Mart soyqırımı erməni vəhşiliyinin ən dəhşətlisidir

Qaradağ rayon sakinləri keçirilən tədbirdə bu fikri dönə-dönə vurğuladılar

Dünən Qaradağ rayon icra hakimiyyəti və YAP Qaradağ rayon təşkilatının birgə keçirdiyi tədbirdə 1918-ci ilin martında Bakıda və Azərbaycanın qəzalarında xalqımıza qarşı törədilmiş amansız qırğınlar və bu vəhşilikləri törədənlərə havadarlıq edən qüvvələrin əsil simasının bir daha geniş ictimaiyyətə çatıdırılması ilə bağlı fikirlər söylənildi. Tədbir iştirakçıları, ilk öncə, soyqırımı qurbanlarının əziz xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad etdilər. YAP Siyasi Şurasının üzvü, rayon təşkilatının sədri Aydın Hüseynov 1918-ci ilin 31 martında azərbaycanlılara qarşı erməni qaniçənləri tərəfindən törədilən soyqırımı aktında həyatlarını itirmiş soydaşlarımızın əziz xatirəsinin heç vaxt yaddaşlardan silinməyəcəyini bildirdi. Qeyd etdi ki, 200 il öncə əzəli və əbədi Azərbaycan torpaqlarına köçürülmüş mənfur ermənilər hər cür iyrənc əməllərə əl atıblar.

A.Hüseynov əsrin əvvələrindən başlayaraq erməni daşnakları tərəfindən Azərbaycan türklərinə qarşı amansız siyasət yürüdərək, öz iddialarını gerçəkləşdirmək niyyətində olduqlarını bildirdi. Vurğuladı ki, tarixi Azərbaycan torpaqlarında məskunlaşdırılmış ermənilər sonradan özlərinə "böyük Ermənistan" yaratmaq istəyi ilə xalqımıza qarşı xüsusi amansızlıqlar etmişlər. "Lakin sonradan Azərbaycan milli hökumətinin yaradılması və bundan sonra baş verən proseslərdə 1918-ci ilin mart hadisələri bir qədər başqa cür təsəvvür edilmişdir. Eyni zamanda, onu da qeyd edim ki, məhz mart hadisələri zamanı Bakıda və ölkəmizin ayrı-ayrı qəzalarında törədilmiş qırğınlar daşnaklar və onlara havadarlıq edən qüvvələr tərəfindən etnik toqquşma kimi qələmə verilmişdir. Onlar iddia edirdilər ki, guya həmin vaxt Bakıda və bölgələrdə başlanan etnik toqquşmada az sayda insan xəsarət alıb. Əslində isə, bu, xalqımıza qarşı növbəti saxtakarlığın, tariximizin dəyişdirilməsi və məhv edilməsi idi. Çox şükürlər olsun ki, sonradan ulu öndər Heydər Əliyev azərbaycanlıların mart soyqırımı barəsində 26 mart 1998-ci ildə verdiyi sərəncamla bu tarix Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü kimi tanınmışdır. Çünki tarixi faktlar və dəlillər sübut edir ki, həmin vaxt xalqımız azğınlaşmış erməni daşnaklarının qurbanı olmuşdur. Bu yaxınlarda Qubada aşkar olunmuş kütləvi məzarlıq və burada insanların hansı vəhşiliklə öldürüldüyünü sübut edən ən tutarlı faktdır"-deyən A.Hüseynov bildirdi ki, ölkə başçısı İlham Əliyev tərəfindən xalqımızın tarixi həqiqətlərinə və başına gətirilən müsibətlərə verdiyi qiymət göstərir ki, dövlətimizin və xalqımızın bütövlüyü daima etibarlı əllərdədir.

YAP Qaradağ rayon təşkilatının gənclər birliyinin sədri Əlizamin Məmmədov 1918-ci il hadisələrini və bu tarixdən öncə xalqımızın başına gətirilən müsibətlərin gənclər tərəfindən həmişə nifrətlə qarşılandığını bildirdi: "Bu tarixi faktlar həmişə araşdırılmalı və unudulmamalıdır. Belə ki, 1905-1907-ci illərdə, 1918-1920-ci illərdə və analoji olaraq davamlı şəkildə Qafqazda azərbaycanlılara qarşı erməni daşnkaları və onların havadarları tərəfindən amansız divanlar tutulmuşdur".

Ə.Məmmədov 31 Mart Soyqırımının dünyada miqyası və bərabəri olmadığını qeyd etdi. O, söylədi ki, 1918-ci il mart hadisələri vaxtı nəinki təkcə Bakıda, Qubada, Hacıqabulda, Şamaxıda, Neftçalada, hətta ölkəmizin ayrı-ayrı bölgələrində də azərbaycanlılara qarşı törədilən qətliamlarda 50 minə qədər dinc soydaşımızın müxtəlif işgəncələrə məruz qalaraq öldürüldüyünü bildirdi. Qeyd etdi ki, tarixin bütün mərhələlərində bədnam qonşularımız öz çirkin niyyətlərinə nail olmaq üçün Azərbaycan türklərinin ata-baba yurdlarından qovulmasına və yaxud onların bir xalq kimi məhvinə çalışmışlar. Cənubi Qafqazda bir qarış torpaqları olmayan, sonradan buraya köçürülməsi xalqımıza qarşı soyqırımı və deportasiya siyasətinin əsasının qoyulduğunu bildirən Ə.Məmmədov erməni qaniçənləri tərəfindən 1918-ci illərdə azərbaycanlılara qarşı göstərilmiş müsibətlərin analoqu olmadığını tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırdı.

Qaradağ rayon icra hakimiyyətinin birinci müavini Zemfira Şıxaliyeva dəyirmi masada çıxış edərək, iki əsr ərzində dünyanın ən sülhsevər xalqına qarşı ermənilər tərəfindən sayı məlum olmayan deportasiyalar nəticəsində xalqımızın 2,5 mln nəfər itki verdiyini söylədi: "Tarixin müxtəlif dövrlərində bədnam qonşularımız olan erməni daşnakları xalqımıza qarşı amansız soyqırımı siyasəti həyata keçirmişlər. XIX əsrin əvvələrindən başlayaraq, azərbaycanlılara qarşı xüsusi qəddarlıq nümayiş etdirən qaniçən ermənilər, 1905-1906-cı illərdə, 1918-1920-ci illərdə, 1947-1953-cü illərdə, nəhayət, 1988-ci ildən başlanan məlum Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və 1992-ci il fevralın 26-da tarixdə misli görünməmiş bir tarixi cinayət olan Xocalı soyqırımının törədilməsi bir daha sübut etdi ki, xalqımız həmişə soyqırım siyasətinin qurbanı olub. 1918-ci ilin mart ayının 31-də erməni-daşnak birliyinin azərbaycanlıların müstəqillik arzusunu qırmaq və bir millət olaraq məhv etmək üçün xalqımıza qarşı növbəti tarixi cinayət törətdilər. Amma sonradan milli hökumətin qurulması və bunun davamı kimi Rusiya imperiyasının Azərbaycanı işğal etməsi bu cür məsələlərin bir qədər kənara atılmasını zəruri saydı. Nəhayət, 70 il əsarətdən sonra öz milli müstəqil dövlətini yenidən bərqərar edən xalqımız tarixin bir sıra acı məqamlarına yenidən nəzər salmalı olub".

Z.Şıxaliyeva onu da bildirdi ki, ümumilikdə, mart hadisələrindən sonradan Qubada, Göyçayda və digər bölgələrdə də ermənilərin apardığı soyqırımları da, ümumilikdə, hesablasaq, 50 minə qədər Azərbaycan türkü ermənilər tərəfindən 1918-ci ildə qətlə yetirilib: "Bu gün 31 mart soyqırımı ilə bağlı biz dünya ictimaiyyətinə geniş informasiyalar verməliyik. Bu soyqırımı törətmiş erməniləri sonradan Xocalı soyqırımlarını törətdiklərini və bu soyqırımların bir-biri ilə üzvü şəkildə əlaqəsi olduğunu və dörd mərhələdən ibarət olan XX əsrdə ermənilərin törətdikləri bu soyqırımları dünya ictimaiyyətinə çatdırmalıyıq. Çünki soyqırımı təkcə insanların fiziki cəhətdən qətlə yetirilməsi ilə bağlı olan bir anlayış deyil. Soyqırımı həm də insanların öz siyasi baxışlarına, milli mənsubiyyətinə görə qətlə yetirilməsidir".

Tədbirdə şəhid anası Pakizə Abbasova, Qaradağ rayonunda məskunlaşmış Xocalı sakini Fəridə Cabbarova, Laçın sakini İbrahim Məmmədov və başqaları 1918-ci ildə xalqımızın başına gətirilən müsibətlərlə bağlı fikirlərini bildirdilər. Qeyd etdilər ki, ermənilər azərbaycanlılara qarşı həmişə soyqırımı siyasəti yürüdüblər. 31 mart soyqırımı da xalqımıza qarşı erməni vəhşiliyinin bariz nümunəsidir.

RƏFİQƏ KAMALQIZI

Səs.- 2010.- 31 mart.- S. 7.