İdarəçiliyin təkmilləşdirilməsi
və kadr potensialının inkişafı
əsas məqsədlərdəndir
23 iyun Azərbaycanda Dövlət Qulluqçularının
Peşə Bayramı
Günüdür
Ölkəmizdə Dövlət qulluqçularının
peşə bayramı
Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2006-cı il 25 may tarixli Sərəncamı ilə
təsis edilib. BMT Baş Məclisi
tərəfindən iyunun
23-nün Dövlət Qulluğu
Günü elan edilməsi nəzərə
alınaraq bu tarixin Azərbaycanda Dövlət Qulluqçularının
Peşə Bayramı
Günü kimi qeyd olunması qərara alınıb.
Azərbaycanda müasir dövlət qulluğu sisteminin formalaşmasının tarixi
dövlət müstəqilliyimizin
əldə olunmasından
başlayır. Məhz 1991-ci ildə öz
dövlət müstəqilliyini
yenidən qazanan Azərbaycan Respublikası
dövlət qulluğu
sahəsində müasir
inkişaf mərhələsinə
qədəm qoymuşdur.
Müstəqillik əldə edildikdən
sonra respublikamızda yeni bir dövlət
qulluğu sistemi və dövlət qulluğunun həyata keçirilməsinin yeni prinsipləri formalaşmağa
başlamışdır. Lakin müstəqilliyin ilk
illərində yaşanan
xaos, siyasi hərc-mərclik və qeyri-peşəkar dövlət
idarəetməsi bu sahədə ciddi bir irəliləyişə
nail olmağımıza əngəl
törətmiş, eləcə
də dövlət qulluğunun formalaşdırılmasının
hüquqi bazası yaradılmamışdı. Lakin ümummilli
lider Heydər Əliyev yenidən Azərbaycanda hakimiyyətə
qayıtdıqdan sonra
respublikamızda əldə
olunan ictimai-siyasi sabitlik və dayanıqlı iqtisadi təməllərin atılması
dövlət qulluğunun
da inkişafına səbəb olmuş, dövlət qulluğu sisteminin yaradılması yolunda mühüm addımlar atılmışdır.
İlk təşəbbüs
olaraq ulu öndər Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində hazırlanmış
1995-ci il Konstitusiyasını göstərmək
olar. Konstitusiyanın 55-ci maddəsi Azərbaycan
vətəndaşlarının dövlət qulluğuna qəbulu, eləcə də dövlət qulluğunda iştirakı
ilə bağlı bir sıra məqamlara
toxunmuşdur.
1998-ci il dekabrın
29-da ümummilli lider Heydər Əliyevin Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasında
dövlət sistemində
islahatların aparılması
üzrə Dövlət
Komissiyası yaradıldı.
Komissiyanın yaradılması dövlət idarəetməsində
səmərəliliyin artırılması,
cəmiyyətin demokratikləşməsi
və bazar münasibətlərinin təkmilləşdirilməsi
üçün mühüm
addım idi. Bu Fərmandan başlayaraq
bir çox fərman və sərəncamlar imzalanıb,
eləcə də bir sıra qanunlar
qəbul edilmişdir.
Mühüm normativ-hüquqi aktlardan
biri də 2000-ci il iyulun
21-də qəbul edilmiş
Dövlət qulluğu
haqqında Azərbaycan
Respublikasının Qanunudur.
Bu mühüm dövlət
sənədi yeni əsrdə Azərbaycanın
idarə olunmasını,
onun müstəqilliyinin
möhkəmləndirilməsini, insanın, sıravi vətəndaşın rifahının
yaxşılaşdırılmasını
təmin edən kadr siyasətinin həyata keçirilməsinə,
əhalinin geniş bir təbəqəsini təşkil edən dövlət qulluqçularının
cəmiyyətdəki yerinin,
onların hüquq və vəzifələrinin
dəqiq müəyyənləşdirilməsinə
xidmət göstərir
və ümumilikdə
dövlət qulluğu
ilə bağlı bütün məsələləri
tənzimləyir. Bu Qanun Azərbaycanın dövlətçiliyi tarixində
ilk dəfə olaraq bilavasitə dövlət qulluğu və dövlət qulluqçusu
məfhumlarının mahiyyətini
açıqlayıb. Qanunda xüsusilə dövlət
qulluğu sahəsində
dövlətlə məmurlar
arasında yaranan münasibətlər və
dövlət qulluqçularının
hüquqi vəziyyəti
ilə bağlı bir çox məsələlər tənzimlənir.
Azərbaycanda dövlət qulluğu sistemində həyata keçirilən islahatlar bütövlükdə idarəetmə
sahəsində bir sıra mühüm yeniliklərə imza atılmasını şərtləndirib. Bunlardan
ən mühümləri
kimi dövlət idarəçiliyi sahəsində
fəaliyyətin nəticələrinin
proqnozlaşdırılması, daha optimal nəticələrin
əldə olunmasına
hesablanmış tədbirlərin
həyata keçirilməsi,
insan resurslarından daha düzgün istifadə mexanizmlərinin
işlənib hazırlanması
və s. qeyd etmək mümkündür.
Dövlət qulluğu sistemində
fəaliyyətin təşkili
və həyata keçirilməsində müasir
texnologiyalardan və innovasiyalardan maksimum istifadə məsələsi
xüsusi diqqət mərkəzindədir. Belə ki,
hazırkı mərhələdə
ölkədə demək
olar bütün dövlət idarəçiliyi
orqanlarında elektron xidmətlərin göstərilməsinin
təmin olunması üçün ardıcıl
addımlar atılmaqdadır.
Azərbaycan dövlət qulluğu
sistemində innovativ məqam olan elektron xidmətlərin tətbiq olunması və genişlənməsi
üçün müvafiq
hüquqi əsas yaradılıb. 2011-ci il may ayının
23-də Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti İlham Əliyevin Dövlət orqanlarında elektron xidmətlər göstərilməsinin
təşkili sahəsində
bəzi tədbirlər
haqqında Sərəncamına
əsasən dövlət
orqanlarında elektron xidmətlərin göstərilməsinə
start verilib və qısa zaman kəsiyində bu xidmətlərin göstərilməsi
geniş vüsət almış və elektron xidmətlərin istifadəsi dövlət orqanlarının işinin
effektivliyinin və şəffaflığın yüksəldilməsi
ilə yanaşı, vətəndaşların da
məmnunluğunu artırıb.
Azərbaycan Respublikasında elektron hökumətlə bağlı
ideya ilkin olaraq Azərbaycan Respublikasının inkişafı
naminə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları üzrə
Milli Strategiya (2003-
2012-ci illər) sənədində
ifadə olunub. 2004-cü ildə Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi (indiki Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi) məhz bu mühüm strategiyanın həyata keçirilməsi üçün
yaradıldı. Belə
ki, nazirlik Azərbaycan Respublikasının
inkişafı naminə
informasiya və kommunikasiya texnologiyaları
üzrə Milli Strategiyasının həyata keçirilməsi
istiqamətində 2005-2008-ci illər və 2010-2012-ci illər üçün
Elektron Azərbaycan Dövlət proqramlarını
reallaşdırıb. Bu proqramlar informasiya cəmiyyətinin formalaşdırılması
və elektron hökumət quruculuğu
istiqamətində mühüm
addım olmaqla, Azərbaycanda dövlət
qulluğu sistemində
innovasiyaların tətbiqi
baxımından olduqca
əhəmiyyətli idi.
Hazırda dövlət qulluğunun təkmilləşdirilməsi və
islahatı dövlət
idarəetməsinin modernizasiyası
prosesi ilə qarşılıqlı əlaqədə
aparılır. Ölkəmizdə
bu istiqamətdə həyata keçirilən
mühüm tədbirlərdən
biri Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
13 iyul 2012-ci il
tarixli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
yanında Vətəndaşlara
Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin yaradılmasıdır.
Agentlik dövlət orqanlarının
fəaliyyətində şəffaflığın
artırılmasının, vətəndaşlara göstərilən
xidmətlərin daha keyfiyyətli, rahat, yeni üslubda və müasir innovasiyaları tətbiq etməklə həyata keçirilməsinin, vətəndaşlara
münasibətdə etik
qaydalara, nəzakətli
davranışa əməl
edilməsinin, vətəndaş
məmnunluğunun təmin
olunmasının zəruriliyi
nəzərə alınaraq
yaradılıb.
Azərbaycan Respublikasının
Dövlət İmtahan
Mərkəzi publik hüquqi şəxsin yaradılması haqqında
Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin 2016-cı il
11 aprel tarixli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasında
dövlət qulluğu
üçün kadrların
müsabiqə əsasında
seçilməsini, ümumi
təhsil pilləsində
təhsil alanların yekun qiymətləndirilməsini
(attestasiyasını), orta
ixtisas təhsili müəssisələrinə, ali təhsil müəssisələrində ali təhsilin bakalavriat və magistratura (tibb təhsili üzrə əsas təhsil və rezidentura) səviyyələrinə, Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyasında magistratura səviyyəsinə mərkəzləşdirilmiş
qəbul imtahanlarının
keçirilməsini təşkil
etmək məqsədi
ilə Azərbaycan Respublikasının Dövlət
İmtahan Mərkəzi
publik hüquqi şəxs yaradılıb.
Ölkəmizdə bütün sahələrdə olduğu kimi, dövlət qulluğu sahəsində də islahatlar düşünülmüş surətdə və müəyyənləşdirilmiş proqramlara uyğun aparılır. Bu baxımdan Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2018-ci il 23 noyabr tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikasında dövlət qulluğunun inkişafına dair 2019-2025-ci illər üçün Strategiyaya uyğun olaraq 2019-cu ildə müəyyən edilmiş bir sıra tədbirləri, o cümlədən bu Strategiyanın icrası üzrə Fəaliyyət Planını qeyd etmək lazımdır. Bu plan əsasında müvafiq dövlət qurumları tərəfindən dövlət orqanlarının kateqoriya və iyerarxiyasının müəyyən edilməsi, bu orqanların struktur bölmələrinin növləri və yaradılması qaydası, dövlət qulluğu vəzifələrinin növləri, təsnifatları və vəzifə adları, rəhbər vəzifəli şəxslər üçün insan resurslarının idarə edilməsi üzrə təlim modullarının və proqramlarının hazırlanması, kadr qurumlarının işçilərin sayına mütənasib olaraq təşkili, bu qurumların nümunəvi əsasnaməsinin hazırlanması, dövlət qulluqçularının peşəkar inkişafı və təhsili, onların məlumat bazalarının və reyestrinin yaradılması, dövlət qulluqçularına bərabər tutulan publik hüquqi şəxslərin əməkdaşlarının statusunun müəyyən edilməsi və digər məsələlər öz həllini tapır və tapacaq. Müvafiq sənəddə bu sahədə hər bir dövlət qurumunun vəzifələri konkret müəyyənləşdirilərək lazımi tapşırıqlar verilib. Strategiyanın əsas məqsədi dövlət qulluğu sistemində idarəçiliyin təkmilləşdirilməsi, dövlət orqanlarının kadr potensialının inkişaf etdirilməsi, yüksək mənəvi və etik dəyərləri əsas tutan, bilik, bacarıq və müsbət şəxsi keyfiyyətləri ilə seçilən dövlət qulluqçuları korpusunu formalaşdırmaqla dövlət orqanlarının fəaliyyətində səmərəliliyin artırılmasıdır.
Möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyev demişdir: Prezident başda olmaqla bütün məmurlar xalqın xidmətçiləridir. Bizim vəzifəmiz ondan ibarətdir ki, xalqa xidmət edək, xalqla birlikdə olaq, xalqın qayğıları ilə yaşayaq. Mən buna çalışmışam, bundan sonra da çalışacağam, heç kim və heç nə məni bu yoldan döndərə bilməz. Əlbəttə, bu gün dövlət hakimiyyəti orqanlarında çalışmaq, dövlət qulluğu vəzifəsi tutmaq çox böyük şərəf olmaqla bərabər, həm də çox ciddi məsuliyyət və cavabdehlik deməkdir. Dövlətimizin inkişaf etdiyi bir dövründə ölkə rəhbərliyinin qarşıya qoyduğu vəzifələri icra etmək səviyyəsində olmaq üçün dövlət qulluqçusu daim öz üzərində çalışmalı, andına sadiq olmalı, fəaliyyətində qanunçuluğu, qanunun aliliyini rəhbər tutmalı, özünün peşəkarlıq səviyyəsini və səriştəsini artırmalıdır.
Bir sözlə, dövlət qulluqçusu ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin qurduğu və möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin inkişaf etdirdiyi bugünkü Azərbaycanımızın möhkəmlənməsi və inkişaf etməsi, xalqımızın rifah halının daha da yaxşılaşması naminə öhdəsinə düşən vəzifəni layiqincə yerinə yetirməli, dövlət qulluqçusu adını yüksək tutmalı, öz işi, əməli ilə dövlətimizə və xalqımıza layiqincə qulluq etməlidir.
M.MİRZƏ
Respublika.- 2021.- 23 iyun.-
S.12.