Görkəmli ictimai-siyasi xadim Firidun İbrahimiyə həsr olunmuş tədbir

Dünən Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində 1945-1946-cı illərdə Azərbaycan Milli Hökumətinin Baş prokuroru olmuş, görkəmli inqilabçı, ictimai-siyasi xadim, jurnalist, publisist Firidun Qəni oğlu İbrahiminin vəfatının 70 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirilmişdir. Cənubi Azərbaycanda milli demokratik hərəkatın rəhbərlərindən olan Firidun İbrahimi 1919-cu il noyabrın 20-də Cənubi Azərbaycanın Astara şəhərində anadan olmuşdur. 1945-ci ildə Tehran Universitetinin hüquq fakültəsini bitirmişdir. Tələbəlik illərində inqilabi hərəkata qoşulmuşdur. Təbriz şəhərində nəşr olunan İran Xalq Partiyasının orqanı olan “Xavəri nov” (“Təzə xəbər”) qəzetinin redaktoru olmuşdur. 1945-ci ilin noyabr ayında Azərbaycan Demokratik Firqəsinin qurultayında Firidun İbrahimi Milli Məclisə nümayəndə seçilmişdir. O, 1945-ci il dekabr ayının 12-də Azərbaycan Milli Hökumətinin Baş prokuroru təyin olunmuşdur.

F.İbrahimini 1947-ci il mayın 22-də Təbriz şəhərinin “Gülüstan bağ”ında dar ağacından asmışlar. Həkim Azəri Fərhad və mühəndis Ələkbərli Ələddin bu faciəni öz gözləri ilə görmüş və belə nəql etmişlər: “1947-ci il may ayının 22-də Təbriz şəhərində günəşli havada böyük canlanma var idi. Əhali “Gülüstan bağı”na yığışdı. Orada dar ağacı qurulmuşdu. Camaata məlum idi ki, bu gün Milli Hökumətin Baş prokuroru Firidun İbrahimini dar ağacından asacaqlar. “Gülüstan bağı” şah qoşunu və jandarmları ilə əhatə olunmuşdu. Saat 12-yə yaxın ucaboylu, enlikürək, əynində milə-mil pencək, ağ köynək və qırmızı qalstuk taxmış, şux geyimli Firidun İbrahimini jandarmların əhatəsində dar ağacına gətirdilər. O vaxta qədər Firidun İbrahimini görməmişdim. Birdən əhali təlatümə gəldi. Jandarmlara və şah qoşununa hücum çəkmək istədilər. Xalqın nahaq qanının töküləcəyindən ehtiyat edən Firidun İbrahimi əlini yuxarı qaldırdı və uca səslə dedi: “Mənim əzizlərim, həmvətənlərim, səbr edin, qoy qan tökülməsin! Çox keçməz ki, Azərbaycan xalqı qələbə çalacaq və yenidən Azərbaycanda Milli Hökumət qurulacaq. Yaşasın Azərbaycan xalqı! Yaşasın doğma Ana Vətənimiz Azərbaycan!”.

Firidun İbrahimi məsləkdaşlarına müraciətində deyirdi: “Bizim keçdiyimiz yolda dar ağacı, həbs, sürgün, edam da ola bilər. Lakin bu yol şərəfli yoldur. Xalqımız mübarizə alovları içərisindən çıxmış cavanlar və qocaman demokratlar öz sədaqətləri ilə gələcək nəslin qəhrəmanlığı və mübarizəsi üçün ilham mənbəyi olacaqdır”.

Tədbiri giriş sözü ilə “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri, Əməkdar jurnalist Rəhim Hüseynzadə açaraq tədbir iştirakçılarını salamladı və Firidun İbrahiminin xidmətlərindən danışdı. Sonra Azərbaycan Demokrat Firqəsinin Mərkəzi Komitəsinin üzvü, Azərbaycan Milli Məclisinin nümayəndəsi, Milli Hökumət zamanında Azərbaycanın Baş prokuroru olmuş Firidun İbrahimiyə həsr olunmuş “Qartal ömrü” sənədli filmi nümayiş olundu.

“İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri Rəhim Hüseynzadə daha sonra qeyd etdi ki, çapa hazırladığımız onun “Azərbaycanın qədim tarixindən” kitabına ön söz yazarkən əslində Firidun İbrahimi dünyasına kifayət qədər bələd olmadığımdan sıxıntı keçirdim. Şair və yazıçılarımız belə desək qismən işlərini görüblər. Mirzə İbrahimovdan sonra Balaş Azəroğlu, Mədinə Gülgün, Söhrab Tahir, onların davamçıları Arif Səfa, Tariyel Ümid poema və digər poetik nümunələrdə öz sözlərini deyiblər.

Firidun İbrahimiyə həsr olunmuş bu kitab onun adını, soyadını daşıyan, prokurorluq orqanlarında 37 il qüsursuz işləyib təqaüdə çıxmış, Azərbaycan Respublikasının prokurorluq orqanlarının fəxri əməkdaşı adına layiq görülmüş Firidun Ənuşirəvan oğlu İbrahimiyə minnətdarıq. O, 70 il arxivlərdə yatan, 1946-cı ildə Təbrizdə buraxılan kitaba bir növ əsirlikdən nicat verərək Azərbaycan oxucusuna təqdimatının təşəbbüskarı olub.

Sonra söz AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun elmi işçisi, tarixçi-alim Əkrəm Rəhimova verildi. Əkrəm Rəhimov çıxışında qeyd etdi ki, bugünkü tədbirdə iştirak və çıxış etmək mənim üçün olduqca ağırdır. Ona görə ki, mənim bu ailə ilə yaxınlığım və bağlılığım olub. Bu tədbir məni olduqca kövrəltdi.

Firidun İbrahimi ilə ünsiyyətdə olmuş “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin üzvü, tibb elmləri namizədi Ədilə Çernikbulənd çıxışında bildirdi ki, əvvəlcədən bilirdim ki, tədbirdə qələbəlik hökm sürəcək. Mən onu ilk dəfə 1946-cı il iyulun 6-da Təbrizdə Azərbaycan Demokrat Cavanlar Təşkilatının birinci qurultayında görmüşəm. Qurultay üçün Təbrizin ən böyük zalı ayrılmışdı. Şair Mədinə Gülgünlə orada tanış oldum. Bizdən Muxtar Didəkunan çıxış etdi və Ərdəbil cavanlarının “21 Azər” Hərəkatının nailiyyətlərinin qorunması üçün hər cür fədakarlığa hazır olduğunu bildirdi. Məni F.İbrahimi ilə də o, tanış etdi. F.İbrahiminin qurultayda qısa, lakonik çıxışı dəfələrlə alqışlandı. Çox təəssuf ki, bu, birinci və sonuncu görüşümüz oldu. Amma əbədi xatirə kimi yaddaşımda qaldı.

Tədbirin sonunda “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyi sədrinin birinci müavini əmisi F.İbrahiminin adını və soyadını daşıyan Firidun İbrahimi tədbirin təşkilatçılarına və iştirakçılarına dərin minnətdarlığını bildirdi.

Müşfiq MİRZƏ

Respublika.- 2017.- 25 may.- S.7