Fındıqçılıq yaxşı gəlir məbəyidir

Genişmiqyaslı inkişafın davamlılığını təmin etmək üçün neftlə yanaşı, digər sahələrin də inkişaf etdirilməsi prioritet istiqamətlərdəndir. Bunu yanvarın 10-da Nazirlər Kabinetinin 2016-cı ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunları və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında Prezident İlham Əliyevin nitqindən də aydın görmək olur.

Neftdən asılılığın azaldılması üçün sənayenin inkişafı ilə yanaşı, kənd təsərrüfatına da çox böyük önəm verməyin vacibliyini vurğulayan Prezident İlham Əliyev bu istiqamətdə ən çox gəlir gətirən bir sıra sahələrə toxundu ki, bunlardan biri də spesifik sahə olan fındıqçılıqdır: “Bizə kənd təsərrüfatı məhsulları arasında ən çox valyuta gətirən fındıqçılıq və xurma bağlarından əldə edilən məhsulların ixracıdır. Ona görə, biz bu iki istiqamətə də çox ciddi fikir verməliyik. Qarşıya məqsəd qoyulub ki, 2016-cı ildən başlayaraq bir neçə il ərzində biz əlavə 40 min hektarda fındıq bağları salaq və proses hazırda davam edir. Bu, fermerlərin də böyük marağına səbəb olub. Bu, yaxşı gəlir mənbəyi olacaqdır. Burada da dövlət öz üzərinə böyük vəzifə götürüb. Çünki bütün lazımi avadanlıq, texniki tədbirlər və tinglərin alınması dövlət hesabına həyata keçirilir. Dövlət bunu alır və fermerlərə pulsuz verir. Dövlətin siyasəti özünü bu istiqamətdə də göstərir. Biz fındıqçılığın coğrafiyasını da genişləndiririk və hazırda 13 rayonda bu sahədə işlər gedir”.

Göründüyü kimi, kənd təsərrüfatının ən gəlirli sahələrindən biri olan fındıqçılığın inkişafı dövlətin hədəf dairəsində olan sahələrdən biridir. Elə bu səbəbdəndir ki, sözügedən sahənin inkişafı üçün dövlət büdcəsindən sahibkarlara kömək məqsədi ilə 700 min manat vəsait ayrılıb. Ayrılan məbləğ yeni bağların salınması üçün ting yetişdirən fermerlərə subsidiya kimi paylanılacaq.

Fındıqçılığın kənd təsərrüfatı sahəsində ciddi gəlir mənbələrindən biri olduğunu nəzərə alaraq bir neçə fermer və rəsmi şəxslərlə əlaqə saxlayıb görülən işlər, bu istiqamətdə dövlət tərəfindən onlara verilən dəstəklə maraqlandıq.

Oğuz rayonunun Padar kənd bələdiyyəsinin sədri Afər İsrafilov qeyd etdi ki, cənab Prezident İlham Əliyevin imzaladığı məlum Sərəncamdan sonra rayonda 2 min hektar ərazidə fındıq bağı salınıb ki, bunun da 140 hektarı Padar kəndinin payına düşür: “Hazırda rayonda, eləcə də kəndimizdə fındıqçılığın inkişaf etdirilməsi ilə bağlı işlər aparılır. Cənab Prezidentimizin Sərəncamından sonra fermerlərin də bu sahəyə marağı xeyli artıb. Kənddə bir neçə fermer var ki, hektarlarla ərazidə yeni fındıq bağları salıblar. Afər İsmayılov 50, Akif Adıgözəlov 23, Hafiz Məmmədov 13, Ələsgər Həsənov 4, İlham Şirəliyev 2 hektar sahəyə yeni fındıq tingləri əkiblər. Bununla yanaşı, əvvəllər fındıq bağları olan kəndlilər də öz həyətyanı sahələrində tinglər əkiblər. Hazırda bu istiqamətdə işlər davam etdirilir. Əhalidə ruh yüksəkliyi müşahidə olunur. Çünki becərilməsi o qədər də zəhmət tələb etməyən fındığa tələbat böyükdür və qiyməti də əhalinin, fermerlərin maddi vəziyyətini xeyli yaxşılaşdıracaq”.

Tinglərin növünə gəldikdə isə bələdiyyə sədri bildirdi ki, əkilən tinglər hamısı yerlidir: “Bunun da səbəbi iqlimə və torpağın münbitliyinə uyğun olması, ən əsası isə yağlılıq faizinin çox olmasıdır. Hazırda əkilən sortlar İtaliya, Türkiyə və Amerika sortlarından daha yağlıdır. Belə fındığa isə bazarda tələbat çoxdur”.

Mövzu ilə bağlı 13 hektar sahədə ting salan fermer Hafiz Məmmədovla əlaqə saxlayıb fikirlərini öyrəndik. Cənab Prezident İlham Əliyevin sahibkarlara, fermerlərə hər zaman dəstək olduğunu deyən müsahibimiz bildirdi ki, dövlət tərəfindən onlara bir sıra köməklik göstərilir: “Təbii ki, bu, çox yaxşı bir haldır. Rayonlarda əkinə yararlı ərazilər boş qalmamalıdır. Bu, insanların rifah halının yüksəldilməsi, məhsuldarlığın artımı, rəqabətin güclənməsi baxımından həm dövlətimiz, həm də sakinlər üçün vacibdir. Fındıqçılıq da ən gəlirli sahələrdən biridir. Sevindirici haldır ki, cənab Prezidentimiz belə bir sərəncam imzaladı və bu sahədə canlanma yaratdı”.

Subsidiyaların verilməsinə də münasibət bildirən fermer H.Məmmədov bunu sahibkarlara dəstəyin bariz nümunəsi kimi qiymətləndirdi: “Mən hazırda Padar kəndində 13 hektar sahədə yeni ting əkmişəm. Dövlət tərəfindən bütün fermerlərə, o cümlədən mənə də tinglər pulsuz paylanılıb. 1 hektara 160 çala, hər çalaya isə 4-5 ting əkilib. Bundan başqa istifadə olunan gübrənin və suvarma sisteminə çəkilən vəsaitin 40 faizi də dövlət tərəfindən ödənilir. Eyni zamanda bir hektar ərazinin əkinə hazırlanması üçün sərf olunan yanacaq üçün də 50 manat subsidiya verilir”.

Məhsulun yığımı və satışı məsələsinə də toxunan həmsöhbətimiz qeyd etdi ki, hazırda rayonun Kərimli kəndində fındıqtəmizləmə müəssisəsi tikilir: “Yəqin ki, qısa zaman kəsiyində zavod işlək vəziyyətə gətiriləcək. Bundan başqa ətraf rayonlarda da fəaliyyətdə olan xeyli zavod var. Yəni, satışla bağlı problem olmayacaq. Məhsul yığımına gəldikdə isə 3 ildən sonra ilk yığım planlaşdırılır. 4-5 ildən sonra isə tam məhsul yığmaq olacaq”.

Yazını hazırlayarkən Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mətbuat xidmətinin rəhbəri Murtuzəli Hacıyevlə əlaqə saxlayıb bir neçə statistik məlumatı da aldıq. Mətbuat xidmətinin rəhbəri bildirdi ki, cənab Prezident İlham Əliyevin Sərəncamından sonra ölkə üzrə 13 rayonda olmaqla 13 min hektar ərazidə yeni bağlar salınıb. Əkilən hər tingə görə fermerlərə 0.10 manat subsidiya verildiyini deyən M.Hacıyev hazırda 32 min hektar sahədən fındıq tədarük olunduğunu bildirdi. 2015-ci ildə bu ərazilərdən 32 min tona yaxın fındıq yığılaraq daxili və xarici bazarlarda satılır ki, bu da ölkəmizə külli miqdarda valyuta gətirib.

Ziyafəddin Bayramov

Respublika.- 2017.- 22 oktyabr.- S.22.