Azərbaycanın uğurları bəzi ölkələri ciddi narahat edir

Arif Rəhimzadə: "Ermənilərin yeganə xahişi budur: bizə təzyiq göstərməyin, qorxutmayın"

- Arif müəllim, Nazirlər Kabinetində keçirilən 2010-cu ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi yekunlarına dair iclasda Prezident İlham Əliyevin ölkəmizin iqtisadi-siyasi uğurlarından və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi barədə səsləndirdiyi ümummilli maraqları necə şərh edərdiniz?

- Ölkə başçısının 2010-cu ilin birinci rübünün yekunlarına dair keçirdiyi müşavirədə geniş və əhatəli çıxışı birinci onu göstərdi ki, dünyanı ağır iqtisadi böhranın bürüməyinə baxmayaraq, Azərbaycanda iqtisadi inkişaf davam edir. Ölkə iqtisadiyyatı dinamik vəziyyətdədir. Prezident təsdiq etdi ki, Azərbaycan büdcəsi bir qədər konservativ qaydada təşkil edib. Bu, o deməkdir ki, Azərbaycanın imkanları daha genişdir, bunu nəzərə alaraq ölkə başçısı qeyd etdi ki, Prezident Fondunun xeyli imkanlar var. Bu da imkan verir ki, nəzərdə tutulan tikinti-quraşdırma və abadlıq işləri daha da genişlənsin. Yerlərdən təkliflər alınıb ümumiləşdirilməlidir. Bir sözlə, Azərbaycanda nəzərdə tutulduğundan daha çox işlər görüləcək.

- Müşavirədə Dağlıq Qarabağ məsələsi ilə bağlı kəskin və prinsipial...

- Müşavirədə Dağlıq Qarabağ məsələsi ilə bağlı ölkə başçısı aydın mövqe bildirdi. Mövqe ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Madrid prinsipləri əsasında bu işi xeyli vaxtdır ki, aparır. Azərbaycan bu sənədə müsbət yanaşır. Nizamlama ardıcıllıqla aparılmalıdır. Eyni zamanda, cənab Prezident onu da vurğuladı ki, Ermənistan məsələnin həlli ilə məşğul olmur, vaxtı uzadaraq, görüntü yaradır və hesab edir ki, bu yolla nəyəsə nail ola bilər. Ölkə başçısı dedi ki, məsələ Minsk Qrupu formatında həll olunmasa, onda başqa üsullardan istifadə olunacaq. Bu Ermənistana xəbərdarlıqdır. Yeri gəlmişkən, sizə deyim ki, bu yaxınlarda Sankt-Peterburqda "Avropanın Təhlükəsizliyinin Gələcəyi" mövzusunda beynəlxalq konfransda idim. MDB ölkələri Parlament Assambleyasının təşəbbüsü ilə bu tədbir Avropa Şurası Parlament Assambleyası ilə birlikdə keçirilirdi. Həmin tədbirdə bir çox beynəlxalq təşkilatlardan nümayəndələr iştirak edirdi. Azərbaycan Prezidentinin qəti mövqeyi erməniləri təşvişə salıbdır. Ermənilər çıxışlarında qeyd edirlər ki, Azərbaycan onlara təzyiq göstərir. Mən də onlara cavab verdim ki, Azərbaycan xeyli vaxtdır ki, problemin həlli üçün iş aparır. Siz də vaxtı uzatmaqla, hesab edirsiniz ki, vəziyyətdən çıxa bilərsiniz. Ancaq Azərbaycanın öz ərazisini başqa yollarla azad etmək hüququnu ondan heç kəs almayıb. Azərbaycan görsə ki, siz cəfəng işlərlə məşğul olursunuz, vaxt uzadırsınız, onda Azərbaycan əldə olunan bütün imkanlardan istifadə edəcək və öz məqsədinə nail olacaq. Bu sözlərim onları məyus etdi.

- Arif müəllim, mümükündür ki, indidən Dağlıq Qarabağın infrastrukuturunun yenidən qurulması üçün Milli Məclis hansısa bir proqram və ya layihə təsdiq etsin və bunu beynəlxalq maliyyə qurumlarının müzakirəsinə çıxartsın?

- Belə bir proqramı, ilk növbədə, bunu hökumət təsdiq etməlidir. Çünki burada iqtisadi məsələlər başlıca yer tutacaq. Ehtiyac olarsa, qanunvericilik qaydasında bu məsələ həll oluna bilər. Cənab Prezident çox aydın şəkildə dedi ki, gərək ilk olaraq, Dağlıq Qarabağ ətrafına daxil olan rayonlar azad olunsun və məcburi köçkünlərimiz həmin rayonlara və Dağlıq Qarabağa qayıtsınlar. Ondan sonra kommunikasiyalar açılsın və Dağlıq Qarabağın müqəddəratı referendum və ya hansısa yolla həll olunsun. Bu ardıcıllığı pozmaq olmaz. Yalnız ermənilər işğal edilmiş əraziləri tərk etdikən sonra orada böyük işlər görülməlidir. Həmin ərazilər minalardan təmizlənməlidir. İnsanların yaşaması üçün şərait yaradılmalıdır. Çünki ermənilər həmin əraziləri darmadağın ediblər. Ermənilər 7-8 il bundan qabaq binaların daşlarını da söküb aparıblar. Cənab Prezidentin dediyi ardıcıllıqlarla bu məsələlər öz həllini tapmalıdır. İndidən Milli Məclis tərəfindən hansısa qanunun qəbul edilməsinə xüsusiehtiyac yoxdur.

- Azərbaycanın dinamik inkişafı deməyə onu əsas verirmi ki, ulu öndərimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan siyasət düzgün və uğurla davam etdirilir?

- Azərbaycanın inkişafı onu göstərir ki, ölkəmiz özü üçün düzgün yol seçibdir. Həmin yolda çox böyük nailiyyətlər əldə olunub. Məsələni bu tərzdə qoymaq istəyirəm ki, ulu öndər Heydər Əliyev onun əsasını müəyyənləşdirdi, ancaq konkret üsullar xeyli vaxtdır ki, İlham Əliyev tərəfindən çox uğurla həyata keçirilir. Azərbaycanda bir çox məsələlər son 5-6 ərzində öz həllini tapıbdır. İdarəetmədə, iqtisadiyyata dəstək verməkdə yeni ideyalar ortaya çıxıbdır. Məsələn, 10 il bundan qabaq bir pəncərə məsələsini heç kim təsəvvür də, etmirdi. Artıq bu qayda bizdə bir neçə sahədə tətbiq olunur. Yeni ideyalar, iş üsulları, istiqamətlər müəyyənləşdirilib. Azərbaycanın bütün inkişafı, demək olar ki, proqramlar çərçivəsində həll olunur. Sovetlər dövründə xalq təsərrüfatı planları var idi. Mürəkkəb bir sənəd idi və bazar iqtisadiyyatı şəritində, bu, özünü doğrulda bilməzdi. Azərbaycanın bütün inkişafı artıq kompleks şəkildə öz həllini tapıb. Bu da, o deməkdir ki, bütün bunlar iqtisadi cəhətdən araşdırılır, onun maliyyə təminatı, işçi qüvvəsi məsələləri müəyyənləşdirilir və böyük layihələr həll olunur. Bu layihələrin həlli üçün də həm vəsait, həm də təşkilati işlər lazımdır. Azərbaycanın bütün sahələrini, demək olar ki, kompleks proqramlar əhatə edir. Onlar, əslində, hökumət və bütövlükdə, icra orqanları üçün əsas fəaliyyət sənədinə çevrilib.

- Bu mənada, demək olar ki, "Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı" kompleks proqramların tərkib hissəsidir?

- Regionların inkişafı Dövlət Proqramı da həmin kompleks proqramlardan biridir. Həmin proqramda istehsalat məsələləri ilə bərabər, abadlaşma, sosial, səhiyyə, təhsil və s. məsələlər də əksini tapmışdır. Bu sahələr üzrə xüsusi proqramlar olsa da, regionların inkişafına həsr olunmuş Dövlət Proqramı, eyni zamanda, bu proqramların hamısından bəhrələnir.

- Həm də bölgələrdən paytaxta axının qarşısını müəyyən mənada alır...

- Məqsəd də ondan ibarətdir ki, yerlərdə elə şərait yaradılsın ki, axının qarşısı kəsilsin. Regionlarda əlverişli şərait yaradılsın ki, vətəndaş ev-eşiyini qoyub, Bakıda özünə iş axtarmasın. Bilirsiniz ki, əhalinin çox böyük hissəsi kənd yerində yaşayır. Odur ki, kənd təsərrüfatının inkişafına böyük diqqət yetirilir. Kənd təsərrüfatının inkişafına və ərzaq təhlükəsizliyinə həsr olunmuş xüsusi proqramlar var. Ancaq bu da regionların iqtisadi inkişaf proqramıdır. Kənd əməkçilərinə bir çox imtiyazlar verilir. Onlara dotasiyalar ayrılır, əlverişli kreditlər verilir. Lizinq ilk dəfə kənd təsərrüfatında tətbiq olunub. Bu yolla mal-qara, maşın, kənd təsərrüfatı texnikası alınır. Xərclərin bir hissəsi dövlət büdcəsindən ödənilir. Bunların hamısı ondan ötrüdür ki, kənd yerlərində həm insanların güzəranı yaxşı olsun, onların inkişafı üçün əlverişli şərait, eyni zamanda, məhsul bolluğu yaradılsın. Azərbaycanın ərzaq təminatı yaxşılaşsın. Bəzi məhsulları ananası, bananı biz yetişdirə bilmərik. İstər-istəməz, bu meyvələr xaricdən gəlməlidir. Ancaq özümüzdə istehsal olunan məhsullarla gərək ehtiyacımızı ödəyək. Bu nöqteyi-nəzərdən, deməliyəm ki, Azərbaycanın təminatı yüksək səviyyədədir. Hesab olunur ki, xaricdən gələn ərzaq mallarının xüsusi çəkisi 30 faizdən çoxdursa, bu, ərzaq təhlükəsizliyinin zəif olmasının göstəricisidir. Azərbaycanda, bu, çox aşağıdır: 14-15 faiz. Ancaq kənd təsərrüfatının inkişafı onu da tədricən aradan götürəcək. Emal müəssisələrinə çox böyük fikir verilir. Soyuduclar tikilir, məhsul yetişdirmək şərt deyil, gərək onu saxlaya və emal edə biləsən. Ölkədə kolbasa və s. məhsullar istehsal edilməsinə baxmayaraq, xaricdən də həmin məhsullar gətirilir. Çünki keyfiyyəti yaxşıdır. Bizim məhsulların keyfiyyəti yaxşı olmalıdır ki, xaricdən gətirməyə ehtiyac olmasın. Xaricdən mal almaq o deməkdir ki, biz onların iqtisadiyyatına vəsait qoyuruq.

- Milli Məclisə deputat seçildiyiniz Neftçala rayonunda "Regionların sosial- iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı"nın icrasının hansı səviyyədə müşahidə edib, hansı qənaətə gəlmək olar?

- Neftçala rayonundan Milli Məclisə deputat seçilmişəm. Həmin rayonunda bütün bu imtiyazlardan kənd əməkçiləri istifadə edir. Regionların inkişafı proqramında rayonların su təminatı və kanalizasiya məsələrinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Cənab Prezident də müşavirədə bunu xüsusi qeyd etdi ki, Azərbaycanın rayon mərkəzlərinin çoxunda tarixən kanalizasiya olmayıb. İlk dəfə olaraq, bu sistem yaranacaq. Düzdür, Neftçala rayonunda bu olubdur, ancaq hazırda tələbata cavab vermir. Hazırda müəyyən razılaşmalar gedir və ölkə başçısının dediyi kimi bu məsələ Neftçalaya da şamil olunacaq. İçməli su ilə təminat məsələsi də həllini tapacaq. Hazırda Neftçala şəhərində qazlaşma işləri çox sürətlə və keyfiyyətlə aparılır.

- İş yerləri ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?

- Kənd yerlərində əsas iş yerləri kənd təsərrüfatı ilə əlaqədar olmalıdır. Bundan ötrü, qeyd etdiyim kimi, müəyyən şərait yaradılır. Ancaq yeni iş yerlərinin yaradılması məsələsi də gündəmdədir.

- Azərbaycan dövləti 2009-cu ilin göstəricilərinə görə, bir sıra xarici ölkələrin nəqliyyat və energetika sektoruna 7 milyard dollar investisiya qoyub. Artıq Azərbaycan invesitisiya qoyulan ölkədən investisiya qoyan ölkəyə çevirlib...

- Azərbaycanın imkanları ilbəil artır və biz investisiya qoyan ölkəyə çevrilirik. Tək yol infrastrukturundan söhbət getmir, Azərbaycan Türkiyədə neftayırma zavodu, Gürcüstanda, Ukraynada, Moldovada yeni layihələr həyata keçirir. Vaxt gələcək milli sərvətimiz neft tükənəcək. Lakin Azərbaycanda işlər elə qurulub ki, neft tükənəndən sonra gəlir mənbələrimiz olacaqdır. Odur ki, Azərbaycan kapitalını əlverişli istiqamətlərə və sahələrə qoyur.

- Ermənistanın Azərbaycanla bağlı yaydığı dezinformasiyanı AXCP (i) sədri Əli Kərimov böyük həvəslə qələmə alıb "Vaşinqton Post" qəzetində dərc edib. ABŞ -da Ə.Kərimovun belə bir yazısının həvəslə dərc edilməsi nə ilə bağlı ola bilər?

- Müxtəlif maraqlar ola bilər. Bu cür məsələlər çox təəssüf doğurur. Sapı özümüzdən olan baltaların erməni marağından çıxış etməsinin arxasında, təbii ki, Azərbaycanın uğurlarına qısqanclıqla yanaşan, narahatlıq keçirən xarici qüvvələr dayanır. 1993-cü ildə AXC hakimiyyəti dönəmində hüquq-mühafizə orqanları ilə keçirilən müşavirədə ölkə prezidenti Əbülfəz Əliyev üzünü zala tutub deyirdi: "Xalq deyir ki, kaş canımız bu xalq cəbhəsinin əlindən qurtarsın. Xahiş edirəm prokurorluq, məhkəmə desin, ölkə niyə dağılır". Əli Kərimov da müşavirədə iştirak edirdi və prezidentin sözlərini təsdiq edən faktları sadalayırdı.

Tənqid söyləmək üçün hər bir insanın mənəvi haqqı olmalıdır. Ə.Kərimovun belə haqqı yoxdur.

SEVİNC NƏZƏROVA

Səs.- 2010.- 20 aprel.- S. 5.