Azərbaycan səhiyyəsinin hamisi

Bu gün Azərbaycan öz inkişafının yüksək mərhələsini yaşayır. Həyatımızın bütün sahələrində möhtəşəm quruculuq işləri, köklü islahatlar aparılır. Təbii ki, belə bir inkişaf dövrünə çatmaq üçün respublikamız ağır sınaqlardan çıxmış, çətinliklər dəf etmişdir. Müstəqilliyimizin ilk illərində bütün sahələrdə olduğu kimi, səhiyyədə də tənəzzül yaşanmışdı. Yalnız ümummilli lider Heydər Əliyevin xalqın xahişi ilə Azərbaycanda hakimiyyətə qayıdışı anarxiyaya, tənəzzülə son qoydu. Müstəqil Azərbaycan dövləti tənəzzüldən inkişafa doğru istiqamət götürdü. Məhz bu dövrdə səhiyyə sahəsində köklü islahatlara başlandı. 1 milyondan artıq qaçqın və məcburi köçkünü olan respublikamızda iqtisadi islahatlarla yanaşı, insanların sağlamlığı üçün böyük tədbirlər həyata keçirildi. Bir çox epidemiyaların başlanması ehtimalı var idi, tibbi xidmət isə çox aşağı vəziyyətdə idi. Məhz ulu öndərimiz Heydər Əliyevin səhiyyəyə olan diqqət və köməyi sayəsində bu ağır dövrdə respublikada epidemiyalar nəinki baş vermədi, bəzi yoluxucu xəstəliklər—poliomielit və difteriya ləğv edildi. YUNESKO-nun xətti ilə ölkə üçün poliomielit, difteriya əleyhinə vaksin alındı və Azərbaycana poliomielitdən azad ölkə sertifikatı verildi.

Dünya Səhiyyə Təşkilatının hesabatına görə, Azərbaycanda əhalinin sağlamlıq göstəriciləri ildən-ilə yüksəlir. Bu illər ərzində səhiyyənin qanunvericilik bazası yaradılıb, səhiyyə ilə bağlı qanunlar qəbul edilib. Ümumiyyətlə, tibbi xidmətin keyfiyyətcə müasir standartlar səviyyəsinə yüksəldilməsi, vətəndaşların sağlamlığının etibarlı təminatı məsələləri bütün zamanlarda dövlətin üzərinə götürdüyü sosial öhdəliklər sırasında mühüm yer tutur. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev respublikaya rəhbərliyinin bütün dövrlərində səhiyyə sisteminin inkişafını, bu sahənin maddi-texniki bazasının, kadr potensialının gücləndirilməsini, ifrastrukturun yeniləşdirilməsini daim diqqət mərkəzində saxlamışdır.

1993-cü ildə təkrar hakimiyyətə qayıdışından sonra ulu öndərin rəhbərliyi ilə həyata keçirilməyə başlayan islahatlar tibb sahəsində də özünü göstərdi, səhiyyənin səmərəsinin yüksəldilməsi və intensivləşməsi üçün şərait yarandı. Səhiyyə sahəsində, ilk növbədə mövcud nöqsanların aradan qaldırılması, əhaliyə göstərilən xidmətin yüksək səviyyəyə çatdırılması, dağıdılmış sistemin bərpası və təkmilləşdirilməsi, təmir, tikinti, abadlaşdırma işlərinin intensivləşdirilməsi, saxta dərmanların əhaliyə satılmasına qarşı mübarizə, kadrların hazırlanması məsələlərınin nizamlanması və digər konkret fəaliyyət istiqamətlərı müəyyənləşdirildi. Qısa müddət ərzində bu istiqamətləri özündə əks etdirən islahatlar konsepsiyası hazırlanıb həyata keçirildi. Dövlətimizin sosialyönümlü siyasəti nəticəsində səhiyyənin inkişafı və əhalinin sağlamlığının qorunması problemləri ardıcıllıqla öz həllini tapmağa başladı.

1995-ci il dekabrın 29-da Respublika Ailə-Sağlamlıq Mərkəzinin açılış mərasimində çıxış edən ulu öndər hələ sovetlər dönəmində Azərbaycanda səhiyyənin inkişaf etdirilməsi üçün böyük işlər görüldüyünü, o zaman yaradılan iri səhiyyə mərkəzlərinin, xəstəxanaların, müalicə ocaqlarının bu gün də xalqımıza xidmət etdiyini qeyd edərək, Moskvada Siyasi Büronun üzvü, Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini olarkən bütünlükdə Sovetlər İttifaqının səhiyyəsinin problemlərini çox yaxından bildiyini, Azərbaycanda səhiyyənin yüksək səviyyədə olmasına baxmayaraq, əhalinin tibb yardımı ilə təmin olunması üçün heç də yetərli olmadığını deyirdi. Ailə-Sağlamlıq Mərkəzinin yaradılmasını zərurət hesab edən ulu öndər ailənin sağlamlığı probleminin həlli, müasir dövrün insanlarının sağlamlığı üçün yaratdığı bəzi zərərli meyillərin qarşısının alınması, bugünkü və gələcək nəsillərin sağlam, yüksək fiziki və zehni qabiliyyətə malik insanlar kimi yetişməsi istiqamətində mühüm, gərəkli olduğunu vurğulamış, həmişə dəyər verdiyi tibb işçiləri haqqında xoş sözlər demişdir: “Səhiyyə işçilərinə daim hörmət və ehtiram göstərdiyimi bildirirəm. Dövlət tərəfindən, şəxsən mənim tərəfimdən bütün imkanlardan istifadə edilərək səhiyyəyə bundan sonra da diqqət, qayğı göstəriləcəkdir...”.

Ulu öndər ömrünün, fəaliyyətinin sonuna qədər bu şərəfli peşə adamlarından, bütünlükdə səhiyyənin inkişafı üçün köməyini əsirgəmirdi. Eyni zamanda onlara inam və etibarını dönə-dönə ifadə edərək, dövlət tərəfindən göstərilən diqqət və qayğıya görə səhiyyə işçilərini öz üzərlərinə düşən vəzifələri şərəflə yerinə yetirməyə səsləyirdi.

Ulu öndər Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi strateji siyasət kursunu layiqincə davam etdirən Prezident İlham Əliyev ölkə həyatının digər sahələri kimi, insanların sağlamlığında mühüm rol oynayan səhiyyə ocaqlarının da inkişafına, bu sahədə mövcud problemlərin tez bir zamanda aradan qaldırılmasına çalışır. Dövlət büdcəsindən səhiyyəyə ayrılan vəsaitlərin ildən-ilə artırılması tibb müəssisələrinin fəaliyyətinin, ümumilikdə tibbi xidmətin çağdaş tələblər səviyyəsinə qaldırılmasına yeni imkanlar açır. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev çıxışlarında dəfələrlə vurğulamışdır ki, “biz artan iqtisadi imkanlarımızı, ilk növbədə, sosial sahələrin inkişafına, o cümlədən səhiyyənin problemlərinin həllinə yönəltməliyik”.

Səhiyyənin son illərdəki əhəmiyyətli dərəcədə artan büdcəsinə nəzər saldıqda dövlət başçısının verdiyi vədlərin real işə söykəndiyi bir daha təsdiqlənir. Müstəqil respublikamız ötən illərdə səhiyyə sahəsində həlledici uğurlara imza atmışdır. Respublika Prezidentinin təşəbbüsü ilə son illərdə Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən ən vacib sahələr üzrə - “Qanun, qan komponentlərinin donorluğu və qan xidmətlərinin inkişafına dair Dövlət Proqramı”, “Hemofiliya və talasemiya irsi qan xəstəliyi üzrə Dövlət Proqramı”, “Yoluxucu xəstəliklərin immunoprofilaktikasına dair Tədbirlər Proqramı”, “Onkoloji xəstələrin həyati vacib şiş əleyhinə preparatlarla təminatı üzrə Tədbirlər Proqramı”, “Ana və uşaqların sağlamlığının qorunması haqqında Tədbirlər Proqramı” hazırlanmış və Nazirlər Kabineti tərəfindən qəbul edilmişdir.

Bu gün respublikamızda uğurla həyata keçirilən səhiyyə islahatları, eyni zamanda, infrastrukturun yeniləşdirilməsinə, tibbi xidmətin səviyyəsinin yüksəldilməsinə xidmət edir. Aparılan genişmiqyaslı islahatlar milli səhiyyə sistemimizin sürətlə inkişafına təkan verir, insanların sağlamlıq imkanlarını genişləndirir. Eyni zamanda səhiyyə işçilərinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi də dövlət başçısının diqqət mərkəzindədir və bu istiqamətdə də bir sıra əhəmiyyətli addımlar atılır.

Ana və uşaqlara göstərilən tibbi xidmətin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması dövlətin sosialyönümlü siyasətinin əsas prioritet istiqamətlərindəndir. Ölkə rəhbərliyinin bilavasitə dəstəyi ilə son illər bu sahədə də mühüm tədbirlər həyata keçirilir.

2005-ci ilin dekabrında Azərbaycan dövləti və Səhiyyə Nazirliyi uşaq və ana ölümünün 2015-ci ilədək 1990-cı illə müqayisədə 3 dəfədən çox azaldılması haqqında beynəlxalq proqrama qoşulmuş, yeniyetmələr arasında xəstəliklərin vaxtında aşkar edilməsi, dispanserizasiyası, müalicə-profilaktika və sağlamlaşdırıcı tədbirlərin keyfiyyətinin və səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə müvafiq sənədlər paketi hazırlanaraq icrası nəzarətə götürülmüşdür. Bütün məlumatlar “Vətəndaşların Elektron Sağlamlıq kartı sistemi”nə daxil edilmişdir.

Respublikamızda ana və uşaqların mühafizəsinin kökündən yaxşılaşdırılması işində Heydər Əliyev Fondunun və onun prezidenti Mehriban Əliyevanın böyük xidmətləri vardır.

Azərbaycan səhiyyəsinin beynəlxalq aləmdə nüfuzu getdikcə artmaqdadır. Bu mənada ölkəmizin 2009-cu ildə Kopenhagendə keçirilən Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı Avropa üzrə Regional Komitəsinin 59-cu sessiyasında komitəyə üzv seçilməsi qürur doğurucu bir faktdır. 2011-ci ildə isə ÜST-nin Avropa üzrə Regional Komitəsinin 61-ci sessiyası Bakıda keçirilmiş və bu beynəlxalq tədbirdə Azərbaycan Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının İcraiyyə Komitəsinin üzvü seçilmişdir ki, bu da əlamətdar hadisədir.

Göründüyü kimi, Azərbaycan səhiyyəsi müstəqillik illərində böyük və sürətli inkişaf yolu keçmişdir. Əminliklə demək olar ki, respublika əhalisinin sağlamlığının qorunması istiqamətində tədbirlər bundan sonra da geniş miqyasda həyata keçiriləcək, bu məqsədlə Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən qəbul edilən gələcək 5 ili əhatə edən strateji plana əsasən milli səhiyyəmiz daha böyük uğurlar qazanacaqdır.

Ceyran MƏMMƏDOVA,

1 saylı Uşaq Poliklinikasının baş həkimi.

Respublika.-2014.-8 may.-S.10.