Azərbaycan
gəmiçiliyinin yeni
dövrü
Dünya sularında
"Aframax" tipli nəhəng tankerlərimiz
ölkəmizin şöhrətini
artırır
"Onu da bildirməliyəm ki, bu yaxınlarda biz öz nəqliyyat
imkanlarımızı hüdudlarımızın
kənarına da çıxara bildik, ilk növbədə, Qara dənizdə. Üç böyük tanker alınmışdır,
hərəsi 115 min tonluq. Bu, ilk
dəfədir Azərbaycan
tarixində, mənim göstərişimlə həll
olunub. Tankerlərə
də "Şuşa",
"Qarabağ" və
"Zəngəzur" adları
verilib". Bu fikirləri iyulun 11-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev
2023-cü ilin altı
ayının sosial-iqtisadi
yekunlarına həsr olunmuş müşavirədə
bildirib. Azərbaycan mallarının yerli şirkət tərəfindən
daşınmasının ölkəmizə
əlavə gəlir gətirəcəyini qeyd edən dövlət başçısı vurğulayıb:
"…biz artıq Qara dənizdə də varıq. Biz onsuz da
var idik. Bizim kiçik həcmli gəmilərimiz
var idi. Amma bu gün
bizim "Aframax" tipli ən böyük
tankerlərimizdən üçü
artıq Qara dənizdə işləyir.
Lazım olarsa, onların sayını biz artıra bilərik".
Qara dənizdə
Azərbaycana məxsus
böyük tankerlərin
olması mühüm
uğurdur. Belə ki, Qara dəniz
açıq su hövzəsi olduğu üçün bu, dünya okeanına çıxış deməkdir.
Bununla həmin tankerlər vasitəsilə
Avropa, Afrika, Cənubi Asiya ölkələrinə yükləri
rahat daşıya bilərik. Quru yolu ilə yükləri
Gürcüstanın Poti
və digər sahil limanlarına daşımaqla, daha sonra bunu tankerlərlə
dünyanın istənilən
limanına çatdırmaq
mümkündür. Azərbaycana
aid yüklərin
"Şuşa", "Qarabağ"
və "Zəngəzur"
tankerləri ilə daşınması, təbii
ki, iqtisadi baxımdan daha sərfəlidir. Çünki
yüklərin xarici ölkələrə məxsus
gəmilərlə daşınması
daşıma xərclərinin
artmasına öz təsirini göstərir.
Bunun digər üstünlüyü ondan
ibarətdir ki, Azərbaycan ona məxsus olan tankerlərlə təkcə
ölkəmizin deyil, qonşu ölkələrin
yüklərini də
daşıya biləcək.
Bütün bunlar əlavə gəlirlərin
əldə olunması
deməkdir.
Qeyd edək ki, "Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi" QSC (ASCO) "Aframax" tipli "Şuşa" tankerini iyunun 15-də istismara verib. Milli Qurtuluş
Günündə ölkəmizin
hüdudlarından xeyli
uzaqda - Sinqapurda
"ASCO Ship Managment
AFEZCO" şirkətinin idarəetməsinə
qəbul edilən
"Aframax" tipli tankerlərdən birincisində
- "Şuşa" gəmisində
üçrəngli bayrağımızın
qaldırılması və
tankerin istismara verilməsi tarixi hadisəyə çevrildi.
"Aframax" tipli tankerləri Ələt Azad İqtisadi Zonasında qeydiyyatdan keçmiş ASCO-nun törəmə müəssisəsi
olan "ASCO Ship
Management AFEZCO" şirkəti idarə edəcək. Bu şirkət beynəlxalq tələblərə
uyğun xidmətlər
göstərməklə, idarəetməsindəki
gəmi sayını artırmağı, üçüncü
tərəflərə məxsus
digər gəmilərin
də idarəetməsini
təmin etməyi və fəaliyyətini genişləndirməyi nəzərdə
tutur. İndiyə qədər Azərbaycan gəmiçilik tarixində
istismar edilən ən böyük tanker 13 000 ton dedveytə malik olub. Beləliklə, həmin gəmilərdən
təxminən 10 dəfə
böyük olan "Aframax" tipli tankerlərin alınması
ilə Azərbaycan gəmiçiliyi yeni dövrə qədəm qoyub. Respublikamız üçün strateji əhəmiyyətə malik
olan bu layihə
neft sənayemizin beynəlxalq dəyər zəncirinə də töhfə verəcək.
"Aframax" tipli
tankerlər Xəzərdən
kənarda fəaliyyət
göstərməklə, SOCAR-ın, eləcə də digər sifarişçilərin xam
neft yükünün
daşınmasını həyata
keçirəcək. Azərbaycan
gəmiçiliyinin bu
gün yeni dövrə qədəm qoya bilməsi Ulu Öndər Heydər Əliyevin zamanında gəmiçilik
sahəsinə göstərdiyi
dəstəyin, bu sahədə uzaqgörən
və strateji baxışının məntiqi
davamıdır. Ümummilli
Lider istər Azərbaycana rəhbərlik
etdiyi, istərsə də SSRİ rəhbərliyində
işlədiyi dövrlərdə
gəmiçiliyin inkişafı,
o cümlədən həmin
dövrdə ayrı-ayrılıqda
fəaliyyət göstərən
Azərbaycan Dövlət
Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin və
Xəzər Dəniz Neft Donanmasının tərkibinin çoxlu sayda müxtəlif təyinatlı yeni gəmilərlə zənginləşdirilməsi
istiqamətində böyük
işlər görüb.
Bu gəmilər müstəqilliyin ilk və çətin illərində iqtisadiyyatın
inkişafında, "Əsrin
müqaviləsi", eləcə
də digər dəniz neft və qaz layihələrinin
müvəffəqiyyətlə icrasında əvəzsiz rol oynayıb. Hazırda Prezident İlham Əliyev müasir nəqliyyat, o cümlədən gəmiçilik
siyasətini layiqincə
davam etdirir. Məhz "Aframax" tipli tankerlərin alınması da dövlət başçısının
birbaşa dəstəyi
ilə mümkün olub.
Azərbaycanın tranzit
daşımaları üçün
cəlbediciliyini artıran
ən mühüm amillərdən biri də ölkəmizdə dəniz nəqliyyatının
inkişafının davamlı
olaraq diqqət mərkəzində saxlanılmasıdır.
260-dan çox gəmisi
olan Azərbaycan Xəzər dənizində
ən böyük ticarət donanmasına malikdir. Respublikamız liderlik keyfiyyəti nümayiş etdirməklə
Xəzər sahilində
- Ələtdə ən
böyük ticarət
limanının inşasına
nail olub. Ən son texnologiyalar
əsasında inşa
olunan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanının yükaşırma
qabiliyyəti ildə
15 milyon tona bərabərdir. Hazırda
daşımaların artması
nəzərə alınmaqla
ticarət limanının
ötürücülük imkanları genişləndirilir.
Layihənin icrası tamamlandıqdan sonra liman vasitəsilə ildə 25 milyon tona qədər yük aşırmaq mümkün olacaq.
Dövlət başçısı
bildirib ki, Xəzərdəki gəmiqayırma
imkanlarımıza da yenidən baxmalıyıq.
Çünki qonşu
ölkələrdən sifarişlər
gəlir. Qeyd edək ki, böyük
gəmiçilik ənənələrinə
və müxtəlif təyinatlı gəmilərdən
ibarət donanmaya malik olan Azərbaycanın
bu sahədə Xəzər dənizindəki
lider mövqeyinin qorunması, yaranmış
gərgin rəqabət
şəraitində mövcud
gəmi parkının
yenilənməsi və
müasirləşdirilməsi məqsədilə 2010-cu ildə
Bakı Gəmiqayırma
Zavodunun təməli qoyulub. 2011-ci il mayın 10-da "Bakı Gəmiqayırma Zavodu"
MMC birgə müəssisəsi
təsis olunub.
2013-cü ildə Azərbaycan
Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ilə rəsmi açılışı baş
tutan zavoda 2015-ci ildə Qaradağ Sənaye Parkının rezidenti statusu verilib.
Azərbaycanın regionun
mühüm nəqliyyat
və logistika mərkəzinə çevrilməsi
siyasətinin tərkib
hissəsi olan, yeni Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı Kompleksi ölkənin tranzit imkanlarının genişləndirilməsində həlledici və mühüm rola malikdir. Layihənin həyata keçirilməsinə
Prezident İlham Əliyevin 2007-ci ildə imzaladığı Sərəncamla
başlanılıb.
Layihə çərçivəsində
birgə əməkdaşlıq
sayəsində Bakı
Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı Belçika, Almaniya, Niderland, Rumıniya, Bolqarıstan, İtaliya və Sloveniyada yerləşən qabaqcıl
Avropa limanlarının
təcrübəsindən bəhrələnmişdir.
Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı (Bakı limanı) QSC ilə Çinin ən böyük limanlarından
olan Qinqdao Limanı arasında anlaşma memorandumu imzalanıb. Memorandumun əsas məqsədi Azərbaycandan keçən
Orta Dəhliz vasitəsilə daha böyük həcmdə tranzit yük axınını cəlb etmək, adıçəkilən
limanlar arasında qarşılıqlı faydalı
əməkdaşlığı formalaşdırmaq və inkişaf etdirməkdir. Memoranduma görə, həm də Qinqdao Limanından Yaponiya və Cənubi Koreyadan gələn yüklərin
Orta Dəhliz vasitəsilə Azərbaycandan
daşınması mümkün
olacaq. Bu işlərin nəticəsi
olaraq Bakı Limanı, regionun beynəlxalq standartlara cavab verən təkmil idarəetmə sisteminə və bir sıra nüfuzlu
ətraf mühit sertifikatlarına malik limana çevrilmişdir.
Ələt Beynəlxalq
Dəniz Ticarət Limanının imkanlarının
genişləndirilməsini də qeyd edən
Prezident İlham Əliyev vurğulayıb:
"Bu göstərişi
də mən vermişdim, biz bunu da etməliyik.
Çünki bizim aşırma qabiliyyətimiz
15 milyon tona hesablanıb. Əvvəlki
dövr üçün
bu, kifayət idi. Bir-iki ildən
sonra bu, çatmaya bilər, çünki yenə də mən əvvəlcədən nəyi
isə demək istəmirəm. Amma qonşu ölkələrlə
və tərəfdaş
ölkələrlə aparılan
danışıqlar göstərir
ki, Azərbaycan ərazisindən bir neçə dəfə çox yüklərin daşınması mümkün
olacaqdır".
Mustafa KAMAL
Respublika.-
2023.- 19 iyul.- S.8.