“Burda bir kənd vardı...”

Dünən “Aşıq Şəmşir” Mədəniyyət Ocağı İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə Ağdaban faciəsinin 22-ci ildönümü ilə bağlı Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində anım tədbiri keçirilmişdir.

Kəlbəcərin tanınmış ziyalılarının, şair və yazıçıların, KİV nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilmiş tədbiri “Aşıq Şəmşir” Mədəniyyət Ocağı İctimai Birliyinin sədr müavini Həbib Misirov açmış və vətənimizin azadlığı, ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid olmuş soydaşlarımızın xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilmişdir. Həbib Misirov demişdir: “Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra xalqımızın tarixi keçmişinin obyektiv mənzərəsini yaratmaq imkanı əldə edilmişdir.

Uzun illər gizli saxlanılan, üzərində qadağa qoyulmuş həqiqətlər açılır, təhrif edilmiş hadisələr özünün əsl qiymətini alır. Tarixən Azərbaycan xalqının başına gətirilən genosid əməlləri tarixin qaranlıq səhifələrindən üzə çıxarılır, barələrində açılmış cinayət işləri öz həqiqi dəyərini qazanır. 1992-ci il aprelin 7-dən 8-nə keçən gecə erməni quldurları xalqımızın başına növbəti bir faciə gətirdilər. Kəlbəcər rayonunun 130 evdən ibarət Ağdaban kəndi tamamilə erməni separatçıları tərəfindən yandırıldı, kəndin 779 nəfər dinc sakininə qeyri-insani işgəncələr verildi, 33 nəfər amansızlıqla qətlə yetirildi, qoca və körpələrə aman verilmədi. Bu bir kəndin sakinlərinə amansız və insanlıq adına sığmayan divan idi.

Erməni quldurları mədəni irsimizə qarşı törətdikləri vandalizm siyasətinin davamı olaraq Azərbaycan ədəbiyyatına misilsiz töhfələr vermiş Ağdabanlı şair Qurbanın və onun oğlu, klassik aşıq şeirinin ustadlarından olan Dədə Şəmşirin əlyazmalarını yandırıb məhv etdilər”.

Ağdabanın işğalı ilə bağlı film nümayiş etdirildi. Filmdə Aşıq Şəmşirin oğlu, tanınmış ictimai xadim Qəmbər Şəmşiroğlunun Ağdabanın işğalı barədə ürəkağrısı ilə söylədiyi xatirələr tədbir iştirakçılarında erməni vandalizminə qarşı bir daha nifrət oyatdı.

Sonra söz tanınmış şair Məmməd Aslana verildi.

Məmməd Aslan qeyd etdi ki, Kəlbəcərin Ağdaban kəndi erməni separatçıları tərəfindən qətliama uğradıqdan sonra istedadlı şair Cabir Umud bəşərin görmədiyi müsibət haqqında son dərəcə təsirli “Burda bir kənd vardı” adlı bayatı janrında poema yazmışdır. Bu gün eyni zamanda bu kitabın da təqdimat mərasimi keçirilir. Bu kitab istər vətəndaş unutqanlığı qarşısında bir haraydı, istərsə də dünyanın sülhsevər qüvvələrinin fikir və düşüncələrinə xitab etmək cəhətdən gərəklidir. Ədəbi tonqal mahiyyətində bir yaddaş vasitəsidir.

Tədbirdə Moskvada yaşayan, əslən Kəlbəcərdən olan şair Nəsib Nəbioğlu bildirmişdir ki, Kəlbəcərin işğalı ilə bağlı qaranlıq səhifələr vaxt gələcək açılacaqdır. Biz Moskvada tez-tez mötəbər məclislərdə Kəlbəcərin işğalı ilə bağlı anım tədbirləri keçiririk.

“Burda bir kənd vardı...” kitabının müəllifi şair Cabir Umud vurğulamışdır ki, Ağdaban faciəsi bir millət tərəfindən digər bir millətə qarşı qətliamdır. Həkim-şair Nurəddin Ocaqlı fikirlərini belə ifadə etdi ki, ağlamaq, sızlamaq daha yetər. İndi biz qəhrəman oğullarımızdan yazmalıyıq. Gənclərimizdə ruh yüksəkliyi yaratmalıyıq.

BDU-nun dekan müavini, şair Ələmdar Cabbarlı demişdir ki, erməni işğalçıları maddi sərvətlərimizlə yanaşı, mənəvi sərvətlərimizi də məhv etmişdir. Tədbirdə Kəlbəcərin tanınmış ziyalılarından Əli Kazımov, Vəliyəddin İsmayılov, Əlövsət Ağalarov, Adil Cəmil və başqaları çıxışlarında qeyd etmişlər ki, bu gün Ağdaban faciəsi bəşəriyyətə qarşı törədilmiş ən böyük cinayətlərdən biri kimi canlı şahidlərin yaddaşında silinməz izlər qoymuşdur. Azərbaycanın gözəl guşəsi Qarabağın qala qapısı Kəlbəcəri ələ keçirmək üçün erməni separatçılarını “Böyük Ermənistan” yaratmaq xülyasıyla Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi dəhşətli soyqırımı bu gün bütün dünya tanımalıdır. Çünki bu faciədə suçsuz qocaların, körpə və qadınların ən qəddarlıqla güllələnməsi, əsir düşmüş insanların başının dərisinin soyulması, dırnaqlarının qoparılması, meyitlərin gözünün çıxarılması, qulaqlarının kəsilməsi, bir sözlə, insanlığın məhvinə yönəlmiş hərəkətlərin edilməsi faktları vəhşiliyin ən yüksək həddidir.

Dünya tarixində özünəməxsus rol oynamış xalqımızın tarixi yenidən yazılaraq beynəlxalq ictimaiyyətə təqdim edilir. Azərbaycan xalqına qarşı dəfələrlə törədilmiş və uzun illərdən bəri öz siyasi-hüquqi qiymətini almamış soyqırım əməlləri də tarixin açılmamış səhifələrindən biridir.

Keçmişini unudan gələcəyini qura bilməz deyib babalarımız. Bu mənada tariximizi öyrənmək və onu gənc nəslə öyrətmək bizlərin üzərinə düşən ən böyük məsuliyyətdir. Bu tədbir gənclərimizin Ağdaban faciəsinə göz yaşları ilə deyil, qəhrəmanlıq tarixi və bir dərs kimi baxması, belə hadisələrin dünya ictimaiyyətinə hərtərəfli şəkildə çatdırılmasında onlara yardımçı olmaq missiyası daşıyır.

Rauf İLYASOĞLU,

Respublika.-2014.- 9 aprel.- S.8.