İyulun 7-də Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti
İlham Əliyevin və
Albaniya Respublikasının
Prezidenti Bayram Beqayın
geniş tərkibdə
görüşü olub.
Albaniya Prezidentinin Bakıya rəsmi səfəri və keçirilən görüş
Azərbaycanla Albaniya arasında dostluq münasibətlərinin müxtəlif
sahələr üzrə
inkişafında yeni bir
mərhələ oldu.
Qeyd etmək lazımdır ki, Albaniya həmişə Azərbaycanın
ərazi bütövlüyünü
dəstəkləyib və
bu dəstək qarşılıqlı olub.
Həm Azərbaycan, həm Albaniya Türkiyəyə həddən
artıq yaxın olan ölkələrdir və bu faktorlar
əlbəttə ki, dövlətlərimizi
bir-birinə daha da yaxınlaşdırır. Cənubi
Avropa dövləti olan Albaniya həm
də NATO-nun üzvüdür.
Bayram Beqayın bu səfəri həm də Azərbaycan-NATO əlaqələrinin genişləndirilməsinə
və bu nəhəng təşkilatda
tərəfdaşlarımızın çoxalmasına əhəmiyyətli
dərəcədə təsir
edəcəkdir.
Albaniya ilə münasibətlərimiz il keçdikcə
daha da möhkəmlənir.
Albaniya Prezidentinin Bakıya səfəri ölkələrimiz arasında
ikitərəfli münasibətləri
bir az da gücləndirəcək. Hər
iki ölkə
İslam dəyərlərinə önəm verir. Məhz buna görə də Azərbaycan və Albaniya həm Birləşmiş
Millətlər Təşkilatında,
həm də İslam
Əməkdaşlıq Təşkilatında
bir-birinə daim dəstək verir. Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan
Prezidenti cənab
İlham Əliyev ölkəmizin
üzv olmadığı
təşkilatlarda Albaniyanın
dəstəyinə görə
Prezident Bayram Beqaya öz təşəkkürünü
bildirib: "Eyni zamanda, biz Azərbaycanın
olmadığı təşkilatlarda
ölkəmizi dəstəklədiyinə
görə Albaniyaya çox minnətdarıq.
Ötənilki Frankofoniya
Sammitində Azərbaycana
verdiyi dəstəyə
görə mən cənab Prezidentə və Albaniya hökumətinə artıq
öz minnətdarlığımı
bildirdim. O vaxt Frankofoniya təşkilatının
üzv dövlətlərindən
biri yekun sənədə bir bəndi əlavə etmək və qəbul etdirməyə cəhd göstərdi. Bu,
anti-Azərbaycan mahiyyəti
olan bənd idi. Albaniya həmin
bəndi bloklayan ölkə oldu. Həmin addım dostluğun, eləcə də ölkələrin ərazi bütövlüyü
və suverenliyi kimi beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərinə qəti
sadiqliyin təzahürü
oldu. Hətta Azərbaycan özünü
müdafiə etmək
fürsətinə malik olmadığı
təşkilatlarda belə,
bizim Albaniya kimi qardaş ölkəmiz var və o, bu dəstəyi verdi. Buna görə biz çox minnətdarıq".
Qeyd etmək
lazımdır ki, ötən
il Tunisin Cəbrə adasında keçirilən
Beynəlxalq Frankofoniya
Təşkilatının 50 illik yubiley sammiti
çərçivəsində Azərbaycana qarşı çirkin təxribat planı hazırlanmışdı.
Frankofoniya termininin
1887-ci ildən istifadə
edilməsinə baxmayaraq,
Beynəlxalq Frankofoniya
Təşkilatı 1970-ci ildə
Mədəniyyət və
Texniki Əməkdaşlıq
Agentliyi adı altında yaradılıb.
BFT fransız dili ana dili hesab olunan,
əhalisinin əksəriyyəti
fransız dilində danışan (keçmiş
fransız müstəmləkələri)
və fransız mədəniyyətinə böyük
bağlılığı olan ölkələri özündə birləşdirən
təşkilatdır. Fransız
dili əsasən
Afrika-Hind Okeanı və
Yaxın Şərq regionu ölkələrinin
təhsil dilidir. BFT-nin ümumilikdə 84 üzvü var.
Qeyd edildiyi kimi, Frankofoniya Təşkilatının Ermənistanla
heç bir tarixi, siyasi və mədəni bağı yoxdur. Amma buna baxmayaraq, BFT-nin 17-ci Zirvə görüşü
Ermənistanda keçirildi.
Xocalı soyqırımını
törətmiş, bir
milyona yaxın azərbaycanlının hüquqlarını
pozmuş bir ölkənin insan hüquq və azadlıqları ilə bağlı sammitə evsahibliyi etməsi sadəcə biabırçılıqdan
başqa bir şey deyildi. Bu addımla Frankofoniya təşkilatı anti-Azərbaycan
mövqeyini bəlli etdi.
Fransa müstəqil
ölkələrə siyasi
təzyiq göstərərək,
hətta şantaj edərək onların suverenliyini pozub, üzv dövlətlərin
mövqeləri nəzərə
alınmadan hazırladığı
sənəd layihəsini
Zirvə görüşünə
təqdim etdi. Bu isə onu göstərir
ki, Fransanın nəzarəti
altında olan təşkilat müstəqil
qərar verə bilmir. Lakin Albaniya da daxil olmaqla bu
təşkilata üzv
olan bir sıra dövlətlər
Azərbaycana öz dəstəyini açıq
nümayiş etdirmişdi.
Azərbaycan və Albaniya prezidentlərinin görüşündə siyasi
məsələlərlə yanaşı, ticari, iqtisadi, sərmayə məsələlərinə də
toxunulub. Cənab Prezident İlham Əliyevin
də qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan
sərmayədarları Albaniyada
istər turizm, istər kənd təsərrüfatı və
ya hər hansı digər sahədə sərmayə
layihələrini ciddi
araşdırmağa hazırdırlar.
Azərbaycan və Albaniya arasında önəmli əməkdaşlıq
istiqamətlərindən biri
də qaz sahəsidir. Azərbaycan və Albaniyanın TAP layihəsinin üzvləri
olması hər iki ölkənin Cənub Qaz Dəhlizinin icrasında çox önəmli rol oynamalarına imkan verir. Azərbaycanın
və Avropa İttifaqının sədrliyi
ilə bu günə qədər keçirilmiş Cənub
Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurasının
bir çox toplantılarında fəal
iştirak gələcək
qarşılıqlı əlaqələrə
müsbət təsir
göstərməkdədir.
Albaniya Prezidenti
Beqay bəyanatında
Azərbaycanda olmasından
və cənab Prezident İlham Əliyevlə
görüşündən məmnun olduğunu bildirib və İlham Əliyevlə Azərbaycan-Ermənistan
münasibətlərini də
müzakirə etdiklərini
diqqətə çatdırıb.
Vaşinqton görüşünü
diqqətlə izlədiyini
qeyd edən Beqay Albaniyanın Cənubi Qafqazda etibarlı tərəfdaşların
və beynəlxalq təşkilatların vasitəçiliyi
ilə uzunmüddətli
sülhün bərqərar
olunmasını dəstəklədiyini
bildirib. Bayram Beqay
2019-cu ildə Albaniyada
baş verən faciəvi zəlzələdə
Azərbaycanın köməyinə
də toxunub. "Ağır dövrdə kömək göstərilməsi
xalqlar və dövlətlər tərəfindən
unudulmayan jestdir.
2019-cu ilin noyabrında
baş vermiş faciəvi zəlzələdən
sonra Azərbaycanın
Albaniyaya olan dəstəyi də həmin qəbildəndir.
Mən Prezident Əliyevə həmin çətin günlərdə
yanımızda olduğuna
görə bir daha təşəkkürümü
bildirdim. Əsl dost dar gündə tanınar".
Qeyd edək
ki, 26 noyabr 2019-cu ildə
Albaniyanın şimal-qərbində
zəlzələ baş
verib. Yeraltı təkanlar Albaniyanın paytaxtı Tiranada, eləcə də Serbiyanın Belqrad və İtaliyanın
Taranto kimi uzaq ərazilərində hiss olunub.
Həmin zəlzələdə
təxminən 51 nəfər
həlak olub, 3000 nəfər yaralanıb.
Bu, Albaniyada son 40 ilin ən böyük zəlzələsi olub. Həmin gün Albaniya və Kosovo Respublikasında milli matəm
elan edilib. Zəlzələ
nəticəsində 2500 nəfər
evini itirib və Durresdəki Niko Dovan stadionunda otel və çadırlarda
məskunlaşıblar. Zəlzələnin
fəsadlarının aradan
qaldırılmasında Azərbaycan
Albaniyaya humanitar yardımlar edib.
Bütün bunlar belə deməyə əsas verir ki, Albaniya və Azərbaycan münasibətləri
irəliki zamanlarda daha da möhkəmlənəcək.
Hər bir ölkə daha çox dost qazanmağa, beynəlxalq birlikdə yaxşı münasibətdə
olduğu ölkələrin
sayını artırmağa
çalışır. Yəni
bu prinsip bu gün həm
Azərbaycan, həm də Albaniya üçün yetərlidir.
Nuranə DAXİLQIZI
Respublika.- 2023.- 9 iyul.- S. 4.