçün məxfi sənədlər mənim seyfimdə saxlanılırdı. Həmin sənədlərin içində şəxsən Heydər Əliyevin adına yazılmış sənəd də var idi. Dövlət əhəmiyyətli məxfi sənədin təqdimetmə proseduruna dəqiqliklə riayət etməyim ulu öndərin diqqətindən yayınmadı. Heydər Əliyevin fenomenal yaddaşa malik olması bir çox insanları heyran edirdi. Doqquz il keçəndən sonra, 1978–ci ildə artıq hakim kimi ulu öndərin qəbulunda oldum. Məni görən kimi soruşdu: “Sən poçtamptda işləmiş həmin oğlansan?” Mən çox təəccübləndim. Həqiqətən də, ulu öndər böyük və bənzərsiz şəxsiyyət idi.

Azərbaycanın ən ağır illərində, 1990–cı illərin əvvəllərində biz Heydər Əliyevin yanına, Naxçıvana üz tutduq. Bizimlə görüşəndə ulu öndər hamımızı olduqca hərarətlə, səmimi qarşıladı. Onun iş kabinetində olan iki ədəd kerosin lampası mənim diqqətimi çəkdi. Heydər Əliyev bunu hiss edib dedi ki, görürsən, Ənvər Seyidov, Naxçıvan necə çətinliklə yaşayır, vuruşur. Ancaq bizi heç bir şey qorxutmur, biz xalqımız üçün hər şey edəcəyik. Heydər Əliyev hər zaman insanları düşünürdü, ən çətin məqamlarda da onların yanında idi. Xalqımızın bəxti onda gətirdi ki, Heydər Əliyev tarixi xilaskarlıq missiyasını üzərinə götürdü və onu böyük şərəflə və uğurla yerinə yetirdi.

Tədbirdə çıxış edən natiqlər xüsusilə vurğuladılar ki, Heydər Əliyev Azərbaycanın müstəqil dövlət olacağını öncədən bilirdi. Təsadüfi deyil ki, SSRİ ideologiyasının tüğyan etdiyi dövrdə, 1978–ci ildə qəbul edilmiş sovet Azərbaycanının Konstitusiyasında Heydər Əliyevin sayəsində Azərbaycan dili dövlət dili statusu almışdır. Sirr deyil ki, hər bir xalqın müstəqilliyini və dövlətçiliyini şərtləndirən əsas amillərdən biri də onun doğma ana dilinin dövlət dili kimi tanınması və qəbul edilməsidir. SSRİ kimi imperiyanın tərkibində bunu reallaşdırmağa yalnız Heydər Əliyev kimi şəxsiyyət nail ola bilərdi.

Çıxış edən hakimlər ümummilli lider Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu məhkəmə–hüquq islahatlarının Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən inamla davam etdirildiyini, dövlətin iqtisadi imkanlarının daha da genişləndiyini, son illərdə məhkəmə orqanlarında zamanın tələbi ilə səsləşən islahatların daha geniş vüsət aldığını qeyd edərək, hər bir vətəndaşın mənafeyini yüksək tutmaqla ədalət mühakiməsinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi məqsədilə ən mütərəqqi üsullarla və obyektiv şəraitdə hakim korpusunun formalaşdırılması, məhkəmə orqanlarının fəaliyyətində şəffaflığın təmini, yeni məhkəmələrin yaradılması və fəaliyyətinin təşkili, hakimlərin sayının artırılması, onların iş şəraitinin yaxşılaşdırılması, ən müasir tələblərə cavab verən yeni məhkəmə binalarının inşasını, ümumən, məhkəmələrin hərtərəfli müasirləşməsini ulu öndərimizin işləyib hazırladığı siyasətə sadiqliyinin bariz nümunəsi, onun əziz xatirəsinə dərin və sonsuz ehtiramın real təzahürü kimi qiymətləndirmişlər.

Sonda ulu öndər Heydər Əliyev haqqında xatirə filmi nümayiş etdirildi.

Emin QASIMOV

Respublika.- 2013.- 5 may.- S. 8.