Ümummilli lider
Heydər Əliyev
1969-cu il iyulun 14-də
Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçilmişdir
Azərbaycan dövlətinin
tarixində əvəzedilməz
şəxsiyyət olan
Heydər Əliyev xalqının
yaddaşında, təfəkküründə
güclü dövlət
xadimi olmaqla bərabər, həm də dəyişməz əqidəli, öz xalqına, onun adət-ənənələrinə, milli dəyərlərinə
qırılmaz tellərlə
bağlı
müdrik rəhbər
kimi əbədi yaşayır. Azərbaycançılıq
məfkurəsinin və
milli ruhun yüksəlişinin, milli
özünüdərkin, xalqın
tarixi yaddaşının
özünə qaytarılmasının,
milli, dövlətçilik
ənənələrinin güclənməsinin,
mənəvi dəyərlərin
dirçəldilməsinin, Azərbaycanın haqq səsinin dünyaya çatdırılmasının təməli 1969-cu ildə
Heydər Əliyevin respublikamıza rəhbərliyi
ilə qoyulmuşdu.
1969-cu ildə Azərbaycan
Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin
14 iyul tarixli plenumunda Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi vəzifəsinə namizəd məsələsi
də müzakirə edilmiş və Mərkəzi Komitə Heydər Əliyevi bu vəzifəyə layiq görmüşdü.
Sov.İKP MK katibi İ.V.Kapitonov Mərkəzi
Komitənin fikrini plenum üzvlərinə çatdıraraq demişdir:
"Heydər Əliyev
yoldaş obyektiv olaraq üstünlüyə
malikdir. Ən böyük üstünlüyü
ondadır ki, o, hələ cavandır.
1923-cü ildə anadan
olub. Onun 46 yaşı vardır. Birinci katib vəzifəsinə
üç il, beş il müddətinə
yox, daha uzun müddətə seçmək lazımdır...
Əliyev yoldaş bizim respublika partiya təşkilatında
fəal iştirak edir. Partiyanın Mərkəzi Komitəsinin
tərkibinə daxildir,
respublika Ali Sovetinin üzvüdür.
Əliyev yoldaş əməli fəaliyyətində
yetkin siyasi savadlı işçi kimi özünü göstərmişdir. … O, yaxşı
təşkilatçıdır, adamlarla işləməyi
bacarır, bununla yanaşı, özünə
və başqalarına
qarşı tələbkardır.
...Bütün bunları
nəzərə alaraq,
Sov.İKP-nin Siyasi Bürosu "Azərbaycan
KP-nin Mərkəzi Komitəsi Heydər Əliyevin KP MK-nın birinci katibi və büro üzvü seçilməsi
barədə təklifi
plenumun müzakirəsinə
verir". Plenumda respublikaya 10 il başçılıq edən
Vəli Axundov da çıxış edərək Heydər Əliyevin namizədliyini dəstəkləmişdir: "Heydər Əliyevə xas olan bütün
siyasi və iş keyfiyyətləri söyləməyə imkan
verir ki, o, respublikaya layiqincə rəhbərlik edəcək,
böyük və çətin işin öhdəsindən bacarıqla
gələcək. O, kifayət
qədər savadlı,
hərtərəfli hazırlıqlı
yüksək intellektə
malikdir. O, bütün
kadrlara qarşı eyni dərəcədə
düzgün mövqedədir,
çünki kifayət
qədər obyektiv, vicdanlı və layiqli insandır. Dzerjinski demişdi ki, çekistin isti ürəyi, aydın ağlı, təmiz əli olmalıdır. Bütün
bu keyfiyyətlər Heydər Əliyevə məxsusdur və mən əminəm ki, respublikaya başçılıq edərkən
o, bu cəhətlərindən
istifadə edərək
respublikanın gözəl
adət-ənənələrini layiqincə davam etdirəcək". Bu çıxışlardan sonra
Heydər Əliyevin Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi və büro üzvü seçilməsi
məsələsi səsverməyə
qoyulmuş və plenum iştirakçıları
yekdilliklə onun Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi vəzifəsinə seçilməsinə
səs vermişlər.
Bəli, 1960-cı illərin
sonları Azərbaycan
xalqının taleyində
həlledici məqam oldu. Heydər Əliyev Azərbaycanın
inkişafı, intibahı
naminə nəinki əlindən gələni
əsirgəmədi, mümkün
olmayan işləri belə mümkünə çevirdi. Respublikaya rəhbərliyinin ilk illərində o, ölkənin
iqtisadiyyatını möhkəmləndirərək
şöhrətini, nüfuzunu
yüksəklərə qaldırdı,
xalqın milli mənafeyinin, milli mentalitetinin, mədəniyyətinin,
mənəviyyatının qorunub inkişaf etdirilməsində mübarizə
meydanına atıldı.
Bu illərdə Azərbaycanda sürətli
inkişaf dövrü
başladı, bütün
sahələrdə dahi
rəhbərin səriştə
və prinsipiallıqla
həyata keçirdiyi
sosial-iqtisadi və mədəni siyasət öz bəhrəsini verdi, ölkə yeni bir intibah
dövrünə qədəm
qoydu. Ulu öndərin həyata keçirdiyi məqsədyönlü
iqtisadi siyasət nəticəsində 1969-cu ilə
qədər SSRİ-nin
aqrar əyaləti kimi tanınan, 15 müttəfiq respublika arasında 14-cü yerdə
olan Azərbaycan inkişaf etmiş sənaye ölkəsinə,
elmi-texniki tərəqqinin
geniş şəkildə
tətbiq olunduğu respublikaya çevrildi. Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlişi
ilə respublikada ictimai-mənəvi durumu səciyyələndirən bu
nailiyyətlər əslində,
daha böyük işlərin həyata keçirilməsinə meydan
açdı. Bütün
bunlar milli ruhun inkişafına, milli özünüdərkin
və milli qürurun yüksəlməsinə,
gələcəkdə müstəqil
Azərbaycan dövlətinin
yaranmasına xidmət
edirdi.
Heydər Əliyevin
bu istiqamətdə atdığı ilk addımlardan birincisi DTK-nı milliləşdirməsi
oldu. Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti
üzrə milli kadrların yetişməsi
əsas məsələ
olaraq qarşıya qoyuldu. Eyni zamanda,
böyük zəhmətin,
müdrik fəaliyyətin
nəticəsində Bakıda
C.Naxçıvanski adına
hərbi məktəb
açıldı. Ümumiyyətlə,
təhsil sektorunun maddi-texniki bazası yaxşılaşdırıldı. Heydər Əliyevin xüsusi diqqət və qayğısı sayəsində kadr potensialının formalaşdırılması
və təkmilləşdirilməsi
istiqamətində azərbaycanlı
gənclər Moskva, Leninqrad, Xarkov, Kiyev, Minsk, Voronej
və s. şəhərlərdə
fəaliyyət göstərən
nüfuzlu ali təhsil müəssisələrində
təhsil almağa göndərildilər. Ulu
öndər Heydər
Əliyevin respublikaya rəhbərliyinin birinci mərhələsində SSRİ-nin nüfuzlu ali təhsil müəssisələrində minlərlə azərbaycanlı
yüksəkixtisaslı mütəxəssis
hazırlandı. Respublikada
genişmiqyaslı təhsil
islahatları aparıldı,
məktəblərin, universitetlərin,
peşə təhsili
mərkəzlərinin maddi-texniki
bazasının möhkəmləndirilməsi
əsas istiqamətlərdən
biri kimi müəyyənləşdirildi.
1969-cu ildə Heydər
Əliyevin rəhbərliyə
gəlməsi ilə Azərbaycanda nəzərəçarpacaq
iqtisadi transformasiya baş verdi, ölkə iqtisadiyyatının
gücləndirilməsi üçün
sənaye sektorunun müasirləşdirilməsi və
şaxələndirilməsinə yönəlmiş innovativ
siyasət həyata keçirildi, həmçinin
sosial və mədəni irəliləyişlərə
nail olundu. Heydər Əliyev Azərbaycanın zəngin
mədəni irsinin qorunub saxlanmasını, incəsənətin, ədəbiyyatın
və musiqinin təşviqi yolu ilə milli kimliyin təbliğini həyata keçirdi ki, ulu öndərin
bu səyləri dövlətin 1991-ci ildə
reallaşan müstəqilliyinə
zəmin yaratdı. Onun iqtisadi, sosial və diplomatik arenalarda liderliyi Azərbaycanın müstəqillik yolunun formalaşmasında və
gələcək nəsillər
üçün möhkəm
təməlin yaradılmasında
mühüm rol oynadı. Siyasi-ideoloji müstəvidə görülən
işlər milli inkişafa xidmət etdi. Bu siyasətin
tərkib hissəsi olaraq 1978-ci ildə Heydər Əliyevin ciddi cəhdləri və təşəbbüsü
sayəsində Azərbaycan
SSR-in Konstitusiyasına
"Azərbaycan dili Azərbaycan SSR-in rəsmi dövlət dilidir" maddəsi daxil edildi.
Heydər Əliyevin
quruculuq fəaliyyəti
bütün sahələri
- ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi,
elmi-mədəni sahələri
əhatə etdi: elektrik enerjisi, neft-mədən avadanlıqları,
kimya sənayesi məhsulları, şərabçılıq,
meyvə-tərəvəz konservi,
pambıq mahlıcı,
ipək sap, yaşıl çay, xalça və xalça məmulatları,
mineral sular, fermentləşmiş tütün
və s. sahələrdə
sürətli inkişaf
Azərbaycanı SSRİ respublikaları
arasında qabaqcıl
yerə çıxardı.
Azərbaycanın təbii
sərvətlərinin qorunması
üçün Heydər
Əliyev 1969-cu ildə
ətraf mühitin mühafizəsi və davamlı inkişafını
prioritet olaraq müəyyənləşdirdi. O, ölkənin nadir ekosistemlərini ətraf mühitin deqradasiyasından
qorumaq məqsədilə
iqtisadi tərəqqi ilə təbiətin mühafizəsi arasında
tarazlığın yaradılmasının
vacibliyini önə çəkdi.
Heydər Əliyev
Azərbaycanın müxtəlif
icmaları arasında
dialoq və əməkdaşlığı təşviq edərək,
vətəndaşlar arasında
həmrəylik hissini
aşılayır, inklüziv
yanaşması ilə
qarşıya çıxan
bütün çətinliklərin
öhdəsindən gələrək
sabaha inamla irəliləyən güclü
dövlət qurmağa
çalışırdı. Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasəti
Azərbaycanın müstəqilliyinə
zəmin yaratdı. O illərdə Azərbaycanın
sosial-iqtisadi mənzərəsi
tamamilə dəyişdi,
respublikamız iqtisadi
yüksəliş və
modernləşmə dövrünü
yaşadı. Heydər
Əliyevin sənayenin,
infrastrukturun inkişafına
və ölkənin zəngin təbii sərvətlərindən səmərəli
istifadəyə xüsusi
diqqət göstərməsi
ölkənin iqtisadi inkişafının əsasını
qoydu. Ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi
ilə SSRİ miqyasında
yalnız xammal mənbəyi olan Azərbaycan 1970-ci illərin
sonu - 1980-ci illərin
əvvəllərində bütün
sahələrdə sürətli
inkişaf edən respublikaya çevrildi.
Mehparə ƏLİYEVA
Respublika.- 2023.- 14 iyul.- S. 6.