Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa edilməli, beynəlxalq hüquq normaları tam şəkildə bərqərar olunmalıdır

Azərbaycanda aparılan islahatlar, güclü iqtisadi inkişaf ölkəmızin bölgədəki rolunu və təsir imkanlarını artırır. Azərbaycanın ikitərəfli və çoxtərəfli iqtisadi və siyasi təşəbbüsləri bölgədə əməkdaşlığın, sabitliyin, sülhün bərqərar olunması işinə xidmət edir. Bu, bütün Qafqaz regionunda Azərbaycanın əhəmiyyətini artırır. Ölkəmiz regionda inteqrasiyanın daha da güclənməsində maraqlıdır və bunun üçün maksimum səy göstərir. Azərbaycan hazırda regionda yaranan gərginliyin azaldılmasına öz töhfəsini verməyə hazırdır. Rəsmi Bakı hesab edir ki, regionda fikir ayrılıqlarına səbəb olan məsələlər dinc yolla, dialoq yolu ilə, təmas nöqtələri tapmaq vasitəsilə və həm də yalnız beynəlxalq hüquq normalarına əməl olunmaqla həll edilməlidir. Münaqişələrin region üçün böyük təhlükə olduğuna diqqət çəkən Prezident İlham Əliyev bir daha bildirib ki, beynəlxalq hüquq normaları tam şəkildə bərqərar olunmalı və Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa edilməli, işğal olunmuş torpaqlar tezliklə işğalçı qüvvələrdən boşaldılmalıdır.

Azərbaycan bu gün də Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh və danışıqlar yolu ilə həlli prinsipinə sadiqdir. Həll yolunun tapılması indi əvvəlkindən daha çox vacibdir. Belə bir nəticənin əldə edilməsi regionda sülhü və sabitliyi möhkəmləndirəcəkdir. Cənab İlham Əliyev vurğulayıb ki, bölgədə sülh tam şəkildə bərqərar olunmalıdır: "Biz çox istəyirik ki, Qafqaz regionunda bütün münaqişələr nəhayət, öz həllini tapsın, sülh bərqərar olunsun və beləliklə, bölgədə əməkdaşlıq üçün imkanlar açılsın. Bu, hər bir ölkə üçün çox önəmlidir".

Xüsusilə Cənubi Qafqazda baş verən hadisələr bir daha onu göstərir ki, beynəlxalq hüquq normaları tam şəkildə təmin edilməlidir.

Beynəlxalq hüquq normaları pozulduqda münaqişə ocaqları yaranır, çox ciddi və təhlükəli proseslər baş verir. Bu gün region üçün ən böyük təhlükə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinin tapıla bilməməsidir. Ermənistanın Azərbaycana qarşı apardığı etnik təmizləmə siyasətinin nəticəsidir ki, torpaqlarımızın 20 faizi işğal altındadır. 1 milyon azərbaycanlı öz doğma torpaqlarından didərgin düşüb. Azərbaycanın əzəli torpağı Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı 7 rayon tamamilə işğal altındadır. Doğma torpaqlarından deportasiya edilmiş soydaşlarımız bundan çox əziyyət çəkirlər. Bunun böyük ədalətsizlik olduğunu bəyan edən dövlətimizin başçısı İlham Əliyev bildirib ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qərarları, Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi Ermənistanın silahlı qüvvələrinin torpaqlarımızdan qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edir. Ermənistanın buna əməl etmədiyini vurğulayan cənab İlham Əliyev qeyd edib ki, bu ilin mart ayında BMT-nin Baş Məclisində qəbul edilmiş qərarda deyilir: Azərbaycan torpaqları işğal altındadır və bu işğala son qoyulmalıdır. Buna da əməl olunmur. Dövlətimizin başçısı daha sonra vurğulayıb: "Avropa Şurası hələ bir neçə il bundan əvvəl münaqişə ilə bağlı, Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçılıq siyasəti ilə bağlı qətnamə qəbul edibdir. O da icra olunmur. İslam Konfransı Təşkilatı da buna oxşar qərarlar qəbul edibdir. Yəni bölgədə biz onun şahidi oluruq ki, beynəlxalq hüquq normaları tamamilə pozulur və əfsuslar olsun ki, beynəlxalq təşkilatların, xüsusilə çox mötəbər təşkilatların qərarları icrasız qalır. Bu, bölgədə gedən proseslərə ən böyük təhlükədir".

Aydındır ki, Azərbaycan regionda sülhün, sabitliyin təmin olunmasına töhfə verməyə hazırdır. Rəsmi Bakı bunun üçün önəmli olan konstruktiv mövqedən çıxış edir, beynəlxalq norma və prinsiplərə əsaslanan qəti addımlar atır. Odur ki, sülh sazişinin hazırlanmasına çağırışlar da güclənməkdədir. Belə ki, Helsinkidə mətbuat qarşısında verdikləri bəyanatda ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri olan ölkələrin - Rusiya və Fransanın xarici işlər nazirləri Sergey Lavrovla Bemer Kuşner, həmçinin ABŞ dövlət katibinin müavini Daniel Frid münaqişə tərəflərini prezidentlərin Moskva görüşündə yaranan konstruktiv və pozitiv impulsdan istifadə etməyə çağırıblar: "Moskvada imzalanmış Bəyannamə bölgədə sülh əldə olunması baxımından çox şey vəd edən yeni mərhələ açıb. Bəyannamədə prezidentlər münaqişənin Madrid təklifləri əsasında dinc yolla həllinə bağlılıqlarını təsdiqləyiblər. Biz tərəfləri yaxın aylarda baza prinsipləri üzərində işi başa çatdırmaq üçün səy göstərməyə və daha sonra bu təməl əsasında sülh razılaşması layihəsini hazırlamağa başlamağa səsləyirik".

ATƏT Parlament Assambleyasının Cənubi Qafqaz və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə xüsusi nümayədəsi Qoran Lenmarker, eksklüziv müsahibəsində bildirib ki, həll olunmalı məsələlər, fikir ayrılığı olan məqamlar var, amma tərəflər bu məsələləri həll edə bilərlər. 2008-ci il münaqişənin nizamlanması baxımından uğurlu il oldu. Mən tez-tez qızıl imkan ifadəsini işlədirəm, son görüşdən sonra mənə elə gəlir ki, baza prinsipləri üzərində iş gələn yazda başa çatacaq və sülh sazişi üzərində iş başlanacaq.

Münaqişənin həlli istiqamətində ciddi irəliləyiş əldə edildiyini vurğulayan ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin münaqişələr üzrə xüsusi nümayəndəsi Heyki Talvitie prezidentlərin Moskva görüşü və imzalanan Bəyannamənin əhəmiyyətini xüsusi qeyd edib.

Təhlilçilər Azərbaycan və Ermənistanın dövlət başçılarının keçiriləcək növbəti görüşünü yeni mərhələnin başlanğıcı hesab edirlər.

Bir daha qeyd edək ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü münaqişənin tənzimlənməsi üçün əsasdır. Ermənistan bunu qəbul etməli, bölgədə sülhün, sabitliyin təmin olunması üçün zəruri iradə nümayiş etdirməlidir.

Əlizadə Ş.

Respublika.- 2008.- 20 dekabr.- S.3.